مطابق بند "د" ماده 17 برنامه پنجم توسعه در خصوص حمایت دولت از ایجاد و توسعه بورس ایده و بازار فناوری، شرکت شهرک های صنعتی استان اصفهان با مشارکت پارک فناوری پردیس و تحت نظارت شبکه فن بازار ملی ایران، اقدام به ایجاد فن بازار منطقه ای اصفهان به عنوان مرجع اطلاعات فناوری در استان اصفهان کرده است. از سال 92 تاکنون 11 فن بازار در کشور ایجاد شده است و به گفته محمدجواد بگی قرار است پنجمین نشست سراسری فن بازارهای منطقه ای ایران نیز به میزبانی اصفهان برگزار شود تا برنامه ریزی های لازم برای این مهم در سال های آتی مشخص شود. آنچه می خوانید گفتگوی اقتصادبازار با مدیرعامل شرکت شهرک های صنعتی استان اصفهان در ارتباط با فن بازار و ضرورت توجه به ایده ها در کشور است.
اقتصادبازار: آقای بَگی؛ در حال حاضر وضعیت فعالیت شهرک های صنعتی اصفهان و رسالت این مجموعه در ارتباط با جذب ایده ها و تجاری سازی آنها چیست؟
شرکت شهرک های صنعتی اصفهان با 76 مصوبه ایجاد شهرک که 27 مورد آن عملیاتی شده فعالیت می کند. هم اکنون نیمی از این شهرک ها فعالند که 4600 واحد صنعتی با اشتغال 112 هزار نفر در آنها مستقرند و به بیانی دیگر 60 درصد صنعت استان در شهرک های صنعتی واقع شده اند. از سوی دیگر شرکت شهرک های صنعتی اصفهان علاوه بر ایجاد و توسعه زیرساخت ها و احداث واحدهای صنعتی در زمینه سرمایه گذاری و جذب ایده ها و همچنین خدمات مشاوره ای در حوزه های مختلف به صنعتگران و سرمایه گذاران فعالیت می کند که یکی از این مباحث فن بازار در حوزه معاونت صنایع کوچک است.
اقتصادبازار: فن بازارها چه نقشی را در جذب و ثمر رساندن ایده ها ایفا می کند؟
متاسفانه در کشور ما حلقه اتصال بین شهرک های علمی تحقیقاتی و سرمایه گذاران مفقود مانده و تاکنون فرصتی برای اینکه سرمایه گذاران بتوانند ایده‌های جدید را در سطح جامعه و از سویی دیگر صاحبان ایده بتوانند ایده‌هایشان را به سرمایه گذاران معرفی کنند، فراهم نشده است. البته در سال های اخیر فعالیت های متعددی همچون رویداد امید اتاق بازرگانی، فن بازار شرکت شهرک‌های صنعتی، بنیاد نخبگان و باشگاه سرمایه گذاری سازمان صنعت، معدن و تجارت ایجاد شده است. با این وجود، تمام این مسائل با رویکرد ایجاد فن بازارهای منطقه ای در حوزه معاونت صنایع کوچک سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی ایران با هدف اینکه ایده های نوین در راستای ارائه خدمات برتر را که در شهرک های علمی تحقیقاتی، دانشگاه ها، مراکز پژوهشی وجود دارد به منصه ظهور برساند و در نهایت بهره برداری و تجاری سازی این ایده ها و تولید انبوه یا خدمات گسترده را در دستور کار خود قرار داده است.
اقتصادبازار: ایده ها در فن بازارها چگونه پایش و به سرمایه گذاران معرفی می شوند؟
در این فن بازارها، افراد صاحب ایده در خصوص طرح خود بحث کرده و پروپوزالی تهیه می شود و سپس مطالعات اولیه اقتصادی و فنی بر روی ایده صورت گیرد که باید به تایید نهادهای متعدد مشاور برسد و این ایده در جلساتی که سرمایه گذاران مختلف، صاحب نظران و همچنین اساتید فن حاضرند مورد سنجش، بررسی و نقد قرار می گیرد و در نهایت با تایید این طرح در جلسات مختلف، سرمایه گذارانی که متقاضی مشارکت در ایده هستند، مشخص می شوند و در قالب عقد تفاهم نامه همکاری بحث پیش رفته تا در نهایت ایده به نتیجه برسد.
