درست يك هفته پيش از آنكه توني بلينكن و لويد آستين وزراي امور خارجه و دفاع امريكا عازم كره‌جنوبي و ژاپن شوند و در شرايطي كه وزارت خارجه ايالات متحده از برگزاري يك ديدار قريب‌الوقوع ميان مقامات ارشد واشنگتن و پكن در منطقه آلاسكت خبر داده، جو بايدن ميزبان سران كشورهاي ژاپن، هند و استراليا بود تا در چارچوب نشستي مجازي و چهارجانبه با اعضاي گروه موسوم به «جوخه» به بررسي موضوعاتي بپردازند كه از نگاه آنان در «كنترل قدرت چين» مي‌تواند موثر باشد. رويترز در گزارشي كه پيرامون محتواي اين ديدار چهارجانبه منتشر كرده، نوشته است علاوه بر موضوعات مربوط به امنيت دريايي و دريانوردي درآب‌هاي آزاد و آب‌هاي نزديك به مرز چين كه موضوع ثابت ديدارهاي سران واشنگتن، دهلي‌نو، توكيو و كانبرا به حساب مي‌آيد، رهبران اين 4 كشور درباره «ديپلماسي واكسن» و اقدامات مشتركي كه مي‌تواند براي جلوگيري از نفوذ بيشتر چين دركشورهاي منطقه از طريق فروش واكسن و ارايه طرح‌هايي براي مقابله با پاندمي كوويد19 صورت گيرد، به بحث و گفت وگو پرداخته بودند. براساس اين گزارش در نشست چهارجانبه روز جمعه سران 4 كشور توافق كرده‌اند تا براي رسيدن به هدف توليد يك ميليارد دوز واكسن كرونا براي منطقه شرق آسيا همكاري كنند. ايالات متحده، هند، استراليا و ژاپن همچنين به توافق رسيده‌اند تا در زمينه تامين منابع فلزات خاكي كمياب كه چين توليدكننده اصلي آن است و به عنوان اهرم فشار از فروش اين منابع استفاده مي‌كند، همكاري‌هايي داشته باشند.
بايدن در اين نشست گفت:«ما در تلاش هستيم تا اطمينان حاصل كنيم منطقه ما براساس قواعد بين‌المللي و با توجه به ارزش‌هاي جهاني اداره مي‌شود. تلويزيون «ان.اچ.كي» ژاپن نيز روز شنبه گزارش كرد: سوگا يوشيهيده نخست‌وزير ژاپن، جو بايدن رييس‌جمهوري امريكا، اسكات موريسون نخست‌وزير استراليا و نارندرا مودي نخست‌وزير هند؛ جمعه شب به وقت ژاپن اولين نشست خود موسوم به اجلاس كواد را به صورت آنلاين و به مدت بيش از ۹۰ دقيقه برگزار كردند. اين رهبران توافق كردند براي مقابله با مسائل مرتبط با واكسن‌هاي ويروس كرونا، فناوري‌هاي نوظهور و تغييرات آب و هوايي گروه‌هاي كارشناسي تشكيل دهند. براساس اين گزارش سوگا گفت اميدوار است كه اين كشورها براي ارتقا و ترويج «يك منطقه آزاد و باز اقيانوس‌هاي آرام و هند» و دستيابي به صلح، ثبات و رفاه در اين منطقه از راه‌هاي مختلف از جمله تلاش‌ها براي متوقف كردن گسترش ويروس كرونا با يكديگر هماهنگ شوند. اين رهبران با پيشنهاد سوگا مبني بر همكاري نزديك با ساير كشورها جهت دستيابي به اين هدف موافقت كردند. همچنين رهبران يادشده توافق كردند تا پايان سال جاري ميلادي يك اجلاس رودر‌رو برگزار كنند. سوگا بعدا خطاب به خبرنگاران گفت، اين نشست به اين 4 كشور كمك كرد تا به يك «مرحله‌تازه» در روابط خود دست يابند و اينكه آنها به عنوان يك گروه اصلي براي دستيابي به اهداف بلندپروازانه با نتايج قاطع كار خواهند كرد. رويترز نوشته است در پايان نشست روز جمعه، يوشيهيده سوگا به خبرنگاران گفته به شدت با تلاش چين براي تلاش اين كشور در راستاي تغيير وضع موجود در منطقه مخالفت كرده و نارندرا مودي نيز ضمن تاكيد بر اينكه «عصر جوخه فرا رسيده» گفت اين چارچوب بين‌المللي جايگاه خود را در منطقه پيدا كرده و اكنون به عنوان يكي از پايه‌هاي ثبات و آرامش در منطقه مطرح است.
زمينه‌سازي براي رويارويي از موضع قدرت
جيك ساليوان، مشاور امنيت ملي رييس‌جمهور امريكا كه قرار است يكي از اعضاي هيات امريكايي ملاقات‌كننده با مقامات چيني باشد، نشست چهارجانبه روز جمعه را «روز بزرگي براي ديپلماسي امريكا» مي‌داند؛ چراكه به گفته او واشنگتن در تلاش بود با احياي اتحادها از موضع قدرت با پكن مواجه شود و اين نشست چنين امكاني را فراهم كرد. ساليوان به خبرنگاران گفت در نشست روز جمعه هر 4 رهبر درباره اقدامات و سياست‌هاي چين موضع‌گيري كرده و تاكيد داشتند كه «فريب» چين را نخورده‌اند. مشاور امنيت ملي امريكا افزود: آنها بر اين باورند كه دموكراسي‌ها مي‌توانند در مقابل دولتي «خودكامه» بهتر ظاهر شوند.
