در بازدید خبرنگاران از شرکت فرآورده‌های فسفات کارون و فرایند تولید محصولات در مجتمع پتاس مستقر در منطقه خوروبیابانک، جایگاه مهم و استراتژیک این مجتمع عظیم به عنوان تنها تولیدکننده کود پتاس در کشور تشریح و ضرورت تک نرخی شدن ارز با اهداف حمایت از تولید داخل و رهایی از اقتصاد رانتی مطرح شد.
به گزارش خبرنگار اقتصاد بازار، مجتمع پتاس خور و بیابانک مستقر در منطقه کویری شرق اصفهان با بهره گیری از متخصصان داخل، بومی سازی دانش تولید پتاس و عناصری ازجمله منیزیوم، کلرید سدیم و ترکیبات با کاربری دارویی با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی توانسته مسیر خودکفایی، اشتغال‌زایی در منطقه و توسعه پایدار را به عنوان تنها تولیدکننده کود پتاس در کشور به سرعت طی کند.
تامین نهاده های کشاورزی ضامن امنیت غذایی کشور
در نشست خبری مدیران مجتمع پتاس، کارشناسان و مدیرعامل شرکت خدمات حمایتی کشاورزی استان اصفهان با اصحاب رسانه که به میزبانی شرکت فسفات کارون برگزار شد، رضا نژاد احمدی با اشاره به ارتباطات شرکت خدمات حمایتی کشاورزی استان با شرکت های تولیدی کود و نهاده ها، نقش بی‌بدیل مجتمع پتاس خوروبیابانک در تأمین نهاده های راهبردی بخش کشاورزی کشور را ارزشمند خواند و گفت: مجتمع پتاس خور یکی از شرکت های برتر در دستیابی به خودکفایی در تولید کودهای شیمیایی است و سهمی تعیین‌کننده در تأمین کودهای پتاسه مورد نیاز کشاورزان و ارتقای بهره‌وری خاک‌های کشاورزی دارد.
او در صحبت از جایگاه ممتاز استان اصفهان در زمینه تولید، تامین و توزیع نهاده‌های کشاورزی، این موفقیت را حاصل تلاش‌ها، دستاوردها و اقدامات توسعه‌ای شرکت هایی مانند فرآورده‌های فسفات کارون در مسیر افزایش ظرفیت تولید کود پتاس دانست و افزود: هلدینگ فسفات کارون یکی از خوشنام ترین شرکت های کشور در زمینه تولید کودهای کشاورزی با سابقه ای طولانی است و حمایت از این‌گونه طرح‌های دانش‌محور و ملی، گامی مهم در تحقق خودکفایی پایدار، تأمین نهاده‌های کشاورزی و تقویت زیرساخت‌های امنیت غذایی کشور است.
نژاد احمدی، فعالیت شرکت فسفات کارون را فراتر از تولید کودهای شیمیایی اعلام کرد و افزود: این مجموعه بعنوان یک شرکت مادر فعالیت می کند و به نظر می رسد طبق برنامه ریزی و همت مدیران این مجموعه، در سالهای آتی در صنعت کودهای شیمیایی به خودکفایی برسیم.
او با اشاره به واگذاری مجتمع پتاس خوروبیابانک به بخش خصوصی از سال ۱۳۹۸، گفت: در این سالها با سرعت خوبی اقدامات چشمگیری در زمینه توسعه، بهره‌وری و ایجاد اشتغال در یکی از مناطق سخت و محروم کشور انجام شده است و این شرکت با وجود شرایط دشوار اقلیمی، یکی از موفق ترین تولیدکنندگان داخلی کود پتاس است.
نژاد احمدی با اشاره به آنکه تولید در چنین منطقه‌ای حاصل تلاش و همت بالای نیروهای داخلی است، یادآور شد: با توسعه تولید در مجتمع پتاس خور، تا سال ۱۴۰۶ حدود ۵۰درصد نیاز کشور به پتاس از تولید داخلی تأمین خواهد شد.
