ترافیک و طی مسیر ۶ساعته در بیش از ۱۲ ساعت، ازدحام و شلوغی در مقصد، کمبود نان، قیمت سرسامآور اماکن اقامتی نظیر هتل، اقامتگاه، ویلا و حتی خانههای اجارهای تنها بخشی از تبعات سفرهای تهاجمی به شمال ایران است که برای سالها نسخه حل آن از سوی کارشناسان تجویز میشد، اما از سوی مسوولان و متولیان توریسم مورد توجه قرار نمیگرفت. در عوض آنها روی مسکنهایی مانند یک طرفه کردن جاده یا تذکر به کسبوکارها درباره قیمت ارائه خدمات مانور میدادند. تعطیلی دو روزه آخر هفته که میتواند توزیع زمانی و مکانی سفر را در ایران به همراه داشته باشد، همان نسخه تجویزی از سوی کارشناسان است که قرار است در اولین جلسههای علنی مجلس درباره آن تصمیمگیری شود.
محمد ولیپور، رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نوشهر در گفتوگو با «دنیایاقتصاد» میگوید: مسلما تعطیلی دو روزه آخر هفته تاثیر بسزایی در مدیریت توریسم در این شهر خواهد داشت. نوشهر جزو شهرهایی است که همواره رتبه اول یا دوم را در جذب گردشگر دارد و همین موضوع باعث ازدحام و ترافیک بالا در شهر و جادههای منتهی به آن میشود. او با بیان اینکه حتی با قطعه دو آزادراه هم مسافران پس از گذر از تونل در سیاه بیشه با معضل ترافیک مواجه میشوند، اضافه میکند: ما خدمات میلیونی به گردشگران ارائه میدهیم در حالی که بودجه منطقهای داریم. در نوشهر و شهرهای حوالی آن ما باید مواد غذایی، نان و... را در اختیار گردشگران قرار دهیم و با مشکلاتی در این زمینه مواجهیم.
به گفته ولیپور کسبه و بازاریان در نوشهر علاقهمند به حضور گردشگران هستند. او میگوید: اقتصاد این شهر و سایر شهرهای اینمنطقه به گردشگری گره خورده است. ما در جاده منتهی به این شهر بیش از ۱۰۰ مرکز پذیرایی در جاده کندوان داریم که ارتزاق آنها به توریسم گره خورده است. اما در عین حال میتوان با تعطیلی دو روزه آخر هفته، مشتریان دائمی و هفتگی برای آنها داشت، به جای آنکه یک هفته با گردشگری انبوه مواجه باشیم و سایر هفتهها رکود در این مراکز وجود داشته باشد. رئیس اداره میراث فرهنگی و گردشگری نوشهر ادامه میدهد: با دو روزه شدن تعطیلات آخر هفته توزیع زمانی گردشگران را هم شاهد خواهیم بود. در شرایطی که ۶روز کاری در هفته داشته باشیم، اغلب گردشگران تصمیم میگیرند در تعطیلات مناسبتی به نوشهر و سایر شهرها سفر کنند که خدماتدهی را دشوار میکند.
در حالی که دو روزه شدن روزهای تعطیل باعث میشود آنها هر هفته امکان سفر را داشته باشند و همین موضوع تعادل در توریسم را به همراه خواهد آورد. او با اشاره به اینکه چنانچه ترافیک وجود نداشته باشد مسافران یک ساعته از تهران به چالوس میرسند، میگوید: طبیعی است که همه تمایل دارند کمترین زمان را در جاده بگذرانند و به مقصد برسند. توزیع زمانی سفر تراکم گردشگر و مسافر را کاهش میدهد و آن را بین هفتههای مختلف یک سال پخش میکند که همه اینها از دو روزه شدن تعطیلات آخر هفته حل میشود. به گفته ولیپور، بومگردیها و سایر اماکن اقامتی از دیگر کسبوکارهایی هستند که از این مقوله منتفع خواهند شد. او میافزاید: زمانی که گردشگر یک بار در ترافیک جاده شمال برای ساعتها گرفتار شود، ممکن است تا ۶ماه به این منطقه سفر نکند. بنابراین چنانچه شاهد توزیع گردشگر در هفتههای مختلف باشیم، امکان سفر دوباره آنها نیز فراهم میشود.