بر اساس گفته‌هاي مشاور امنيت ملي جو بايدن، آزادي دريانوردي در درياهاي جنوب و شرق چين، حملات سايبري اخير به ايالات متحده و امنيت زنجيره تامين تجارت بين‌المللي همراه با مساله هسته‌اي كره شمالي و كودتا و «سركوب خشونت‌آميز» معترضان در ميانمار از ديگر مواردي بود كه از سوي رهبران امريكا، هند، ژاپن و استراليا به آن پرداخته شد.
از احساس ضرورت همگرايي تا ديپلماسي كوويد 19
فارن پاليسي در مقاله‌اي كنار هم قرار گرفتن توان بيولوژيكي ايالات متحده، قدرت اقتصادي ژاپن، ظرفيت توليد هند و پتانسيل لجستيكي استراليا را گام مهمي در راستاي مقابله با كوويد19 در شرق آسيا دانسته و از آن به عنوان عاملي براي ايجاد تحول در ديپلماسي واكسن از سوي كشورهاي دموكراتيك منطقه توصيف كرده است. در اين مقاله آمده است:«چين براي ماه‌ها با استفاده از توانايي خود در مقابله با بيماري كوويد19 همچنين صادرات واكسن اين بيماري تلاش كرد تا نفوذ خود را در مناطق شرقي آسيا و ديگر نقاط دنيا افزايش دهد اما اگر همكاري گروه جوخه محقق شود، نتيجه جنگ بر سر ديپلماسي واكسن تغيير خواهد كرد.»
مايكل جي گرين، معاون ارشد آسيا در مركز مطالعات استراتژيك و بين‌المللي و استاد دانشگاه جورج تاون در اين باره مي‌گويد:«منطق اين بازي سياسي ايالات متحده زماني آشكار مي‌شود كه دريابيم آنچه بيشتر متحدان ايالات متحده در آسيا مي‌خواهند اين است كه ايالات متحده به نقش رهبري در تجارت منطقه‌اي بازگردد و در تعيين قواعد اين تجارت اثرگذار باشد. دولت بايدن هم در شرايط سختي قرار دارد كه پيش‌تر تصور آن را نمي‌كرد. اعضاي تيم سياست خارجي بايدن گمان مي‌بردند با همكاري متحدان اروپايي پيروز اصلي تقابل با چين باشند اما زماني كه بايدن دركنفرانس امنيتي مجازي مونيخ حاضر شد و از سران كشورهاي اروپايي خواست تا با واشنگتن براي ايجاد چارچوبي به منظور مقابله با چين همكاري كنند، مركل و مكرون تصميم گرفتند درباره همه چيز صحبت كنند به جز موضوع چين. در اين شرايط افزايش هزينه‌هاي دفاعي امريكا در شرق آسيا وگسيل دادن نيروهاي بيشتر به اين منطقه به عنوان يك گزينه مطرح است و اختلاف‌نظرهايي پيرامون آن در واشنگتن وجود دارد اما تحليلگران بر اين باورند كه چنين وضعيتي مي‌تواند باعث گسترش فشار چين بر متحدان منطقه‌اي امريكا شود. با توجه به پارامترهاي ذكر شده امريكا ناچار بود به ابتكاري با همراهي متحدانش درآسيا دست بزند.» به گفته گرين، اصلي‌ترين خواسته كشورهاي شرق آسيا درحال حاضر كمك به كنترل بيماري كوويد19 است و از همين رو واشنگتن و ديگركشورهاي چارچوب «جوخه» كوشيدند با قدم گذاشتن در اين مسير با نفوذ چين مقابله كنند. سلينا وانگ، خبرنگار شبكه سي‌ان‌ان در توكيو در تحليل تنش‌هاي چين با همسايگانش و امريكا معتقد است: «نگراني همه اين 4 كشور درباره اقدامات چين افزايش يافته است. با آنكه مقامات اين 4 كشور قبلا با هم ديدار‌هايي داشته‌اند اما اين براي نخستين بار است كه مقامات اين 4 كشور در اجلاسي چهارجانبه با يكديگر ديدار مي‌كنند. چين اين اجلاس چهارجانبه را رد كرده و آن را طرحي ضدچيني توصيف كرده و گفته است كه اين اقدام يادآور ذهنيت مسموم دوران جنگ سرد است. در ماه‌هاي اخير شاهد بروز تنش‌هايي ميان چين و هر يك از اين 4 كشور بوده و ديده‌ايم كه مناسبات آنها به صورت قابل توجهي افول پيدا كرده است.» به گفته او، ژاپن نگران تعدي فزاينده نظامي چين در آب‌هاي چين شرقي است. درباره استراليا نيز بايد مدنظر داشت كه وقتي اين كشور انجام گرفتن تحقيقاتي درباره خاستگاه ويروس كرونا را خواستار شد، چين تحريم‌هايي عليه كالا‌هاي استراليايي اعمال كرد. به نظر بسياري از تحليلگران اين اقدام چين با انگيزه‌هاي سياسي بوده است. درباره هند نيز بايد به خاطر داشت كه از زمان بروز بحران مرزي چين و هند، تنش‌هاي دو كشور سير فزاينده داشته است. وانگ تاكيد دارد كه اين 4 كشور به صورت فزاينده‌اي حس مي‌كنند كه بايد همگرايي داشته باشند تا بتوانند در مقابل قدرت گرفتن چين بايستند.