وقت‌کشی در مذاکرات تجاری

به گزارش گروه اقتصاد بین‌الملل روزنامه «دنیای اقتصاد»، در این رابطه نشریه آمریکایی «فوربس» در گزارشی این‌گونه تحلیل می‌کند: بیایید تعرفه‌ها را همان‌گونه که هستند خطاب کنیم؛ مالیات‌های واردات تا شاید مردمی که مخالف مالیات‌ها هستند، تصورات خود را درخصوص خوب بودن تعرفه‌ها تغییر دهند. به عقیده کارشناسان آمریکایی، راه‌های بهتری برای دستیابی به اهداف این کشور وجود دارد. اما نظر اقتصاددانان و مردم آمریکا اهمیت ندارد؛ چراکه رئیس‌جمهوری از تعرفه‌ها خوشش می‌آید و قوانین فعلی به او اجازه می‌دهد به بهانه امنیت ملی، از تعرفه‌ها استفاده کند. بنابراین این تعرفه‌ها تا زمانی که او نظر خود را تغییر ندهد، به قوت خود باقی خواهند ماند.

البته چیزی که ترامپ نمی‌تواند مانع آن شود، زمان است. روزها درحال سپری شدن هستند و هر طرف به پایان دوره خود نزدیک‌تر می‌شود. این موضوع اهمیت دارد؛ چراکه دونالد ترامپ نمی‌تواند بدون توافق کنگره به یک توافق دائمی برسد. تایید توافق تجاری پروسه‌ای بلندمدت است که کنگره هنوز آغاز نکرده است. در عوض رئیس‌جمهوری آمریکا درحال استفاده از فرمان‌های اجرایی است، فرمان‌هایی که تنها در زمان ریاست‌جمهوری او اعتبار دارند. هر قولی که ترامپ به چینی‌ها دهد، تا ۲۰ ژانویه ۲۰۲۱ منقضی خواهد شد، این یعنی ۲۱ ماه دیگر از همین حالا. مگر اینکه او دوباره انتخاب شود. این را چینی‌ها می‌دانند، به همین خاطر است که آنها برای نهایی‌سازی توافقی که مورد خواست ترامپ است عجله‌ای ندارند. البته ممکن است ترامپ بخواهد آنها را با تهدید و حتی تعرفه‌های بیشتر ترغیب کند. هر چند چنین تصمیمی منجر به تلاطم بازارها خواهد شد. بنابراین بهترین استراتژی چین در مذاکرات، منتظر ماندن است، استراتژی‌ای که آنها به خوبی بلد هستند. البته ممکن است چینی‌ها تصور کنند سال آینده زمانی که اقتصاد آمریکا ضعیف‌تر شد، دونالد ترامپ انعطاف بیشتری از خود نشان خواهد داد؛ تصوری که ممکن است درست باشد. شاید هم تصور چینی‌ها این است پس از ترامپ، فردی با سیاست‌های ملایم‌تر روی کار خواهد آمد. در هر صورت، پکن تمایلی ندارد به خواسته ترامپ تن دهد، مگر اینکه او دوباره به‌عنوان رئیس‌جمهوری آمریکا انتخاب شود. البته شاید پس از آن نیز چینی‌ها روی خوش به توافق تجاری نشان ندهند. به گزارش «فوربس»، بخش‌های کشاورزی و تکنولوژی آمریکا در قلب خسارات جنگ‌تجاری قرار دارند. درآمد حقیقی کشاورزان آمریکایی درحال کاهش است و زمان به سرعت برای آنها می‌گذرد. این درحالی است که از لحاظ سیاسی در انتخابات دونالد ترامپ به ایالات واقع در‌ غرب‌میانه کشورش نیاز دارد. بنابراین اگر چینی‌ها درخواست او را برای نهایی‌سازی توافق رد کنند، ممکن است او به خاطر بیانات زننده خود دچار دردسر شود.

یکی از مشکلات جنگ‌تجاری این است که تنش‌ها به سرعت بالا می‌گیرد. یک کشور تعرفه واردات از کشور دیگر را افزایش می‌دهد و دیگری نیز این اقدام را با تعرفه‌های مشابه تلافی می‌کند. البته اگر این اقدامات همین‌جا متوقف شوند، هر طرف خود را با شرایط جدید وفق می دهد و عبور می‌کند. جنگ‌تجاری زمانی اتفاق می‌افتد که طرفی تعرفه‌ها را افزایش می‌دهد و طرف دیگر در پی تلافی شدیدتر بر می‌آید. در نتیجه طرفین وارد گردابی می‌شوند که در پی آن اوضاع وخیم‌تر می‌شود. در این رابطه می‌توان به توییت ۲۳ آوریل ترامپ اشاره کرد: «هارلی دیویدسون با تعرفه‌های اتحادیه اروپا به چالش خورده است و تعرفه ۳۱ درصدی می‌پردازد. آنها برای فرار از تعرفه‌هایی که از ژوئن ۲۰۲۱ به ۶۱ درصد افزایش می‌یابد، مجبور شدند تولیدات خود را به خارج از مرزها منتقل کنند. تعرفه‌های ناعادلانه برای آمریکا و ما تلافی خواهیم کرد.» تهدید او که گفته است: «تلافی‌ خواهیم کرد» خنده‌دار به‌نظر می‌رسد، چراکه تعرفه‌هایی که رئیس‌جمهوری آمریکا به آن اشاره می‌کند، در واقع تلافی اروپا در قبال تعرفه‌هایی است که دونالد ترامپ بر واردات فولاد و آلومینیوم کشورش وضع کرد. آیا ترامپ تصور می‌کند، اروپایی‌‌ها بدون اینکه پاسخ دهند به او اجازه می‌دهند نیروی‌کارشان را بیکار کند؟ این هرگز ممکن نیست. رئیس‌جمهوری آمریکا تاکنون نیز متوجه شده است که اروپایی‌ها تسیلم نخواهند شد.

