دنیای اقتصاد نوشت: صادرات ایران به ۱۲۸ کشور جهان و واردات از ۱۱۲ کشور حاصل عملکرد تجار ایرانی در سال ۹۸ است. آمارهای اعلام شده از سوی رئیسکل گمرک ایران نشان میدهد که نزدیک به ۷۰ درصد از تجارت خارجی ایران مربوط به آسیا است. این امر حاکی از آن است که تجار در مسیر تعیین شده برای تجارت ایران گام برمیدارند؛ چراکه استراتژی تجاری متولیان تجارت خارجی کشور در سال گذشته تمرکز بر بازارهای همسایه و هم منطقه بوده است.
آمار منتشر شده نشان میدهد صادرات ایران در ۱۲ ماه سال ۹۸، ارزشی معادل ۴۱ میلیارد و ۳۷۰ میلیون دلار داشته و وزن کالاهای صادراتی نیز ۱۳۴ میلیون و ۱۸ هزار تن بوده است که به لحاظ ارزشی افت بیش از ۷ درصدی و به لحاظ وزنی رشد حدود ۱۴ درصدی را نسبت به سال ۹۷ تجربه کرده است. همچنین واردات کالا در سال گذشته به ۴۳ میلیارد و ۷۳۵ میلیون دلار رسیده و وزن آن هم معادل ۳۵ میلیون و ۳۶۴ هزار تن ثبت شده که حاکی از رشد بیش از یک درصدی در ارزش و رشد بیش از ۹ درصدی وزن نسبت به مدت مشابه سال ۹۷ است. کسری تجاری ۲ میلیارد و ۳۶۵ میلیون دلاری در دوازده ماه منتهی به اسفند سال گذشته رقم خورده است. در عین حال، ارزش مبادلات تجاری سال ۹۸ (مجموع صادرات و واردات) ۸۵ میلیارد و ۱۰۵ میلیون دلار و وزن مبادلات تجاری ۱۶۹ میلیون و ۳۸۲ هزار تن است.
مهمترین کشورهای مقصد صادراتی و مبدا وارداتی در ۱۲ ماه سال ۹۸ نیز در آمارهای منتشر شده از سوی گمرک منعکس شده است. عمده کالاهای صادراتی ایران همچنان در ۵ کشور چین، عراق، ترکیه، امارات و افغانستان بیشترین خریدار را دارند. بهگونهای که در سال ۹۸ چینیها ۹ میلیارد و ۵۲۰ میلیون دلار کالا از ایران خریداری کردهاند و در رتبه نخست قرار گرفتهاند و در مجموع ۲۳ درصد از کل ارزش صادرات را به خود اختصاص دادهاند. دومین جایگاه نیز در اختیار عراق قرار گرفته که ارزش صادرات به این کشور همسایه ۸ میلیارد و ۹۹۲ میلیون دلار است و سهم این کشور از کل ارزش صادرات حدود ۲۲ درصد ثبت شده است. ترکیه از دیگر کشورهای همجوار است که در سال گذشته ۵ میلیارد و ۴۶ میلیون دلار کالا از ایران خریداری کرده است. سهم ترکیه از کل ارزش صادرات بیش از ۱۲ درصد است. چهارمین بازار مقصد کالاهای ایرانی در ۱۲ ماه منتهی به اسفند سال گذشته، متعلق به امارات است. ارزش صادرات به امارات در این بازه زمانی ۴ میلیارد و ۵۰۱ میلیون دلار بوده و سهم آن از کل ارزش صادرات ایران در سال ۹۸ حدود ۱۱ درصد است. پنجمین مقصد کالاهای ایرانی نیز افغانستان است که ارزش صادرات کالا به این کشور ۲ میلیارد و ۳۶۱ میلیون دلار بوده و سهم ارزشی آن از کل صادرات سال گذشته حدود ۶درصد است.
کشورهای فروشنده کالا به ایران نیز در ۱۲ ماه منتهی به اسفند سال ۹۸ به ترتیب عبارتند از چین، امارات، ترکیه، هند و آلمان. چینیها در سال ۹۸ توانستهاند ۱۱ میلیارد و ۲۱۱ میلیون دلار کالا به ایران بفروشند و سهمی نزدیک به ۲۶ درصد از کل ارزش واردات ایران را از آن خود کنند و در جایگاه نخست کشورهای طرف معامله ایران قرار بگیرند. واردات از امارات در سال ۹۸ ارزشی معادل ۸میلیارد و ۹۱۳ میلیون دلار داشته که سهمی بیش از ۲۰ درصد را از کل ارزش واردات به خود اختصاص داده است. ارزش واردات کالا از ترکیه نیز در همین بازه زمانی ۴ میلیارد و ۹۹۶ میلیون دلار بوده که سهمی بیش از ۱۱ درصد از کل ارزش واردات سال ۹۸ را از آن خود کرده است. هند با ۳ میلیارد و ۶۷۶ میلیون دلار صادرات به ایران، سهم بیش از ۸ درصدی از کل ارزش واردات ایران را به نام خود ثبت کرده است. همچنین آلمان تنها شریک اروپایی ایران در بین پنج کشور عمده طرف معامله ایران محسوب میشود که در ۱۲ ماه منتهی به اسفند ۹۸ توانسته ۲ میلیارد و ۱۰۳ میلیون دلار کالا به کشورمان بفروشد و سهمی نزدیک به ۵ درصدی از کل ارزش واردات ایران داشته باشد.
