ترافیک عربی در سواحل شمالی

در برخی تعطیلات آخر هفته، در شهرهایی از استان مازندران –که همواره مقصد اصلی بخش زیادی از گردشگران داخلی عازم شمال محسوب می‌شود- حتی تعداد توریست‌های خارجی در برخی پلاژها از مسافران ایرانی بیشتر بوده است. معاون گردشگری اداره صنایع‌دستی، میراث فرهنگی و گردشگری استان مازندران با تایید «افزایش چشمگیر سفر خارجی‌ها به شمال طی سال جاری»، در تشریح آمار رسمی از ورود گردشگران به این استان به «دنیای‌اقتصاد» گفت: طی ۵ ماه اول امسال ۴۸ میلیون نفر شب اقامت توسط گردشگران ایرانی و خارجی در استان مازندران به ثبت رسید که این تعداد سفر تفریحی-توریستی به مازندران در مقایسه با ۵ماه اول سال گذشته ۴۰ درصد افزایش پیدا کرده است. از این تعداد،‌ ۲۰ میلیون نفر شب اقامت مربوط به ۲ ماه اول تابستان بوده است. آمار رسمی همچنین نشان می‌دهد: تعداد گردشگران خارجی که بهار امسال در هتل‌ها و مراکز اقامتی رسمی استان مازندران اقامت کردند ۲۲ درصد نسبت به بهار سال گذشته افزایش داشته است. طی سه ماه اول امسال ۸۲هزار نفرشب اقامت توسط گردشگران خارجی در استان مازندران به ثبت رسید. البته بخش زیادی از گردشگران خارجی در مکان‌هایی غیر از هتل و اقامتگاه‌های رسمی شمال، ساکن می‌شوند؛ به‌طوری‌ که مقامات حوزه گردشگری می‌گویند حداقل به اندازه نیمی از آمار نفر شب اقامت در هتل‌های شمال کشور، گردشگر خارجی وارد شهرهای ساحلی ایران می‌شود. این گردشگران اغلب ویلاها و خانه‌های ساکنان بومی را برای چند شب اقامت خود در شمال، اجاره می‌کنند.

واسطه‌های بازار اجاره ویلا در شمال با تایید این موضوع اعلام کردند: تابستان امسال تعداد توریست خارجی مراجعه کننده به آنها برای اجاره ویلا،‌ ۴۰ تا ۵۰درصد افزایش پیدا کرد. توریست‌های عربی طی این مدت به‌طور متوسط ۶ تا ۷ شب در شمال اقامت داشته‌‌اند. تعداد گردشگران عربی به شمال ایران بیش از سایر توریست‌های خارجی است با این حال از آلمان، ایتالیا، اتریش و مکزیک نیز گردشگر زیادی وارد استان مازندران شده است. مقامات استان می‌گویند: ورود پرحجم گردشگر خارجی به‌خصوص از کشورهای عربی به مازندران طی ماه‌های اخیر باعث غافلگیری اهالی استان شده است. در برخی روزها، تورها، دسته‌های بالای ۱۰۰ نفر توریست عربی از عراق را به استان مازندران آورده‌اند.   معاون گردشگری مازندران در این باره تاکید می‌کند: تجربه نشان داده است توجه سری اول گردشگر خارجی از یک کشور به شهرهای دیدنی و توریستی ایران بلافاصله در سال بعد باعث افزایش تصاعدی سفر به ایران از همان کشور می‌شود که این تحت تاثیر تبلیغ زبانی و تعریفی همان گردشگران خارجی است. به این ترتیب ترافیک خارجی در سواحل شمال سال آینده هم می‌تواند ادامه پیدا کند. مبدا بیشترین سفر توریست‌های خارجی به استان مازندران طی ماه‌های اخیر از عراق بوده است. با این حال، رفتارهای نامتعارف برخی گردشگران خارجی در سواحل شمال به‌خصوص در پلاژها به‌گونه‌ای است که مسافران داخلی عازم این شهرها طی ماه‌های اخیر تصویر خوشایندی از ساحل نداشته‌‌اند. استفاده نامتعارف از ساحل و دریا از سوی گروهی از گردشگران عربی به قدری گسترش یافته که مسافران ایرانی در ساعاتی که تعداد این نوع گردشگران در کنار دریا زیاد است، کمتر امکان استفاده از ساحل را دارند.

