اما هرقدر پوتین کارکشته است، «ولودیمیر زلینسکی»، خام است و در آغاز مسیر. «زلینسکی» 41 ساله، تازه 5 ماه است، بر کرسی ریاست جمهوری اوکراین نشسته است. او که تنها سابقه فعالیت سیاسیاش، بازی در سریال تلویزیونی «خادم مردم» در نقش رئیسجمهوری اوکراین بوده است، مردی ساده و معمولی است که حتی در روزی که باید سوگند ریاستجمهوری میخورد، با لباسی غیر رسمی، بدون کراوات، پای پیاده از خانهاش به محلی که آماده شده بود، تا او ادای سوگند کند، رفت. «زلینسکی» شاید تازهکار باشد، اما ایدهآلهایی در سر دارد که شاید دستیابی به آنها در واقعیت سخت باشد، اما او درباره آنها بسیار زیبا همانطور که در نمایشهایش سخن میگفت، صحبت میکند. نمونه این سخنان زیبا و ادبی «زلینسکی» را میتوان در مصاحبه چند روز پیش او با مجله «تایم» مشاهده کرد. آنجا که گفت: «پیروزی زمانی به دست میآید که سلاحها خاموش شوند و مردم زبان بگشایند.»
بهرههای دو رئیس جمهور از یک دیدار
«زلینسکی» در این چند ماه، دیدارهایی دوستانه با برخی سران اروپا داشته است، اما دیدار امروز برای او جدیترین دیداری است که تاکنون داشته است. او در این دیدار میخواهد خود را رئیسجمهوری توانا نشان دهد که از دنیای سینما فاصله گرفته و قصد جامه عمل پوشاندن به وعده اصلی انتخاباتیاش، یعنی صلح در اوکراین و پایان دادن به جنگ در شرق کشورش دارد. جنگی که از سال 2014 به این سو 13 هزار کشته برجا گذاشته و یک میلیون نفر را از خانه و کاشانه خود آواره کرده است. البته این دیدار برای «ولادیمیر پوتین» هم خالی از اهمیت نیست. او نیز این دیدار را که در آن با دو سیاستمدار برجسته اروپا، «امانوئل مکرون» و «آنگلا مرکل» دیدار خواهد داشت، عرصهای برای خروج از انزوایی میبیند که از سال 2014 و الحاق شبهجزیره کریمه به روسیه، به آن مبتلا شده است. «پوتین» شاید در 5 سال گذشته تلاش کرده باشد، این انزوا را با برقرار کردن پیوندهای بیشتر با برخی کشورهای آسیای میانه و بویژه چین که نتیجه آن طرح بزرگ خط لوله گازی از سیبری به شانگهای بوده است، بشکند. اما خود بخوبی میداند، اقتصاد روسیه بهدلیل تحریمهایی که غرب بهخاطر «کریمه»، بر روسیه اعمال کرده، در شرایط خوبی نیست و هر قدر در این سالها در دیپلماسی و نفوذ سیاسی در سایر کشورها موفق بوده، در اقتصاد در شرایط خوبی نبوده است. و البته میداند، طرف مذاکرهاش در آن سوی میز در شرایطی بهتر نیست و کشورش فقیرترین کشور اروپا است و اقتصادش در پس 5 سال نبرد در ممالک شرقیاش ویران شده است.
با وجود احساس نیازی که سران دو کشور روسیه و اوکراین به دیدار امروز دارند، همانطور که «دیوید استرن»، در تحلیلی در روزنامه امریکایی «واشنگتن پست» نوشته، نباید انتظار گشایشی فوقالعاده را از این دیدار داشت. دیدار امروز در واقع ادامه مذاکرات و دیدارهای گروه «نورماندی» است که با ابتکار فرانسه و آلمان تشکیل شد اما از سال 2016 بعد از دو سال مذاکره بیسرانجام، معلق ماند. این دیدار هرچند -بهگفته برخی ناظران- به نتیجهای ختم نخواهد شد، اما نباید نسبت به آن بدبین بود و ممکن است، منجر به توافقهایی کوچک شود که میتوانند در آینده راهگشا باشند. همانطور که «آندری یرماک»، مشاور «زلینسکی» در سخنرانی روز پنجشنبه خود در اندیشکده «چتم هاوس» گفته است، یکی از این دستاوردهای کوچک میتواند، به ثمر رسیدن درخواست اوکراین برای اجرا شدن آتش بس در شرق این کشور و تبادل اسرا باشد. او در حالی امیدوار است اوکراین به چنین دستاوردی برسد که «زلینسکی» در مصاحبهای که با مجله «تایم» داشته، تأکید کرده: «به هیچکس؛ نه پوتین و نه رهبران اروپایی اعتماد ندارم.» این جملات، برای به نتیجه رسیدن مذاکرات امروز میتواند، جملاتی هشدار دهنده باشد. زیرا اصل اول هر مذاکرهای اعتماد، ولو اعتماد نسبی حداقل به میانجیها است. «کنستانتین گازه»، تحلیلگر سیاسی در مرکز مسکوی اندیشکده «کارنگی» در همین ارتباط میگوید، زلینسکی اگر میخواهد در مذاکره با پوتین که در این فن چیرهدست است، موفق باشد، باید سعی کند، رابطهای خوب با همتای روس خود برقرار کند. هرچند که در این بین، طرح شدن نام «زلینسکی» در ماجرای استیضاح «دونالد ترامپ»، میتواند برای رئیسجمهوری روسیه که پیش از این رسانههای امریکایی بسیار درباره روابط او با رئیسجمهوری امریکا نوشته بودند و دموکراتهای این کشور نیز وی را متهم به مداخله در انتخابات 2016 کرده بودند، حساسیت برانگیز باشد. با این حال به نظر میرسد، «پوتین» که به دلایلی میتواند برای «زلینسکی» احترامی بیش از «پوروشنکو»، رئیسجمهوری قبلی اوکراین قائل باشد، انتظار دارد، رئیسجمهوری اوکراین در پشت درهای بسته و هنگام مذاکره کمی عملگرا ظاهر شود و همان طور که اشاره شد، آغوش زلینسکی را به سوی خود باز ببیند. این چیزی است که روز جمعه «دیمیتری پسکوف»، سخنگوی پوتین به آن اشاره کرد و گفت که کرملین به این دیدار خوشبین است و انتظار دارد این دیدار باعث بهبود روابط مسکو و کییف شود.