ارزیابیها از روند تجارت خارجی کشور در دوازدهمین ماه سال نشان میدهد در بازه یک ماهه اسفند ۸ میلیون و ۷۲۸ هزار تن کالا به ارزش ۲ میلیارد و ۷۷۳ میلیون دلار به بازارهای هدف صادر شده و در مقابل، ۲ میلیون و ۹۶۲ هزار تن کالا به ارزش ۴ میلیارد و ۳۹۵ میلیون دلار به کشور وارد شده است. بنابراین تراز تجاری در اسفندماه منفی یک میلیارد و ۶۲۲ میلیون دلار بوده و حجم تجارت خارجی نیز ۷ میلیارد و ۱۶۸ میلیون دلار ثبت شده است.
رئیسکل گمرک ایران از جزئیات جدیدی درخصوص مبادی واردات کالا به کشور و مقاصد صادراتی کالا رونمایی کرد. مهدی میراشرفی اعلام کرد که در سال ۹۸ با وجود تحریمها، کشورمان توانسته به ۱۲۸ کشور جهان کالا صادر کند و از ۱۱۲ کشور نیز کالا وارد کند.
او گفت: بزرگترین شرکای تجاری کشور به ترتیب قاره آسیا و سپس اروپا و آفریقا است؛ به نحوی که حجم تجارت خارجی ایران با آسیا بیش از ۵۷ میلیارد دلار یعنی بیش از ۶۸ درصد تجارت خارجی کشور است. به گفته میراشرفی، میزان صادرات کشورمان به آسیا بیش از ۳۰ میلیارد دلار است و همچنین میزان واردات کشورمان نیز از آسیا بیش از ۲۷ میلیارد و ۷۳۶ میلیون و ۴ هزار و ۳۰۰ دلار است. میزان صادرات کشور به اروپا نیز بیش از ۹میلیارد دلار بوده و میزان واردات نیز از این قاره ۱۵ میلیارد دلار ثبت شده است. این درحالی است که بهرغم تعدد شرکای آفریقایی میزان صادرات کشور به آفریقا حدود۴۰۰ میلیون دلار و میزان واردات از آفریقا نیز ۲۲ میلیون دلار رقم خورده است. در نهایت میزان صادرات کشور به قاره آمریکا برابر است با ۱۳۰ میلیون و ۷۵۶ هزار و ۵۸۶ دلار و میزان واردات از این قاره نیز ۸۶۰ میلیون و ۸۵ هزار و ۲۱۴ دلار است. رئیسکل گمرک همچنین اعلام کرد: در بین شرکای آسیایی چین، عراق و اماراتمتحدهعربی به ترتیب بزرگترین مقاصد صادرات کالاهای تجاری ایران هستند. سه شریک اول ایران در قاره آسیا درحوزه واردات نیز چین، امارات و هند بودند. درمیان کشورهای اروپایی نیز ترکیه و روسیه اصلیترین مقاصد صادراتی ایران هستند. ضمن آنکه کشورمان بیشترین میزان واردات خود از قاره اروپا را به ترتیب از ترکیه، آلمان و روسیه (یک میلیارد و ۱۷۰ میلیون و ۸۰۹ هزار و ۶۲ دلار) داشته است. در قاره آمریکا بیشترین صادرات کشور به برزیل با ۱۰۵ میلیون و ۷۲۳ هزار و ۱۳۵ دلار و پس از آن به کانادا با حدود۱۹ میلیون دلار و ونزوئلا با بیش از یک میلیون و ۱۸۴ هزارو ۸۳۲ دلار بوده است. همچنین بیشترین واردات از میان کشورهای قاره آمریکا از برزیل با ۵۵۵ میلیون و ۵۷۳ هزار و ۶۹۶ دلار و بعد از آن آرژانتین با ۵۵۵ میلیون و ۵۷۳ هزار و ۶۹۶ دلار و در نهایت کانادا با بیش از ۵۲ میلیون و ۱۰۲ هزار و ۴۲۳ دلار بوده است.
او با اشاره به شرکای اقتصادی ایران در قاره آفریقا افزود: کشورمان در سال ۹۸ به میزان ۷۲ میلیون و ۵۹ هزار و ۹۵۸ دلار به موزامبیک، ۶۲ میلیون و ۹۱۷ هزار و ۶۸۵ دلار به سودان و۵۲ میلیون و ۲۵۶ هزار و ۱۶۳ دلار به کنیا کالای تجاری غیرنفتی صادر کرده است و همچنین به میزان ۶ میلیون و ۳۶۹ هزار و ۷۸۷ دلار از کشور کنیا، پنج میلیون و ۴۱۲ هزار و۴۹ دلار از اتیوپی و بیش از چهار میلیون و ۶۶۸ هزار و ۹۷۴ دلار کالا نیز از تونس واردات داشته است.