صدرنشینان صندوق‌های بورسی
- توضیحات
بازار سهام در حالی در فصل بهار بهترین بازدهی را در بازارهای مالی تجربه کرد که صندوق‌های بورسی نیز از این روند افزایشی بی‌نصیب نماندند. به این ترتیب، از میان ۱۵۷ صندوق فقط چهار صندوق کالایی با زیان مواجه شدند. همچنین ۲۲ صندوق سرمایه‌گذاری حتی توانستند از بازدهی ۳۱ درصدی شاخص بورس نیز فراتر روند. این عملکرد نشان می‌دهد مسیر دوم سرمایه‌گذاری در سهام که ریسک به مراتب پایین‌تری از ورود مستقیم به بورس دارد، توانسته در نخستین فصل سال ۹۸ کارنامه مناسبی را از خود بر جای گذارد.
بازار سهام با ثبت بازدهی ۵/ ۳۱درصدی در فصل بهار از سایر بازارهای موازی سبقت گرفت؛ بررسی عملکرد صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز بیانگر همین موضوع است. به‌طوری‌که در فصل بهار ۲۲صندوق سرمایه‌گذاری توانستند از شاخص کل بورس سبقت گرفته و سودی به مراتب بیشتر از بازدهی نماگر بازار را ثبت کنند. در این میان بخش عمده‌ای از سود مزبور توسط صندوق‌های سهامی کسب شد. به‌طوری‌که ۲۰صندوق از نوع صندوق سهامی بوده و دو صندوق برتر از شاخص نیز از نوع مختلط بودند. در این میان بیشترین بازدهی کسب شده در محدوده ۶۰درصدی قرار داشت و تمامی صندوق‌ها به‌جز صندوق‌های کالایی فعال در زمینه طلا و سکه با سوددهی همراه بودند. بررسی عملکرد صندوق‌های سرمایه‌گذاری فعال در بازار سرمایه نشان می‌دهد که جو مثبت حاکم بر بازار سهام به کانال دوم سرمایه‌گذاری نیز سرایت کرده و سبب شده تا این نهادهای مالی نیز با عملکردی مثبت و کسب سود، بهار ۹۸ را پررونق سپری کنند. همچنین در حالی بورس تهران با قدرت زیاد از دیگر بازارهای موازی از جملهدلار و سکه سبقت گرفت که این موضوع نیز در عملکرد صندوق‌ها قابل مشاهده بود. در بین ۱۵۷صندوق فعال در بازار در حوزه سهامی، مختلط، بادرآمد ثابت و قابل‌معامله، تنها صندوق‌های قابل‌معامله کالایی که عمدتا در طلا و سکه سرمایه‌گذاری کردند، با زیان مواجه شدند. به این ترتیب ۱۵۳صندوق دیگر سوددهی قابل‌توجهی برای سهامداران به همراه داشتند.
البته همان‌طور که گفته شده در این میان بخش عمده‌ای از صندوق‌های پیشتاز که عملکردی بهتر از شاخص کل بورس داشتند، از نوع صندوق سهامی بودند. در این راستا صندوق مشترک دماسنج با ثبت بازدهی ۴/ ۵۹درصدی در صدر دیگر صندوق‌ها قرار گرفت. صندوق مشترک کوثر و مشترک امین آوید نیز دو صندوق مختلطی بودند که توانستند به ترتیب با ثبت بازدهی ۸/ ۵۸درصدی و ۸/ ۴۱ درصدی در فهرست صندوق‌های برتر و در جایگاه بالاتر از شاخص کل بورس قرار گیرند. به این ترتیب ۱۹صندوق دیگر که بازدهی به مراتب بیشتر از شاخص کل بورس داشتند، از نوع سهامی بودند. این برتری صندوق‌های سهامی به نوعی تاکید برتری بازار سهام بر دیگر بازارهای رقیب است. چون دیگر صندوق‌های فعال در بازار از جمله بادرآمد ثابت و مختلط حد مجازهایی برای سرمایه‌گذاری دارند و نمی‌توانند فراتر از معیارهای مشخص و قوانین تعیین‌شده، به سرمایه‌گذاری در سهام و چینش پرتفوی خود بپردازند. این امر مانعی در قرار گرفتن حجم بیشتر سهام در سبد دارایی این صندوق‌ها و به‌تبع بازدهی به مراتب کمتر آنها در این مدت شده است.