حسین متاجی، رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان چالوس نیز در گفتوگو با «دنیایاقتصاد» میگوید: تعطیلات دو روزه آخر هفته باعث تقویت گردشگری داخلی و مدیریت توریسم در شمال کشور میشود. او با بیان اینکه خانوادهها با این تعطیلات امکان برنامهریزی بهتری دارند، اضافه میکند: علاوه بر آن با توزیع زمانی گردشگران شاهد خواهیم بود که کیفیت خدمات رسانی نیز افزایش یابد. این مقام مسوول در گردشگری چالوس ادامه میدهد: در حال حاضر شاهدیم جمعیت ۱۲۰هزار نفری چالوس در ایام داغ توریسم به ۳۰۰هزار نفر افزایش پیدا میکند که همین موضوع اختلالاتی را در سطح شهر و خدماترسانی به مردم و توریستها به همراه دارد. در حالی که با تعطیلات دو روزه این احتمال هست که گردشگران هفتگی و با تعداد متناسب داشته باشیم.
او از ترافیک جادهها به عنوان دیگر آسیبهای گردشگری تهاجمی نام میبرد و میگوید: با قفل شدن جادهها و یک طرفه شدن، ساکنان مرزنآباد و سایر شهرهای شمال ترددشان با اشکال مواجه میشود و آنها نمیتوانند از منطقهشان خارج شوند و سفر کنند که یکی از راههای حل این معضل توزیع زمانی سفر است. چندی پیش صادق برزگر مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مازندران نیز در گفتوگو با «دنیایاقتصاد» به موضوع توزیع زمانی و مکانی سفر با تعطیلی دو روزه آخر هفته پرداخته و گفته بود: معمولا کارمندان و بازاریان در تعطیلات مناسبتی به این منطقه سفر میکنند که همین موضوع سبب شده ما شاهد سفرهای انبوه در این بازه زمانی باشیم. زمانی که تعطیلات به دو روز افزایش یابد طبیعی است تعداد سفرهای هفتگی افزایش یافته و همین امر توزیع زمانی سفر را به دنبال داشته باشد. از نتایج چنین وضعیتی هم میتوان به بالا رفتن ضریب اشغال هتلها، خانههای بومگردی و سایر اماکن اقامتی در سطح این استان اشاره کرد که در نهایت تعادل قیمتی را نیز در طول سال به همراه دارد.
به گفته این مقام مسوول در تعطیلات نوروز هر سال معمولا تا یکپنجم سفرهای سال به استان مازندران اتفاق میافتد و پس از آن شاهد سفرهای انبوه در سایر تعطیلات مناسبتی هستیم. این موضوع بار مضاعفی را به این استان وارد میکند و چالشهایی هم در موضوع مصرف منابع آبی، انرژی، ترافیک راهها و جادهها به همراه دارد. در حالی که با افزایش تعطیلات در روزهای هفته بخشی از این بار در ایام سال تخلیه شده و شاهد کاهش مسائل و مشکلات در این زمینه خواهیم بود. او افزوده بود: علاوه بر توزیع زمانی سفر، ما توزیع مکانی سفر را هم بر اساس تعطیلات دو روزه آخر هفته داریم. استان مازندران علاوه بر جاذبههای طبیعی، از میراث غنی فرهنگی برخوردار است. در این استان ما ۲۸ موزه فعال در کنار اماکن تاریخی و باستانی را داریم که بخش دیگری از جاذبههای گردشگری مازندران به حساب میآیند. در موضوع صنایع دستی نیز این استان از پتانسیل خوبی برخوردار است و حتی میتوان سفر با این انگیزه را طراحی کرد.
گفتههای این متولیان توریسم در استان مازندران به عنوان یکی از اصلیترین مقاصد گردشگران در ایران، نشان میدهد یکی از راهکارهای مدیریت گردشگری در شمال ایران، تعطیلات دو روزه آخر هفته است، کما اینکه این نسخه در سایر کشورهای جهان نیز موفق بوده و باعث توسعه گردشگری داخلی شده است.