«سیمان سپو» طرح زمین مانده محمود احمدی‌نژاد برای اشتغال مردم کهگیلویه وبویراحمد است. طرحی که مانند صدها پروژه دیگر دولت‌های نهم و دهم کلنگ‌زنی و رها شد. حالا کهگیلویه وبویراحمدی‌ها به نشانه اعتراض در زمین‌های این کارخانه هندوانه کاشته‌اند. کم‌کم ١٠‌سال از کلنگ‌زنی سیمان سپو می‌گذرد و ٧٠ هکتار زمینی که روزی قرار بود برای استان محروم کهگیلویه وبویراحمد اشتغالزایی کند، تبدیل به زمین کشت هندوانه شده است. مردم دهدشت از همان‌ سال ٨٦ که کلنگ کارخانه سیمان سپو در دور دوم سفرهای استانی هیأت دولت محمود احمدی‌نژاد بر زمین خورد، منتظرند؛ منتظر تحقق وعده اشتغالزایی در استانی که یکی از صدرنشینان نرخ بیکاری در کشور است. وعده‌‌ای که هرگز به بار ننشست و حالا این کارخانه‌ با ظرفیت تولید ٣٠٠‌هزار تن سیمان سفید در سال، صرفا تبدیل به یک زمین بایر شده است.
کار به جایی رسیده که برخی می‌گویند حتی قطعات و آهن‌آلات این کارخانه به تاراج رفته و زمزمه تغییر کاربری زمین کارخانه سپو به گاوداری و کشت پیاز به گوش می‌رسد.
جبار کیانی‌پور رئیس اتاق بازرگانی یاسوج به «شهروند» می‌گوید: من هم اگر جای کشاورزان بودم، در این زمین هندوانه می‌کاشتم! چرا نکارم؟ زمین این کارخانه مدت‌هاست بایر است.
داریوش دیودیده، رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت کهگیلویه وبویراحمد هم مشکل سپو را تأمین منابع مالی دانسته و به «شهروند» توضیح می‌دهد: اگر این پروژه پا بگیرد، برای حدود ١٧٠نفر به صورت مستقیم اشتغالزایی خواهد شد. البته او پیشرفت این پروژه در ١٠‌سال اخیر را کمتر از ٢٠‌درصد می‌داند.
همه اینها درحالی اتفاق می‌افتد که کهگیلویه وبویراحمد، بیش از هر استانی در سال‌های اخیر درگیر بحران بیکاری بوده و نیاز به اشتغالزایی دارد. ‌سال ٩٤ جوانان این استان با نرخ بیکاری ١٧,٧‌درصدی و‌ سال ٩٥ با نرخ بیکاری ۱۳.۳‌درصدی دست‌و‌پنجه نرم کرده‌اند.
«یاسر» یکی از جوانان دهدشت است با لیسانس متالورژی کارمند یکی از اداره‌های یاسوج شده. او که ٩‌سال پیش دلش‌ را به پیداکردن پستی در سیمان سپو خوش کرده بود، به «شهروند» می‌گوید: همه تلاشم را کردم که نزدیک محل زندگی خودم کار پیدا کنم اما مسئولان، استان و شهر ما را نه می‌بینند، نه می‌خواهند که ببینند.
کهگیلویه و بویراحمد ثروتمند محروم
«این کارخانه سال‌هاست که در همین وضع به سر می‌برد.» کیانی‌پور، رئیس اتاق بازرگانی یاسوج به «شهروند» می‌گوید: سیمان سپو همواره متروک بوده و هرگز به مرحله اجرایی نرسیده است. در واقع اصلا تأسیس نشده است. سرمایه‌گذاران جذب نشدند و بانک‌ها همکاری لازم را نکردند. او ادامه می‌دهد: درحالی ‌که استان محروم کهگیلویه وبویراحمد پر از فرصت شغلی و جذب سرمایه‌گذاری است، توانایی جذب سرمایه‌گذار برای آن وجود ندارد. جنوب استان غنی از معادن نفت و گاز است و این استان در ١٧‌درصد در منابع نفت و گاز کشور سهیم است. آب کهگیلویه وبویراحمد فراوان بوده و ٩,٩‌درصد آب کشور را تشکیل می‌دهد. بهترین گیاهان دارویی در این استان تولید می‌شود. دنا با ٤٤ قله ٤‌هزار متری و محیط‌زیست و حیات‌وحش یگانه در استان قرار دارد. تصور کنید ٨.٨‌درصد جنگل‌های کشور و ٢٥‌درصد جنگل‌های زاگرس در استان محرومی است که به خاطر نبود زیرساخت‌های مناسب مثل راه ریلی و فرودگاه درخور، پای سرمایه‌گذار به آن باز نمی‌شود.
