جو بایدن رییسجمهور ایالات متحده، شامگاه سهشنبه در کاخسفید میزبان جروم پاول، رییس فدرال رزرو و جانت یلن، وزیر خزانهداری آمریکا بود تا راهی برای خروج از تورم تاریخی و نجات اقتصاد آمریکا بیابد. او در این نشست تاکید کرد که جروم پاول آزاد است بدون دخالت سیاسی عمل کند.
رفتار جو بایدن با جروم پاول به شدت با رفتار دونالد ترامپ، رییسجمهور سابق آمریکا که مرتبا پاول را به خاطر تصمیمات نرخ بهره فدرال رزرو مورد انتقاد قرار میداد و حتی او را تهدید به اخراج میکرد، در تضاد است. نشست بایدن و پاول نخستین دیدار از زمانی است که سنای آمریکا دومین دوره ریاستجمهوری پاول را در اوایل ماه جاری تایید کرد. این در حالی است که بایدن به دنبال کاهش هزینههای بنزین، غذا و کالاهای مصرفی است که تورم را به بالاترین سطح خود در ۴۰ سال گذشته رسانده است.
بایدن در اظهارات کوتاهی پیش از این دیدار گفت که با جروم پاول و جانت یلن دیدار میکند تا درباره اولویت اصلیاش که مقابله با تورم است، گفتوگو کند.
فدرال رزرو در سال جاری به عنوان بخشی از مبارزه خود برای کاهش تورم، نرخ بهره را ۷۵ واحد افزایش داده است. بسیاری از سیاستگذاران پولی فدرال رزرو میگویند که انتظار دارند نرخ بهره را تا پایان سال جاری به ۵/۲ درصد و در صورت لزوم فراتر از آن افزایش دهد. افزایش نرخ بهره شامل افزایش ۵۰ واحدی در هر دو نشست ژوئن و ژوئیه فدرال رزرو است.
در این میان، جانت یلن، وزیر خزانهداری آمریکا اعتراف کرد که شخص وی به همراه سایر مقامات دولت جو بایدن دچار اشتباه محاسباتی در پیشبینی شدت تورمی شدهاند که اقتصاد آمریکا پس از همهگیری ویروس کرونا تجربه کرده است. منظور یلن از اشتباه محاسباتی در تورم به ماجرای تایید بسته محرک اقتصادی ۹/۱ تریلیون دلاری از سوی کنگره آمریکا در اوایل دوران ریاستجمهوری بایدن برمیگردد. بستهای که شخص بایدن و سایر مقامات دولتش پیامدهای تورمی ناشی از آن را ناچیز شمرده بودند.
این در حالی است که همزمان، جو بایدن رییسجمهوری آمریکا در مقالهای در والاستریت ژورنال طرح سه بخشی جدیدی برای مقابله با تورم بالا که در ۴۰ سال گذشته در این کشور بیسابقه بوده است، معرفی و این موضوع را اولویت اصلی اقتصادی خود بیان کرد.
موضوع تورم همچنان یکی از مهمترین آسیبپذیریهای سیاسی دموکراتها در آستانه انتخابات میاندورهای در نوامبر است و رایدهندگان نگرانیهای مشابهی را در مورد افزایش قیمت بنزین و کمبود شیر خشک برای نوزادان ابراز کردهاند. اگرچه دلایل اصلی تورم پیچیده است، بایدن تلاش کرده است تا این پدیده را تا حدی به حمله ولادیمیر پوتین، رییسجمهور روسیه به اوکراین نسبت دهد که باعث شد ایالات متحده واردات نفت روسیه را در ماه مارس ممنوع کند. رییسجمهوری آمریکا در مقالهای در روزنامه والاستریت ژورنال نوشت: من برای ریاستجمهوری کاندیدا شدم زیرا از کاهش رشد اقتصادی خسته شده بودم. ما اکنون فرصت داریم تا با اقتصادی که به نفع خانوادههای شاغل است، بهبودی تاریخی ایجاد کنیم. مهمترین کاری که اکنون میتوانیم برای گذار از بهبودی سریع به رشد پایدار و باثبات انجام دهیم، کاهش تورم است.
