جدایی اقتصاد چین از آمریکا

براساس مطالعه‌ای که لی شیانگ‌یانگ، رئیس «موسسه ملی استراتژی‌های بین‌المللی»، اتاق‌فکر تحت نظارت «آکادمی علوم اجتماعی چین» و همکارانش انجام داده است، جدایی اقتصادهای آمریکا و چین پس از بالا گرفتن تنش‌های تجاری میان پکن و واشنگتن، و تلاش دولت آمریکا برای خارج کردن غول آسیایی از زنجیره عرضه جهانی، بیش از هر زمانی دیگر رنگ واقعیت به خود گرفته است. به گزارش گروه اقتصاد بین‌الملل روزنامه «دنیای‌اقتصاد»، به نقل از روزنامه «ساوث چاینا مورنینگ پست»، در گردهمایی‌ای که پیرامون موضوع جنگ‌تجاری در دانشگاه رنمین برگزار ‌شد، لی در این رابطه گفت: «این جدایی اقتصادی در تئوری شدنی است.» سال گذشته در تاریخ ۶ ژوئن، دولت آمریکادر اولین دور تهدید تعرفه‌ای خود ۳۶ میلیارد دلار از واردات چینی را هدف افزایش تعرفه قرار داد، اقدامی که در مقابل با تعرفه‌های دولت چین مواجه و منجر به آغاز جنگ‌تجاری میان‌ غول‌های اقتصادی دنیا شد. البته تنش‌های تجاری این دو کشور به اینجا ختم نشد، و به سایر حوزه‌ها نظیر تکنولوژی و امنیت نیز کشیده شد. در این رابطه این تحولات باعث شده است کارشناسان درخصوص بروز جنگ سرد میان‌ غول‌های اقتصادی دنیا هشدار دهند. لی در این رابطه می‌گوید جدایی اقتصادی دو کشور می‌تواند یک «اخاذی استراتژیک» برای واشنگتن باشد تا مانع از ظهور چین به‌عنوان یک ابرقدرت شود. او اظهار کرد: «هدف نهایی آمریکا محدود کردن روند رو به رشد چین است. این یک بازی مرگ و زندگی برای آنها است.» این اظهارات درحالی است که در هر دو کشور مناقشاتی بر سر جدایی اقتصادی دو کشور بالا گرفته است. در نشست اقتصادی ماه گذشته سن‌پترزبورگ، رئیس‌جمهوری چین اعلام کرد نمی‌خواهد اقتصادهای آمریکا و چین از یکدیگر جدا شوند. او گفت مطمئن نیست رئیس‌جمهوری آمریکا چنین چیزی را بخواهد. پس از این صحبت‌ها بود که گنگ شوآنگ، سخنگوی وزارت خارجه چین مدعی شد جدایی دو کشور می‌تواند موضوعی بسیار خطرناک و غیرمسوولانه باشد و هیچ حمایتی را جلب نخواهد کرد.

در این رابطه در نامه سرگشاده بیش از ۱۰۰ استاد دانشگاه، کارشناس سیاست خارجی و مدیران کسب‌وکارهای آمریکایی که روز چهارشنبه منتشر شد هشدار داده شده است که جدایی چین از اقتصاد جهان می‌تواند به منافع آمریکا در عرصه جهانی لطمه بزند. با این حال برخی صاحب‌نظران چینی با اشاره به اینکه دو کشور روابط اقتصادی و تجاری عمیق و قدرتمندی دارند، مدعی شده‌اند جدایی اقتصادی غول‌های اقتصادی دنیا بعید به نظر می‌رسد. با این حال لی می‌گوید: «این اظهارات از اعتبار کافی برخوردار نیست تا نتایج تحقیق صورت گرفته را رد کنیم.» این صاحب‌نظر چینی در ادامه صحبت‌های خود اظهار می‌کند، پکن در موقعیت سختی قرار دارد، و به منظور عدم شکست مذاکرات تجاری با آمریکا، سیاست‌گذاران چینی نیاز دارند امتیاز بیشتری به دولت این کشور بدهند. به گفته او در بدترین سناریو، چین می‌تواند به‌طور کامل از اقتصاد جهانی جدا شود، درحالی‌که در بهترین حالت نیز جدایی چین از آمریکا به معنی آن خواهد بود که پکن می‌تواند همکاری اقتصادی خود را با سایر اقتصادهای غربی و درحال‌توسعه ادامه دهد. لی می‌گوید: جدایی اقتصادی چین همچنین می‌تواند چگونگی گشایش این کشور در آینده را تغییر دهد. او در ادامه صحبت‌های خود می‌افزاید: «در حال حاضر در چین اجماعی درحال شکل‌گیری است که به منظور تخفیف نااطمینانی‌ها مربوط به تنش‌های تجاری با آمریکا، پکن می‌تواند درهای اقتصاد خود را روی سایر نقاط جهان بگشاید.»

