تنقلات با طعم ارزن دم روباهی، برنج فقرا، نان سورگوم و سبزی شور سالیکورنیا و ... نام‌های جدیدی است که به زودی در بازار ایران با آن مواجه می‌شوید! حالا خشکسالی و کمبود آب موجب شده است که پژوهشگران کشاورزی آستین بالا بزنند و گیاهان جدیدی را به مزارع ایران وارد کنند. گیاهانی که در اصطلاح به خشکی مقاوم هستند و مصرف آب کمی دارند. جالب است که بدانید برخی از این گیاهان را می‌شود با آب شور دریا هم آبیاری کرد!
حالا کشت این گیاهان کم‌کم دارد به مرحله تولید تجاری می‌رسد و شما به زودی محصولات جدیدی در سوپرمارکت‌ها و بازار ایران می‌بینید. البته این مواد غذایی در بازار دنیا شناخته‌شده هستند. بابک ناخدا، پژوهشگر پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی به «شهروند» می‌گوید: «تمام این گیاهان در گذشته‌های دور در مناطقی از ایران کشت می‌شد اما بی‌مبالاتی باعث شد که این گیاهان از رژیم غذایی ایرانی‌ها حذف شوند. بی‌مبالاتی به آن جهت که این مواد غذایی هم ارزش غذایی بسیار بالایی دارند و هم از نظر کشاورزی توجیه اقتصادی بالاتری دارند. به همین دلیل ما پژوهشگران ایرانی به آنها غذاهای یتیم یا فراموش‌شده می‌گوییم!»
برنج فقرا در سوپرمارکت‌های لاکچری!
کینوا در بازار جهان به برنج فقرا معروف است. شاید علتش آن باشد که در مزارع آفریقا به صورت گسترده کشت می‌شود. با این وجود این ماده گیاهی از نظر خاصیت غذایی بسیار ارزشمند است و خاویار گیاهی تلقی می‌شود. از نظر کالری هم بسیار کم‌کالری‌تر از برنج‌های رایج است و به همین دلیل افرادی که رژیم غذایی دارند، از آن استفاده می‌کنند. البته تصور نکنید اگر کینوا مصرف کردید، نای انجام‌دادن هیچ کاری ندارید، چون این ماده غذایی کم‌کالری است! کینوا سرشار از کربوهیدرات و کلسیم است و به خوبی انرژی مورد نیاز بدن را تأمین می‌کند. به جز این، هر یک‌چهارم فنجان از گیاه کینوا دارای ٣گرم فیبر و ٦ گرم پروتیین است که این مقدار نسبت به غلات دیگر بیشتر بوده و مصرف آن باعث ثابت نگه‌داشتن سطح قندخون خواهد شد.
کینوا گیاهی بومی آمریکای جنوبی است و منبعی غنی از پروتیین، منیزیم، فیبر، فسفر، ویتامین B٦، B٢، B١ و B٩ پتاسیم، آهن و... بوده و ٩ آمینواسید ضروری را داراست. در ایران بنا شده است کینوا جایگزین کشت برنج در مناطق خشک و کم‌آب شود؛ زیرا این گیاه حدود ٧٠درصد کمتر از برنج آب مصرف می‌کند. جالب است که فروش کینوا در بازار ایران هم راه افتاده است و حالا برخی فروشگاه‌های لاکچری شمال شهر به‌ویژه در ولنجک تهران بسته‌های نیم‌کیلویی کینوا را می‌فروشند.
نوشابه استویا برای مانکن‌ها
گیاه استویا گیاه دیگری است که همین اواخر کشت آن در ایران کلید خورده است. برای این‌که بدانید استویا دقیقا چیست، باید بدانید که تمام قندهای رژیمی برای دیابتی‌ها، نوشابه‌های رژیمی و شیرینی‌های ویژه‌ای که برای بیماران مبتلا به دیابت تولید می‌شود، از شیرین‌کننده‌های این گیاه ساخته می‌شود که برخلاف گلوکز اصلا مضر و چاق‌کننده نیست. حالا قرار شده است که به جای واردات این ماده از خارج از کشور، گیاه استویا در ایران بیشتر کشت شود و مورد استفاده قرار بگیرد.
استویا که به نام شیرین‌‌برگ یا شکربرگ هم شناخته می‌شود، گیاهی است که دارای برگ‌های شیرین است و بیشتر در کشورهای آمریکای جنوبی مورد استفاده قرار می‌گیرد. جالب است بدانید استویا علاوه بر آن‌که برای رژیم غذایی مانکن‌ها استفاده می‌شود، به دلیل مقادیر بالای آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین C موجود در گیاه استویا به رفع چین و چروک صورت کمک کرده و برای جوان‌سازی پوست صورت مفید است. به همین دلیل این ماده در کمپانی‌های لوازم آرایشی هم مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تنقلات با طعم ارزن دم روباهی
اگر تا دیروز از سوپرمارکت‌ها و آجیل‌فروشی‌ها برنجک و کنجد را به‌عنوان تنقلات خرید می‌کردید، حالا باید منتظر ارزن دم روباهی باشید. بله، ارزن در بازار جهان فقط خوراک قناری‌ها نیست و نوعی ارزن در بازار دنیا وجود دارد که مورد مصرف انسان‌هاست و البته طعم بسیار خوبی دارد. البته شکل متفاوتی از این ارزن در ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد، به این صورت که پودر ارزن دم‌روباهی به‌عنوان مواد اولیه به ایران وارد می‌شود و در تهیه غذاهای کودک مانند سرلاک یا پوره‌های خوراک کودک یا صبحانه‌های آماده استفاده می‌شود. حالا پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی درحال تهیه بذر ارزن دم روباهی است تا آن را به صورت تولید تجاری به کشاورزان ایرانی بفروشند و این ارزن با مدل‌های گوناگون به فروشگاه‌ها عرضه شود.
