توقیف سلیقه‌ای نمادها در بورس
- توضیحات
زمزمه ادامه دار شدن توقف نمادهای معاملاتی در بورس به گوش می‌رسد؛ نگرانی‌ها از این رویداد احتمالی دیروز در بین فعالان بازار به اوج خود رسید. در جریان معاملات روز یکشنبه بازارسهام، عده بیشتری از فعالان بورس از اعمال سیاست‌های سلیقه‌ای ناظر بازار و توقیف برخی از نمادها، از جمله نمادهای پرطرفدار گله‌مند بودند. کارشناسان بازار سرمایه اختلال در سیستم هسته معاملات مرکزی را دلیل اتفاقات بی‌سابقه در بورس تهران اعلام می‌کنند. گفته می‌شود توقف نماد معاملاتی وچند تکه شدن معاملات از سیاست‌های سازمان بورس برای غلبه بر مشکلات هسته معاملات است.
تداوم اختلال در هسته معاملات بورس تهران همزمان با ورود نقدینگی بی سابقه به این بازاراین روزها به اوج خود رسیده؛ در این میان فعالان بازار برای ثبت سفارش خرید وفروش با مشکلات عدیده‌ای دست به گریبانند.به گفته فعالان بازار سرمایه اگرپافشاری مدیران بورس بر تصمیمات خود درباره نحوه انجام معاملات ادامه داشته باشد و سیستم جایگزینی برای تقویت هسته معاملات، تعریف نشود، روند انجام معاملات از روال عادی خارج شده و به زودی بازارسرمایه با چالش‌های جدیدی مواجه می‌شود.
توقف نماد، راهکارموقتی برای اختلال
محمد امین قهرمانی کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه فشار بر هسته معاملات کم‌کم بازار را به سمت چند بخشی شدن پیش می‌برد، تاکید می‌کند: به هرحال حجم درخواست‌های خرید و فروش به قدری بالاست که چاره‌ای جز بستن برخی نمادها وجود ندارد. محمد امین قهرمانی می‌گوید: بسیاری از نقدینگی‌های موجود به سمت نمادهای بزرگ میل دارند اما در شرایط فعلی و با توجه به اینکه نظام عرضه و تقاضا برهم خورده سهام شرکت‌های بزرگ نیز در چرخه‌ای قرار گرفته‌اند که کشش این حجم از معاملات را ندارد. این کارشناس بازار سرمایه اعلام می‌کند: اما همانطور که مشاهده کردیم در مورد سهام شرکت‌های کوچک‌تر اوضاع کنترل شده‌تر پیش می‌رود و خرید و فروش در این بخش روال عادی و طبیعی خود را طی می‌کند.
قهرمانی ضمن اشاره به توقف نمادها در برخی روزها تاکید می‌کند: ناظران بازار حتی با تعطیلی بازار سرمایه نیز نمی‌توانند وضعیت به وجود آمده در بورس تهران را مدیریت کنند. او می‌گوید: اگر قرار باشد برخی نمادها در برخی روزها متوقف شوند یا سیاست‌گذاران بازارسرمایه تصمیم بگیرند حتی چند روزی بازار را تعطیل کنند، تا زمانی که سیستم جایگزین وجود نداشته باشد مشکلات ادامه دارد.
این کارشناس بازار سرمایه اعلام می‌کند: با این تدابیر وضعیت بازار هر روز بدتر می‌شود و سهامدارانی که قصد فروش سهام خود را داشته باشند با مشکلات زیادی باید دست و پنجه نرم کنند و از آنجا که بخش عمده‌ای از سهامداران فعلی بازار سرمایه را افرادی تشکیل می‌دهند که اطلاعات کافی از فرآیند سهامداری ندارند، بازار را به چالش می‌کشند. او با بیان اینکه اصلاح قیمت‌ها نیز از حجم خرید و فروش کم نمی‌کند، می‌گوید: این وضعیت زمانی بحرانی‌تر می‌شود که بر اساس پیش‌بینی‌ها به زمان ریزش قیمت‌ها نزدیک شویم.
قهرمانی با اشاره به اینکه به نظر می‌رسد تقسیم‌بندی و شیفتی شدن نمادها تنها راهکارعملی برای عبوراز بحران فعلی باشد، اعلام می‌کند: اگر نقدینگی به سمت شرکت‌های کوچک‌تر نیز هدایت شود مشکلات جدیدی به این وضعیت اضافه می‌شود. تازه‌واردهایی که بخش قابل‌توجهی از تقاضای این روزهای بازار را تشکیل می‌دهند ممکن است با قفل شدن معاملات شرکت‌های بزرگ‌تر سراغ شرکت‌های کوچک‌تر بروند.
او می‌گوید: توقف نمادها بدون اطلاع رسانی باعث اجحاف در حق سهامداران می‌شود. درحال حاضر به دلیل مشکلات هسته مرکزی، معاملات به‌صورت آفلاین و غیرمنطقی انجام می‌شود.
