تنها دو روز پس از آنکه نمایندگان مجلس شورای اسلامی با فوریت بررسی طرح ادغام صندوق بازنشستگی فولاد در صندوق بازنشستگی کشوری مخالفت کردند گروهی از بازنشستگان صنعت فولاد کشور با حضور در مقابل ساختمان نهاد ریاست‌جمهوری خواستار رسیدگی به مشکلات خود شدند. هم‌زمان با این تجمع، بازنشستگان شهرستانی فولاد نیز با تجمع در مقابل استانداری‌ها دست به اعتراض زدند تا مطالبات برزمین‌مانده خود را پیگیری کنند. وضعیت صندوق بازنشستگی صنعت فولاد از این نظر عجیب است که هم مستمری‌بگیران این صندوق و هم کارکنان شرکت‌های تابعه صندوق بازنشستگی فولاد ایران، متقابلا از وضعیت خود شکایت دارند. صندوق بازنشستگی فولاد در نیمه نخست سال با ردیف‌هایی که از بودجه عمومی گرفته بود توانست حقوق بازنشستگان را پرداخت کند اما مبلغی که در بودجه پیش‌بینی شده بود تنها کفاف نیم‌سال را می‌داد و حال، معوق‌شدن حقوق شهریورماه صدای اعتراض بازنشستگان را دوباره بلند کرد.
نگاهی به دارایی‌های صندوق بازنشستگی فولاد نشان می‌دهد این صندوق یکی از غنی‌ترین صندوق‌های بازنشستگی کشور است و تصور اینکه چنین صندوقی با مالکیت سهام ده‌ها شرکت و مؤسسه و معدن بزرگ و کوچک در پرداخت حقوق بازنشستگان فولاد دچار مشکل باشد به‌خودی‌خود حیرت‌انگیز است. موضوع وقتی غم‌انگیزتر می‌شود که بدانیم مشکلات صندوق بازنشستگی فولاد تنها بر وضعیت بازنشستگان فولاد تأثیر نگذاشته و شرکت‌های تابعه صندوق را نیز درگیر مشکلات خود کرده است. برای نمونه شرکت دخانیات ایران که ٥٥ درصد از سهامش در اختیار صندوق بازنشستگی فولاد است یکی از شرکت‌هایی است که پس از واگذاری به صندوق فولاد دچار مشکلات عدیده‌ای شد و تا مرز ورشکستگی نیز پیش رفت آن‌چنان‌که فروش ساختمان‌ها و زمین‌های شرکت دخانیات و نبود توان تأمین مالی برای تهیه مواد اولیه خطوط تولید سیگار کشور را در برخی نقاط به تعطیلی کشاند. این در شرایطی است که همین چند روز قبل کارگران معادن زغال سنگ سوادکوه مازندران، یکی دیگر از صنایع طرف حساب شرکت‌های تابعه صندوق بازنشستگی فولاد، در اعتراض به ماه‌ها عدم پرداخت حقوق خود، جاده تهران- شمال در نزدیکی پلیس راه آزادمهر را بستند و تنها با وعده‌های مسئولان محلی برای پرداخت معوقات خود حاضر به ترک محل شدند. اینها همه نشان از آن دارد که مسئله صندوق بازنشستگی فولاد تنها بازنشستگان صنعت فولاد را درگیر نکرده و در جای‌جای کشور از گیلان و مازندران تا اصفهان و کرمان مشکلاتی را ایجاد کرده است.
مخالف‌خوانی‌‌ها ادامه دارد
در ماجرای صندوق بازنشستگی فولاد بیش از هر چیزی و درباره هر موضوعی مخالفت شنیده می‌شود. بازنشستگان صنایع فولاد با طرح ادغام صندوق بازنشستگی فولاد با تأمین اجتماعی به‌دلیل آنچه ضعف تأمین اجتماعی در تأمین بازنشستگان می‌خوانند مخالف‌اند و در مقابل اکثر نمایندگان مجلس به دلایل مختلفی مانند داشتن بار مالی با این طرح مخالفت می‌ورزند. از طرفی برخی شرکت‌های تابعه صندوق بازنشستگی فولاد خواستار جدایی از این صندوق و ملحق‌شدن به تأمین اجتماعی هستند که با مخالفت جدی مدیران صندوق بازنشستگی فولاد روبه‌روست. صندوق بازنشستگی فولاد در شرایطی در پرداخت حقوق بازنشستگان دچار مشکل است که فشار آن روی دوش شرکت‌های تابعه‌اش که یک به یک نیازمند توجه جداگانه هستند سنگینی می‌کند. با این وضعیت مستمری‌بگیران این صندوق که سال گذشته با تجمع و پیگیری‌های مستمر در مقابل مجلس و نهاد ریاست‌جمهوری موفق شده بودند سهمی از پرداخت حقوق خود را به گردن دولت در ردیف بودجه سالانه بیندازند بار دیگر از همین طریق پیگیر معوقات خود هستند، آن هم در شرایطی که مدیران صندوق بازنشستگی فولاد به ‌این بازنشستگان تأکید می‌کنند شرکت‌های تابعه صندوق سودده نیستند و این صندوق توانایی پرداخت مطالبات آنان را ندارد.
داستان يك گره ١٠ساله
یکی از بازنشستگان صنعت فولاد کشور در گفت‌وگو با «شرق» از مشکلات ١٠ساله بازنشستگان این صنعت خبر می‌دهد و می‌گوید: ما همیشه و هنوز در دریافت حقوق بازنشستگی خود مشکل داریم. در ماجرای خصوصی‌سازی امور بازنشستگی ما و بسیاری دیگر از همکاران دچار مشکل شده‌ و در تمام این سال‌ها زندگی ما را مختل کرده است. شرکت‌هایی که قرار بود سودشان هزینه ما شود، یا از ابتدا سودده نبودند یا در این سال‌ها سوددهی خود را از دست داده و بعضا ضررده یا نزدیک به ورشکستگی شده‌اند. ما سال گذشته با اعتراضات متعددی که انجام دادیم موفق شدیم مجلس را راضی کنیم پرداخت حقوق ما از طریق بودجه کشور انجام شود، ولی رقمی که برای این مسئله در نظر گرفته شد، کمتر از میزان لازم بوده و به‌همین‌دلیل با پایان آن بودجه دو ماه است که با مشکل پرداخت حقوق روبه‌رو هستیم. یعنی من و بسیاری از همکارانم از مردادماه امسال هیچ‌گونه حقوقی دریافت نکرده‌ایم. از طرفی بیمه درمانی ما نیز با مشکل روبه‌روست و هر ماه باید برای تمدید آن به ‌این سازمان و آن دستگاه مراجعه کنیم. یکی از همکاران من درحالی‌که در بیمارستان بستری بود با اخطار مسئولان بیمارستان روبه‌رو شد که از امروز هزینه درمانش به‌صورت آزاد محاسبه خواهد شد، چون طرف حساب به تعهدات مالی خود به بیمه عمل نکرده است. تصور کنید چه فشاری روی ما و خانواده ما وجود دارد، آن‌هم در شرایطی که همه عمرمان در کنار کوره‌های با دمای بالا یا معادن گذشته که وصف سختی کارش در کلام نمی‌گنجد. مدیران صندوق به ما می‌گویند توان پرداخت هزینه‌ها را ندارند و ما نمی‌دانیم سرنوشتمان چه خواهد شد.