جالب است بدانید ارزن دم روباهی قدیمی‌ترین مدل ارزن است که در دنیا کشت شده و حالا هند یکی از کشورهایی است که این نوع ارزن را در حجم بالا تولید می‌کند و مردم شمال چین آن را به صورت ترکیب غذایی زیاد استفاده می‌کنند.
دوره رشد این ارزن کوتاه است و آب بسیار کمی مصرف می‌کند، به همین دلیل برای کشت در مناطق خشک یک گونه مناسب به شمار می‌آید. محققان کشاورزی کرمان، اصفهان، خراسان و مازندران را مناطق مستعد کشت این گیاه می‌دانند. مقدار پروتیین موجود در گونه‌های ارزن قابل قیاس با مقدار پروتیین گندم، جو و ذرت است. در کل ارزن از نظر کیفیت پروتیین بر گیاه‌های گندمی دیگر برتری دارد.
یک سبزی شور به نام سالیکورنیا
سالیکورنیا را به‌زودی در سوپرمارکت‌های لوکس و احتمالا بعدا در میادین میوه‌وتره بار می‌بینید. این سبزی طعم شور دلپسندی دارد و پخته شده آن طعمی بین اسفناج و مارچوبه دارد. خوش‌طعمی این سبزی باعث شده در بازار دنیا گرانقیمت باشد. این سبزی در بازار جهان کیلویی ٣٢ یورو فروخته می‌شود. مردم کشورهای حوزه مدیترانه به سالیکورنیا علاقه زیادی نشان می‌دهند و به وفور آن را در بشقاب‌های دریایی و به‌ویژه با میگو سرو می‌کنند. جالب است بدانید سالیکورنیا در بازارهای محلی بوشهر و سیستان‌وبلوچستان دیده می‌شود و مردم جنوب کشورمان از آن ترشی تهیه می‌کنند. سالیکورنیا گیاهی است که حتی در صحرا و با آب شور دریا هم قابل کشت است، به همین دلیل مورد توجه وزارت کشاورزی ایران قرار گرفته تا کشت آن را گسترش بدهد و به‌عنوان یک سبزی خوش‌طعم در بازار ایران جا بیندازد.
این سبزی شور البته با اسامی مختلف در دنیا شناخته می‌شود. انگلیسی‌ها آن را نوعی رازیانه می‌دانند و آمریکایی‌ها به آن لوبیای دریایی می‌گویند!
خوب است بدانید از سالیکورنیا در دنیا نوعی نمک تولید می‌کنند که به «نمک سبز» معروف است. شوری سالیکورنیا مانند نمک مضر نیست، زیرا نمک این گیاه ترکیبات متفاوتی با نمک رایج دارد، به همین دلیل برای رژیم غذایی بیماران دارای فشارخون مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نان سورگوم
سورگوم یک نوع غلات است که در بازار دنیا برخلاف ایران بسیار شناخته شده است. برای این‌که اهمیت این دانه را درک کنید کافی است بدانید محققان کشاورزی اعتقاد دارند تا سال ٢٠٤٠ حدود یک‌چهارم تولید گندم در دنیا از بین می‌رود. بابک ناخدا، پژوهشگر پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی دراین‌باره به «شهروند» توضیح می‌دهد که افزایش دمای زمین و گرما موجب می‌شود بسیاری از مزارع گندم از بین بروند. این اتفاق احتمالا در ایران زودتر رخ می‌دهد، زیرا گیاه گندم حداکثر می‌تواند ٤٠ درجه گرما را تحمل کند و در ایران افزایش درجه هوا و خشکی آب‌وهوا به ماجرا دامن می‌زند.
این مسأله باعث شده کشورهای پیشرفته به فکر توسعه کشت غلات جایگزین باشند و از این میان سورگوم یک گزینه جدی و مهم است. جالب است بدانید سورگوم سه برابر شیر کلسیم دارد و به همین دلیل برای رژیم غذایی برخی بیماران و ورزشکاران توصیه می‌شود. سورگوم را در دنیا به صورت نان مصرف می‌کنند یا پودر آن را روی سالاد و در ترکیب سوپ می‌ریزند.
سورگوم در سیستان‌وبلوچستان و گناباد ایران مصرف می‌شود و البته در گذشته رواج بیشتری داشته است. حالا ایرانی‌ها هم دست به کار شده‌اند تا کشت سورگوم را رواج دهند و آن را به صورت تجاری وارد بازار کشور کنند.