گفته می شود با قطع کامل اینترنت در هفته گذشته در ایران باعث وارد شدن 369 میلیون دلار معادل 4300 میلیارد تومان به اقتصاد کشور شده است. در این میان اما صنعت گردشگری که قرار است درآمد آن جایگزین صنعت نفت شود در صدر صنایع زیان دیده بود. در این گزارش با تعدادی از دست‌اندرکاران این صنعت گفتگو کردیم تا نظرات آنها را بدانیم.
لغو پروازهای خارجی
فاطمه ابراهیمی مدیر آژانس هفت‌اقلیم، به لغو کامل تمام تورها ورودی و پروازهای خارجی در اثر عدم دسترسی به اینترنت اشاره کرد و گفت: در روزهای اول با قطع کامل اینترنت دسترسی به هیچ سایتی نه داخلی و نه خارجی برای خرید و فروش اینترنت برای ما میسر نبود. در نتیجه تمام تورها و پروازهای داخلی و خارجی ما لغو شد. در نتیجه هم ما و هم مسافران‌مان دچار سردرگمی شدند. اما بعد از چند روز دسترسی به سایت‌های داخلی امکان پذیر شد و توانستیم بعضی از تورها و بلیط‌های سفرهای داخلی را بفروشیم. در یک مورد برای مسافری که پروازش لغو شده بود با هزار سختی و گرفتاری توسط یکی از آژانس‌های همکار که دسترسی به اینترنت داشت توانستیم یک بلیط پیدا کنیم. او ادامه داد: با این وجود به علت قطع کامل اینترنت و عدم تماس با خارج از کشور خرید و فروش تمام تورها و پروازهای خارجی به‌طور کامل لغو شد. با هیچ یک از آژانس‌های کارگزاران خرید و فروش تورها در خارج از کشور نیز نمی‌توانستیم در تماس باشیم. تعداد زیادی سفارش از خارج از کشور داشتیم که تمامی آنها لغو شد. اکنون یک هفته است که هیچ بلیط خارجی را نفروخته‌ایم.
ابراهیمی در ارتباط با دسترسی برخی از آژانس‌های مسافرتی به اینترنت و سایت‌های خارجی در هفته گذشته گفت: در اصفهان برخی از آژانس‌ها از قبل به شبکه ملی متصل شده بودند و برای سهولت دسترسی به اینترنت نیز دیش نصب کرده بودند. از این رو در روز اول که سرعت اینترنت‌ها بسیار پایین بود آنها توانستند به شبکه اینترنت وصل شوند اما با قطع کامل اینترنت نیز دسترسی همان نیز به این شبکه بین‌المللی قطع شد. با این وجود ظاهرا برخی از آژانس‌های تهران به شبکه و سایت‌های بین‌المللی دسترسی داشتند و این موضوع را با پیامک به مشتریان و همکارنشان اعلام می‌کردند. اتفاقا برای من هم این پرسش پیش آمد که چگونه برخی در زمان قطع کامل اینترنت به شبکه و سایت‌های خارجی دسترسی دارند که یکی از همکارانم گفت: "به احتمال زیاد این آژانس‌ها دولتی هستند". اما تاکنون در اصفهان چنین موردی را سراغ نداشتیم و دسترسی به اینترنت برای همه غیرممکن شده بود.
وحشت مسافران خارجی
سعید ایوبی، راهنمای گردشگری از تجربه سفراش به همراه چند مسافر ترکیه‌ای به اصفهان در هفته گذشته گفت: روز اول اعتراض‌ها بود که بی‌خبر از همه جا صبح زود از یزد به سمت اصفهان حرکت کردیم. هنگام رسیدن به اصفهان در همان ورودی شهر متوجه بسته بودن و جو آشفته خیابان‌ها به علت اعتراض‌ها شدیم. در آن هنگام منطقی‌ترین راهکار، هدایت مسافران به سمت فرودگاه که مکانی امن است بود. با هزار زحمت مسافرانم را به سمت فرودگاه بردم و چندساعتی در آنجا اسکان دادم. عصر هنگام انتقال مسافران از فرودگاه به سمت هتل محل اقامت نیز متوجه شلوغی خیابان‌های شهر شدم با هزار زحمت مسافرانم یک ساعت پیاده کوچه‌وپس کوچه‌های شهر از آن سوی پل خواجو تا آن سوی 33 پل به سمت هتل محل اقامت‌شان راهنمایی کردم و هنگام رسیدن به هتل تازه متوجه شدیم تمام اینترنت‌ها در ایران قطع است و این شروع ماجرا بود. زیرا خانواده‌های آنها از طریق خبرگزاری‌های بین‌المللی و شبکه‌های خبری خارج از کشور متوجه اعتراض‌های خیابانی مردم ایران شدند و از آنجایی که به علت قطعی اینترنت به آنها دسترسی نداشتند حسابی نگران شده بودند. با زحمت فراوان توانستیم با خانواده یکی از مسافران تماس بگیرم شماره خودم را به انها بدهم تا خانواده سایر مسافران با من تماس بگیرند و خیالشان از بابت سلامتی و امنیت بستگانشان که در ایران بودند راحت شود.