این‌جا معجزه هم کارساز نیست
مشکلات مالی و بدهی بانکی و بی‌برنامگی هنگام افتتاح را می‌توان محوریت مشکلات سپو دانست. از يك‌سو بانک‌های عامل ديگر به سرمایه‌گذار تسهیلات پرداخت نمی‌کنند و از سويي پيمانكار به علت مرور زمان و استهلاك سرمايه و افزايش قيمت نهاده‌ها از عمل به تعهدات خود ناتوان است.
دیودیده منابع مالی مورد نیاز برای راه‌اندازی این پروژه را ٢٣٠‌میلیارد تومان برآورد کرده و می‌گوید: قرار بود این پروژه ظرف مدت حداکثر سه‌سال به بهره‌برداری برسد.
نماینده سابق شهرستان‌های کهگیلویه، بهمئی، چرام و لنده در مجالس هشتم و نهم شورای اسلامی اما پیش از این گفته بود که معجزه هم در دهدشت کارساز نیست حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدعلی‌محمد بزرگواری در سال‌های صدارت خود در مجلس اعلام کرد: یقین داریم که در دولت دکتر احمدی‌نژاد با معجزه هم نمی‌توان دو پروژه ملی و اشتغالزایی پتروشیمی دهدشت و سیمان سپوی کهگیلویه را راه‌اندازی کرد.
او تأکید کرده بود: تمام تلاش خود را برای راه‌اندازی دو پروژه پتروشیمی دهدشت و سیمان سپوی کهگیلویه درچند ساله اخیر به کار گرفته‌ام اما یقین دارم با معجزه هم نمی‌توان به دولت احمدی‌نژاد در زمینه راه‌اندازی این پروژه‌ها امیدوار بود. بزرگواری با بيان اين‌كه سرمایه‌گذار هم مدعي است؛ «برای این پروژه بیش از ۱۳‌میلیارد تومان در زمینه خرید زمین، حفر چاه و تجهیزات هزینه کرده‌ايم» ادامه مي‌دهد: بانک‌های عامل اين پروژه از سرمایه‌گذار این طرح شکایت كرده‌اند و يكي از دلايل معطل‌ماندن و تعطيل‌شدن اين طرح ناتواني از حضور سرمايه‌گذار و پيمانكار پروژه به علت تحت پيگرد قضائي قرارگرفتن از جهت شكايت سيستم بانكي در استان است.
در انتظار اسکناس
«همچنان منتظر منابع مالی هستیم.» این را داریوش دیودیده رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت کهگیلویه وبویراحمد به «شهروند» گفته و توضیح می‌دهد: تا مادامی که منابع مالی این پروژه تعیین تکلیف نشود، این کارخانه در بلاتکلیفی به سر می‌برد. او با بیان این‌که وزارت صنعت قول مساعدت در این پروژه را داده، تأکید کرد؛ تاکنون فقط تجهیز کارگاه‌ها انجام شده است.
او همچنین به ظرفیت تولید ٣٠٠‌هزار تن در‌ سال این کارخانه در صورت پاگرفتن اشاره کرده و می‌گوید: اگر مسائل مالی سپو حل شود، ظرف مدت ٢ تا ٢,٥‌سال به بهره‌برداری خواهد رسید.
وعده‌ها پشت وعده‌ها
یکی از کسانی که بارها و بارها درباره راه‌اندازی سیمان سپو وعده‌های بی‌اساس داده است، نماینده مردم شهرستان‌های کهگیلویه، بهمی، چرام و لنده در مجلس شورای اسلامی است. عدل‌ هاشمی‌پور در آخرین اظهاراتش گفته که براساس برنامه زمان‌بندی‌شده کارخانه سیمان سپوی دهدشت تا‌ سال ١٣٩٨ به بهره‌برداری خواهد رسید. این درحالی است که مشاهدات میدانی، هندوانه‌هایی را نشان می‌دهد که توسط کشاورزان در محدوده این کارخانه
کاشته شده‌اند!
