نوسان: مسئله واگذاري چرخه صادرات به شركت هاي مديريت صادرات كه در دوره جديد اتاق بازرگاني اصفهان نیز به عنوان یک راهبردی کلیدی در توسعه این حوزه مطرح شده را تا چه اندازه موثر و نتیجه بخش ارزیابی می کنید؟
روش هاي صادرات كالا در دنيا بسيار متنوعند. اما وقتي سياست توليدي مان را بر اساس صنايع كوچك قرار بدهيم، اين شركت ها نقش پررنگي خواهند داشت. شركت مديريت صادرات يكي از انواع واسطه هاي صادراتي است كه براي كمك به بنگاههاي اقتصادي برای ورود به بازارهاي جهاني ايفاي نقش مي كند.اين شركتها بسته به شرايط ونياز مي توانند مديريت تمام يا بخشي از فعاليتهاي صادراتي بنگاههاي كوچك ومتوسط را بعهده بگيرند.
نوسان: اما آيا توسعه بیش از حد از آنها بر توسعه صادرات استان و کشور تاثیر دارد؟ یا بهتر بگوییم آیا اساسا اين ميزان از خبرگي در بدنه اقتصادي اصفهان وجود دارد؟
در حال حاضر خیر! اما بايد براي آن فرهنگ سازي شود. امروز همانقدر كه با تجارت جهاني فاصله داريم از اين فضا هم دور هستيم و اصلا گاهي نمي دانيم چه اتفاقي دارد مي افتد! در اينجا نقش اتاق بازرگاني فرهنگ سازي است تا بتواند نگرش توليدكننده ها را تغيير داده و به سيستم توليدي كشور كمك كند تا به اين سمت حرکت کند و همچنين در جهت آموزش شركت هاي مديريت صادرات و گسترش توانمندسازي شان گام بردارد. ما در شركت دانا به عنوان یکی از باسابقه ترین شركتهای مديريت صادرات کشور، از ابتدا وارد همكاري با اتاق شدیم تا در جهت گسترش شركت هاي مديريت صادرات كمك كند و تا امسال نیز بيشترین ورود این شرکتها در حوزه صنايع غذايي بوده است. ولي برنامه اين است كه در حيطه هاي ديگر هم وارد شوند.
نوسان: به حوزه صادرات صنايع غذايي بازگرديم. مشكلات اين حوزه به طور خاص چيست؟
معضلات ما بخشي به استفاده از ظرفيت خالي كارخانجات برمي گردد كه در اين زمينه قوانين متناقضی وجود دارد. مانند اينكه سازمان غذا و دارو مي گويد بايد نام توليدكننده شركت توليدي و مشخصات را پشت هر بسته كالا بنويسيد. در حالي كه هنر من صادركننده اين است كه در بسته بندي هر كدام از كالاهايم را به يك شركت بدهم تا برايم بسته بندي كنند. مثلا نخود و لوبيا را به يك شركت كوچك و برنج را به شركتي ديگر و ... بدهم. چون اين شركت هر كدام به تنهايي نمي توانند همه اينها را بسته بندي كنند. از سوي ديگر شركتي كه با من قرارداد مي بندد اگر ببيند پشت هر جعبه از محصولات من نام متفاوتي قيد شده دچار سردرگمي مي شود. در حالي كه رسالت ذاتي شركت مديريت صادرات اين است كه اين شركت هاي كوچك و متوسط را به كار بگيرد. تلاش مي كنيم قانونگذار را متقاعد كنيم كه وجود عنوان پروانه ساخت در پشت جعبه به به عنوان معیار تولیدکننده و چگونگی تولید بپذیرد و ديگر نيازي نباشد پشت همه جعبه ها این عنوان لحاظ گردد. اگر این مشکل مرتفع شود، مشکل بسیاری از شرکتهای مدیریت صادرات رفع شده و مي توانيم قرارداد شفاف با توليدكننده ها داشته باشيم.
نوسان: به مباحث قانونی اشاره کردید؛ به نظر می رسد به دلیل ضعف در قوانین نحوه تعامل با شركت هاي مديريت صادرات قدري مشكل است. چطور قانون و روالي براي اين كار تدوين نشده تا اين شركت با اطمینان محصولي كه برايش تحقيق كرده را به بازار عرضه کند؟
سعی این بوده تا در حوزه صنايع غذايي الگويي را اجرایی کنیم و با برند متعلق به خودمان به شركت هاي توليدي سفارش دهیم. ولي نهايتا درباره برندهايي كه با برند خود شركت توليدکننده به بازار عرضه می شود، اين چالش وجود دارد و متاسفانه حمايت قانونی خاصي هم صورت نمی گیرد.
