اقتصادبازار: اصفهان قطب و پایتخت بازار سنگ کشور با تعطیلی 200 کارخانه سنگبری اصفهان در سال جدید و کاهش فعالیت کارخانه های مشغول به کار روبرو شده است. شهری که همواره بیش پنجاه درصد سنگ کشور را تامین امروز با بحران فرسودگی کارخانجات سنگبری، خام فروشی، مشکلات صادراتی و البته رقیبان پرقدرت چینی مواجه شده است
حدود 6 هزار واحد سنگبری در کشور فعالیت می کنند که بیش از نیمی از آن در استان اصفهان مشغول به کار هستند و با بررسی علت‌های افول در صنعت سنگ کشور و به خصوص اصفهان نشان استفاده بیش از 90 درصد این واحدهای صنعتی از ماشین آلات فرسوده به چشم می خورد که چندان با فناوری های روز دنیا همگام نبوده اند و افزایش رکود در صادرات سنگ راه به همراه داشته است، به دلیل هم پوشانی که در صنایع و تاثیرپذیری آنها بر یکدیگر وجود دارد، بر آن شدیم تا با توجه به پیشرفت‌هایی که در صنعت ماشین‌سازی در صنایع داریم، ببنیم باز چرا از ماشین‌آلات فرسوده در صنعت سنگ استفاده می شود. به همین سبب از روسای انجمن صنفی کارفرمایان تولید سنگ و مدیران ماشین ساز اصفهان دعوت به عمل آمد تا با گفتگویی دوستانه و دو طرفه این مشکلات مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد.
در یک طرف میز مرتضی امین جواهری رئیس کانون مدیران ماشین ساز اصفهان، انجمنی که از 20 سال پیش فعالیت خود را با مجوز از سازمان کار، رفاه و امور اجتماعی آغاز کرده و از پنج انجمن ماشین سازان، صنایع متالوژی و ریخته‌گری، صنایع فلزی، قطعه سازان و مهندسی و طراحی تشکیل شده است و در طرف دیگر رضا احمدی رئیس انجمن صنفی کارفرمایان تولید سنگ اصفهان که ریاست انجمن سنگ اصفهان را که متشکل از پنج انجمن سنگ اصفهان، برخوار، خمینی شهر، نجف آباد و رضوانشهر است، را بر عهده دارد.
تنها 5 درصد واحدهای تولیدی سنگ اصفهان قابلیت صادرات دارند
رئیس انجمن صنفی کارفرمایان تولید سنگ اصفهان علت رکود در صنعت سنگ و اینکه فرسودگی ماشین آلات یا واردات سنگ از سایر کشورها عواملی هستند که منجر به رکود در این صنعت می شود را با نگرش و بازگشتی به تاریخ سنگ ایران آغاز کرد؛ اینکه قبل از انقلاب تحریم های وارده از سوی آمریکا باعث شد یکی از بزرگترین مراکز دریافت سنگ تراورتن که خود کشور امریکا بود را از دست داده و در آن زمان کشور چین که جایگاهی در صنعت سنگ نداشت این فرصت را غنیمت شمرد تا کوپ خام را از ایران به کشورش ببرد و به دلیل همین واردات جایزه ورود مواد خام را دریافت و با فرآوری بر مواد خام و صادر به کشورهای دیگر مجدد جایزه صادرات را دریافت کند.
وی ادامه داد: از سوی دیگر بازار داخلی سنگ هم به دلیل جنگ تحمیلی و نیازی که به بازسازی در سراسر کشور به وجود آمده بود، بازار خوبی داشت و دیگر کسی به سراغ صادرات نمی رفت و استانداردهای صادرات سنگ را هم در تولیدات خود رعایت نمی کرد.
رضا احمدی با توجه به بازار امروز سنگ گفت: اما امروز به نقطه ای رسیده ایم که بازار سنگ ایران اشباع شده و باید صادر کرد اما سنگ‌های تولیدی نیز مناسب صادرات نیستند به گونه ای که از دو هزار واحد سنگبری در استان اصفهان تنها 5 درصد قابلیت و امکانات صادرات را دارند.
وی تاکید کرد: افزایش رکود صادرات سنگ تنها علتش منوط به استفاده از ماشین آلات فرسوده نیست بلکه با صنعت قوی که در تولید ماشین آلات روز دنیا داریم مشکل امروز بیشتر نبود نقدینگی است که این اجازه را به تولید کننده ماشین‌آلات جهت تکمیل تولیدات خود نمی دهد و از سوی دیگر هم به خریدار تا بتواند ماشین آلات را به صورت نقد خریداری کند.
