2 روز دیگر انتخابات اتاق‌های بازرگانی سراسر کشور است. از هفته‌های گذشته گروه‌ها و ائتلاف‌هایی شکل گرفته است تا بتوانند سهم خوبی از اتاق بازرگانی داشته باشند. برخی‌ها ولع برای حضور دارند چرا که منافع شان به اتاق گره خورده است و گروهی دیگرهم برای موقعیت اجتماعی به دنبال ورود به اتاق هستند. اندک شماری هم مسولیتی برای خود دیدند تا برای حل مشکلات اقتصادی در پارلمان بخش خصوصی حضور داشته باشند. انتخابات دوره نهم با آنکه از حساسیت بیشتری برخوردار است اما استقبالی از آن صورت نگرفته و تعداد کاندیداها نسبت به دوره گذشته بیش از 50 درصد ریزش داشته است. ریزش معنا‌داری که نشان از نارضایتی عملکرد اتاق هشتم و وضعیت اقتصادی کشور دارد. برای واکاوی انتخابات اتاق بازرگانی و رویه‌ای که باید دنبال شود با حمید حسینی از گروه پیشگامان تحول و محمدرضا بهرامن از ائتلاف برای فردا میزگردی برگزار کردیم که در ادامه می‌آید:
تعریف شما از بخش خصوصی چیست؟
بهرامن: بخش خصوصی به بنگاه‌ها و اشخاص حقیقی گفته می‌شود که سرمایه شخصی خود را در بخش‌های مختلف از جمله تولید و تجارت به کار ببرد.
حسینی: بخش خصوصی کسی که عواقب تصمیم‌گیری‌هایش چه در سود و چه در زیان به خودش برگردد.
تعریف شما از بخش خصوصی نشان می‌دهد بخش خصوصی که دستش در جیب خودش نیست، بخش خصوصی نیست.
بهرامن: واژه خصولتی‌ها از همین جا شکل می‌گیرد.ضرر و زیان به مجموعه‌ای برمی‌گردد که خودش از جیب خودش پول در نمی‌آورد.
حسینی: معتقدم که بخش خصوصی واقعی به خود و توانایی هایش اتکا دارد نه آنکه به سایر بخش‌ها وابسته باشد.
از آنجا که خصولتی‌ها تقویت شدند و بخش خصوصی واقعی تضعیف شده، شاهد آن هستیم که وابستگی به دولت و گرفتن رانت از جایگاه اتاق بازرگانی روز به روز در حال افزایش است. لذا منتقدان معتقدند صاحبان بنگاه‌ها و خصولتی‌ها برای آنکه موفقیتی پیدا کنند برای رفتن به اتاق بازرگانی در حال سبقت گرفتن هستند.
بهرامن: من اصلاً چنین چیزی را نمی‌بینم. وقتی فردی وارد اتاق بازرگانی می‌شود بایستی تابع آن تشکل باشد. ممکن است کسی با آن ذهنیتی که اشاره شد به اتاق بازرگانی ورود کند، اما نهایت این است که بایستی در جهت منافع عمومی حرکت کند. افرادی که با این دیدگاه هستند خیلی زود از گردونه اتاق بازرگانی حذف می‌شوند.
حسینی: انگیزه افرادی که به هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی می‌آیند، متفاوت است. این دوره (ثبت نام برای نهمین دوره اتاق بازرگانی) جزو کمترین دوره‌های استقبال از اتاق بازرگانی بود. بخشی از این عدم استقبال به عملکرد دوره هشتم اتاق بازرگانی و وضعیت کشور بازمی‌گردد. زمانی که با آقای بهرامن عضو هیأت رئیسه اتاق بازرگانی بودیم عملکرد خوب و مثبت باعث شد خیلی از افراد برای حضور در این جایگاه از یکدیگر سبقت می‌گرفتند. در آن زمان بیش از 280 نفر کاندید شدند. اکنون 180 نفر کاندید شدند که 100 نفر آن را کسی نمی‌شناسد. به نظر من هیچ اشتیاقی نیست و حتی برخی لیست‌های برای انتخابات اتاق بازرگانی را به جهت آنکه فرد متخصص نبود، نتوانستیم کامل کنیم. به عنوان مثال در حوزه معدن تنها سه نفر ثبت نام کردند. افراد برای حضور در اتاق بازرگانی با انگیزه‌های مختلف وارد می‌شوند. یک سری سلبی است. برخی فکر می‌کنند عده‌ای در بخش‌هایی انحصار ایجاد کردند و برای شکست انحصار وارد می‌شوند. گروهی دیگر هم ایجابی و برای موقعیت اجتماعی وارد اتاق می‌شوند. برخی دیگر به اصرار تشکل هایشان وارد می‌شوند تا بتوانند از فضای اتاق برای حل مشکلات خود استفاده کنند. برخی هم با هدف منافع شخصی میل به اتاق بازرگانی پیدا می‌کند. در اتاق‌های بازرگانی به غیر از وقت گذاشتن وهزینه‌ها نصیب کسی نمی‌شود.
