اولین روز کاری آبان ماه برای بورس تهران در حالی آغاز شد که بازار تحت‌تاثیر گزارش‌های شش ماهه شرکت‌ها، عرصه دست به دست شدن سهام در نمادهای مختلف بازار بود. با پشت سر گذاشتن مهرماهی پرفروغ و پرسود، بازار به استقبال روزهایی می‌رود که همواره تاثیر گزارش‌ها در شکل‌گیری جهت حرکتی شاخص کل تاثیر بسزایی دارد اما کمتر کسی پیش‌بینی می‌کرد با وجود گزارش‌های عمدتا مثبت در بازار، شاخص کل شاهد ثبت روزی منفی باشد.
در معاملات روز شنبه شاخص کل بورس تهران با ۶۴/۰درصد افت روی عدد ۳میلیون و ۶۰هزار واحد قرار گرفت. در این روز بیشترین تاثیر بر شاخص کل از سوی چهار نماد فولاد، فملی، نوری و وبملت بود، همچنین بیشترین حمایت حقوقی‌های بازار از چهار سهم کچاد، فولاد، بوعلی و فملی صورت گرفت.
ارزش کل معاملات خرد روز شنبه به ۱۲هزار و ۸۰۰میلیارد تومان رسید و خروج خالص نقدینگی حقیقی ۲۱۳میلیارد تومان بود و چهار نماد خودرو، وپارس، کرماشا و شبریز بیشترین ورود پول حقیقی را ثبت کردند. معاملات صندوق‌های اهرمی بازار هم پر حجم و در بازه منفی و با ثبت خروج پول حقیقی همراه بود. صندوق‌های طلای بورسی در روز تعطیلی بازارهای جهانی، بازاری آرام با معاملاتی متعادل داشتند.
مهرماه پرسود بورس
بورس تهران در پاییز امسال بهترین و پر بازده‌ترین مهرماه خود را ثبت کرد که با رشد قیمتی که در سهام اتفاق افتاد، توانست تا حدودی عقب‌ماندگی خود را نسبت به سایر بازارها جبران کند و شاخص کل نیز به محدوده سقف قبلی خود نزدیک شود. در این رشد عوامل مختلفی دخیل بودند. یکی از عواملی که می‌توان برای آن برشمرد، قرار گرفتن شاخص در محدوده قیمتی بسیار ارزان در اواسط شهریور بود که باعث جذب سرمایه‌ها به بازار شد.
عامل مهم دیگر که در این رشد دخیل بود و تا حدودی اعتماد را به فعالان بازار بازگرداند، حمایت بازارساز از بورس بود که سبب جذب بیشتر سرمایه‌ها و رونق نسبی معاملات شد. با انتشار گزارش‌های فروش شرکت‌ها، در ادامه این دیدگاه در بازار تقویت شد که بورس تهران سال پر بازدهی را در پیش خواهد داشت و مجموعه این عوامل شرایط مطلوب این ایام را برای سهامداران رقم زد اما برای ادامه مسیر، بازار در انتظار گزارش‌های شش ماهه نشست؛ معاملات روز گذشته بازار نتیجه بررسی‌ها و تصمیمات فعالان بازار برای چینش سبدهای سرمایه‌گذاری خود دست کم تا پایان فصل پاییز است.
سرمایه‌ها به دنبال کاهش ریسک
معاملات روز گذشته نشان می‌دهد بسیاری از شرکت‌ها که تاکنون رشد خوبی داشته و بازدهی بالایی نصیب سهامداران خود کرده‌اند، با وجود گزارش‌های خوب اما با عرضه از سوی سهامداران مواجه شده و در مقابل سرمایه‌ها به سمت سهام با رشد کمتر قیمت سوق پیدا کردند.
فارغ از میزان بزرگی شرکت‌ها در بازار و بدون مقایسه نسبت‌های مالی آنها به نظر می‌رسد سرمایه‌ها به دنبال کاهش ریسک بوده و در نمادهایی که به سقف تاریخی خود نزدیک بودند، با وجود P/E گذشته‌نگر پایین نماد، فروشندگان غلبه بیشتری داشتند و برخی از این نمادها با صف فروش بسته شدند. اگر این روند امروز و روزهای آینده نیز ادامه پیدا کند، می‌توان گفت بازار در کنار مولفه بنیادی همچنان در فروش‌ها بر تحلیل‌های تکنیکال تکیه می‌کند و ارزش‌های بنیادی نمادها در مرتبه دوم معیار تصمیم‌گیری قرار دارد.
در مقابل اما عده‌ای هم بر این نظرند که عرضه‌های روز گذشته در بازار هدایت شده و در جهت تاثیر بر معاملات و به قصد خرید در قیمت‌های پایین‌تر شکل گرفته و حقوقی‌های بازار با عرضه‌های گسترده باعث فروش حقیقی‌ها شدند. در هر صورت روند معاملات امروز و روزهای آینده، فضای بازار را شفاف‌تر کرده و مسیر اصلی جریان حرکت پول مشخص خواهد شد.
در هر صورت باید گفت گرچه در برخی گزارش‌های شرکت‌ها، به دلیل رشد بالای ردیف هزینه‌ها و سیاست‌های غلط قیمت‌گذاری دستوری و ابلاغ دیرهنگام مجوزهای افزایش نرخ، تحلیلگران شاهد سود‌سازی مورد انتظار نبودند اما مطلوبیت کلی گزارش‌های شش ماهه در حدی بود که با پایین آمدن P/E کلی، بورس تهران مجدد در نقطه ارزنده و جذاب قرار گرفته و در حالی که شاخص کل به محدوده سقف قبلی خود نزدیک می‌شود اما از نظر ارزندگی در سطح بسیار ارزنده‌تری بوده و بازار عاری از هرگونه حباب قیمتی است.
تهدید نرخ بهره برای بورس
به نظر می‌رسد در ماه‌های آینده چالش پیش‌روی بورس تهران مساله نرخ بهره بانکی است که می‌تواند از جذابیت بازار کاسته و سبب خروج سرمایه از بورس شود. این مورد ریسکی تهدید‌کننده است که حل آن خارج از توان مجموعه بازار بوده و نیازمند تمهیدات ویژه از سوی دولتمردان است. امید به رونق و پایداری بازار سرمایه بی‌آنکه ریسک‌های پیرامونی آن حذف شوند، واهی بوده و استقلال بازار سرمایه نیز امری محال خواهد بود.
در این صورت همچنان در بلندمدت نمی‌توانیم شاهد بازاری عادی که دارای دوره‌های رونق و اصلاح است، باشیم و همواره بورس تهران بدون تنفس مصنوعی گاه‌به‌گاه دولت‌ها، در رکود و اغما خواهد بود که به‌طور اساسی با ذات آزاد بازار سرمایه در تضاد است.