رییسجمهور آمریکا در این خصوص نوشت: اقتصاد جهانی با چالشهای جدی مواجه است. تورم افزایش یافته است و با جنگ ولادیمیر پوتین در اوکراین تشدید شده است. بازارهای انرژی دچار آشفتگی شده است. زنجیرههای تامینی که به طور کامل بهبود نیافتهاند باعث کمبود و افزایش قیمت میشوند.
آمریکاییها مضطرب هستند. من آن احساس را میشناسم. من در خانوادهای بزرگ شدم که افزایش قیمت بنزین یا خواربار را بر سر میز غذا احساس میکردیم. اما مردم آمریکا باید اطمینان داشته باشند که اقتصاد ما با این چالشها از موضع قدرت برخورد میکند. در ژانویه ۲۰۲۱، زمانی که من به قدرت رسیدم، بهبودی متوقف شده بود و کووید از کنترل خارج شده بود. در کمتر از یک سال و نیم، برنامههای اقتصادی و واکسیناسیون دولت من در دستیابی به قویترین بهبود در تاریخ مدرن کمک کرد. بازار کار با ۳/۸ میلیون شغل جدید، سریعترین کاهش بیکاری در تاریخ، و میلیونها آمریکایی با دستمزد بهتر، قویترین بازار کار از دوران پس از جنگ جهانی دوم است.
بایدن در ادامه نوشت: از زمانی که من به قدرت رسیدم، خانوادهها پسانداز خود را افزایش دادهاند و بدهی کمتری دارند: گزارش اخیر فدرال رزرو نشان میدهد که درصد بیشتری از آمریکاییها در پایان سال ۲۰۲۱ نسبت به هر زمان دیگری از زمان شروع نظرسنجی در سال ۲۰۱۳ احساس راحتی مالی داشتهاند. سرمایهگذاری ۲۰ درصد افزایش یافته و مشاغل تولیدی با سریعترین نرخ خود در ۳۰ سال گذشته رشد میکنند. در سال ۲۰۲۱ تعداد درخواستهای جدید برای کسبوکارهای کوچک بیشتر از هر سال گذشته بود.
ایالات متحده تقریبا از هر کشور دیگری در موقعیت اقتصادی بهتری قرار دارد. به گفته صندوق بینالمللی پول، اقتصاد ایالات متحده در پایان سال جاری نسبت به اندازه قبل از همهگیری از هر اقتصاد دیگری از گروه ۷ بزرگتر خواهد بود. اقتصاد ایالات متحده ممکن است امسال سریعتر از اقتصاد چین برای اولین بار از سال ۱۹۷۶ رشد کند. با سیاستهای درست، ایالات متحده میتواند از بهبودی به رشد پایدار و ثابت گذر کند و تورم را پایین بیاورد بدون اینکه از همه این دستاوردهای تاریخی چشمپوشی کند.
رییسجمهور آمریکا با بیان اینکه از اقتصاد به اصطلاح قطرهچکانی خسته شده است، کاهش تورم را اولویت اقتصادی خود اعلام کرد و از طرح سه بخشی خود رونمایی کرد.
احترام به استقلال فدرال رزرو
بایدن در نخستین بخش از طرح خود متعهد شد که برخلاف دونالد ترامپ که بانک مرکزی را تحقیر کرد، در کار این بانک دخالت نکند. او گفت: فدرال رزرو مسوولیت اصلی کنترل تورم را برعهده دارد. سلف من فدرال رزرو را تحقیر کرد، و روسای جمهور گذشته به دنبال تاثیر نامناسب بر تصمیمات فدرال رزرو در دورههای تورم بالا بودهاند. من این کار را نمیکنم. من افراد بسیار واجد شرایطی را از هر دو طرف برای رهبری آن موسسه منصوب کردهام. با ارزیابی آنها موافقم که مبارزه با تورم بزرگترین چالش اقتصادی ما در حال حاضر است. با این حال، فدرال رزرو در این ماه با اعلام بزرگترین افزایش نرخ بهره خود در بیش از دو دهه گذشته و برنامهریزی برای کاهش داراییهای گسترده اوراق قرضه خود از اول ژوئن، برای مقابله با تورم حرکت کرد.
