در چند ماه اخیر تولید خودرو در کشور کاهش یافته ضمن آنکه درصد قابل توجهی از خودروها نیز به دلیل کسری قطعه، ناقص تولید شده و در کف کارخانه‌ها متوقف می‌شوند. از این رو صنعت خودرو و قطعه‌سازی در چرخه معیوبی گرفتار شده است. نتیجه این وضعیت این است که از یک سو تیراژ تولید خودرو نزولی شده و از سوی دیگر درصد قابل توجهی از خودروهای تولیدی نیز به دلیل کسری قطعات، به صورت ناقص تولید شده، در کف کارخانه‌های خودروسازی مانده و امکان عرضه آنها به بازار وجود ندارد. این وضعیت باعث کاهش عرضه و ملتهب شدن بازار خودرو از یک سو و تشدید مشکلات مالی خودروسازان و قطعه‌سازان از سوی دیگر خواهد شد. قطعه‌سازان داخلی کشور برای تامین مواد اولیه مورد نیاز خود با مشکل مواجه شده‌اند و با توجه به بدهی سنگین خودروسازان به قطعه‌سازان، احتمال ورشکستگی کامل فعالان این صنعت و از بین رفتن صنعت قطعه‌سازی در کشور وجود دارد. این در حالی است که با توجه به ماهیت خصوصی اغلب قطعه‌سازان فعال در ایران، تعدیل نیروی گسترده و بیکاری چندین هزار نفر از پیامدهای مستقیم این شرایط خواهد بود.
بیکار شدن ۴۵۰ هزار نفر در صنعت قطعه‌سازی
در همین رابطه دبیر انجمن قطعه‌سازان با اعلام اینکه امروز صنعت قطعه‌سازی در بحران قرار دارد، گفت: به خودروسازان گفتیم از اول شهریور امکان تولید قطعه نداریم و مسوولیت بیکاری کارگران این صنعت متوجه بانک مرکزی و وزارت اقتصاد است.
شاپور سامعی نایب‌رییس انجمن قطعه‌سازان در نشست خبری اعضای این انجمن با اشاره به اینکه امروز باید به صنعت قطعه‌سازی کشور تسلیت بگویم، اظهارداشت: قطعه‌سازان روزهای بدی را می‌گذرانند به نحوی که ضمن تعدیل نیرو، شیفت‌های کاری خود را هم کاهش داده‌اند. در کنار این موضوع نزدیک به یک هفته است که با ابلاغ آیین‌نامه جدید قطعه‌سازان امکان ترخیص کالاهای خود از گمرک را ندارند.
وی با بیان اینکه نوسانات نرخ دلار عاملی شده تا ما نتوانیم به تولید مستمر بپردازیم، گفت: کاهش حجم تولید قطعه اثر قابل توجهی بر تولید خودرو می‌گذارد. به اعتقاد ما 40 تا 50 درصد حجم تولید کاهش یافته است.
به گزارش تسنیم، نایب‌رییس انجمن قطعه‌سازان با اعلام اینکه ما کالاها را با ارز 4200 تومانی ثبت سفارش کرده اما در آیین‌نامه جدید باید دلار 9 هزار تومانی را معیار قرار دهیم و مابهالتفاوت آن را پرداخت کنیم، افزود: برای ترخیص کالاهای خود به گمرک مراجعه می‌کنیم که آنها می‌گویند بروید سازمان حمایت اما این سازمان هم آیین‌نامه را بهانه کرده و ما را به سازمان‌های دیگر می‌فرستد و هر روز سرگردان‌تر از دیروز هستیم.
وی اضافه کرد: وقتی گشایش‌ها برای قطعه‌سازان با ارز 4200 تومانی صورت گرفت، دیگر پرداخت مابهالتفاوت چه موضوعی است چرا که شرعا محصول برای ماست.
سامعی در ادامه صحبت‌های خود با اعلام اینکه هنوز از قطعه‌سازان کسی نتوانسته ارز دریافت کند، گفت: امروز خودروسازان و قطعه‌سازان نمی‌توانند از بانک‌ها وام دریافت کنند چرا که آنها سودهای 25 درصدی را مطرح می‌کنند. در حال حاضر این سوال برای ما مطرح است که اگر باید قطعات را با دلار 9 تا 10 هزار تومانی تولید کنیم قیمت خودرو رشد قابل توجهی پیدا می‌کند که اصلا منطقی نیست. به عنوان نمونه قیمت پراید به حدود 43 میلیون تومان و پژو405 به 70 میلیون تومان می‌رسد.