این کارشناس بازارسرمایه اعلام می‌کند: یکی از نگرانی‌های سهامداران، مشکلات هسته معاملات است که اختلالاتی را در بازار سرمایه به وجود آورده است. زمانی که سیستم هنگ می‌کند، ریسک معاملات بالا می‌رود. بازارهای مالی ایران برای اولین بار است که در سالیان اخیر با چنین مشکلی مواجه هستند.
اطلاع‌رسانی غیر ممکن است
غلامرضا ابوترابی در مورد توقف نماد شرکت‌ها و مشکلاتی که در معاملات آنها به وجود آمده به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: توقف نماد برخی شرکت‌ها دلایل مختلفی دارد که باید مشخص شود چرا و بر چه اساسی نماد برخی معاملات متوقف شده است.
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه به‌طور کلی توقف نماد شرکت‌ها در بازار سرمایه دو دلیل عمده دارد،اعلام می‌کند: اختلالاتی که در هسته معاملات به وجود آمده یکی از دلایل اصلی بسته شدن نماد‌هاست اما از طرفی ممکن است نزدیکی برگزاری مجامع شرکت‌هایی که سال مالی آنها اسفند‌ماه به پایان رسیده نیز به تغییراتی در روند معامله آنها منجر شود.
او تاکید می‌کند: فشار بر هسته معاملات با توجه به حجم بالای بازار دور از انتظار نیست، از این‌رو مشکلاتی که در هسته معاملات وجود دارد ممکن است اختلالاتی را در باز شدن نمادها به وجود بیاورد. این کارشناس بازار سرمایه ادامه می‌دهد: برای رفع مشکلات هسته معاملات با توجه به اینکه گزینه دیگری برای کنترل این وضعیت وجود ندارد بازار ناچارا به سمت چند تکه شدن می‌رود.
او تاکید می‌کند: کندی سیستم معاملات تاثیر منفی بر بازار می‌گذارد و ممکن است عرضه سهام شرکت‌ها را با اختلال مواجه کند، به همین دلیل است که نمادهای خودرو، خساپا یا شستا بعد از ساعت ۱۲ معامله می‌شود.
غلامرضا ابوترابی می‌گوید: گاهی اوقات هم برخی شرکت‌ها ممکن است بخش افشای اطلاعات با اهمیت یا کنفرانس‌های خبری داشته باشند که در این صورت نیز نماد آن شرکت متوقف می‌شود. او در پاسخ به اینکه چرا برای توقف نماد شرکت‌ها از قبل اطلاع‌رسانی نمی‌شود، تاکید می‌کند: اگر بحث بسته شدن نماد به دلیل برگزاری مجامع باشد که با توجه به اطلاعاتی که در کدال است به‌طور کامل اطلاع رسانی می‌شود اما در مورد قفل شدن هسته معاملات، موضوع اطلاع‌رسانی وارد فاز پیچیده و غیر ممکنی می‌شود.
او اعلام می‌کند: فعالان بازار سرمایه به‌طور کلی براین موضوع که هسته معاملات مشکل دارد اذعان دارند اما اینکه اعلام کنند که به دلیل اختلالات هسته معاملات نمادهای yوx را متوقف می‌کنند بسیار سخت و غیرممکن است زیرا اعلام همین موضوع بدون شک باعث آسیب بازار سرمایه می‌شود و بازار را به‌هم می‌ریزد.
او تاکید می‌کند: اینکه فکر کنید با اعلام زمان توقف نمادها از روز قبل،تعادل به بازارباز می‌گردد، کاملا اشتباه است. ابوترابی می‌گوید: بازارسرمایه غیرقابل پیش‌بینی است، در حالی که بسیاری ازکارشناسان، شاخص را در روزگذشته منفی پیش بینی کرده بودند اما شاخص کل در نهایت مثبت شد.زمانی که شاخص منفی می‌شود شرکت‌هایی که در همان روز اجازه خرید و فروش نداشتند، از این وضعیت به نفع خودشان استفاده می‌کنند اما روزهایی هم شاخص مثبت می‌شود و در کنار آن نمادهایی عرضه نمی‌شود که ریسک معامله را بالا می‌برد.
او ضمن اشاره به اینکه اتفاقاتی که روز یکشنبه در بازار سرمایه رخ داد ربطی به توقف نمادها ندارد، اعلام می‌کند: هسته معاملات مشکل دارد و تا رفع این مشکل برخی نمادها باید بسته شوند تا از حجم باری که بر دوش هسته معاملات است کاسته شود.
این کارشناس بازارسرمایه تاکید می‌کند: این اختلالات باعث سرگردانی سهامداران بازار سرمایه می‌شود و در این میان آن دسته از سهامدارانی که تجربه کافی برای حضور در بورس را ندارند با ابهامات و اما‌و‌اگرهای بسیاری مواجه می‌شوند.