عدل‌ هاشمی‌پور البته وعده دیگری هم داده است. او گفته که پیمانکار با تجربه و توانمندی برای اجرای فاز نخست انتخاب شده است.
او همچنین گفته که سرمایه‌گذار این طرح یک شرکت چینی است که برای اجرای آن ٩٠‌میلیون یورو سرمایه‌گذاری می‌کند.
ضرغام‌پور مدیرعامل شرکت سیمان سپوی دهدشت هم کارخانه راه نیفتاده سیمان سپوی دهدشت را بزرگترین واحد تولیدی سیمان سفید در کشور دانسته و گفته است: براساس برنامه‌ریزی انجام‌شده ٧٠‌درصد تولیدات کارخانه سیمان سپوی دهدشت به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس، آسیای میانه و شاخ آفریقا صادر می‌شود.سیامک ضرغامی‌پور، مدیرعامل کارخانه سیمان سپوی دهدشت هم اسفندماه سال‌ گذشته با بیان این‌که با تغییر خط تولید از سیمان خاکستری به سیمان سفید، زمینه برای فعالیت مجدد این کارخانه آغاز شده، گفت: از طریق سرمایه‌گذار چینی ۹۰‌میلیون یورو فاینانس این طرح جذب خواهد شد. او در مصاحبه‌ای تأیید کرد که ۵۰‌درصد ماشین‌آلات از طریق سرمایه‌گذار چینی خریداری و ۵۰‌ درصد دیگر از طریق شرکت‌های معتبر اروپایی تأمین
خواهد شد.
انتشار ویروس بیکاری در کهگیلویه
تا بوده همین بوده. در همه آمارهای اخیر مرکز آمار ایران، کهگیلویه در ردیف‌های اول بیکاری ایستاده است.
نرخ بیکاری کهگیلویه در‌ سال ٩٤ نگران‌کننده بود! ١٧,٧‌درصد مردم این استان به صورت رسمی بیکار اعلام شده بودند. این درحالی است که سیدموسی خادمی، استاندار کهگیلویه وبویراحمد در نشستی خبری در ٨ اردیبهشت همان سال، نرخ بیکاری جوانان کهگیلویه وبویراحمد را ۴۴‌درصد اعلام کرده بود!
سال ٩٥ نرخ بیکاری استان اگرچه کاهش یافته است اما باز هم عدد قابل توجهی است؛ ١٣,٣درصد. آخرین آمار مرکز ایران اما نرخ بیکاری فصلی این استان را در‌ سال٩٦، ١٢درصد اعلام کرده که اگرچه کاهش یافته اما همچنان نرخ قابل تأملی است.
سپوی زمینگیر، میراث دولت‌‌های نهم و دهم
سیمان سپو فقط یکی از چندین و چند پروژه افتتاح‌شده در دولت‌های نهم و دهم است که به خاطر نبود پشتوانه کافی و نداشتن یک برنامه راهبردی نیمه‌کاره مانده و تبدیل به محلی برای بلعیدن سرمایه‌های مختلف شده است.
درهمین استان کهگیلویه وبویراحمد، دو طرح دیگر هم به گفته کهگیلویه و بویراحمدی‌ها تبدیل به طرح‌های باستانی شده‌اند که آنها هم ناشی از افتتاح‌های بی‌برنامه و نمایشی دولت‌های نهم و دهم هستند. مصوبات ديگری در سفرهاي استاني دولت به اين استان مثل طرح ساخت پتروشيمي «دهدشت» با وعده اشتغالزایی ٤هزار نفری و معدن نیمه‌تمام فسفات چرام.
طرح پتروشیمی «دهدشت» هم که به اندازه طرح سيمان «سپو» قدمت دارد، از ‌سال ۸۵ کلنگ‌زنی شده و با وجود تمام فعالیت‌های صورت‌گرفته تاکنون این پروژه پیشرفت فیزیکی چندانی نداشته است.
حالا طرح ملی سیمان سپو درشهرستان ۱۳۲‌هزار نفری کهگیلویه در دشت کلاچوی دهدشت ١٠ساله می‌شود. بیکاری هم هنوز در استان کهگیلویه وبویراحمد به قوت خود
باقی است.