- توضیحات
آخرین جلسه معاملاتی هفته با رشد ۰۸/ ۱درصدی شاخص کل بورس همراه بود. به این ترتیب با قرارگیری در سطح ۲۹۹هزار و ۹۳۱ واحد، فاصله نماگر اصلی بازار تا مرز حساس ۳۰۰ هزار به ۷۰ واحد رسیده است. ثبات رو به صعود بازارهای جهانی، راه را برای نقدینگی پرقدرت باز کرد تا شاخص را به پای مرز روانی برساند. این نقدینگی همچنان گروه‌های کوچک‌تر بازار را هدف قرار داده است. تا آنجا که بیش از ۱۳ درصد ارزش کل معاملات بورسی به نمادهای خودرویی اختصاص یافت و شاخص این صنعت مسیر رشد حداکثری را ادامه داد.
احتمالا اخبار مربوط به برکناری جان‌بولتون از سمت مشاور امنیت ملی آمریکا، به مثابه یک سیگنال سیاسی و نشانه‌هایی از کمتر شدن تنش‌آفرینی‌ها، در تعدد صف‌های خرید این گروه بی‌تاثیر نبوده است.معاملات روز چهارشنبه سهام بار دیگر با تداوم صعود قیمت‌ها در اکثر صنایع بورسی همراه بود. از ۳۲۰ نماد معامله‌شده در بورس ۲۳۴ نماد (معادل ۷۳ درصد) رشد قیمت پایانی نسبت به روز پیشین را تجربه کردند و ۱۱۶ نماد (۳۶ درصد از نمادهای معامله‌شده) در محدوده صف خرید کار خود را به پایان بردند. ارزش نقدینگی در صف انتظار این نمادها بالغ بر ۲۰۲ میلیارد تومان بود. این در حالی است که ارزش کل معاملات خرد بورسی ۱۵۶۰ میلیارد تومان و خالص تغییر مالکیت‌ها ۱۶۳ میلیارد تومان به سمت سهامداران حقیقی بود. بدین‌ترتیب در هفته نیمه‌تعطیل بورسی شاهد تغییر مالکیت ۳۹۱ میلیارد تومانی به سمت سهامداران حقیقی بازار بودیم. مساله‌ای که به خوبی نمایی از جذابیت عمومی سهام و جریان قدرتمند ورود نقدینگی ارائه می‌کند.
نشانه‌شناسی از معاملات چهارشنبه
روند معاملات آخرین جلسه کاری این هفته از چند حیث جالب‌توجه است. نخست آنکه روند صعودی شاخص کل در این جلسه مختل نشد. با آنکه با نزدیک شدن به مرز ابرکانال ۳۰۰ هزار واحدی روند صعودی نماگر اصلی بورس کند شد و روندی محتاطانه را در پیش گرفت، با این حال نه‌تنها در معاملات پایانی خبری از شدت گرفتن فشار عرضه‌ها نبود بلکه در نمادهای متعدد کالایی و شاخص‌ساز شاهد خودنمایی قدرتمندتر تقاضا بودیم. تا آنجا که آخرین معاملات برخی سهام بزرگ، همچون «فارس»، «فولاد» و «فملی»، در محدوده مثبت‌تری نسبت به قیمت پایانی سهام دنبال شد. در عین حال حجم نقدینگی در انتظار صفوف خرید خود در حدود ۱۳ درصد از ارزش معاملات را تشکیل می‌دهد. موضوعی که می‌تواند محرک ادامه مسیر در هفته آینده باشد. طی جلسه روز گذشته گروه‌های خودرو، محصولات دارویی، انبوه‌سازی و بانک‌ها بیشترین تغییر مالکیت به سمت سهامداران حقیقی را تجربه کردند و در جلب تقاضای سهامداران خرد موفق‌تر بودند. با توجه به تاثیر محدود این گروه‌ها در تغییرات شاخص کل می‌توان این گونه استنباط کرد که برای گذر قاطع از مرز ۳۰۰ هزار واحدی بورس به محرکی از جانب بازارهای جهانی یا عرصه سیاست نظر دارد.
