عمان با افزایش 238درصدی در صدر لیست کشورهایی است که بیشترین صادرات را به کشورمان داشته است. بعد از عمان، روسیه با 93 درصد و قزاقستان با 28 درصد بیشترین صادرات را به ایران داشتند. اما علت اصلی افزایش صادرات این کشورها در چیست؟
به‌گفته فعالان اقتصادی، طی سال‌های اخیر تجار ایرانی از بازارهای سنتی صادراتی در کشورهای همسایه با مرزهای زمینی فاصله گرفتند و ترجیح دادند در واردات کالا سراغ کشورهای همسایه با مرز آبی نظیر روسیه، عمان و قزاقستان بروند. به همین جهت حجم واردات کالا که برای کشورهای یاد شده صادرات مجدد محسوب می‌شود، افزایش پیدا کرده است.
بر اساس گزارش به دست آمده از سازمان توسعه تجارت، بیشترین کاهش واردات طی سال‌های 96 و 97 مربوط به کشور بحرین بوده است. کشوری که با شروع تحریم‌ها روابط و موضع خود با ایران را تغییر داد. بعد از بحرین، کشور عربستان بود که به سمت کاهش صادرات کالا به ایران اقدام کرد. جای تعجب دارد که افغانستان با وجود اشتراکات زیاد با ایران و همزبانی، سومین کشوری است که صادراتش به ایران را کاهش 50 درصدی داده است.
بازارداران ایرانی
طبق اعداد اعلامی از سوی سازمان توسعه تجارت با وجود کاهش واردات از کشورهای همسایه امارات در سال 97 رتبه اول حضور در بازار ایران را دارد. با توجه به حجم صادراتی که این کشور به ایران دارد، سهم امارات از بازار ایران 54 درصد است و این در شرایطی است که سال 96، سهم این کشور از بازار کشورمان حدود 63 درصد بوده است. دومین کشور که توانسته در سال 97 با صادرات خود 24 درصد بازار ایران را از آن خود کند، ترکیه است.
این عدد در سال قبلش حدود
25 درصد بوده است. روسیه هم در بین کشورهای همسایه جایگاه سوم را گرفته است.
روسیه با 13 درصد سهم در بین همسایگان ایران وارد بازار کشورمان شده است. پاکستان هم با سهم 3.2 درصدی در بازار ایران نقش آفرینی کرده است.در مجموع درصد تغییرات واردات از کشورهای همسایه در سال 97 کاهش
20 درصدی را نشان می‌دهد.
درست است که کاهش واردات برای هر اقتصادی خبر خوش است، اما این کاهش به شرطی می‌تواند اثرگذار باشد که در مورد واردات مواد اولیه، تجهیزات مورد نیاز تولید و توسعه زیرساخت‌های کشور نباشد. در این صورت، می‌توان هر گونه کاهش وارداتی را به فال نیک گرفت.

بـرش
ناگهان  ترکمنستان

طی سال‌جاری میزان واردات کالا از کشورهای قزاقستان، ارمنستان، جمهوری آذربایجان، روسیه و افغانستان کاهشی شده و در این میان واردات ایران از ترکمنستان، عراق، کویت، ترکیه و قطر مثبت بوده است. در بین کشورهایی که روند صادراتی خود به ایران را حفظ کردند کشور ترکمنستان برای تجار ایرانی و فعالان اقتصادی این کشور جذاب‌تر شده است.  به‌گونه‌ای که این کشور واقع در آسیای میانه توانسته 4343 درصد تجارت خود به ایران را افزایش دهد. روند افزایشی نشان می‌دهد که ایران به سمت این کشور همسایه در حال حرکت است و از سویی تجار ترکمنستان بازار ایران را هدف گرفتند. دومین کشوری که حجم صادراتش به ایران در مقایسه با سایر کشورهای همسایه شرایط بهتری دارد کویت است. 439 درصد افزایش واردات عددی است که کویت در آمار تجارت ایران ثبت کرده است. روند تجاری ایران با کویت به گونه‌ای است تراز تجاری دو کشور 9 میلیون دلار است. عراق هم با صادرات 6 میلیون دلاری به ایران در سال‌جاری، 378 درصد رشد صادرات را ثبت کرده است. دیگر همسایه ایران، قطر با 0.3 صادرات به کشورمان رشد صددرصدی را از آن خود کردند. در لیست آخرین وضعیت تجارت خارجی ایران با 15 کشور همسایه ترکیه هم با صادرات 346 میلیون دلار کالا به کشورمان رشد 160 درصدی را ثبت کرده است. در این میان کمترین رشد‌های واردات به ایران مربوط به کشورهای پاکستان با 54 درصد، عمان با 35 درصد و امارات 7 درصد بوده است.