قیمت خودرو باید آزاد شود
وی با تاکید بر اینکه واردات کالا برای قطعه‌سازان از چین حدود دو ماه و از ژاپن و سنگاپور پنج ماه زمان می‌برد، گفت: نقدینگی برای پرداخت دلار با نرخ 9 هزار تومانی به دولت نداریم. البته قبل از آغاز تحریم‌های بین‌المللی، بانک مرکزی و وزارت اقتصاد تحریم‌های داخلی خود را علیه تولیدکنندگان داخلی آغاز کردند که این موضوع اصلا به نفع تولیدکننده داخلی نیست. نایب‌رییس انجمن قطعه‌سازان اضافه کرد: امروز خودروهای تولیدی را فروخته و نمی‌توانند کار جدیدی تولید کنند. علاوه بر این قطعه‌سازان هم به دلیل کمبود نقدینگی امکان تولید ندارند و در نهایت قیمت خودرو غیرمنطقی افزایش پیدا می‌کند که مردم توان خرید آنها را ندارند. به اعتقاد ما قیمت خودرو باید آزاد شود تا با فروش خودرو در حاشیه بازار رشد قیمت مواد اولیه کاهش پیدا کند.
شهپری عضو دیگر هیات‌مدیره انجمن قطعه‌سازان با اعلام اینکه بورس نظارت جدی در فروش فولاد و مس ندارد، گفت: واحد تولیدی من سه هزار و 500 کارمند دارد و حدود 25 هزار خانوار را تحت پوشش قرار می‌دهد که مجبورم تعدیل نیرو کنم.
وی اضافه کرد: در حال حاضر هنوز خودروساز زیر بار ارز 4200 تومانی نرفته چه برسد به ارز 9 هزار تا 10 هزار تومانی بازار.
از اول شهریور امکان تولید قطعه نداریم
مرتضوی رییس هیات‌مدیره انجمن قطعه‌سازان نیز تاکید کرد: جریان انحصار در صنعت خودرو باید رفع شود. نباید تعدادی قطعه‌ساز عضو هیات‌مدیره خودروسازان شده و با این عملکرد به صورت انحصاری قطعات خود را در شرکت‌های خودروساز به فروش برسانند. این نوعی انحصار است و باید با آن برخورد جدی شود.
وی با اشاره به اینکه خودروسازان از قطعه‌سازان داخلی خرید نمی‌کنند، افزود: قطعه‌سازان داخلی توانمندی تولید بالایی دارند اما خودروساز از آنها خرید نکرده و قطعات مورد نیاز خود را از قطعه‌سازان محدودی خریداری می‌کند که آنها هم قطعات را به جای تولید وارد کرده و با قیمت گران به خودروساز می‌فروشند.
بیگلو دبیر انجمن قطعه‌سازان هم با اعلام اینکه امروز صنعت قطعه‌سازی در بحران قرار دارد، اظهارداشت: در حال حاضر 14 هزار نفر تعدیل نیرو در این صنعت تعدیل شده که به اعتقاد ما 450 نفر دیگر هم بیکار خواهند شد. به خودروسازان گفتیم ما از اول شهریور امکان تولید قطعه نداریم و آنها نیز بالطبع کاهش 80 درصدی تولید را پیش رو دارند که مسوولیت بیکاری این افراد متوجه بانک مرکزی و وزارت اقتصاد است.
وی تصریح کرد: خریدهای خارجی متوقف شده و بانک‌ها به ما حواله نمی‌دهند و بهانه تحریم را مطرح می‌کنند درحالی که ما در شرایط تحریم تمام شگردها را یاد گرفته بودیم و حتی به صورت چمدانی معاملات خود را انجام می‌دادیم اما امروز بانک مرکزی و وزارت اقتصاد به جای کمک به تولیدکنندگان دست ما را بسته‌اند.
دبیر انجمن قطعه‌سازان به پیشنهادات انجمن برای رفع مشکلات پیش روی قطعه‌سازان اشاره کرد و افزود: دولت باید ارز مورد نیاز صنعت خودرو و قطعه‌سازی که حدود سه میلیارد دلار است را تامین کند. علاوه بر این قیمت خودرو هم باید آزاد شود تا تاثیر افزایش قیمت مواد اولیه با فروش خودرو در حاشیه بازار برطرف شود.
بیگلو اضافه کرد: خودروسازان درخواست افزایش قیمت محصولات خود را به همراه آنالیزهای قیمتی به وزیر صنعت ارائه کرده‌اند و قرار است این موضوع مورد بررسی قرار گیرد. ما نیز در این رابطه درخواست پرداخت 10 هزار میلیارد تومان نقدینگی برای صنعت خودرو را داریم. البته برای پیگیری وضعیت قطعه‌سازان نامه‌نگاری‌های متعددی را به همراه پیشنهادات مطرح کرده‌ایم که هنوز به نتیجه نرسیده‌ایم.
قیمت ۱۰۱ میلیون تومانی استپ‌وی منطقی است
اصغر خسروشاهی مشاور خودرویی وزیر صنعت نیز با حضور در این نشست خبری اعضای انجمن قطعه‌سازان با اشاره به اینکه وزارت صنعت در جریان تمامی اطلاعات ارزی و خرید قطعات و مواد از قطعه‌سازان و خودروسازان است، اظهارداشت: در رابطه با صنعت خودرو فقط وزارت صنعت دخیل نیست و سایر دستگاه‌ها مانند وزارت اقتصاد، بانک مرکزی هم دخالت دارند. به همین دلیل باید به جمع‌بندی نهایی در این خصوص برسیم.