رئیس انجمن صنفی کارفرمایان تولید سنگ اصفهان اضافه کرد: ماشین سازان در صنعت سنگ در کشور و به خصوص در اصفهان به حدی با تکنولوژی های جدید روز دنیا پیشرفت کرده اند که می توانند ماشین آلات را به صورت تخصصی تولید کنند.
وی با اشاره به تعطیلی 200 واحد سنگبری در اصفهان تصریح کرد: تولیدات سنگ به دو بازار داخلی و صادرات تقسیم می شود، و واحدهایی که ماشین آلات مخصوص فرآوری داخلی را داشتند به دلیل اینکه اکنون عرضه بیش از تقاضا شده است جایگاه خود را در بازار داخلی از دست داده اند.
احمدی در ادامه بحث به مشکلات صادرات به کشورهای اروپایی را متذکر و یادآور شد: در بحث صادرات نیز به دلیل تحریم‌های بانکی مطالبات به صورت نقدی از سوی کشورهای خارجی پرداخت نمی‌شود و باید طی مراحل سنتی و پیله وری تبدیل دلار به ریال و یا وارد کردن ماشین آلات به ازای پول مبادلات انجام شود به گونه ای که مبادلات بانکی برای صادرات صنعتگران بسته شده است.
وی خاطر نشان کرد: به همین دلیل در هشت سال گذشته بازارهای اروپایی را از دست داده‌ایم و تنها بازارهای صادرات به عراق باقی می ماند که با حمله داعش حجم صادرات به این کشور نیز به یک پنجم تقلیل پیدا کرده است.
رئیس انجمن صنفی کارفرمایان تولید سنگ اصفهان با بیان اینکه در شرایط کنونی نه بازار داخلی و نه بازار صادرات را در دست داریم، یادآور شد: این شرایط باعث شد تا واحدهای تولیدی صادرات به بازار داخل بپیوندند و به دلیل کیفیت بالای محصولات تولیدی نسبت به واحدهای تولیدی که دستگاه‌های فرسوده دارند، بازار داخلی را به دست گیرند و واحدهای کوچک و تولیدکننده داخلی دیگر قادر به انجام فعالیت نباشند و رو به تعطیلی روند.
وی هدف گذاری در بازار صادرات را مطرح و اظهار داشت: با هدف گذاری در بازار صادرات اکنون و در نظر گرفتن آینده‌ای که تحریم‌ها برداشته شود، می توان برای صنعت سنگ برنامه ریزی کامل و جامعی انجام داد.
حال در اینجا این سوال پیش می آید که با توجه به پیشرفت‌هایی که در صنعت ماشین سازی کشور داریم پس چرا از دو هزار واحد تولیدی سنگ در اصفهان بیش از 50 واحد از آنها از ماشین آلات به روز بهره نمی برند و همچنان دستگاه‌های فرسوده چرخ این کارخانجات را می‌چرخانند؟
تقاضای تولید ماشین آلات جدید برای واحدهای سنگبری نیست
رئیس کانون مدیران ماشین ساز اصفهان در ادامه این گفتگو اظهار داشت: پیشرفت در صنعت سنگ به صورت دو حرکت موازی در بخش فرآوری و ماشین سازی بوده است.
مرتضی امین جواهری تصریح کرد: ماشین سازان کشور و به خصوص استان با مهندسی معکوس ماشین آلات را مطابق با تمام استانداردهای روز دنیا و گذراندن مراحل کنترل کیفیت تولید می کنند به گونه ای که توانسته ایم بسیاری از نیازهای خط تولید صنایع کشور مانند فولاد، کاشی و سرامیک را تامین کنیم.
وی در مورد تعطیلی واحدهای تولید سنگ به دلیل فرسوده بودن ماشین آلات بیان داشت: چنانچه تقاضایی از سوی واحدهای سنگبری برای تولید ماشین آلات جدید باشد، ما قادر به تولید خواهیم بود.
رئیس کانون مدیران ماشین ساز اصفهان ادامه داد: باید عرضه و تقاضا در صنایع همسو باشد.
وی با بیان اینکه ماشین سازان داخل ماشین آلات با کیفیت‌تر از نمونه های خارجی تولید می کنند، خاطر نشان کرد: عدم پیشرفت واحدهای سنگبری را نباید به تجهیز نشدن ماشین سازها گذاشت بلکه باید عدم قدرت خرید آنها را یادآور شد.
