هنوز زمان زیادی از بلوای رسانهای تعطیلی برندهای خاطره ساز ایرانی نمیگذرد. وقتی که هر چند وقت یکبار خبر از تعطیلی واحدهای صنعتی نوستالژیکی نظیر ارج و آزمایش و.. در رسانههای منتشر میشد و بهانهای برای تخریب دولت بود. هر چند مسئولان، تعطیلی این واحدها را به دلایل مختلفی میدانستند و آن را ناشی از بیتوجهی به مقولاتی نظیر نوسازی صنایع و به روز شدن تجهیزات و... مرتبط میدانستند اما باز هم اخبار مرتبط با واحدهای صنعتی اینچنینی تأثیرات زیادی در افکار عمومی داشت. محمدرضا نعمتزاده وزیر صنعت معدن و تجارت، از آخرین وضعیت احیای این کارخانهها و دلایل به مشکل برخوردن آنها میگوید.
نعمتزاده در خصوص بحث تعطیلی واحدهای صنعتی در دولت یازدهم گفت: وقتی دولت یازدهم فعالیت خود را شروع کرد حدود 12 هزار و 500 واحد صنعتی توقف تولید داشتند و حتی با ظرفیت پایین هم کار نمیکردند. برخی از این واحدها در دولت دهم فعالیتشان متوقف شده بود و برخی دیگر مانند ارج و آزمایش سالهای خیلی دور تعطیل شده بودند. دو مجموعهای که از آنها نام بردم مسائل پیچیدهای دارند که به راحتی نمیتوان مسائل آنها را حل کرد.این واحدها سرمایهگذاری جدید نکردند، تغییر مالکیت دادند و... طبیعی است وقتی چنین رویهای در واحدهای صنعتی رخ دهد آن واحد مجبور به توقف تولید شود.
وی افزود: در سایر کشورها هم چنین قانونی صدق میکند. زمانی که یک واحد خود را با علم روز هماهنگ نکند و محصولاتش بازار پسند نباشد باید تعطیل کند چرا که به ضرردهی میرسد. تمام واحدهای صنعتی که تعطیل شدند سراغ سرمایهگذاری جدید نرفتند. در واحدهای نساجی هم چنین اتفاقی در حال رخ دادن است. به عنوان مثال ماشینآلات نساجی قائمشهر مربوط به زمان رضاخان است. با این تفاسیر مگر میتوان با این وسایل کار کرد و محصول خوب دست مردم رساند. دستگاهها باید نوسازی شوند تا مثل ساعت کار کنند.
مالکان آزمایش دنبال احیای آن نیستند
نعمتزاده در مورد احیای واحدهای صنعتی تعطیل شده افزود: در مورد واحدهای صنعتی که تعطیل شدهاند باید تأکید کنم که دولت نمیتواند به جای بخش خصوصی تصمیم بگیرد، این بحث مالکیتی است. برای کارخانه آزمایش دهها جلسه گذاشتم اما صاحبان آن بیخیال هستند و اصلاً دنبال احیای این مجموعه نیستند. آزمایش خیلی سال پیش تعطیل شده بود و اکنون از آن یک اسم باقی مانده است. وزیر صنعت گفت: با تمام این اوصاف طی 4سال فعالیت دولت یازدهم توانستیم نزدیک به 20 هزار طرح جدید بخش خصوصی را تکمیل و راهاندازی کنیم. یکی دیگر از کارها که برای حمایت از تولیدکنندگان انجام دادیم رفع موانع تولید بود. بر این اساس سال 92، حدود 35 مورد در جهت حمایت از تولیدکنندگان به تصویب دولت رسید و همچنین عواملی که بازدارنده رشد تولید بود حذف شد. وقتی رشد صنعت منفی 10 درصد شده بود نشان میدهد که قوانین ضد تولید وضع شده است. دولت دهم تصمیمهایی را گرفته بود که اجازه نمیداد تولیدکنندگان به راحتی فعالیت کنند. کار دیگری که در جهت حمایت از تولید و واحدهای صنعتی انجام دادیم تصمیمات مهم ارزی بود. تدوین و ابلاغ قانون رفع موانع تولید رقابتپذیر هم به صنعتگران کمک کرد. لذا دست و پای صنعت باز شد. اما هنوز هم مقررات دست و پا گیر در حوزه صنعت و تجارت وجود دارد.