خودروسازان در مسیر تجدید ارزیابی دارایی‌ها
طی روزهای اخیر دو خبر در رابطه با افزایش سرمایه خودروسازان منتشر شد. در مهم‌ترین مورد وزیر صنعت، معدن و تجارت بر لزوم تجدید ارزیابی دارایی‌های خودروسازان تاکید کرد و در وهله بعدی برخی نمایندگان مجلس اشاره کردند که پیش از آنکه سهم دولت از خودروسازان عرضه شود لازم است تا ارزش دارایی این بنگاه‌ها به‌روز شود. این اخبار سبب شده تا گروه خودرو طی دو جلسه معاملاتی اخیر در کانون توجه بازیگران سهام قرار گیرد. با این حال مساله واگذاری خودروسازان به بخش خصوصی بیشتر به افسانه‌ای شبیه شده که در سال‌های اخیر بارها و بارها تنها روایت شده است. دو خودروساز بزرگ کشور سال گذشته را با پیشروی شتابان در مسیر زیان‌آوری طی کردند و زیان انباشته هر دو شرکت بر سرمایه ثبت‌شده آنها غلبه کرده است. به این ترتیب هر دو شرکت برای خروج از شمول ماده ۱۴۱ قانون تجارت نیاز به افزایش سرمایه‌های قابل‌توجهی دارند و به نظر می‌رسد به‌روزرسانی ارزش دفتری دارایی‌ها، در دسترس‌ترین راه‌حل این بنگاه‌ها برای خروج از شمول این ماده است. در آخرین جلسه معاملاتی هفته ارزش دادوستد نمادهای خودرویی در بورس حدود ۲۱۰ میلیارد تومان بود و همان‌گونه که اشاره شد سهامداران بیشترین اقبال را به این گروه نشان دادند. صف‌های خرید در نمادهای این گروه پرشمار بود و شاخص این صنعت رشد قابل‌توجه ۷۵/ ۳ درصدی را به ثبت رساند. طی هفته‌های اخیر افزایش سرمایه از محل سهام جایزه یکی از محورهای تمرکز فعالان بورسی بوده است. همچنان این مساله که آیا تجدید ارزیابی دارایی‌ها روند صعودی قیمت سهام را توجیه می‌کند بدون پاسخ قانع‌کننده‌ای مانده است؛ با این حال بازیگران سهام در انتظار پاسخی برای این سوال نمانده‌اند و تنها رقیق‌شدن سهام یک شرکت را انگیزه کافی برای جلب تقاضا قلمداد می‌کنند.
شاخص‌سازان مطرح در فاز انتظار
فهرست نمادهای اثرگذار بر شاخص روز چهارشنبه ترکیبی از نمایندگان گروه‌های مختلف بورسی بود. «پارس» و «فارس» نمایندگان گروه پتروشیمی‌ها بودند. «شتران» فرآورده‌های نفتی را نمایندگی می‌کرد. «فملی»، «وپاسار»، «مبین» و «خودرو» نیز هر کدام یکه‌تاز رشد ارزش بازار در گروه‌های خود بودند. همان‌گونه که دیده شد نمادهای اثرگذار بر صعود شاخص ترکیب متفاوتی نسبت به روندهای پرجهش نماگر اصلی به خود گرفتند. عمده این مساله به تردید‌ها از روند قیمت بازارهای جهانی بازمی‌گردد. طی هفته گذشته و روزهای سپری شده از هفته جاری بازارهای مرجع، به خصوص در رابطه با قیمت نفت و فلزات رنگی مصرفی، برآیندی مثبت داشتند. با این حال همچنان رفتار این بازارها آشفته به نظر می‌رسد. رشد همه‌جانبه قیمت‌ها و شاخص‌ها، در رابطه با قیمت طلا، شاخص دلار و کامودیتی‌ها نشان از اختلاف‌نظر شدید فعالان اقتصادی از روند آتی بازارها دارد. علاوه بر آمار اقتصادی، چشم بازارها به مذاکرات تجاری چین و آمریکا در هفته نخست اکتبر دوخته شده تا شاید روند قطعی‌تری از منظر قیمت‌ها به دست آید. در این بین اخبار سیاسی نیز توانسته در مسیرسازی بازارها نقش مهمی داشته باشد. چنان‌که کنار رفتن بولتون از مجموعه مشاوران ترامپ توانست قیمت کامودیتی‌ها را دستخوش تغییر جدی و آنی کند. در صورتی که بازارهای جهانی آخر هفته مطلوبی را رقم بزنند به نظر می‌رسد که عبور شاخص کل از مرز روانی ۳۰۰ هزار واحدی با دشواری چندانی روبه‌رو نباشد.