البته هنوز مشخص نیست دونالد ترامپ چه تصمیمی خواهد گرفت. گاهی او بدون هیچ جدیتی تهدید می‌کند. با این حال اگر تصمیم به افزایش تعرفه‌های واردات اروپا بگیرد، اروپایی‌ها تلافی خواهند کرد. این همان واقعیت جنگ تجاری است. این اقدامات نباید از ابتدا به‌کار گرفته شوند. آغاز این تنش‌ها به‌دنبال نتایج گزارشی بود که فولاد وارداتی از اروپا تهدیدی برای امنیت ملی برای آمریکا هستند. به عقیده کارشناسان، البته نتایج این یافته‌ها تا حدی نادرست است. با این حال «سازمان تجارت جهانی» به کشورها اجازه می‌دهد در موضع دفاع از خود اقداماتی را در دستور کار قرار دهند. هفته گذشته یکی از دادگاه‌های «سازمان تجارتجهانی» در حکمی اعلام کرد عبارت «امنیت» تنها درخصوص «درگیری‌های نظامی واقعی» صادق است. براساس حکم این سازمان یکی از نمونه‌ها در این زمینه تنش‌های میان روسیه و اوکراین است. البته به نظر می‌رسد منطق این حکم تعرفه‌های ترامپ را نیز شامل خواهد شد. هر چند ترامپ احتمالا این تصمیم را نادیده خواهد گرفت و حتی تلاش خواهد کرد کشورش را از عضویت این سازمان خارج کند. البته این اقدام او توجیه قانونی برای سایر کشورها ایجاد خواهد کرد واردات آمریکا را با تعرفه‌های مشابه هدف قرار دهند. البته در یک مورد ممکن است حق با رئیس‌جمهوری آمریکا باشد: ایالات‌متحده برخی انتقادات تجاری مشروع علیه چین و سایر شرکا دارد؛ انتقاداتی که به عقیده کارشناسان آمریکایی باید حل‌وفصل شوند. در این باره به جای توسل به بهانه امنیت ملی، اتکا به کنگره آمریکا شانس موفقیت بیشتری برای او فراهم خواهد کرد.

با این حال به هر دلیلی که باشد، او تصمیم گرفته است تنها دل به دریا زند، حتی در شرایطی که حزب او کنترل هر دو بخش کنگره را در اختیار دارد. از طرفی با توجه به اینکه احتمالا «سازمان تجارت جهانی» به شرکای تجاری آمریکا اجازه اقدامات تلافی‌جویانه گسترده را خواهد داد، به نظر می‌رسد رئیس‌جمهوری آمریکا اعمال تعرفه‌های بیشتر را در دستور کار قرار دهد. این نمی‌تواند خبری خوب برای شرکت‌های آمریکایی باشد که وابسته به عرضه وارداتی هستند یا برای مصرف‌کنندگانی که کالاهای وارداتی خریداری می‌کنند یا برای نیروی‌کاری که کالای صادراتی تولید می‌کنند؛ مانند کشاورزان غرب میانه این کشور.

مذاکرات در وقت اضافه

مذاکره‌کنندگان آمریکایی که در بن‌بست گفت‌وگوهای تجاری با چین گیر کرده‌اند، احتمالا موفق خواهند شد به بازارهای محاسبات ابری این کشور دسترسی فراتر از انتظار داشته باشند. براساس بیانیه‌ روز پنج‌شنبه اتاق بازرگانی آمریکا، با این حال شاید تعهداتدولت چین برای کاهش یارانه‌های صنعتی از تیررس خواسته‌های تجاری آمریکا خارج شود. به گزارش «رویترز» ماه مارس رسانه‌ها گزارش کردند به‌عنوان بخشی از مذاکرات، پکن به شرکت‌های «رایانش ابری» (CLOUD COMPUTING) آمریکا اجازه خواهد داد به‌خصوص از طریق مناطق آزاد تجاری به بازار روزافزون درحال رشد این کشور دسترسی داشته باشند. مایرون بریلیانت، معاوناجرایی رئیس‌جمهوری و رئیس امور بین‌الملل اتاق بازرگانی آمریکا در یک کنفرانس مطبوعاتی در جمع خبرنگاران گفته است: «نسبت به پیشنهادهای اولیه چینی‌ها در این مذاکرات، ما انتظار دسترسی آزاد بیشتر به بازارهای چین را داریم.»