نقش ذوب آهن اصفهان در رنسانس صنعتی ایران، بی بدیل است. دوره احداث این صنعت ماندگار با آغاز تکنوکراسی در ایران و یکی از تاثیرگذارترین ادوار صنعتی شدن کشور مصادف است. صنعت کشور با راه اندازی ذوب آهن اصفهان ریشه گرفت، جوانه زد و گل انداخت و بلوغ خود را پس از انقلاب طی کرد.این مجتمع عظیم صنعتی صرف نظر از زیربنایی بودن برای صنعت کشور، رشد و شکوفایی سایر صنایع بالا دست و پایین دست خود را در اقصی نقاط ایران زمین، رقم زد.
ذوب آهن اصفهان با بیش از نیم قرن فعالیت ماندگار، همواره بومی سازی را به عنوان اولویت اصلی خود مورد توجه قرار داده است و مصداق آن دور اندیشی برای ایجاد کلیه زیرساخت‌های زنجیره تولید شامل معادن، نیروگاه، نیروی انسانی متخصص، کارخانه پخت آهک، کارگاه‌های قطعه‌سازی و ریخته‌گری قطعات سنگین، تولید آجر و جرم نسوز و… است که برای تولید فولاد به‌طور کامل در یک شهر صنعتی برای آن در نظر گرفته شد.
این تفکر یکی از برنامه های اساسی شرکت پس از انقلاب اسلامی بود. با آغاز تحریم های استکبار و همچنین شروع جنگ تحمیلی، تمرکز بر روی ساخت قطعات و تجهیزات به منظور پشتیبانی از جبهه های حق علیه باطل به عنوان مهمترین رسالت این کارخانه در ریل اجرا قرار گرفت و در این زمینه کارگاه های ساخت در تمامی بخش ها بدون وقفه فعال بودند.
در بخش فولادسازی و در کارگاه های مختلف از جمله میکسر، گوگردزدایی، کنورتور، LF،VD، ایستگاه های ریخته گری و کارگاه شمش تغییراتی داده شد که ثمره آن تولید فولاد ریل بود. دستاورد دیگر در این بخش که تحریم ها نیز نتوانستند مانع تحقق آن شوند، ساخت دریچه کشویی بود که سالیانه از خروج حجم بالایی ارز از کشور جلوگیری کرد. ساخت ایستگاه ریخته گری در بخش فولادسازی نیز دستاورد بومی سازی بزرگ دیگری بود که امکان احداث آن در صنایع فولادی دیگر وجود دارد.
محصولات جدید در ذوب آهن اصفهان از ارائه ایده تا تجاری سازی محصول،همگی با اتکا به توان داخلی شرکت و ایجاد سازو کارهای بین مدیریتی و همکاری بسیار خوب بخش های مختلف شرکت صورت می گیرد.همچنین نتایج پژوهش های علمی نشان می دهد که تفاوت پروژه های موفق و ناموفق در مقوله هایی مانند استراتژی مناسب، رهبری پروژه، ارتباطات درون سازمانی اثربخش، برنامه ریزی و کنترل پروژه مناسب و در نهایت تولید است. در سال های گذشته کمتر کسی جسارت ساخت قطعاتی نظیر شافت منوبلوک، وینت قفسه ۹۰۰ نورد ۶۵۰ و در نهایت تولید ریل استاندارد در میان هیاهوی بی رحمانه اسکتبار را داشت اما ذوب آهن اصفهان خودباوری را در بومی سازی صنعت ایران متبلور ساخت. بدون تردید در مقوله کیفیت جزو شماره یک های دنیا هستیم اگر غیر از این بود در شرایط تحریم محصولات ذوب آهن اصفهان تا قلب اروپا نفوذ نمی کرد.
تجربه بیش از نیم قرنی ذوب آهن اصفهان به عنوان اولین تولید کننده فولاد به روش کوره بلند سبب شده است که این مجتمع عظیم صنعتی هم اکنون توان طراحی و ساخت کوره بلند و تجهیزات وابسته آن را دارا باشد.
۵۵مورد بومی سازی قطعات و تجهیزات مکانیکی – برقی و اتوماسیونی با کاهش ۸۰ درصدی هزینه های ساخت و تامین در مدیریت آگلومراسیون ذوب آهن اصفهان ، بخشی از دستاوردهای مهم این مجتمع عظیم صنعتی در راستای خودکفایی و قطع وابستگی به شرکت های خارجی و جلوگیری از خروج ارز است که حاصل بلوغ دانش فنی در ذوب آهن اصفهان می باشد .
در طی دوران بهره برداری از کارخانه ذوب آهن اصفهان با توجه به لزوم فعالیت مستمر واحد تولیدات کک و مواد شیمیایی، ساخت قطعات و تجهیزات مصرفی اجتناب ناپذیر بود، لذا از همان بدو تاسیس، رویکردهایی نظیر مهندسی معکوس شامل کروکی برداری، تهیه نقشه، تهیه مدل و … به منظور بومی سازی قطعات و تجهیزات و خودکفایی در ساخت آنها در دستور کار قرار گرفت و با بلوغی که در واحد های طراحی و مهندسی به وجود آمد نسبت به انجام تغییر طرح و بهینه سازی بسیاری از قطعات به ویژه در دوران تحریم اقدام گردید. بومی سازی ۹۵ درصد از تجهیزات مورد نیاز کک سازی ذوب آهن اصفهان حاصل این فعالیت ها بود.
شرکت های توانمندی در زمینه ساخت قطعات وتجهیزات متنوع صنعت فولاد، در سطح کشور فعال هستند که بعضاً شناخته شده نیستند و لذا تدوین یک بانک اطلاعاتی تخصصی از سازندگان قطعات و تجهیزات در سطح کشور ضروری است.
ذوب آهن اصفهان تلاش نموده با حضور در همایش ها و نمایشگاه های مختلف مرتبط با بومی سازی، توانمندی های و نیازهای خود را در این حوزه اطلاع رسانی کند و از طریق تعامل با شرکت های مختلف داخلی در این حوزه در جهت هم افزایی گام بردارد. در سال جاری نیز این مجتمع عظیم صنعتی درچهارمین جشنواره و نمایشگاه ملی فولاد ایران حضور دارد و چند تفاهم نامه با عناوین زیر به امضا می رساند:
• تفاهم نامه سوزن ریل با شرکت نیک سرام رازی
• تفاهم نامه شاخه شمار با شرکت آریان پژوه
• تفاهم نامه بومی سازی چرخ و محور گریبکس لکوموتیوهای 6TGM روسی با شرکت پویش بازرگان
• تفاهم نامه قفسه شش نورد ۶۵۰ با شرکت مهندسی و پویش ساخت ذوب آهن اصفهان
• تفاهم نامه روغن واکالین با شرکت بهتام
• تفاهم نامه استحصال مواد با ارزش افزوده بالا از سرباره کنورتور با شرکت دانش بنیان صدر فردا