بهرامن: معمولاً در اتاق‌ها بنگاه‌نگری و دنبال بنگاه نگری در کوتاه مدت ظاهر می‌شود ولی در نهایت به بن‌بست می‌رسند. کسانی که به اتاق می‌آیند تجربیات خود را می‌گذارند. صندلی اتاق بازرگانی به هیچ کس اعتبار و جایگاه نمی‌دهد. بلکه افراد هستند که به صندلی اتاق اعتبار می‌دهند.هر چقدر اعضای هیأت نمایندگان قوی باشند قاعدتاً می‌توانند مسائل و مطالبه‌گری در جهت عمومیت مسیر بهتری را پیمایش کنند.
تا چه حد عملکرد اتاق بازرگانی در دوره هشتم باعث شد که استقبال از دوره نهم انتخابات اتاق بازرگانی صورت نگیرد؟
بهرامن: شرایط اقتصادی کشور باعث شده که انتخابات مانند دوره‌های قبل بااستقبال روبه‌رو نشود. اتاق تهران حداقل در توان خود در دوره برجام توانست اثرات مثبتی را بر جای بگذارد. مهم‌ترین ریزش در کاندیداتوری اتاق بازرگانی طی یکسال اخیر به دلیل تنش در اقتصاد و عدم توجه دولت به این حوزه، است. دولت هیچوقت به معنای واقعی به عنوان مشاور از پارلمان بخش خصوصی استفاده نکرد. حتی مشورت‌هایی را که گرفتند استفاده نکردند. متقاضیانی که می‌توانستند و باید می‌آمدند، اما نیامدند. این افراد می‌گویند وقتی دولت از ما مشورت نمی‌گیرد چرا باید وارد پارلمان بخش خصوصی شویم.
وقتی افرادی که شایسته بودند اما به خاطر عملکرد دولت و یا هر دلیل دیگری وارد اتاق بازرگانی نشدند این امر را تداعی می‌کند برخی از افراد که شایسته نیستند و به خاطر کسب رانت صندلی اتاق بازرگانی را غصب خواهند کرد.
حسینی: کسی که رأی بیاورد حق دارد وارد اتاق بازرگانی شود. اما سؤال این است نامزدهای انتخابات بهترین هستند؟ می‌توانم قاطعانه بگویم که بهتر از آنها هم هست و به هر دلیلی نیامدند. اهمال از آنها است. افرادی که کاندیدا شدند مقصر نیستند. اگر آدم‌های بزرگ نیایند آدم‌های کوتاه در مذاکرات با دولت، قوه قضائیه و مجلس حرفی برای گفتن ندارند. نماینده اتاق و تشکل باید دارای قدرت چانه زنی، بی‌نیاز و فرهیخته باشد. در انتخابات جدید ضرورت دارد که رأی دهندگان کارنامه افراد و تأثیرگذاری آنها را توجه کنند.
بهرامن: کلمه غصب خیلی سنگین است چرا که یکی از مجموعه‌هایی که مخالف تفکر غصبی است اتاق بازرگانی بوده است. اگر کسی حاضر نیست در اتاق وقت بگذارد دلیل بر آن نیست فردی که می‌خواهد وارد اتاق شود، صندلی غصب کرده است. ای کاش همان 280 نفر کاندیدا می‌شدند تا انتخاب قویتری داشتیم. در این دوره اتاق بازرگانی تهران 20 نفر ریزش داشت.
