بانک جهانی به تازگی اعلام کرده است که سرعت افزایش قیمت مسکن در جهان به بالاترین سطح یک دهه اخیر رسیده است. بررسی بانک جهانی از وضعیت بازار مسکن در ۵۷ کشور جهان نشان می‌دهد که رشد قیمت‌ها به بالاترین سطح خود از زمان بحران مالی سال ۲۰۰۹ رسیده است که به عقیده این بانک بازتاب‌دهنده هراس سرمایه‌گذاران از شرایط کرونایی موجود و کاهش فعالیت‌های ساخت وساز واحدهای جدید است. در چین رشد قیمت زمین تقریبا ثابت بوده است اما رشد سریع‌تر قیمت مصالح ساختمانی باعث شده تا قیمت مسکن در این کشور طی یک دهه اخیر به طور متوسط ۲۵ درصد افزایش پیدا کند.
در نتیجه شیوع کرونا و اخلال در زنجیره تامین، ساخت واحدهای جدید مسکونی به حباب قیمتی در کشورهای اسکاندیناوی دامن زده که در این بین وضعیت مسکن در شهرهای اسلو نروژ و استکهلم سوئد بیش از سایر نقاط این منطقه بحرانی بوده است. این وضعیت روی بازار مسکن کشورهای استرالیا و کانادا نیز تاثیر منفی گذاشته است.
در میان کشورهای مورد اشاره در گزارش بانک جهانی لوکزامبورگ با ثبت ۱۳ درصد تورم بیشترین افزایش قیمت در بخش مسکن را پشت سر گذاشته است. در تهران اما میزان افزایش قیمت مسکن در یک سال گذشته بیش از ۱۱۰ درصد بوده است. بر اساس اعلام بانک مرکزی در ماه مورد گزارش، متوسط قیمت خرید و فروش یک متر‌مربع زیربنای واحد مسکونی معامله شده از طریق بنگاه‌های معاملات ملکی شهر تهران ۷/۲۶ میلیون تومان بود که نسبت به ماه قبل و ماه مشابه سال قبل به ترتیب معادل ۱۰ و ۱۱۰ درصد افزایش یافته است. با وجود کاهش شدید ارزش ریال برابر دلار، قیمت مسکن در تهران با بزرگ‌ترین شهرهای دنیا قابل مقایسه است؛ میانگین قیمت دلاری مسکن در نوسانات ارزی اخیر ۲۵ درصد کاهش یافته‌است اما همچنان می‌توان تهران را یکی از گران‌ترین شهرهای دنیا نامید.
متوسط قیمت مسکن تهران ۷۱ هزار و ۵۰۰ دلار
متوسط قیمت ساختمان مسکونی در شهر تهران، در صورتی که نیاز حداقلی خانوار، یک دستگاه آپارتمان ۷۵ متری با قیمت متوسط ۷/۲۶ میلیون تومان به ازای هر مترمربع فرض شود حدودا دو میلیارد تومان خواهد بود. این مقدار با فرض ارزش ۲۸ هزار تومانی هر دلار آمریکا ۷۱ هزار و ۵۰۰ دلار خواهد بود. ارزش دلاری مسکن تهران اگرچه از شهرهای آمریکا کمتر است اما از بسیاری شهرهای قابل مقایسه با تهران گران‌تر است. به عنوان مثال متوسط قیمت مسکن در هوستون تگزاس حدود ۲۲۲ هزار دلار است اما در ترکیه این شاخص حدود ۴۵ هزار دلار است. بنابراین شاخص قیمت دلاری مسکن تهران بالاتر از ترکیه و پایین‌تر از شهرهای مهم آمریکاست.
مصرف‌کنندگان ایرانی هر دستگاه آپارتمان را در سال جاری حدودا ۱۱۰ درصد گران‌تر از پارسال می‌خرند و این در حالی است که در متورم‌ترین اقتصادهای دنیا افزایش قیمت مسکن در نهایت ۱۳ درصد بوده است. بنابراین رشد قیمت مسکن تهران در دوران کرونا بیش از هشت برابر متورم‌ترین اقتصادها بوده است.
حباب مسکن در دنیا
در این شرایط بخشی از افزایش قیمت مسکن در شهرهای بزرگ دنیا در اثر شرایط ویژه اقتصادی و شیوع کروناست که ممکن است با از بین رفتن تدریجی این شرایط و بازگشت آرامش حباب قیمت مسکن از بین برود. چندی پیش سی ان بی‌سی، در گزارشی اعلام کرد بر اساس شاخص حباب جهانی املاک و مستغلات بانک یو بی‌اس (UBS) سوییس، در سال ۲۰۲۰، از ۲۵ شهر بزرگ مورد تجزیه‌وتحلیل، بیش از نیمی از کشورها در معرض خطر حباب مسکن قرار دارند، یا بیش ‌از حد ارزشگذاری می‌شوند. این شاخص بر اساس نشانه‌های معمول حباب که شامل دور شدن قیمت‌ها از درآمد محلی و اجاره‌بها و عدم تعادل در اقتصاد واقعی مانند وام‌های بیش‌ازحد و فعالیت‌های ساختمانی است. در این تحقیق مشخص شد، تورنتو بزرگ‌ترین شهر کانادا در معرض خطر حباب مسکن قرار دارد. ونکوور، بریتیش کلمبیا، لس‌آنجلس، سانفرانسیسکو و نیویورک نیز افزایش در قیمت مسکن داشته‌اند، اما هنوز در معرض خطر حباب نیستند. بوستون از ارزش منصفانه‌ای برخوردار است و شیکاگو تنها شهری است که قیمت‌ها در آن پایین است.
اروپا بیشترین ریسک افزایش قیمت مسکن را دارد. مونیخ و فرانکفورت در آلمان و ورشو لهستان با افزایش قیمت مسکن به مقدار بیش از ۵درصد در چهار ماه اخیر، در صدر این فهرست قرار دارند. پاریس، آمستردام و زوریخ نیز در معرض خطر حباب قرار دارند. شهرهایی که در معرض خطر حباب نیستند نیز قیمت مسکن در آنها بیش‌ازحد ارزیابی می‌شود که شامل، ونکوور، لندن، توکیو، لس‌آنجلس، استکهلم، ژنو، سانفرانسیسکو، سیدنی، مسکو و نیویورک هستند. قیمت مسکن در همه‌گیری توسط اقدامات دولتی، کمک‌های مالی مانند وام‌ها و نرخ بهره پایین پشتیبانی می‌شود.USB خاطرنشان کرد: سود در این شرایط را ناپایدار می‌داند.