مالکان ارج جدی نیستند
نعمتزاده در مورد ارج هم گفت: مسئولان ارج هم عین خیالشون نیست. آنها لک و لکی میکنند ولی برای ماندن باید سرمایهگذاری اساسی کنند. این مجموعه نیازمند ماشینآلات جدید و تکنولوژی روز است. استثنائاً یکی از حوزهها که وزارت صنعت سرمایهگذاران را تشویق به حضور میکند، لوازم خانگی است.سال گذشته صنعت لوازم خانگی رشد بسیار داشت و این امر سرمایهگذاران خارجی را تشویق به سرمایهگذاری در ایران کرد. از اینرو از برندهای بنام کرهای خواستیم تا در ایران سرمایهگذاری کنند و آنها هم پذیرفتند. درست است که با اسم خودشان تولید میکنند اما در نهایت نیروی کار کشورمان است که مشغول به کار شدند. جالب اینکه اکنون قاچاقچیان، تبلیغ میکنند آنهایی که به اسم خارجی است ایرانی است و بیاید از ما خرید کنید. لوازم خانگی کرهای با همان کیفیت و استاندارد در ایران تولید میشود.
متأسفانه برای جامعه ما برند مهم است
وی افزود: چندی پیش هم یک صابون خارجی در صداوسیما تبلیغ میشد همه از ما گلایه کردند چرا صابون خارجی تبلیغ میشود، کنترل کردم دیدم که همان برند خارجی است که در قزوین تولید میشود. متأسفانه برای جامعه ما برند مهم است به همین دلیل سرمایهگذاران خارجی ترجیح میدهند با نامهای برندشان تولید کنند. از سویی وقتی یک برند در ایران تولید میشود امکان صادرات آن هم فراهم است. در گذشته این کالاها در امارات و ترکیه تولید و بعد به بازار ایران صادر میشد ولی اکنون در ایران تولید و به کشورهای همسایه صادر میشود. البته ما روی برندهای ایرانی هم تعصب داریم. یک تیمی به صورت تخصصی و رسمی در حال ارزیابی برند ایرانی است. در مورد خودرو هم روی سمند و دنا تعصب داریم بر این اساس با خارجیها شریک شدیم تا برندهای خارجی تولید کنند و در پی آن هم بازار داخلی تأمین و هم امکان صادرات برای خودروسازان فراهم میشود. وزیر صنعت خاطرنشان کرد: چند نفر برای سرمایه گذاری در ارج صحبت کردند اما چون بخش خصوصی است خودشان باید تصمیم بگیرند. ما نمیتوانیم دخالت مالکیتی در مورد کارخانه ارج داشته باشیم. بخشی از آن سرمایهگذاری بانک است که ما از آنها راضی نیستیم چرا که در انجام کار اصلاً جدی نیستند. نمیدانم چه کاری میخواهند انجام دهند. سالهای خیلی دور که این مجموعه فعالیت میکرد چندین بار از آن بازدید کردم اما در این دوره به علت نیمه تعطیل بودن رغبت برای بازدید از آن نداشتم. ایران زمانی وارد کننده عمده لوازم خانگی بود اما اکنون جهتگیری به سمت صادرات است.ما از صاحبان ارج و آزمایش هیچ رضایتی نداریم.اگر جدی بودند قطعاً تا الان کاری انجام شده بود.
وقتی واحدی 20 سال خوابیده چرا دولت را مقصر میدانند؟
نعمتزاده در پایان گفت: تکامل صنعت امری طبیعی است منتها برخیها با انگیزه بهانههای سیاسی میخواهند عملکرد دولت را زیر سؤال ببرند. وقتی واحدی 20 سال خوابیده است چرا یک دولت را مقصر جلوه میدهند. در مورد کارخانه داروگر هم چنین اتفاقی رخ داد.این کارخانه قدیمی از سوی یک نفر خریداری شد اما در خبرها آمد که تعطیل شده است.این در حالی است که خریدار جدید به دنبال بازسازی و نوسازی است.امیدوارم بعد از بازسازی و نوسازی این کارخانه هم به چرخه تولید بازگردد.