زمانی که آقای خاموشی در طولانی مدت ریاست اتاق ایران بود همه گلایه داشتند و می‌گفتند اتاق نیازمند تحول است. حال شرایط به گونه‌ای است که به نظر می‌رسد اعضای دوره هشتم به دوره نهم می‌رسند. این موضوع از نظر شما درست است؟ با چینش گذشته می‌توان به اتاق بازرگانی قویتر دست یافت؟
بهرامن: اعتقاد دارم عملکرد اتاق‌ها را باید در دوره‌ای که در اختیار داشتند بررسی کرد. سال‌های اخیر؛ سال سختی برای مجموع فعالین اقتصادی بود. اتاق تهران نسبت به وظایفی که در اختیار داشت توانست لابی گری‌هایی با دولت، مجلس و حتی قوه قضائیه داشته باشد. اما اگر دولت نمی‌خواهد مسائل و مبانی بخش خصوصی را دنبال کند این یک ضعف در سیستم اجرایی کشور است. انتظار داشتیم دولت بخش خصوصی را همراهی می‌کرد اما این مهم رخ نداد. دولت باید ضعف‌های خود را در همکاری با بخش خصوصی بپذیرد.
حسینی: دو موضوع را باید از هم جدا کرد. یک بخش کارآیی سازمانی و دیگری اثربخشی بر بیرون از اتاق است. کارهای سازمانی اتاق تهران خوب بوده اما ضعف در نظارت خیلی مشهود بوده است. اتاق تهران دچار حاشیه‌هایی شده که در عمر 20ساله آن شاهد نبودیم. این حاشیه‌ها را در کارت بازرگانی، آموزش، فساد اقتصادی درکارمندان و غیره می‌توان دید. طی این مدت حداقل برای 400 نفر کارت بازرگانی بدون هویت و تنها با کارت پایان خدمت و کارت ملی صادر شده بود. ضوابط و آیین نامه شورای عالی نظارت رعایت نشده است. اگر 100 پرونده را از اتاق تهران دربیاورند بالای 25 فقره آن ایراد دارد. پیگیری و اعتراض ما سبب شد شواری عالی نظارت در این موضوع ورود کند. این کارت‌ها با هدف مهندسی انتخابات اتاق بازرگانی صادرشده بود. دوستان باید بدانند که منافع اتاق مهم‌تر ازمنافع اعضای اتاق است. خیلی از اعضای هیأت نمایندگان فعلی اتاق تهران باید از هیأت نمایندگی خارج شوند. اما برای این‌که فضای اتاق را انتخاباتی نگه دارند و اجازه ورود افراد منتقد را ندهند مانع خروج آنها شدند. حضور ما در اتاق بازرگانی مطابق میل آقایان نبوده است. آقایان قانون را رعایت نکردند. آدمی یکسال در اتاق نبوده اما اجازه ندادند فرد دیگری جای وی بیاید. اتاق تهران را وارد حاشیه کردند. حتی حاضر نشدند مصاحبه مطبوعاتی بگذارند. اتاق تهران فقط برای حمایت از اعضا نیست بلکه بازارسازی و شبکه‌سازی نیاز است که برای آن کاری هم صورت نگرفت. سؤال من این است به غیر از اروپا آن هم به صورت محدود هیأت رئیسه به کجاها هیأت فرستاده است.اتاق خطای دولت را تکرار کرد. چرا هیأت به بلوک شرق، سنگاپور، چین، تایوان، هنگ کنگ و کشورهای همسایه نرفت. کشورهایی که اروپایی‌ها هم از آن پول در می‌آورند.اتاق حتی به ایرانیان خارج از کشور هم اهمیت نداد. هیأت رئیسه اتاق تهران پاسخگو نیست و آنها سعی می‌کنند با نوشتن منشور اخلاقی خودشان را از همه چیز مبرا کنند.
با این تفاسیر اتاق بازرگانی که فعالیت‌اش به دعوت از مدیران دولتی در اتاق بازرگانی ختم می‌شود اثربخشی ندارد؟
حسینی: نمایندگان بخش خصوصی در جمع خودشان تندترین انتقادات را می‌کنند و زمانی که در جلسه مدیران دولتی می‌نشینند خوش و بش می‌کنند. چندی پیش برای مسأله ارز عراق بارها نامه نگاری با آقای همتی رئیس کل بانک مرکزی کردم اما نتیجه‌ای نداشت بدین جهت مصاحبه‌ای تند کردم تا توجه شان جلب شود و توانستم برای بازگشت ارز صادرکنندگان عراق راه حل ارائه کنم. نظام تصمیم‌گیری در کشور فلج است و کارشناس دلسوز و درستی نداریم این در حالی است که اتاق بازرگانی باید اتاق فکر دولت باشد. دوستان در مقابل بحران‌هایی که ایجاد شد به جز غر زدن چه کاری انجام دادند. کدامیک راه حل خلاقانه دادند؟
بهرامن: نقد خیلی خوب است ولی زمانی مؤثر است که نسخه کارآمدی برای آن داشته باشیم. در مورد کارت بازرگانی باید بگویم که مشکل ضعف در قوانین اتاق ایران است.