کاهش قیمت تمام کالاها
در دومین بخش، رییسجمهوری آمریکا خواستار انجام همه گامهای عملی برای کاهش قیمت تمام کالاها برای خانوادهها در این زمان عدم قطعیت اقتصادی و افزایش ظرفیت تولید اقتصادی آمریکا در طول زمان شد. او در این خصوص نوشت: ما نمیتوانیم از تلاش جهانی خود برای تنبیه پوتین به خاطر کاری که انجام داده است دست بکشیم و باید این اثرات را برای مصرفکنندگان آمریکایی کاهش دهیم. به همین دلیل است که من بزرگترین آزادسازی از ذخایر نفت جهان در تاریخ را رهبری کردم. کنگره میتواند فورا با تصویب اعتبارات مالیاتی انرژی پاک و سرمایهگذاریهایی که من پیشنهاد کردهام کمک کند. دهها مدیرعامل از بزرگترین شرکتهای آب و برق آمریکا در اوایل سال جاری به من گفتند که طرح من ۵۰۰ دلار از هزینه قبضهای آب و برق سالانه یک خانواده متوسط میکاهد و گذار ما از انرژی تولید شده توسط مستبدان را تسریع میبخشد.
ما همچنین میتوانیم با اصلاح زنجیرههای تامین شکسته، بهبود زیرساختها و سرکوب هزینههای گزافی که شرکتهای حملونقل دریایی خارجی برای جابهجایی محصولات دریافت میکنند، هزینه کالاهای روزمره را کاهش دهیم. طرح من برای تامین مسکن با ساخت بیش از یک میلیون واحد دیگر، مسکن را مقرون به صرفهتر خواهد کرد و کمبود مسکن را در پنج سال آینده کاهش میدهد. ما میتوانیم با دادن قدرت به «مدیاکر» (بیمه خدمات درمانی) برای مذاکره با شرکتهای داروسازی و محدود کردن هزینه انسولین، قیمت داروهای تجویزی را کاهش دهیم. ما میتوانیم هزینه مراقبت از کودک و سالمند را کاهش دهیم تا به والدین کمک کنیم به سر کار خود بازگردند. من به تنهایی برای کمک به خانوادههای کارگر در این دوران چالشبرانگیز هر کاری از دستم بر میآمد انجام دادهام -و تا جایی که میتوانم برای کاهش هزینهها ادامه میدهم- اما اکنون کنگره نیز باید اقدام کند.
ادامه کاهش کسری بودجه
بایدن در سومین بخش خاطرنشان کرد که آمریکا باید به تلاشها برای کاهش کسری بودجه دولت ادامه دهد، و به گفته او این اقدام به کاهش فشار قیمتها کمک میکند. رییسجمهوری آمریکا وعده داد برنامهاش با ایجاد اصلاحات منطقی در قانون مالیات، کسری بودجه را حتی بیشتر کاهش میدهد.
او ادامه داد: هفته گذشته دفتر بودجه کنگره غیرحزبی پیشبینی کرد که کسری بودجه امسال ۷/۱ تریلیون دلار کاهش خواهد یافت که بزرگترین کاهش در تاریخ است. این پیشرفت کسری بودجه از پیش تعیین نشده بود. علاوه بر خاتمه مسوولانه برنامههای اضطراری، حدود نیمی از این کاهش به دلیل افزایش درآمد است، زیرا سیاستهای اقتصادی من باعث بهبود سریع شد.