مریم هداییان، رئیس انجمن صنفی راهنمایان گردشگری اصفهان نیز در این مورد گفت: هم مسافران خارجی خودم و هم مسافران خارجی تمام همکارانم از قطع اینترنت به علت اعتراض‌ها بسیار وحشت کرده بودند و مدام در مورد چگونگی ارتباط با خانواده‌هایشان می‌پرسیدند. هرچند آنها هم بحران‌ها و مشکلات خودشان را دارند اما قطع اینترنت در چنین مواقعی، در فرهنگ آنها مسئله رایجی نیست؛ آنها نگران بودند نکند اتفاق بدتری درحال رخ دادن باشند. حتی دو تا از مسافران من از شدت نگرانی 24 زودتر از پایان تور خود، با وجود اینکه در تهران از طرف آژانس طرف قراردادشان هتل رزور شده بود با هزینه شخصی‌شان در هتل ایبیس فرودگاه امام خمینی(ره) اتاقی را رزرو کردند. درحالی که بهتر بود اینترنت داخل اتاق هتل‌ها برای استفاده مسافران بخصوص مسافران خارجی وصل باشد.
بخش خصوصی خسارت دید
کاپیتان محمد میرانی عضو کمسیون گردشگری و خدمات وابسته اتاق بازرگانی ایران با اشاره به اینکه هنوز برآورد دقیقی از میزان خسارات وارد شده به بخش خصوصی فعال در حوزه گردشگری نشده است توضیح داد: شکی نیست خسارت زیادی به دوش فعالین بخش خصوصی فعال در حوزه گردشگری وارد شد. این بخش با تلاش بسیار از طریق تبلیغات و شرکت در نمایشگاه‌های بین‌المللی سعی در جذب گردشگر کرد اما با قطع اینترنت بسیاری از رشته‌ها پنبه شد. به عنوان نمونه، در سال جاری ضریب اشغال هتل‌ها در هفته به طور متوسط به 60 درصد رسیده بود. اما در هفته گذشته قطع اینترنت موجب لغو سفر بسیاری از مسافران داخلی و خارجی شد و در نتیجه این ضریب به 8 درصد کاهش پیدا کرد. ما به تفاوت این عدد دودی است که در چشم بخش خصوصی فعال در حوزه گردشگری رفت.
او ادامه داد: این موضوع موجب سرگردانی مسافران و صاحبان آژانس‌های مسافرتی شد. بسیاری از پروازهای داخلی و تمام پروازهای خارجی لغو شد و آژانس‌هایی که پرواز چارتری خارجی خریده بودند به علت قطع اینترنت نتوانستند صندلی‌های خود را بفروشند و درنهایت هواپیماها تقریبا خالی پرواز کردند. چه مسافرانی که از ایران به خارج و چه مسافرانی که از خارج بازمی گشتند؛ همگی دچار سردرگمی شده بودند. حتی مسافری داشتیم که با ویزای الکترونیک به ایران سفر کرده بود به علت قطع اینترنت نمی‌توانست از ویزای خود پرینت بگیرد و چندین ساعت در فرودگاه معطل شد. بزرگترین خسارت را نیز شرکت‌های مسافرتی که تور ورودی داشتند دیدند زیرا نمی‌توانستند با کارگزارن خود در خارج از کشور در تماس باشند.
او در رابطه با چگونگی تامین این خسارت گفت: متاسفانه به‌نظر می‌رسد دولت تنها به فکر جبران خسارت اموال دولتی است و بخش خصوصی باید با پشتبانی خود خساراتش را جبران کند و معطل دولت نماند.
ماندانا خرم/ هفته نامه نوسان