دلیل نارضایتی گردشگران داخلی از گردشگران خارجی

با وجود اینکه ورود گردشگران خارجی از نظر اقتصادی برای کشور بسیار مطلوب است اما گاهی شاهد اعلام نارضایتی گردشگران داخلی و ساکنان محلی به علت کم توجهی برخی گردشگران خارجی به فرهنگ، آداب و رسوم یا حتی حضور در مناطقی که ساکنان محلی، حساسیت خاصی روی آن دارند هستیم. در این گزارش «دنیای‌اقتصاد» به بررسی علل این رفتارها از سوی گردشگران خارجی و راهکارهای برطرف کردن چنین معضلاتی پرداخته است. ولی تیموری، معاون گردشگری وزارتخانه میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری در این باره به «دنیای‌اقتصاد» گفت: تمامی نمایندگان سیاسی، سفارتخانه‌های ایران، کنسولگری‌ها و رایزنان سیاسی و فرهنگی ایران در سایت‌های رسمی ضوابط مربوط به نحوه سفر به ایران، قوانین، خطوط قرمز، فرهنگ و آداب و رسوم ما را به‌صورت دقیق مشخص کرده‌اند؛ اما متاسفانه درنحوه اجرا و نظارت بر این قوانین دچار ضعف هستیم وحتی به جرات می‌توان گفت در سواحل ایران مقررات کاملی نیز وجود ندارد.

وی افزود: در حال حاضر وزارتخانه میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری توافق‌هایی با سازمان بنادر، کشتیرانی و وزارت‌کشور انجام داده که پیش‌نویس نهایی آن نیز در دست است تا با آن به حل این معضلات پرداخته و فرهنگ ایران را به گردشگران نمایان کند که در تحقق این امر باید با کمک گرفتن از افراد جامعه و با تعامل به حل این مساله بپردازیم. در همین راستا وزارتخانه میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری به مشخص کردن «پهنه‌های گردشگری» برای جلوگیری از رفتارهای نامتعارف گردشگران برای گردشگران داخلی و ساکنان محلی  پرداخته است.  وی گفت: اکنون در حال پیش بردن سه برنامه مهم به‌صورت موازی و همزمان شامل طرح ساماندهی سواحل (به‌صورت کاملا علمی و تخصصی)، تعیین سیاست‌های مربوط به گردشگری دریایی با همکاری مجمع تشخیص مصلحت نظام و تشکیل شورای راهبردی دریایی هستیم که با انجام این طرح‌ها هماهنگی لازم با دستگاه‌های مرتبط جهت ساماندهی نحوه حضور و برخورد گردشگران در سواحل و جنگل‌ها انجام خواهد شد.

در این طرح‌ «پهنه‌های گردشگری» مشخص خواهد شد و با استفاده از تابلوها و نمادها بسیاری از فرهنگ‌های اجتماعی کشور را به اطلاع گردشگران می‌توانیم برسانیم. همچنین حسین ایمانی جاجرمی، «جامعه‌شناس شهری» درخصوص معضلات ایجاد شده توسط گردشگران خارجی برای ساکنان بومی و گردشگران داخلی عنوان کرد: متاسفانه خود ایرانیان نیز درخصوص احترام به طبیعت و رعایت نظم عمومی ناهنجاری‌هایی دارند به همین دلیل گردشگرانی که وارد کشور می‌شوند نیز همین رفتار نادرست و ناهنجار را در پیش می‌گیرند. بررسی‌های میدانی «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد: حضور گردشگران عربی و عراقی در ۵ ماه ابتدای امسال ۴۰ تا ۵۰درصد نسبت به زمان مشابه در سال گذشته افزایش داشته که به‌صورت میانگین هر خانوار عربی و عراقی که به ایران سفر می‌کنند حدود یک هفته در شهرهای شمالی اقامت می‌کنند. محمد حسین یزدانی رئیس انجمن صنفی راهنمایان گردشگری تهران نیز گفت: علت افزایش گردشگران عرب و عراقی در شهرهای شمالی، وجود ساحل سالم‌سازی شده برای شنا کردن بانوان است؛ به همین دلیل آنها اغلب با خانواده‌های خود به شمال ایران سفر می‌کنند.

 وی علت ایجاد ناهنجاری گردشگران در کشور را نبود «راهنمای گردشگری» در کنار آنها دانست و تاکید کرد: فلسفه راهنمای گردشگری در مباحث توریستی کشورها آموزش و مطلع کردن گردشگران خارجی از فرهنگ و آداب و رسوم کشورمیزبان است تا چنین مشکلاتی ایجاد نشود؛ اما متاسفانه چون اغلب گردشگران عراقی به‌صورت رسمی (از طریق آژانس‌های گردشگری) وارد کشور نمی‌شوند بنابراین راهنمای گردشگری نیز به همراه ندارند.