طرح من با انجام اصلاحات عقلانی در قانون مالیات، کسری بودجه را حتی بیشتر کاهش میدهد. ما باید زمینههای مالیات بینالمللی را یکسان کنیم تا شرکتها دیگر انگیزهای برای انتقال شغل و سود به خارج از کشور نداشته باشند. و ما باید به بیعدالتی ظالمانه در قوانین مالیاتی پایان دهیم که به یک میلیاردر اجازه میدهد نرخهای کمتری نسبت به معلم یا آتشنشان بپردازد.
بایدن در ادامه نوشت: من از بحث در مورد طرحم برای مقابله با تورم و حرکت اقتصاد به سمت رشد باثبات استقبال میکنم. من رویکرد بسیار متفاوتی با جمهوریخواهان کنگره به رهبری سناتور ریک اسکات دارم، که طرحش مالیاتها را بر افرادی که کمتر از صد هزار دلار درآمد دارند افزایش میدهد و کنگره را ملزم میکند تا به برنامههای اساسی مانند «مدیاکر»، «امنیت اجتماعی» و «مدیکید» هر پنج سال یک بار مجوز دهد. این امر خانوادههای آمریکایی را فقیرتر و از نظر اقتصادی ناامنتر میکند. انتخابهای سیاست اقتصادی که امروز انجام میدهیم تعیین میکند که آیا بهبودی پایدار که به نفع همه آمریکاییها باشد، امکانپذیر است یا خیر. من با هر کسی -دموکرات، جمهوریخواه یا مستقل- که مایل به گفتوگوی آزاد و صادقانه باشد که راهحلهای واقعی برای مردم آمریکا ارائه دهد، کار خواهم کرد.
بایدن بار دیگر روسیه را مسوول تورم جاری در جهان دانست. با این حال، رسانههای آمریکایی میگویند که علل اصلی تورم در آمریکا پیچیده است و تنها ۲۵ درصد از مردم آمریکا در نظرسنجیها روسیه را با افزایش سرسامآور قیمتها در این کشور مرتبط دانستهاند. او همچنین اذعان کرد که سیاستهای آمریکا و اتحادیه اروپا در وضع تحریمها علیه روسیه عامل قیمتهای بالای انرژی در جهان است زیرا نفت، گاز و ظرفیت پالایش روسیه از بازار خارج شده است.
بر اساس نتایج نظرسنجی جدید هاروارد، اکثر رایدهندگان آمریکایی میگویند که وضعیت مالی آنها در میان افزایش تورم و نگرانی از رکود اقتصادی رو به وخامت است.
به گزارش هیل، ۵۶ درصد از شرکتکنندگان در این نظرسنجی گفتند که از نظر مالی، اوضاع در حال «بدتر شدن» است. این بالاترین درصد ثبتشده در یک نظرسنجی است. ماه گذشته ۴۸ درصد از شرکتکنندگان در نظرسنجی معتقد بودند که وضعیت مالی آنها در حال تضعیف است. در همین حال تنها ۲۰ درصد از شرکتکنندگان در این نظرسنجی گفتهاند که وضعیت مالی آنها درحال بهبودی است که به نوبه خود پایینترین درصد از این نظر است.
وزارت کار آمریکا، تورم در ماه آوریل (ماه گذشته میلادی) را ۳/۸ درصد اعلام کرده است که همچنان در بالاترین سطح در ۴۰ سال گذشته است. تورم در ماه مارس ۵/۸ درصد بود. مشکلات در زنجیره تامین، جنگ اوکراین و تقاضای بسیار از سوی مصرفکنندگان، قیمت کالاها را همچنان در آمریکا در بالاترین سطح خود در ۴۰ سال گذشته نگه داشته است. سازمان اطلاعات انرژی نیز تخمین زده است که در تابستان امسال قبض برق خانوارهای آمریکایی به طور متوسط ۹/۳ درصد افزایش خواهد یافت.
منبع: جهان صنعت
فاطمه رحیمی