حسینی: حداقل شرایط قانونی کارت بازرگانی رعایت نشده است.
آقای حسینی به این موضوع اشاره کردند که صدور کارت بازرگانی با هدف مهندسی آرا بوده است؟
بهرامن : هیأت نظارت تصویب کرد کارت‌های عضویت حقیقی برای شرکت در انتخابات دوره نهم هیأت نمایندگان اتاق‌های بازرگانی باید حداقل 18 ماه عضویت معتبر داشته باشند.البته برخی‌ها هم با این اتفاق مخالف بودند.
حسینی: چه کسانی مخالفت کردند؟ مطلع هستم در جلسه هیأت نظارت آقای پدرام سلطانی و محمد خوانساری به شدت مخالف بودند و به هیأت نظارت گفتند؛ حق ندارید دست بزنید.
بهرامن: من خروجی را قابل احترام می‌دانم.
حسینی: این برای ما کافی نیست چرا که 2500 کارت بی‌هویت همچنان وجود دارد.
بهرامن: شورای نظارت می‌توانست قاطعانه بگوید رأی ندهند. آن زمان چقدر در اعضای رأی دهنده شهرستان‌ها با ریزش مواجه می‌شدیم. یک چتر بوده و همه از آن استفاده کردند. ولع ورود به اتاق بعد از مسائل ارزی زیاد شد. کارت‌های کوتاه مدت و یک روزه به خاطر این مشکل افزایش یافت. اما در مناطق مرزی مشکلات کارت یکبار مصرف بیشتر بود. قوانین بالاسری مشکل دارد.
حسینی: بخشی دیگر فساد از همین جا نشأت گرفت که افراد برای دریافت ارز وارد اتاق شدند.
بهرامن: اتاق تهران بیش از 18 هزار کارت دارد. اما بیشتر از 3500 نفر ندیدیم که رأی بدهند. وقتی بر تعداد رأی دهندگان افزوده شود مطالبه‌گری ما هم افزایش پیدا می‌کند. نقد‌ها نباید به گونه‌ای باشد که فضای موجود را هم از دست بدهیم. ما وقتی از دولتی مطالبه‌گری می‌کنیم که 70 درصد اقتصاد دست خودش است قاعدتاً بخش خصوصی را خیلی قبول ندارد چرا که می‌تواند مسائل خود را با خصولتی‌ها رفع کند. ما بایستی آدم‌های بحران، مطالبه گر و مخاطره‌ای در اتاق بازرگانی داشته باشیم، مدیران خاطره‌ای به درد اتاق‌ها نمی‌خورند. این افراد سرمایه‌های خاطره‌ای را با خودشان حرکت می‌دهند. در شرایطی که به جهت تحریم فضای اقتصادی کشور در حال بسته شدن است تنها بخش خصوصی است که می‌تواند کمک کند.
عنوان می‌شود کسی که وارد اتاق بازرگانی می‌شود باید بنگاه‌داری کرده باشد و با قواعد بخش خصوصی آشنا باشد. کوچ افراد دولتی به اتاق بازرگانی برای فعالیت اتاق بازرگانی سم بزرگی است. وقتی درک مشترکی وجود ندارد چگونه تفکر دولتی می‌تواند احقاق حق کند؟
حسینی: مشکل من با خصولتی‌ها است. آمدن شستا و مجموعه‌های مشابه آن در اتاق بازرگانی اشتباه است. ضرر و زیان تصمیماتشان به خودشان برنمی‌گردد لذا این مجموعه‌ها بخش خصوصی واقعی نیستند. حرف من این است که ما دوتا حرف شفاف بزنیم نه این‌که شعار بدهیم. اتاق بازرگانی تهران گفته اقتصاد ایران را به اقتصاد جهانی وصل می‌کنم سؤال این است که اقتصاد ایران را به کجا وصل کرد؟ حرف‌های کلی زدند که حرف نشد. آن زمان ما گفتیم «اقتصاد سفید و اتاق سفید». از آن زمان می‌دانستیم که فساد کشور و اتاق را درگیر می کند. سابقه نداشته نصف اتاق‌های کشور انتخابات میان دوره‌ای برگزار کنند. این بار هم می‌گویم «اقتصاد هوشمند؛ اتاق هوشمند». اقتصاد هوشمند اگر این همه نقطه کور نداشت، کشور تا این حد لطمه نمی‌دید.اعتقاد ندارم که مسئولین جمهوری اسلامی ایران فاسد باشند. در جمهوری اسلامی هر چقدر بالاتر بروید مسئولان پاکدست‌تر می‌شوند. در کشورهای دیگر برعکس است. مسئولان دنبال فساد نیستند اما اقتصاد هوشمند نیست و از آنجا که اقتصاد بر مبنای پردازش اطلاعات نیست، فساد رخ می‌دهد. برای این‌که اقتصاد ایران نجات پیدا کند به اقتصاد هوشمند نیاز داریم.