نکته قابل‌توجه دیگر در بررسی عملکرد صندوق‌های سرمایه‌گذاری این است که نهادهای مزبور هر چند بازدهی به مراتب مناسبی را کسب کرده‌اند، ولی تعداد صندوق‌های برتر از شاخص کل بورس در مقایسه با دوره‌های گذشته، بسیار کمتر است. به عبارت دقیق‌تر تنها ۱۳درصد از مجموع ۱۵۷صندوق فعال در بازار توانستند از شاخص کل بورس سبقت بگیرند. کارشناسان یکی از مهم‌ترین دلایل این موضوع را رشد عمده نماگر اصلی بازار بر محور نمادهای کوچک می‌دانند و معتقدند مدیران پرتفوی صندوق‌ها شاید چنین سهامی را در سبد سرمایه‌گذاری خود قرار نداده‌اند یا به عبارتی به سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌های کوچک بازار و بدون پشتوانه بنیادی و توجیه سودآوری نپرداخته‌اند.
نگاهی به صندوق‌های برتر
بررسی صندوق‌های برتر در فصل بهار نشان می‌دهد که صندوق مشترک دماسنج با ثبت بازدهی ۴/ ۵۹درصدی در صدر دیگر صندوق‌ها قرار گرفته است. صندوق‌های مشترک بورسیران و مشترک بانک خاورمیانه نیز از دیگر نهادهای برتر در فصل بهار بودند که هر کدام به ترتیب بازدهی ۴/ ۵۸درصدی و ۰۷/ ۵۴درصدی را به نمایش گذاشتند. مدیریت این سه صندوق بر عهده کارگزاری بورسیران است. بررسی پرتفوی صندوق‌های مزبور نشان می‌دهد که بیشترین درصد سرمایه‌گذاری در گروه بانکی، فلزات اساسی و محصولات غذایی بوده است.در ادامه این روند نیز صندوق یکم اکسیر فارابی با ثبت بازدهی بیش از ۵۳درصدی در فهرست برترین صندوق‌ها قرار گرفت. در این میان ۷۵/ ۱۵درصد از بازدهی کسب شده توسط این صندوق مربوط به عملکرد خرداد ماه بود. بیش از ۱۷درصد از پرتفوی سرمایه‌گذاری صندوق مزبور به خرید سهام فلزی تعلق داشته و ۱۲درصد نیز سهم سرمایه‌گذاری در گروه لاستیک و پلاستیک بوده است. صندوق گنجینه رفاه نیز با کسب سود در حدود ۵۰درصد از دیگر صندوق‌های برتر در فصل بهار بود.
در میان صندوق‌های بادرآمد ثابت نیز مشترک صبای هدف توانست با ثبت بازدهی ۴/ ۱۶درصدی برترین صندوق در فصل بهار شناخته شود. بازدهی ماه گذشته این صندوق نیز به ۶/ ۶درصد رسید. صندوق نیکوکاری جایزه علمی فناوری پیامبر اعظم نیز با کسب بازدهی ۶/ ۱۱درصدی در دوره ۳ماه نخست سال، از دیگر صندوق‌های برتر در این حوزه بود. توسعه سرمایه نیکی، ارزش آفرین گلرنگ و گنجینه الماس بیمه دی نیز سوددهی در محدوده ۶ تا ۱۰درصدی را به نمایش گذاشته و در فهرست برترین صندوق‌ها جای گرفتند. همان‌طور که عنوان شد در فهرست برترین صندوق‌های مختلط دو صندوق مشترک کوثر و مشترک امین آوید قرار گرفتند. در همین راستا صندوق‌های ارمغان یکم ملل، مشترک پارس و مشترک آسمان خاورمیانه نیز با سوددهی در محدوده ۲۷ تا ۲۹درصد از دیگر صندوق‌های برتر در این حوزه بودند.
رصد عملکرد صندوق‌های قابل معامله نیز نشان می‌دهد که صندوق تجارت شاخصی کاردان توانست سود بیش از ۳۰درصدی را نصیب سهامداران در فصل بهار کند. در این حوزه صندوق آسمان آرمانی سهام با اختلاف اندک و کسب بازدهی ۴/ ۲۹درصدی در رتبه دوم قرار گرفت. دو صندوق سپهر کاریزما و توسعه اندوخته آینده نیز هر کدام سودی در محدوده ۲۸ درصد داشتند. ولی همان‌طور که عنوان شد تنها صندوق‌های منفی در فصل بهار، صندوق‌های قابل‌معامله کالایی بودند. این صندوق‌ها که عمدتا به خرید سکه و طلا می‌پردازند، همگام با نوسان اندک بازار مزبور به افت و خیز پرداخته و در نهایت فصل بهار را با زیان سپری کردند. به این ترتیب صندوق‌های پشتوانه سکه طلای زرافشان امید ایرانیان، در اوراق بهادار مبتنی بر سکه طلای مفید، پشتوانه طلای لوتوس و در اوراق بهادار مبتنی بر سکه طلای کیان هر کدام زیانی در محدوده ۲تا ۳درصد را به نمایش گذاشتند. البته صندوق‌های مربوط در خرداد ماه سود شناسایی کرده بودند.
هدیه لطفی
