شایعه قرنطینه شدن قم و تهران تاثیر روانی بسیاری روی قیمت برخی اقلام مصرفی و بازار میوه داشته است. صف طولانی در جلوی برخی فروشگاههای مواد غذایی و فروشگاههای زنجیرهای تشکیل شده و بسیاری میخواهند پیش از اعلام قرنطینه آذوقه غذایی ذخیره کنند.
معصومه رضایی: شایعه قرنطینه شدن قم و تهران تاثیر روانی بسیاری روی قیمت برخی اقلام مصرفی و بازار میوه داشته است. صف طولانی در جلوی برخی فروشگاههای مواد غذایی و فروشگاههای زنجیرهای تشکیل شده و بسیاری میخواهند پیش از اعلام قرنطینه آذوقه غذایی ذخیره کنند. مسئولان وزارت بهداشت اما در این میان معتقدند که قرنطینه شهرها ایدهای قدیمی و شکستخورده مربوط به جنگ جهانی است و تاثیری در جلوگیری از اپیدمی ویروس کرونا ندارد. با این حال سازمان بهداشت جهانی قرنطینه را روشی مناسب در این اوضاع میداند.
در این شرایط آمار وزارت بهداشت از مبتلایان و جانباختگان به دلیل ویروس کرونا بالا میرود. همین دیروز کرونا یقه مدیران ارشد وزارت بهداشت را گرفت و نتیجه تست کرونای ایرج حریرچی، معاون کل وزیر بهداشت هم مثبت اعلام شد. محمود صادقی، عضو مجلس شورای اسلامی هم در توئیتی از مثبت بودن تست کرونای خود خبر داد، خبر رسید رئیس دفتر آیتالله شبیریزنجانی هم به دلیل کرونا جان سپرده است و خود آیتالله هم به قرنطینه خودخواسته رفته است. در این شرایط این سوال بیش از پیش مطرح میشود که آیا قرنطینه روش موثری در از سر گذراندن بحران کرونا خواهد بود؟
چرا قم قرنطینه نمیشود؟
از روز چهارشنبه ۳۰ بهمن تا سهشنبه ۶ اسفند بر اساس تازهترین آمار اعلامی از سوی وزارت بهداشت تعداد مبتلایان به کرونا در ایران به ۹۵ نفر رسیده است و ۱۵ نفر تاکنون جان باختهاند. این عدد به این معنی است که به طور متوسط در هر روز تقریبا ۲ نفر در ایران به دلیل ابتلا به کرونا جان خود را از دست دادهاند. با این حال شیب قربانیان ویروس کرونا در چند روز گذشته بیشتر شده است. از روز شنبه تا سهشنبه به طور متوسط هرروز ۳ نفر جان خود را از دست دادهاند. افزایش تعداد جانباختگان و مبتلایان ویروس کرونا باعث فشارهایی از سوی مردم برای قرنطینه شدن قم شده است با این حال شهرهای تهران، قم و چند شهر بزرگ دیگر با وجود تعطیلی مدارس، دانشگاهها، مراکز فرهنگی و ورزشی دست کمی از قرنطینه ندارند، ضمن اینکه از مردم خواسته شده تا از تردد در مکانهای شلوغ و پررفتوآمد خودداری کنند و تا حد امکان در خانه بمانند. اما مسئولان وزارت بهداشت همچنان در مقابل به کار بردن واژه قرنطینه برای شهر قم مقاومت میکنند.
بهرام سرمست، استاندار قم روز دوشنبه، ۵ اسفند درباره لزوم قرنطینه شدن قم گفته است: «تجربه کشور چین در مورد قرنطینه موفق نبوده و در ابتدای انتشار خبر شیوع کرونا در قم هم موضوع قرنطینه مطرح شد و نظرها هم متفاوت بود. ما باید دنبال راهکاری برویم که امکانپذیر، کارآمد و موثر باشد، قم به لحاظ جغرافیایی در نقطه مواصلاتی ۱۷ استان کشور قرارگرفته و یک نقطه زیارتی و یک جهانشهر به شمار میآید، ازاینرو اگر میشد راهکار قرنطینه را در پیش گرفت در همان اوایل ما آن را انجام میدادیم. از این گزینه عبور کردیم و قرنطینه گزینه کارآمد شناخته نمیشود. بهترین سیاست این است که مردم در خانهها بمانند و خودشان را از هرگونه اجتماع دور نگهدارند و حداقل حضور را داشته باشند و بهترین و به رسمیت شناخته شدنترین راه نیز همین است.»