لیو کینگ، استاد اقتصاد دانشگاه رنمین، با تایید یافته‌های تحقیق صورت گرفته می‌گوید در صورتی که کشورها تصمیم بگیرند وابستگی خود را به محصولات و منابع چینی کمتر کنند، نااطمینانی‌های ناشی از جنگ‌تجاری می‌تواند بخش تکنولوژیک چین را نیز مختل کند. او از سیاستمداران کشورش خواسته است روابط بین‌المللی چین را بهتر مدیریت کنند. بر این اساس، عمده اقتصادهای توسعه‌یافته و درحال‌توسعه از تنش‌های تجاری میان‌ چین و آمریکا منتفع شده‌اند چراکه توانسته‌اند عرضه‌کنندگان چینی را در برخی زنجیره عرضه صنعتی خود جایگزین کنند. لی در این رابطه می‌گوید: «ما باید از وضعیتی که در آن از کشورهای دیگر صدمه می‌بینیم خودداری کنیم.» وانگ شیاوسانگ دیگر استاد اقتصاد دانشگاه رنمین نیز اظهار کرد چین باید به روابط خود با آمریکا نگاهی استراتژیک‌تر داشته باشد. به عقیده او در صورتی که تعرفه‌های وضع‌شده واشنگتن و پکن به قوت خود باقی بمانند، رشد اقتصادی چین می‌تواند تا ۳/ ۱ درصد کاهش یابد. در این رابطه اوایل هفته گذشته سخنگوی وزارت بازرگانی چین اعلام کرد تنها در صورتی توافق تجاری میان دو کشور دست‌یافتنی است که واشنگتن تمام تعرفه‌های وضع‌شده بر واردات چین را ملغی کند. این اظهارات مقامات چینی در حالی صورت می‌گیرد که در حاشیه نشست گروه ۲۰ در اوزاکای ژاپن روسای‌جمهوری دو کشور توانستند بر آتش‌بس موقت تجاری توافق کنند، تا مذاکرات تجاری میان دو کشور از سر گرفته شود. به گزارش «روزنامه صبح جنوب چین»، با این حال تحلیلگران چینی هوشیار هستند، و بسیاری از آنها انتظار جنگ تجاری بلندمدت را دارند. در این رابطه سان جی، یکی از محققان «موسسه علوم سیاسی و اقتصادی جهانی» در «آکادمی چینی علوم اجتماعی» می‌گوید رقابت میان چین و آمریکا با یک توافق تنها قابل حل نخواهد بود. به گفته این کارشناس چینی، به منظور کسب آمادگی برای جدایی اقتصادی با آمریکا، پکن می‌تواند به همکاری با همسایگان آسیایی خود روی آورد.

پیش‌بینی حجم تجارت جهانی

براساس تازه‌ترین شاخص «بارومتر تجارت جهانی دی‌اچ‌ال» با توجه به تداوم اثرگذاری تنش‌های تجاری بر صادرات و واردات دریایی و هوایی، به‌نظر می‌رسد حجم تجارت چین احتمالا بین بازه زمانی ژوئن تا آگوست ۲۰۱۹ کاهش یابد. به گزارش بیزینس اینسایدر، استیو هوآنگ، مدیر بخش چینی این شاخص در این رابطه می‌گوید:‌ «آخرین آمارهای بارومتر حکایت از آن دارد که اثرگذاری تنش‌های تجاری دو سویه اقیانوس آرام بر سطح اطمینان کسب‌وکارها و تجارت ادامه خواهد یافت. هر چند برای برخی از بخش‌ها همچنان چشم‌انداز، قدرتمند است، اما تجارت چین زیر سایه اختلالات ناشی از تنش‌های تجاری باقی خواهد ماند، درحالی‌که در میان‌مدت نیز اثرات کامل این تنش‌ها بر بخش‌های تکنولوژی و کالاهای مصرف‌کنندگان وجود خواهد داشت.» براساس نتایج تازه‌ترین «بارومتر تجارت جهانی دی‌اچ‌ال»، شاخصی اولیه از تحولات تجارت جهانی که توسط هوش مصنوعی و با استفاده از کلان‌داده‌ها محاسبه می‌شود، تضعیف تجارت دریایی که با کاهشی ۸ واحدی به سطح ۴۷ رسیده است، نشان می‌دهد که حجم تجارت چین کاهش خواهد یافت. در این رابطه با توجه به انتظار رشد تجارت محصولاتی نظیر قطعات ماشین‌آلات، کالاهای کنترل دمایی و آب‌وهوایی و محصولات شیمیایی به نظر می‌رسد واردات هوایی چشم‌انداز امیدوارکننده‌تری داشته باشد. به گزارش «بیزینس اینسایدر» برای اولین بار از زمان انتشار این شاخص در ۲۰۰۸، پیش‌بینی کاهش حجم تجارت جهانی برای بازه ژوئن تا آگوست ۲۰۱۹ صورت گرفته است. تداوم تنش‌های تجاری میان آمریکا و چین از اصلی‌ترین علل این کاهش اعلام شده است. بر این اساس در میان تمام کشورهای مورد بررسی بیشترین کاهش را شاخص‌های آمریکا و چین به ترتیب با نزول ۱۱ و ۷ واحدی داشته‌اند.