بهرامن: شعار ما اقتصاد پویا است. یکی از برنامه‌های ما مطالبه گری در جریان بحران‌های موجود با نگاه ملی است. ائتلاف برای فردا به دنبال تحلیل مسائل و دادن نسخه‌های روز به دولت است تا از چالش‌های موجود خارج شویم.
حسینی: خب بگویید چه طرح و ابتکاری دادید؟
بهرامن: در تمام برنامه‌ها نسخه‌های خود را به دولت دادیم اما دولت نتوانست از آن استفاده کند.
چند بار در صحبت‌هایتان عنوان کردید که ضعف در اتاق بازرگانی نیست بلکه ضعف دولت در استفاده از نظرات بخش خصوصی است؟
بهرامن: دولت باید به بخش خصوصی کشور اعتماد کند. اگر دولت به بدنه کارشناسی خود یعنی اتاق‌ها وتشکل‌ها اعتماد کند بخشی از مبانی و تصمیمات غلط از مسیرش برداشته می‌شود. بخش خصوصی به دولت اعتماد می‌کند که اطلاعات خود را در اختیار دولت قرار می‌دهد. اما وقتی دولت اعتماد نمی‌کند، بخش خصوصی باید چه کار کند؟ چرا وقتی می‌خواهیم به فضاهای بیرونی برویم جز چند سفر بخش خصوصی را در کنار خودمان نمی‌بینیم. اتاق‌ها انتخابات شان تمام می‌شود، ولی ما همه در کنار هم هستیم. ما سرمایه‌هایمان در کنار هم است، هیچ کدام مان مغایر با هم نیستیم و تضاد نداریم. همه در یک جهت می‌رویم و از توسعه کشور حرف می‌زنیم. مگر می‌شود توسعه کشور داشت اما بخش خصوصی در آن دخیل نباشد؟ کجا شده که توسعه اتفاق افتاده ولی بدنه بخش خصوصی اصلاً حرکت نداشته است؟ این همان سیستم‌های کمونیستی است. وقتی که می‌خواهند توسعه را با مفهوم جامعه امروزی داشته باشیم، قطعاً به جمع‌های پویا در کشور نیاز داریم. جمع‌هایی که بتوانند اعتمادسازی کنند. باید اعتمادسازی کرد و از مجموعه تفکرات بدنه کارشناسی بخش خصوصی استفاده کرد تا عواقب منفی کمتری برای تصمیمات اقتصادی وجود داشته باشد.
حسینی: اتاق‌ها منفعل نشستند و نگاه کردند. در بحران مملکت هیچ نقشی نداشتند.
مشکل همین است. شما تشکل هستید، چرا باید انتخابات اتاق بازرگانی با این سبک و سیاق باشد؟
بهرامن: اتاق‌ها ماهیتاً باید از تشکل‌ها شکل گرفته شود. تشکل‌ها خودشان صاحبان سرمایه هستند. در شرایطی که تشکل‌ها حضور داشته باشند، ما بدنه‌ای هستیم که می‌توانیم به خوبی از سرمایه‌هایمان استفاده کنیم. در این
12 روز انتخابات مسائلی پیش می‌آید که به نظر می‌رسد فضا مسموم است اما این اقتضای روزهای انتخابات است. در این روزها دولت هم نظاره گر است و می‌گوید این‌ها بین خودشان مسائلی دارند.