او به ناکارآمدی اجرای قرنطینه در شهری مانند قم اشاره کرده و گفته است: «اگر بخواهیم قم را قرنطینه کنیم که عملا امکانپذیر نیست، باید جامعه هدف را روشن کنیم، ولی برای همه جمعیت نمیتوان قرنطینه را اجرا کرد.»
سرمست به تبعات قرنطینه کردن قم پرداخته و گفته است: «من هم مانند مسئولان وزارت بهداشت به لحاظ مدیریتی تصورم این است که قرنطینه راهکار مناسبی نیست و میتواند تبعات اجتماعی و بار فرهنگی و روانی برای قم داشته باشد.»
آیا قم قرنطینه نیست؟
عدهای مراجع تقلید قم را سدی در مقابل قرنطینه کردن شهر قم میدانند و معتقدند که آنها اجازه قرنطینه شدن این شهر را به مسئولان نمیدهند. اما یک عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در همین مورد به ایسنا گفته است: «مخالف نشان دادن اولیای حوزه و مراجع با نظر کارشناسان در زمینه قرنطینه قم تهمت ناروا است.»
آیتالله ابوالقاسم علیدوست مدرس حوزه علمیه و عضو جامعه مدرسین گفته: «اخیرا نادانان یا بدخواهان حوزههای علمیه، روحانیت و مرجعیت درحد نسبتا گسترده در فضای مجازی وانمود کردهاند که مسئولان امر و کارشناسان خواستار قرنطینه قم هستند و این اولیای حوزه و مراجع تقلیدند که مخالفت میکنند؛ این دشمنی و تهمت ناروا را باید زدود. بزرگان دین همیشه جزو سردمداران توصیه به رعایت قانون، احترام به نظر کارشناسان بوده و هستند.»
اما آیا واقعا قم قرنطینه نیست؟ مراسم مذهبی اعتکاف که هر ساله در دانشگاهها، مساجد و زیارتگاهها برگزار میشود به گفته استاندار قم در این استان برگزار نخواهد شد. قرار بود این مراسم امسال ۱۸ تا ۲۰ اسفند ماه برپا شود و سرمست درباره آن گفته است: «تصمیم بر این است که این مراسم در قم تعطیل شود و این اقدام نه به خاطر هرگونه تحلیل و تفسیر، بلکه بهواسطه سلامت شهروندان و معتکفان است. مردم میتوانند در فضای خانواده مراسم معنوی خود را دنبال کنند و ارتباط خود را در هر شرایط و هرلحظهای حفظ نمایند.»
بر همین اساس پایگاه خبری آستان حضرت معصومه(س) با اشاره به مصوبه شورای تامین استان قم در ۵ اسفند اعلام کرد: «با اعلام خبر ورود کرونا به شهر مقدس قم، آستان مقدس کریمه اهلبیت(س) برای جلوگیری از شیوع کرونا برنامهریزیهای ویژه را در دستور کار خود قرار داده که یکی از این اقدامات ضدعفونی کردن مستمر ضریح مطهر و بخشهای مختلف است.
با توجه به توصیههای وزارت بهداشت مبنی بر جلوگیری از برگزاری اجتماعات در راستای پیشگیری از شیوع ویروس کرونا از بعد از نماز جماعت ظهر و عصر امروز بر اساس مصوبه شورای تامین استان قم مورخ پنجم اسفندماه اطراف ضریح حرم مطهر نردههای حائل قرار داده شد. همچنین نمازهای جماعت، مراسمات مذهبی و برنامههای فرهنگی حرم مطهر نیز به صورت موقت برگزار نخواهد شد. کتابخانه، موزه، زائرسرای کوثر، رواق کودک و نوجوان و تمامی کلاسهای مرکز قرآن و حدیث کریمه اهل بیت(س)، هم پیشاز این، با اعلام خبر ورود کرونا به قم تعطیل شده بود.»
وضع درحرم چگونه است؟
با انتشار خبر مشاهده شدن یک بیمار مبتلا در شهر نجف در عراق درهای ورودی به سمت ضریح حرم امام علی (ع) به منظور پیشگیری از ویروس کرونا دوشنبه شب، ۵ اسفند روی زائران بسته شد.
تولیت حرم امام علی (ع) به منظور پیشگیری از ویروس کرونا در عراق به ویژه شهر نجف اقدام به بستن درهای ورودی به سمت ضریح حرم مطهر امام علی (ع) کرد بر همین اساس، درهای ورودی به سمت ضریح حرم علوی تا اطلاع ثانوی بسته شده است، اما زائران میتوانند با حضور در ایوان نجف به زیارت بپردازند.
