سقوط یعنی حبابی به وجود آمده و اتفاقات ساختاری رخ نداده و اینکه سیستم خودش را اصلاح می‌کند. به نظر نمی‌رسد چنین حالتی مثل آنچه در دولت قبل رخ داد، اتفاق افتاده باشد. در آن زمان قیمت‌ها بی‌رویه بالا رفت و همه خریدار شدند و نوعی حالت دنباله‌روی وجود داشت و مشخص بود که سرانجام حباب ایجاد‌شده در آن زمان می‌ترکد، اما الان اینگونه نیست. بازار سرمایه امروز کار خودش را انجام می‌دهد، چراکه پتانسیل آن بسیار بالاست، ولی به دلایل مختلف این پتانسیل هنوز زنده نشده که یکی از دلایل آن محدودیت‌ها و تفکر دولتی و نظارت‌های متمرکز عجیب و غریبی است که بر اقتصاد کشور ما حاکم است. طبیعتا سایه و غبار تحریم‌ها هم روی آن می‌نشیند و ذهنیت‌ها را نسبت به آینده منفی می‌کند. البته تا حدود زیادی بازار دستخوش مسائل منطقه‌ای است. مسائل و درگیری‌های منطقه‌ای و شعارهای مبارزه‌طلبانه در کشور و در جاهای دیگر، فضای کسب‌و‌کار را تا حدود زیادی ملتهب و نگران می‌کنند و همین مساله، سردرگمی در بازار ایجاد می‌کند. همین اتفاق روی ارز هم چنین اثری می‌گذارد؛ یعنی تلاطم‌های ارزی که اخیرا شاهد بودیم، نشات‌گرفته از این سردرگمی، ابهام‌ها و دلهره‌هایی است که نسبت به آینده وجود دارد. در این فضا، هم ارز و هم شاخص بورس دستخوش تلاطم می‌شوند. باید گفت روند نزولی و سقوط نداریم. این بازار هنوز پتانسیل‌اش بسیار بالاتر از میزان فعلی است، اما هنوز زنده نشده و دستخوش یکسری موانع جدی شده که این موانع عمدتا هم داخلی هستند.
تلاطم تا حدود زیادی ناشی از پدیده‌های کوتاه‌مدت اخیر است. خبرهایی که در مورد جنگ‌افروزی و مبارزه‌‌طلبی و جنگ‌های منطقه‌ای این سوال را به وجود می‌آورد که آیا جنگ به ایران سرایت می‌کند یا نه؟ که اینها همگی تاثیرات خود را روی تلاطمات بورس و قیمت‌ها می‌گذارد. طبیعتا اگر ما بیشتر به جزئیات نگاه کنیم، می‌بینیم که بعضی از شرکت‌ها کمتر دستخوش این تلاطم‌ها هستند و بعضی‌ شرکت‌ها بیشتر. میانگین و برآیند همه اینها با هم می‌شود این چیزی که در شاخص بازار مشاهده می‌کنیم.
در مورد دلار باید گفت که این شاخص، زنده است؛ البته دلار آزاد نه دلار دولتی. هر ساله در انتهای سال زمانی که تعطیلات عید نوروز می‌شود یا نزدیک به سفر حج می‌شویم، به دلیل تقاضای بالا برای ارز، تقاضا بالا می‌رود و طبیعی است که یک نوسان یا افزایش نرخی روی دلار مشاهده کنیم، ولی نه آن‌طور که دلار به سمت و سویی برود که همه چیز به‌هم بریزد. طبیعتا ذات دلار این است که باید مقداری بالا برود، چراکه تقاضا بالا می‌رود. حالا دولت اگر بخواهد آن را کنترل کند، از طریق مکانیسم‌های بازار و ابزار و اختیاراتی که دارد، می‌تواند به اندازه کافی دلار در بازار تزریق کند تا نگذارد نرخ دلار بالا برود.
اینکه در حال حاضر دولت می‌تواند این کار را بکند یا خیر؟ به نظرم می‌تواند. معتقدم روند رو به بالای دلار در انتهای سال طبیعی و نرمال است مگر اینکه اتفاق عجیب و غریبی رخ دهد. اینکه مثلا یک درگیری نظامی در جایی رخ دهد که آن را نمی‌توان پیش‌بینی کرد. اگر این اتفاق رخ دهد، طبیعتا نرخ دلار بالاتر می‌رود، ولی آنچه مشاهده می‌کنیم این است که افزایش نرخ دلار تا پایان سال به طور نسبی طبیعی است و ممکن است بانک مرکزی هم برای کنترل نرخ دست به اقداماتی بزند.
* اقتصاددان