تحقق 95درصدی تعهدات تولید پتاس
در ادامه، علی امیری، معاون راهبری مجتمع پتاس با اشاره به آنکه این مجموعه از سال 1394 به بهره برداری رسید، گفت: چون در آن زمان حتی نتوانست به نقطه سر به سر در درآمد و سوددهی برسد و کاملا زیانده بود، قرار شد مدیریت راهبری آن توسط ایمیدرو به بخش خصوصی واگذار شود که سرانجام از سال 1398 شرکت فسفات کارون عهده دار مدیریت راهبری مجتمع پتاس خوروبیابانک شد و در آن قرارداد، چشم انداز تولید و توسعه دیده شده است.
مدیر بهره برداری مجتمع پتاس در تشریح اقدامات گسترده ای که برای افزایش ظرفیت تولید از ۱۹هزار تن در سال 98 به حداقل ۱۰۰ هزار تن در سال بصورت پلکانی تعریف شده است، پرداخت و افزود: مهمترین راهبرد هلدینگ فسفات کارون، کاهش وابستگی به واردات و حرکت به سمت خودکفایی در تأمین کودهای پتاسه تا 120 هزار تن در سال است و خوشبختانه ما با وجود مشکلات فراوان بویژه در زمینه تامین انرژی های برق و آب، توانسته ایم به حدود 95درصد از تعهد تولید خود دست یابیم.
او گفت: تولید ما در آن زمان 57هزارو500تن پتاس بود که محقق شد و امسال نیز تولید ما 75هزار تن تعریف شده که محقق خواهد شد.
او با بیان آنکه برداشت ماده اولیه ما، شورابه است که شامل فرآوری اولیه در بخش معدن، در استخرها برای کارخانه و سپس برای توسعه در کارخانه است، از نیاز به تجهیزات فراوان و سختی کار سخن راند و افزود: بسیاری از تجهیزات شرکت از کشور آلمان بود و بخشی از مواد اولیه نیز از خارج تامین می شد و در زمان واگذاری فقط برای 4 ماه تولید کفایت می کرد که همزمان با تشدید تحریم ها بود و ما دسترسی به تهیه مواد اولیه نداشتیم.
افزایش راندمان تولید با تحقق بومی سازی
امیری از پیگیری برای بومی سازی این مواد با همکاری شرکت های دانش بنیان در اصفهان خبر داد و گفت: اکنون برای واردات این ماده شیمیایی بی نیاز شده ایم. ضمن آنکه راندمان ماده داخل بسیار بهتر از نوع خارجی است. همچنین، سانتریفیوژهای آلمانی در کارخانه با نمونه‌های ایرانی جایگزین شده و به کاهش قابل توجه هزینه تعمیر و نگهداری کمک کرده است که نتیجه اعتماد به نیروهای داخل و خودباوری بعنوان مهمترین اتفاق مثبت است. اکنون 6 سانتریفیوژ ایرانی با عمر طولانی تر و با حداقل پرت پتاس فعال شده اند و به افزایش بهره وری ما کمک کرده است.
امیری درباره چالش‌های ورود به بازار تولید کود پتاس، توضیح داد: به دلیل ممنوعیت صادرات و نیاز داخلی، کار سخت و پرمخاطره بود. اما همکاری شرکت خدمات حمایتی کشاورزی استان اصفهان در خرید و معرفی محصول به کشاورزان و تلاش نیروهای بومی و متخصص، توانست مجتمع را به مسیر رشد و خودباوری برساند.
نابرابری نرخ ارز مهمترین چالش تولید داخل
او در اشاره به چالش تخصیص ارز ترجیحی، گفت: تولیدکننده داخلی با هزینه ارز آزاد تولید می‌کند، اما واردکننده از ارز ترجیحی بهره‌مند است. این نابرابری باعث می‌شود خریداران داخلی به سمت واردات بروند و تولید داخل کمتر مورد توجه قرار گیرد که مغایر با اهداف حمایت از تولید داخل است. در واقع، تک نرخی شدن ارز صددرصد می تواند به حل مشکلات ما کمک کند.