حضور آقای خاموشی را بعد از این همه سال سکوت چطور ارزیابی می‌کنید؟ پیامش چیست؟
حسینی: آقای خاموشی از اتاق جدا نبوده است. در جلسات پیشکسوتان اتاق می‌آیند و در بسیاری از مسائل اظهار نظر می‌کردند. حق ایشان است که در انتخابات شرکت کنند. ولی آقای خاموشی، دیگر آن خاموشی نیست که بتواند وقت بگذارد، حوصله و توان داشته باشد که به هیأت نمایندگان بیاید و به عنوان عضو فعال حضور داشته باشد. اگر فردا آمد، رأی هم آورد و رئیس اتاق نشد، آدمی نیست که بیاید در هیأت نمایندگان بنشیند و حرف‌های من را گوش بدهد. خیلی از دوستان پیشنهاد کردند که به آقای خاموشی بگوییم که در انتخابات نیاید. ایشان به عنوان منتقد آمده‌اند، گفته‌اند که اتاق‌ها تأثیری نداشته‌اند و من برای پر کردن خلأ آمده ام.
بهرامن: البته من این را قبول ندارم. این را به عنوان توهین می‌بینم. حق ایشان است که بیاید اما نه به این عنوان که خلأ وجود دارد. می‌توانند بگویند که من با اعتقادات خودم می‌آیم و برنامه‌هایی دارم.
حسینی: بالاخره ایشان آمده و لیستی را مدیریت می‌کند و فضای انتخاباتی را گرم کرده است.
این ائتلاف‌ها را چطور ارزیابی می‌کنید؟ شما از لیست تان راضی هستید؟
حسینی: ما اصلاً ائتلاف نداریم. لیست هم نیستیم که آدم‌ها را دور هم بچینیم. ما در 10، 15 سال گذشته تعدادی آدم بودیم که کار می‌کردیم. در اتاق‌ها حضور داشتیم، مطالبه گر بودیم و همدیگر را می‌شناختیم.
منظورتان این است که جمع معترضین بوده اید؟
حسینی: بله. منتقد حداقل 4 سال اخیر اتاق بوده‌ایم. ولی خب ساکت شده‌ایم. هیچ جا کارشکنی نکرده‌ایم و در جلسات حضور پیدا کرده‌ایم. ولی از اتفاقات ناراضی بوده‌ایم. این بار هم اصلاً نمی‌خواستیم بیاییم، چرا که فکر می‌کردیم دفعه قبل انتخابات را سازماندهی کردند. با تجمیع آرای شستا، ایران خودرو، سایپا و... بخشی به کمک افراد آمد و آنها ائتلافی را شکل دادند. و این اتفاقات به نفع اتاق نشد. به نظر من دولت هم از اتاق ناامید شده است. حتی من شنیده‌ام در هیأت دولت مطرح است که کل روند صدور کارت بازرگانی از اتاق بازرگانی گرفته شود. اتاق بازرگانی پاسخگو نیست و مجموعه‌ای شفاف نیست. به همین خاطر بعضی‌ها به فکر مهندسی انتخابات افتادند و کارت‌های بازرگانی صادر کردند. نگران سازماندهی انتخابات و بحث کارت‌های بازرگانی صادرشده هستیم. در این شرایط، کار سخت نمایندگان بعدی این است که باید آدم‌هایی باشند که اعتماد نظام را جلب کنند. بتوانند در شرایط تحریم مؤثر باشند، از موقعیت ما در سوریه و افغانستان و پس فردا در یمن استفاده کنند. اگر دوباره آدم‌های اتوکشیده‌ای باشند که نتوانند این کارها را انجام دهند، فکر می‌کنم نه مشکلی برای نظام حل می‌شود
و نه مشکلی برای اتاق.
بهرامن: دولت بدون کمک بخش خصوصی و اتاق قطعاً نمی‌تواند بحران اقتصادی را حل کند. هرگونه تفرقه‌ای در اتاق‌ها ایجاد کنیم، آسیب آن را فعالان بخش خصوصی می‌خورند. اگر دعواهای اتاق را به بیرون انتقال دهیم و سفارتخانه‌ها متوجه شوند، دیگر اعتماد امروزشان را به ما نخواهند داشت. امروز اگر بگوییم که دولت اعتمادی به ما ندارد و می‌خواهد همه کارها را بگیرد، این اشتباه خود دولت است. دولت نباید اصلاً کاری در اتاق‌ها داشته باشد و دخالت کند.