شاید اتخاذ همین سیاست‌ها از سوی مكرون و نادیده‌گرفتن اعتراض‌های عمدتا كارگری در كشورش باعث شد او در انتخابات محلی شهرداری‌ها شكست سختی را متحمل شود و محبوبیتش تا حدی كاهش یابد كه «ادوارد فیلیپ»، نخست‌وزیر مستعفی این كشور، در میان فرانسوی‌ها از او محبوب‌تر باشد. مكرون كه جایگاه خود را در خطر می‌دید و پیش از این نیز از لزوم تغییر كابینه سخن گفته بود، پس از اعلام نتایج انتخاباتی، بلافاصله استعفای فیلیپ را پذیرفت و «ژان کستکس» را مأمور تشكیل كابینه جدید فرانسه كرد. هدف اول كابینه‌ای كه روز گذشته از سوی كستكس تكنوكرات معرفی شد، آن است كه فرانسه را از حالت اضطرار خارج كند. پیروزی حزب مکرون در انتخابات شهرداری‌ها، در حقیقت مقدمه‌ای بود برای انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۲۲ كه مكرون امید دارد پیروز میدان باشد. اكنون او امیدوار است كستكس محافظه‌كار، مسئول ساماندهی پایان قرنطینه، شهردار «پراد» و از معتمدان «نیكلا سارکوزی»، رئیس‌جمهوری سابق این كشور، كلید حفظ او در كاخ الیزه باشد. مکرون پس از انتخابات شهرداری‌ها تحت فشار بود؛ زیرا حزب او، «جمهوری به پیش»، در هیچ‌یک از شهرهای بزرگ فرانسه نتوانست به پیروزی دست یابد. کستکس اگرچه به جبهه راست تعلق دارد و نزد افکار عمومی چندان شناخته‌شده نیست اما رسانه‌های فرانسه به او لقب «موسیو دکونفنمان» داده‌اند؛ لقبی که به مسئولیت او برای کاهش محدودیت‌های کرونایی و رفع قرنطینه اشاره دارد و می‌تواند به «آقای گشایش» تعبیر شود. از سوی دیگر، مكرون از این شكست استفاده كرد تا فاصله خود را با فیلیپ بیشتر كند؛ تنها سیاست‌مدار محبوبی كه توانست از بحران كرونا سربلند و بااعتبار خارج شود. آینده سیاسی ادوارد فیلیپ از چند ماه قبل در فرانسه مرکز بحث بود. در بحران کرونا، بین مقامات ارشد دولت اختلاف‌نظر وجود داشت؛ مثلا مکرون خواستار تسریع گشایش‌های مربوط به رفع قرنطینه بود اما فیلیپ نظری مخالف داشت. روزنامه نیویورك‌تایمز می‌نویسد: این اقدام مکرون در زمانی انجام شد که فرانسه با شرایط اضطراری اقتصادی به دلیل کرونا مواجه است و علامت‌سؤال بزرگی بر سر محبوبیت او قرار گرفته و این در حالی است كه محبوبیت سبزها هم در انتخابات محلی یکشنبه گذشته روندی صعودی گرفته است.
بااین‌حال، انتخاب كستكس كه نه چپ‌گراست و نه حامی محیط زیست، نشان می‌دهد كه خلاف دیگران، مکرون از نتیجه انتخابات نهراسیده و نگران تغییر نگاه فرانسوی‌ها و سیاست‌هایش نسبت به بازگشایی كسب‌وكارها نیست. او در حقیقت با انتخاب یك شهردار ناشناخته می‌خواهد این پیام را بفرستد که به افق‌های جلوتر نگاه دارد. رئیس‌جمهوری فرانسه حتی برای رسیدن به این هدف، خواسته اكثر فرانسوی‌ها را نادیده گرفت؛ چراكه طبق نظرسنجی‌‌ها تقریبا 60 درصد از مردم این كشور خواهان آن بودند كه فیلیپ در كسوت نخست‌وزیری باقی بماند. اما برای مكرون پذیرش چنین امری مشكل بود؛ چراكه انتشار عكس فیلیپ بر روی یكی از مجلات فرانسوی، كه او را «مرد واقعی قدرتمند» معرفی كرده بود، از نگاه رئیس‌جمهوری فرانسه غیرقابل چشم‌پوشی بود. او كه به انتخبات بعدی فرانسه و باقی‌ماندن در سمتش چشم دوخته است، نمی‌توانست قبول كند كه شهروندان كشورش نخست‌وزیرش را بیشتر از او دوست داشته باشند. با آغاز به كار كابینه جدید، مكرون 42ساله درصدد است تا خود را فردی با نگرشی نو معرفی كند؛ رئیس‌جمهوری كه می‌شنود، اشتباهاتش را می‌پذیرد و علاقه‌مند به موضوعات زیست‌محیطی و عدالت اجتماعی است. رئیس‌جمهوری که پیش از این وعده سرمایه‌گذاری سنگین در بخش خدمات درمانی را داده بود و بر اصلاح نظام بازنشستگی تأکید داشت، حالا با عمیق‌ترین رکود اقتصادی فرانسه از زمان جنگ دوم جهانی مواجه است و به فردی نیاز دارد که در صورت لزوم، بتواند او را مقصر جلوه دهد. اما ادوراد فیلیپ به‌عنوان تکنوکراتی زبده با گرایش راست‌میانه، فردی قابل اعتماد بود كه بارها در برابر سیاست‌های مكرون ایستاده بود و به‌راحتی تسلیم او نمی‌شد. «پاتریک ویگنال»، نماینده پارلمان از حزب مکرون و از جنوب فرانسه، می‌گوید:«باید سیگنال‌های جدید و فتوحات جدیدی برای فرانسوی‌ها رخ دهد، زیرا چیزهای زیادی را از دست دادیم. بنابراین مکرون حق داشت که میز را از نو بچیند و نخست‌وزیر جدیدی را برگزیند».