استاندار قم در در مورد تعطیلی حرم حضرت معصومه(س) و مسجد جمکران گفته است: «ما اصلا بنای بستن نداریم و نظرمان مبتنی بر نظر تخصصی مسئولان بهداشتی و درمانی است و اعتقادمان این بوده که اگر طبق تشخیص این مسئولان امکان توسعه، تسری و شیوع این بیماری در اجتماعات بیشتر و از مدیریت هم خارج میشود، تعطیلی مستلزم هماهنگیهایی است که با تولیتهای این اماکن مقدس انجام شود که در این خصوص موارد منتقلشده است.»
او ادامه داد: «مقررشده تا تولیتهای حرم و جمکران ملاحظات بهداشتی را اعمال کنند، و اگر این اقدام صورت گیرد، ما برای زیارت مردم نمیخواهیم محدودیت ایجاد کنیم. اگر این ملاحظات اعمال نشد، بههرحال این مسئولان بهداشتی خواهند بود که این موارد را خواهند گفت و بر اساس آن جهت تصمیم نهایی همفکری و هماهنگی خواهیم داشت.»
از سوی دیگر دیروز مروی تولیت آستان قدس رضوی درباره احتمال تعطیلی حرم به دلیل شیوع ویروس کرونا گفت: «دو شب پیش با وزیر بهداشت تلفنی صحبت کردم و به رئیس دانشگاه علومپزشکی هم نامه نوشتم. ما در این حوزهها نظر و دخالتی نداریم. وزارت بهداشت و دانشگاه علوم پزشکی هر نظری داشته باشند، تابع نظر آنها هستیم.»
در این میان خبر جان باختن یکی از اعضای دفتر آیتالله شبیری زنجانی به دلیل ابتلا به کرونا نگرانیها درباره لزوم باز بودن درهای ورودی حرم حضرت معصومه (س) را بیشتر کرده است. نوه آیتالله العظمی شبیری زنجانی، روز سهشنبه ۶ اسفند با تأیید فوت آقای فاضلی از اعضای دفتر پدربزرگش بر اثر بیماری کرونا، گفت که پدربزرگش از یک هفته پیش در منزل هستند و حتی در برنامه نماز جماعت حرم حضرت معصومه(س) هم شرکت نکردند.
او در همین مورد به سایت جماران، گفته است: «آقای فاضلی از مدتها پیش بیماری دیابت داشتند و حدود یک هفته در بیمارستان بستری بودند، منتها این اواخر آزمایش کرونا ایشان هم مثبت بود و از دنیا رفتند.»
وی در پاسخ به این سؤال که آیا آیتالله العظمی شبیری زنجانی هم در منزل به سر میبرند؟ گفته است:«بله. ایشان از حدود سهشنبه هفته پیش تاکنون در منزل هستند و حتی برای اقامه نماز جماعت مغرب و عشا هم به حرم حضرت معصومه(س) نرفتند». نوه آیتالله العظمی شبیری زنجانی در خصوص فعالیتهای دفتر این مرجع تقلید هم گفته: «هماکنون فعالیتهای دفتر تعطیل است.»
قرنطینه نسبی در قم
با آن که هنوز خبری از اعلام رسمی با عنوان قرنطینه شهر قم منتشر نشده اما روز گذشته، سیدمرتضی خاتمی، نایب رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با بیان اینکه شهر قم درقرنطینه نسبی است به ایسنا گفته است: «برای رفع نگرانیها از شیوع ویروس کرونا، پیشنهاد شده مدارس و دانشگاهها تا اطلاع ثانوی تعطیل شوند. در حال حاضر قم قرنطینه نسبی است و شاید به قرنطینه کامل نیاز نباشد. در هر صورت باید از حضور آحاد در اجتماعات پرهیز شود.» هنوز با گذشت بیش از یک هفته از شیوع ویروس کرونا در قم و بعضی شهرهای ایران اما این شهر قرنطینه نشده است. البته به نظر میرسد مسئولان بنا به دلایل فرهنگی و کمبود زیرساختهای لازم در ایران علاقهای به اعلام قرنطینه شدن برخی شهرها در ایران ندارند. خبری از قرنطینه نیست اما برخی گزارشها نشان میدهد در مناطقی مرغ، گوشت و تخممرغ کمیاب شده است. روز گذشته جستوجوی کلمه مرغ در سایتهای فروش آنلاین نتیجهای برای فروش در بر نداشت و این کالا ناموجود بود.