امین جواهری ادامه داد: چنانچه واحدهای سنگبری خواستار ماشین آلات روز باشند ماشین سازان توان انجام آن را دارند بنابراین باید معظلات را در جاهای دیگر برطرف کرد. وی قیمت ماشین آلات تولید داخل در عرصه سنگ را 30 درصد ارزانتر از ماشین آلات تولید خارج دانست و تاکید کرد: با حمایت دولت در این زمینه و واگذاری وام‌هایی با بهره‌های مناسب می‌توان کمکی به تولید کنندگان این رشته از صنایع کرد.
رئیس کانون مدیران ماشین ساز اصفهان یادآور شد: سیاستگذاری های دولت نقش عمده ای در ارتقاء واحدهای صنعتی دارد و چنانچه سیاستهای اصلی نظام به گونه ای در یک اتاق فکر و با کارشناسان خبره به نتیجه برسد همگان از آن بهره مند می شوند.
دولت متقاضی را به خرید ماشین آلات از خارج کشور سوق می دهد
رئیس انجمن صنفی کارفرمایان تولید سنگ اصفهان با بیان اینکه ما تولیدکنندگان سنگ به شدت متقاضی جهت خرید ماشین آلات هستیم، گفت: با وجود اینکه خرید ماشین آلات از داخل هم با کیفیت تر و هم حدود 30 درصد ارزانتر از کشورهای خارجی است اما باز به دلیل حمایتهای بیشتری که دولت جهت خرید از کشورهای خارجی جهت باز پس گیری مطالبات دلاری خود در ازای فروش نفت انجام می دهد، ترغیب به سمت خرید از کشورهای خارجی برای خریدار افزایش می یابد.
وی اضافه کرد: نبود نقدینگی که به آن اشاره شد عاملی است که می طلبد تا دولت با ایجاد تسهیلاتی مانند پرداخت وام جهت خرید متقاضیان ماشین آلات از داخل جهت حل این معظل انجام دهد.
رئیس انجمن صنفی کارفرمایان تولید سنگ اصفهان سنگ را مانند نفت یک کالای سیاسی ندانست که در صورت بروز مشکلاتی در حوزه‌های روابط خارجی به اقتصاد کشور ضربه بزند، بلکه می توان با یک تن سنگ تا سه هزار دلار ارزآوری برای کشور فراهم کرد.
اقتصاد مقاومتی عامل جهش سنگ گرانیت در داخل کشور
وی با اشاره به تاکید رهبر معظم انقلاب بر اقتصاد مقاومتی در دو سال پیش، بیان کرد: همین ایده منجر شد تا از ورود سنگ گرانیت به کشور ممانعت به عمل آید و در این دو سال پیشرفت خوبی برای این کالا در کشور فراهم شود.
احمدی افزود: به عنوان مثال در محمودآباد اصفهان در گذشته 300 واحد گرانیت فعال بودند که پس از واردات سنگ گرانیت از چین این واحدها به 30 عدد تقلیل پیدا کردند و پس از ایده اقتصاد مقاومتی و رونق بازار وضعیت خوبی را پیدا کرده اند.
وی یکسری حمایتهای دولتی را در راستای برگزاری نمایشگاه های بین المللی لازم دانست و گفت: با این نوع بازاریابی می توان با همان ماشین آلات فرسوده هم تولید و صادرات را حفظ کرد، چرا که بخش عمده به عهده نیروی انسانی و مدیران کارآمد است که در بخش صنعت فعالیت دارند.
رئیس انجمن صنفی کارفرمایان تولید سنگ اصفهان ادامه داد: در وهله نخست صرف هزینه های بسیار جهت تسهیل ماشین آلات واحدهای سنگبری چندان نیاز نیست بلکه سازمان صنعت، معدن و تجارت به صورت تدریجی سالانه 50 واحد را تجهیز کند، کافی است. وی افزود: اکنون در کشور مشکل سرمایه گذاری برای اشتغال نداریم، بلکه سرمایه گذاری وجود دارد و نیازی نیست تا برای اشتغال هر نفر 250 میلیون سرمایه گذاری انجام گیرد.
با گفتگوی این دو انجمن، فرضیه فرسودگی ماشین آلات در واحدهای سنگبری به دلیل ضعف در صنعت ماشین سازی، تا حدودی مرتفع شد اما به نظر می رسد سیاستگذاری در واردات ماشین آلات به کشور نیاز به برنامه ریزی جامع تری می باشد.