نوسان: موضوع ديگر كارگوترمينال اصفهان است. به نظرتان چه معضلاتي در اجرای این پروژه وجود داد و آيا اساسا امکان بهره برداری جامع از این طرح در اصفهان وجود دارد؟
كارگوترمينال بيشتر براي كالاهايي استفاده مي شود كه نیاز به حمل و نقل سريع و هوايي دارند و به دلیل هزينه هاي بالايي كه دارد باعث مي شود كالاهاي خاصي را بتواند پوشش دهد و اساسا به بازارهاي خاصي اختصاص دارد. میزان كالاهایي با مقاصد دوردست و با ارزش افزوده بالا كه نياز به حمل و نقل سریع دارند كم است. مگر اينكه فعالان اقتصادي همكاري كنند. مثلا قبلا بحث صادرات گز به اروپا بود كه ارزش افزوده و توجيه اقتصادي داشت. اما امروز شرايط صادرات به اروپا نیز موجود نيست.
نوسان: مشكل ديگر تواتر بخش نامه ها در حوزه صادرات است؛ چنانكه گفته مي شود به طور متوسط از هر 5 روز یک بخشنامه حالا به رکورد هر يك و نيم روز يك بخشنامه در حوزه صادرات دست یافته ایم! نگاه شما در اينباره چيست؟
اين معضل از مواردی است که همواره در حوزه صادرات چالش برانگیز بوده است. متاسفانه سياستگذاري غلط باعث شده هر روز مشكلي ايجاد شود. مثلا براي برگشت ارز يك روز گفتند عراق و افغانستان معاف هستند و بعد گفتند معاف نيستند! بعد بحث زير يك ميليون را مطرح كردند و بعد گفتند درصدي محاسبه شود و ... در حوزه ممنوعيت ها، فلزات و مواد غذايي هم بخشنامه هاي مختلفي داده اند. متاسفانه سياست واحدي وجود ندارد. اصولا بايد وزارت بازرگاني یا يك نقطه واحد براي تصميم گيري و سياستگذاري عمل كند. در واقع نبود تصمیم گیر واحد در حوزه صادرات خلا بزرگی است که در این بخش وجود دارد. اخیرا ستاد تسهیل صادرات تشکیل شده و قرار است هرهفته جلسه برگزار کند و مرجع اصلی تصمیم گیری ها در زمینه صادرات باشد.
نوسان: بحث تجارت تحت پیمان اوراسيا اخیرا با هیاهو و تبلیغات بسیاری روبرو بوده و گفته می شود در صورت ورود قدرتمند و برنامه ریزی شده ایران به این بازار باعث تحول بزرگی در کشور خواهد بود. با این وجود بسترهای این حوزه را چگونه ارزیابی می کنید و آیا واقع بستر مناسبی برای ورود و صادرات محصول به کشورهای این حوزه وجود دارد؟
واقعيت اين است كه ما در مجموعه "دانا"به عنوان یکی از اولین شرکت های مدیریت صادرات در کشور هنوز نمي دانيم اين بستر تا چه اندازه مهیا شده و تا چه حد می تواند روی بندهای این پیمان سرمایه گذاری کرد. توجه داشته باشید که براساس تجربیات ما، هرکدام از اين كشورها خود قوانین و شرایط خود را دارند و سيستم اداري آنها نیز بر همین مبنا عمل می کند. در حال حاضر ما نیز با تشکیل دپارتمان حوزه اروسیا در شرکت دانا در حال تحقیق بر روی این حوزه و بندهای مصوب در پیمان هستیم و نتيجه گيري خاصي هنوز حاصل نكرده ايم. ما در حوزه اجرا يادگرفته ايم تا وقتي عملياتي انجام نشده اقدام به عرضه و صادرات محصول نكنيم. با این شرایط فکر می کنم وقتي كالا را توليد كرديم و صادر شد و فروش رفت مي توان در مورد این پیمان نتيجه گيري كرد.