وی افزود: نامه انجمن قطعه‌سازان به هیات دولت ارسال شده و ساماندهی وضعیت فعلی نیازمند تصمیم‌گیری‌های مجموعه هیات دولت است.خسروشاهی در پاسخ به پرسشی مبنی بر درخواست افزایش قیمت خودرو از سوی خودروسازان به تسنیم گفت: درخواست افزایش قیمت از سوی دو خودروساز به رییس‌جمهور رسیده است اما چون این موضوع در شرایط غیرعادی اعلام شده باید رییس‌جمهور خود در این رابطه تصمیم‌گیری کند.
مشاور خودرویی وزیر صنعت در خصوص پرداخت یارانه به قطعه‌سازان، افزود: هرگونه رانت، فساد ایجاد می‌کند و نباید هیچ رانتی در این زمینه داده شود.
وی اضافه کرد: در حال حاضر که ارز 4200 تومانی برای قطعه‌سازان به نرخ آزاد رسیده است، آشفتگی و تبعاتی به همراه دارد اما تا یک یا دو هفته آینده و پس از اصلاحیه‌های صورت‌گرفته بر تصمیم‌گیری‌ها این وضعیت بهبود می‌یابد.
توقف عرضه خودرو به بازار توسط خودروسازان
رییس اتحادیه فروشندگان خودرو از توقف مجدد خودرو داخلی به بازار از سوی شرکت‌های تولیدکننده خودرو خبر داد. سعید موتمنی با اشاره به افزایش ۱۰ درصدی قیمت خودرو داخلی در یک هفته گذشته افزود: هم‌اکنون اختلاف قیمت خودروهای زیر ۳۰ میلیون تومان در کارخانه و بازار به پنج تا هشت میلیون تومان، خودروهای ۳۰ تا ۴۵ میلیون تومان به ۱۵ تا ۲۰ و خودروهای ۴۵ تا ۶۰ میلیون تومان به ۱۵ تا ۲۵ میلیون تومان رسیده است.
وی با اشاره به اینکه بازار خودرو به آرامش نسبی رسیده بود به مهر گفت: با اظهارنظر درخصوص آزادسازی قیمت خودروها و حضور نداشتن شورای رقابت برای قیمت‌گذاری خودروهای زیر ۴۵ میلیون تومان، شرکت‌های خودروسازی عرضه را متوقف کردند که این اقدام، قیمت‌ها را افزایش داده است. رییس اتحادیه فروشندگان خودرو، انحصار موجود در بازار خودرو را مانع قیمت‌گذاری مناسب آن دانست و ادامه داد: باید بر عملکرد شرکت‌های تولیدکننده خودرو نظارت وجود داشته باشد اما در حال حاضر اینگونه نیست.
موتمنی ادامه داد: قیمت پژو ۲۰۶ تیپ ۲ در کارخانه ۳۶میلیون و ۲۸۶ هزار تومان و در بازار ۵۰ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان، پژو ۲۰۶ تیپ ۵ در کارخانه ۴۱ میلیون و ۹۴۲ هزار تومان و در بازار ۶۰ میلیون و ۵۰۰تومان، پژو پارس lx کلاس ۱۳ در کارخانه ۴۲ میلیون و ۲۸۱ هزار تومان و در بازار ۶۷ میلیون، پژو پارس در کارخانه ۴۰میلیون و ۵۹۵ هزار تومان و در بازار ۵۵ میلیون تومان، سمند lx در کارخانه ۳۳ میلیون و ۵۳۵ هزار تومان و در بازار ۴۷ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان، دنا پلاس در کارخانه ۵۳ میلیون و ۲۶۸ هزار تومان و بازار ۸۳ میلیون تومان و پراید ۱۱۱ در کارخانه ۲۲ میلیون و ۴۹۲ هزار تومان و در بازار ۳۰ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان، پراید ۱۳۱ در کارخانه ۲۲ میلیون و ۷۰۹ هزار و در بازار ۲۸ میلیون و ۸۵۰ هزار تومان عرضه شده است.
تولید چند سواری متوقف شد
تیر ماه امسال تولید چهار مدل سواری در خودروسازان داخلی متوقف شد. در این مدت تولید ام‌وی‌ام ۵۵۰ شرکت مدیران خودرو با کاهش ۱۰۰ درصدی همراه بوده و از ۴۷۸ دستگاه در تیر ماه سال گذشته به صفر رسید. تولید هیوندای آی۱۰ شرکت کرمان موتور نیز ۱۰۰ درصد کاهش یافته و از ۲۲۵ دستگاه در تیر ماه سال گذشته به صفر کاهش یافت.تیر ماه امسال تولید لیفان X۶۰ دیگر محصول کرمان موتور نیز متوقف شده و از ۱۷ دستگاه در تیر ماه ۱۳۹۶ به صفر رسید.تولید جک j5دیگر محصول کرمان موتور نیز با کاهش ۱۰۰ درصدی همراه بوده و از هشت دستگاه در تیرماه سال گذشته به صفر کاهش یافت.