اما منتقدان مكرون می‌گویند كه با تغییر اعضای دور میز، چیزی تغییر نخواهد كرد و كستكس نمی‌تواند فرانسه را از بحران كنونی خارج كند. آنان بر این باورند كه انتخاب كستكس هیچ تأثیری در سیاست خارجی‌ای كه رئیس‌جمهوری بر آن متمرکز خواهد بود، نخواهد داشت.
به گفته تحلیلگران فرانسوی، کستکس تکنوکراتی بدون وزنه سیاسی است و به نوعی مدیر دوم کابینه مکرون خواهد بود و خلاف ادوار فیلیپ، کستکس به هیچ عنوان بر سر اقدام‌های مکرون سایه نخواهد افکند.
«بنیامین مورل» یكی از استادان دانشگاه پاریس می‌گوید: «مکرون با انتصاب کستکس به دنبال بازیابی مجدد کنترل نخست‌وزیری این کشور است و او همکار ساده دولت فرانسه است». در این میان برخی می‌گویند كه کستکس پیش از این در دولت سارکوزی، معاون وزیر کار بوده و در دوران فرانسوا اولاند، رئیس‌جمهوری سوسیالیست فرانسه پست‌های مهمی از جمله معاونت وزارت بهداشت را بر عهده داشت که با توجه به تجربیاتش می‌تواند برای فرانسه راهگشا باشد.
رادیو بین‌المللی فرانسه نیزدر گزارشی تأكید می‌كند: هر چند مکرون نخست‌وزیر خود را تغییر داده اما قصد دگرگون‌كردن رویکرد سیاسی خویش را ندارد. بسیاری با اشاره به نتایج انتخابات شهرداری‌ها که شهرهای بزرگ بسیاری را به سبد احزاب سبز طرفدار محیط زیست انداخت، می‌پنداشتند که رئیس‌جمهوری ناگزیر به تغییر برنامه‌هایش است و بنابراین به زنان و مردانی احتیاج دارد كه طرح‌های او را هدایت و اجرائی كنند.
این‌چنین چشم‌ها به‌سوی نخست‌وزیری از این جناح می‌گشت. بااین‌حال، عده‌ای نیز معتقدند که هنوز اکثریت شهرهای این کشور شهرداران راست‌گرا دارند و در چشم‌انداز انتخابات ریاست‌جمهوری در سال ٢٠٢٠، گزینش ژان کستکس که او نیز شهردار شهر کوچکی در جنوب غربی فرانسه است، با گرایش آرای عمومی شهروندان هماهنگی دارد.
اما ویگنال می‌گوید: «کستکس نماینده دنیای کهن است. یک مقام روستایی که با مشکلاتی واقعی دست به گریبان است. هرچند او تحصیلات دانشگاهی دارد اما پا در مزارع و روستاها دارد و سر در آسمان».
همین انتقادها به كستكس، تحلیلگران اروپایی را به این باور رسانده كه مكرون نمی‌تواند با نخست‌وزیر جدیدش محبوبیت از دست رفته خود را بازیابد و كناره‌گیری فیلیپ در اوج محبوبیتش، از او رقیبی جدی برای مكرون در انتخابات آتی خلق خواهد كرد.
به باور آنان، آرامش و خونسردی و حضور مداوم فیلیپ در طول بحران كرونا، او را به شخصیتی فراموش‌نشدنی تبدیل كرده، آن‌هم در روزهایی كه مكرون مضطرب در بیانیه‌های طولانی و رزمی، از وضعیت «جنگی» سخن می‌گفت. فیلیپ با بیان واقعیت‌های ناخوشایند البته بدون اغراق در خطرات بحران كووید19توانست گام‌های مناسبی برای نجات فرانسه در روزهای قرنطینه بردارد؛ اقداماتی كه در نهایت به مذاق مکرون خوش نیامد.