معاون بهره‌برداری مجتمع پتاس خوروبیابانک درباره پروژه‌های تحقیقاتی در زمینه انرژی‌های نو، از انجام تحقیقات روی توربین‌های بادی و پنل‌های خورشیدی باتوجه به شرایط منطقه خبرداد و گفت: در شرایط فعلی، از دیزل ژنراتورها برای تأمین برق استفاده می‌کنیم تا تولید متوقف نشود.
امیری با تاکید برآنکه هدف اصلی این مجموعه تولید کود پتاس است، توضیح داد: در کنار تولید کود، امکان تولید 15 میلیون تن نمک طعام بصورت صنعتی، لیتیوم، هیدروکسید منیزیوم و برخی اجزاء دارویی را داریم.
او دربیان ظرفیت اشتغال مجتمع پتاس اعلام کرد: اکنون بیش از ۵۰۰ نفر اشتغال مستقیم و در دوره‌های اوج فعالیت، با نیروهای پیمانکاری، این رقم به حدود ۹۷۰ نفر می‌رسد. البته با آغاز طرح‌های توسعه، پیش‌بینی می‌کنیم تعداد کارکنان به یک هزار نفر برسد.
اجرای بیش از 100میلیارد تومان خدمات اجتماعی در منطقه
امیری درباره اقدامات هلدینگ فسفات کارون در زمینه مسئولیت اجتماعی اظهار کرد: در دو سال اخیر بیش از ۱۰۰ میلیارد تومان خدمات اجتماعی در سطح منطقه ارائه شده است. ما در بازسازی مدارس، تأمین نیروی انسانی آموزش‌وپرورش و توسعه زیرساخت‌ها مشارکت داشته‌ایم و حتی برخی نیروهای تحصیل‌کرده خود را به‌عنوان مدرس به‌صورت رایگان در اختیار آموزش‌وپرورش قرار داده‌ایم.
او با تاکید بر نیاز آبی برای توسعه صنعتی منطقه افزود: اگر دولت در انتقال ۸۰ لیتر بر ثانیه آب به مجتمع همکاری کند، این منطقه می‌تواند به قطب صنعتی شرق اصفهان تبدیل شود و حتی از فولاد مبارکه پیشی بگیرد. همچنین، با تأمین آب، می‌توانیم بزرگ‌ترین کارخانه فرآوری محصولات جانبی مانند سولفات سدیم، منیزیم و هیدروکسید منیزیم را احداث کنیم.
مجتمع پتاس بدون زیان زیست محیطی
امیری گفت: مجتمع به عنوان اولین معدن سبز کشور شناخته شده است. تمام پساب‌ها بازیافت و بازفرآوری می‌شوند و هیچ پساب مضر یا زیان زیست محیطی نداریم. هدف ما ایجاد انگیزه و آینده روشن برای دانش‌آموزان و تربیت نیروی انسانی متخصص برای توسعه پایدار کشور است.
موفقیت شرکت فسفات کارون در اجرای سیاست خصوصی‌سازی
در ادامه، امید کوهی، مدیر دستگاه نظارت مجتمع پتاس با قدردانی از ابتکار ارزشمند شرکت خدمات حمایتی کشاورزی استان اصفهان در دعوت از اصحاب رسانه به منظور معرفی هرچه بیشتر ظرفیت‌ها و توانمندی‌های این مجتمع، اظهار داشت: حضور رسانه‌ها در چنین برنامه‌هایی، نقش مؤثری در تبیین دستاوردهای ملی و آگاهی‌بخشی عمومی نسبت به توان داخلی کشور دارد.
او با اشاره به عملکرد موفق شرکت فسفات کارون در چارچوب سیاست‌های خصوصی‌سازی و هدفمند، افزود: واگذاری مدیریت مجتمع پتاس خوروبیابانک با حفظ مالکیت دولتی از جمله موفق‌ترین الگوهای واگذاری صنعتی کشور در سالهای اخیر بوده است؛ به‌گونه‌ای که این دستاورد در نمایشگاه "پیشگامان پیشرفت" سال ۱۴۰۳ مورد تحسین و تقدیر مقام معظم رهبری قرار گرفت.
فرزانه افسرطه