اقتصادبازار: در حال حاضر چه مشکلاتی بر سر راه فن بازارها در کشور قرار دارد؟
فن بازار، موضوعی جدید در کشور است و هنوز راهکارهای قانونی و مباحثی از این دست بین سرمایه گذار و صاحب ایده وجود ندارد. چرا که در ایران چنین موضوعاتی کمتر رخداد عینی داشته و ابتدا باید این اتفاق را در کشور نهادینه کرد.
اقتصادبازار: به اعتقاد شما برای نهادینه شدن این کار در کشور، چه راهکاری وجود دارد؟
به اعتقاد بنده باید موسسه و سازمانی در بخش خصوصی مسئولیت انجام امور را برعهده گیرد. البته شرکت شهرک ها در ابتدای امر به عنوان تسهیل گر ورود پیدا می کند اما در نهایت برای نخبگان، سرمایه گذاران، صاحبان نظر باید مجموعه و یا تشکلی مردم نهاد برای تجاری سازی این ایده ها در استان و کشور راه اندازی شود و در چارچوبی مشخص برنامه ریزی کنند. فعالیت این سازمان باید همانند بورس باشد که در یک روز کاری به طور مثال 5 طرح را در تابلو خود قرار داده تا سرمایه گذاران بتوانند با مشخصات فنی و اقتصادی و جزئیات طرح آشنا و در نهایت آن را قیمت گذاری کنند. البته کار این سازمان صرفا نباید محدود به شناسایی ایده ها و معرفی به سرمایه گذاران باشد بلکه باید با شناسایی سرمایه ها، ایده ها را به آنها معرفی کند.
اقتصادبازار: در کشور ما ارزش گذاری ایده ها بر مبنای چه اصلی انجام می شود؟
متاسفانه یکی از مشکلات کشور این است که دانش قیمت ندارد. در ایران هنوز هیچ قانون، مصوبه و دستورالعملی برای قیمت گذاری ایده ها وجود ندارد. در حال حاضر مطالعات کاربردی، پژوهشی، مقالات، پایان نامه های دانشجویی و طرح ها و ایده های بسیاری در مراکز درون و برون دانشگاهی و علمی تحقیقاتی وجود دارد که به دلیل عدم ارائه به سرمایه گذاران در کتابخانه ها خاک می خورند که نیاز است این پتانسیل ها را به سرمایه گذاران در کشور معرفی کنیم.
اقتصادبازار: تصور می کنید سرمایه گذاران، سرمایه های خود را برای به ثمر رساندن این ایده ها هزینه می کنند؟
ایران مزایای بسیاری در حوزه نفت، گاز، پتروشیمی، معادن و خدمات تجاری دارد که متاسفانه تنها به خام فروشی و خدمات اولیه بسنده کرده است در حالی که اکنون با توافق هسته ای و برجام مسیر برای توسعه کشور باز شده و امیدواریم با گشایش فضای اقتصادی کشور و جذب سرمایه گذار خارجی بتوانیم فعالیت های اقتصادی و عمرانی جدیدی را در کشور راه اندازی کنیم در این راستا فن بازارها می توانند زمینه های جذب سرمایه گذاران در ایده های جدید را مهیا کنند.
اقتصادبازار: آیا برگزاری پنجمین همایش ملی فن بازار منطقه ای در اصفهان می تواند در این زمینه راهگشا باشد؟
پنجمین همایش ملی فن بازار منطقه ای با هدف بررسی عملکرد فن بازارها در سطح کشور، معرفی تجارب موفقیت فن بازارها در سطح کشور، بررسی معایب و محاسن، تقویت بنیان های صحیح فن بازارها در عرصه های مختلف و تصحیح مشکلاتی گذشته فن بازارها و سیاست گذاری کلان کشوری در خصوص آن، برگزار می شود. به طور قطع در این همایش استراتژی حرکتی فن بازارها برای ادامه برنامه در میان مدت مشخص می شود و این نشست دستاوردهای خوبی برای استان اصفهان و کشور خواهد داشت و راه و مسیر را برای آینده مشخص خواهد کرد.