به جرات میتوان گفت که در ایران یا باید از جان خود بگذرید تا خودرو سوار باشید یا اینکه با زندگی در طبقه مرفه جامعه از توانایی خرید خودروهای لوکس وارداتی برخوردار باشید.
همه اینها به کنار، افزایش قیمت خودروهای داخلی هم حالا تبدیل به قوز بالا قوز این آشفته بازار خودرو شده است؛ گران میشوند، در حالی که کیفیت ندارند.
قصه خرید خودرو در ایران همیشه پرحاشیه بوده است. از بیکیفیتی، افزایش تعرفه خودروهای وارداتی، نا امنی، انحصار و غیررقابتی بودن این بازار که بگذریم، تازه به قسمتهای جالبتر این داستان میرسیم؛ همان بخشی که از افزایش لحظه به لحظه قیمت خودروهای داخلی آنهم با کمال بیکیفیتی حکایت میکند. گویی هر یک سال و یکماه و یک هفته که نه، بلکه هر لحظه تاخیر در خرید، مساوی است با انفجار قیمتها در بازار. اواخر بهمن ماه سال گذشته بود که رشد دو تا سی میلیون تومانی خودرو در فاصله چند ساعت مردم و حتی فروشندگان خودرو را نیز در شوک فرو برد؛ به طوریکه به گزارش تسنیم، کمبود عرضه در بازار عاملی شد تا خودروهای داخلی مختلف به فاصله تنها چند ساعت روند صعودی به خود گرفته و خود فعالان بازار را نیز از این افزایش قیمت شوکه شوند.
ارز گران؛ خودروی بیکیفیت گران
این قصه سر دراز دارد. از آنجا که حالا داستان نوسانات نرخ ارز نیز دوباره به این گرانیها گره محکمی خورده تا قطعه سازان و خودروسازان دوباره بر طبل افزایش قیمتها بکوبند. سوالات بیجواب زیادی در پی افزایش قیمت خودروهای داخلی به ذهن میرسند. سوالاتی که پاسخ آنها از زبان تولید کنندگان خودرو مثل همیشه بیپاسخ مانده است. همان تولید کنندگانی که معتقد هستند برای افزایش کیفیت خودروهای داخلی تا توانستهاند تلاش کردهاند تا یادآور همین ضربالمثل «هیچ بقالی نمیگوید ماست من ترش است» باشند. همین چند ماه گذشته وقتی دلار به کانال 6 هزار تومانی راه پیدا کرد، بسیاری از کارشناسان پیش بینی کرده بودند که در سال جاری قیمت خودروهای داخلی حداقل 15 درصد و وارداتیها تا سقف 50 درصد افزایش مییابد.
بیکیفیتی خودروهای داخلی در مقابل افزایش قیمت آنها برای همه آزار دهنده است. سالهاست که کارشناسان به خودروسازان و قطعهسازان هشدار میدهند تا ارابههای آهنین مرگبار را راهی جادهها نکنند، اما انگار گوش شنوایی در این میان وجود ندارد و تولیدکنندهگان همچنان رضایتمند از کار خویش از کیفیت خودروهای بیکیفیت خود دفاع میکنند. البته چارهای هم ندارند، وقتی خود را در میدان بازی تنها میبینند و هیچ رقیبی برای آنها با توجه به محدودیت ورود خودروهای لوکس خارجی وجود ندارد، باید هم برای افزایش کیفیت خودروهای خود کاری از پیش نبرند.
خودرو 19.5 درصد گران شده است
آنطور که محمد رضا نجفیمنش، رئیس انجمن صنایع همگن نیرو محرکه و قطعهسازان کشور به «همدلی» میگوید: « بر اساس آمار رسمی که در موسسه کیفیت استاندارد ثبت شده است، کیفیت خودروهای داخلی ما به هیچ وجه پایین نیامده است، شاید رشد کیفیت خودروهای تولیدی ما کاهش یافته باشد، اما خودروهای ما بیکیفیت نشدهاند.»
او در ادامه علت افزایش قیمت خودروهای داخلی را اینطور توجیه میکند: «قیمت خودرو به دلیل افزایش 40 درصدی قیمت مواد اولیه، افزایش 20 درصدی دستمزد و بالا رفتن 10 درصدی هزینههای سربار صعود کرده است؛ بنابراین این موضوع باعث شده است تا 30 درصد قیمت قطعات رشد کند و در مجموع قیمت خودروهای داخلی 19.5 درصد افزایش یابد.»
این قطعهساز در حالی از کیفیت خودروهای داخلی دفاع میکند که چند وقت پیش بهارستانیها نیز از از ناتوانی تولیدکنندگان داخلی انتقاد کرده بودند. حمیده زرآبادی، عضو کمیسیون صنایع و معادن روز 17 اردیبهشت از بیکیفیتی خودروهای داخلی انتقاد کرد و به خانه ملت گفته بود: « خودروسازان داخلی موتور و پلت تولید نمیکنند و در نهایت تنها شیشه و آیینه خودرو را میتوانند تولید کنند در حالی که قطعه اصلی خودرو موتور است و این قطعه وارد میشود.»
آری ایران خودرو ساز نیست، اما همچنان انحصارگرایانه تولید میکند و بدون بالا بردن کیفیت خودرو، هر بار و بهانههایی همچون افزایش قیمت دلار قیمت خودرو را نیز افزایش میدهد. در این میان بسیاری از کارشناسان انتقادات زیادی را به نحوه تولید خودرو در ایران دارند و مدام از خودروسازان و قطعهسازان میخواهند تا با نگاهی رقابتی وارد کار تولید شوند. به راستی اگر ایران محدودیتهای ورود خودرو را از سوی قوانین سخت گمرکی نداشت، اگر تعرفههای گمرکی واردات خودروهای لوکس تا این حد بالا نبود، اگر خودروهای خارجی با هزینه پایینی برای فروش در بازارهای کشور ورود میکردند و وارد کنندگان به دنبال سود پایینتری بودند، آیا بازهم تولید کنندگان خودرو از توانمندیها و افزایش کیفیت خودروهای خود دفاع میکردند؟