می‌گوید: «بیشتر از ٨٠درصد موبایل‌های موجود در بازار به صورت چمدانی و مسافری وارد کشور شده است.» غلامحسین کریمی، رئیس سابق اتحادیه دستگاه‌های مخابراتی به «شهروند» توضیح می‌دهد که افزایش سرسام آور قیمت گوشی‌های تلفن همراه موجب شده است که تعداد زیادی از مردم گوشی‌های مورد نیازشان را از خارج از کشور خریداری کنند و آن را همراه خود یا مسافران‌شان به ایران بیاورند. او می‌گوید: «این روزها هیچ چمدانی را پیدا نمی‌کنید که یک گوشی رجیستر نشده داخل آن نباشد و هیچ مسافری از سفرش به خارج از ایران دست خالی برنمی‌گردد.»
خرید گوشی از خارج قاچاق است؟
ممنوعیت واردات و گرانی آن، واردات مسافری تلفن همراه را در ٤ ماه گذشته چند برابر کرده است. غلامحسین کریمی، رئیس سابق اتحادیه دستگاه‌های مخابراتی درحالی این خبر را اعلام می‌کند که فعالان بازار می‌گویند اگر گوشی‌های مسافری در بازار وجود نداشت، باید گوشی ٣ میلیونی را ١٥میلیون تومان می‌خریدید.
فعالان بازار از سودهای گزاف واردکنندگان موبایل به ایران می‌گویند. البته اثبات این نکته کار سختی نیست و کافی است که قیمت‌های جهانی موبایل را با قیمت‌های بازار داخلی مقایسه کنید تا متوجه شوید که قیمت‌ها در ایران حداقل ١,٥ تا ٢ برابر می‌شود. همین موضوع موجب شده است که سفارش خرید گوشی از خارج از ایران رونق بگیرد. البته از نظر مقررات ایران واردات یک گوشی همراه مسافر و در هر سفر قاچاق به شمار نمی‌آید. به عبارت دیگر شما می‌توانید در هر بار سفر خارجی یک گوشی با خود به ایران وارد کنید.
آنگونه که حسین فلاح، معاون وزیر ارتباطات می‌گوید:«گوشی تلفن همراهی که از طریق مسافری وارد می‌شود قاچاق نیست، اما گوشی‌هایی که وارد کشور می‌شوند باید خدمات پس از فروش داشته باشند اما گوشی‌های مسافری این خاصیت را ندارند و حقوق مصرف‌کننده ضایع می‌شود.»
هر مسافر فقط یک گوشی
بر اساس اعلام گمرک، مسافرانی که به کشور وارد می‌شوند در صورتی که خارج از کشور گوشی همراه خریداری کرده باشند، موظف هستند تلفن همراه خود را در بدو ورود به گمرک محل ورود خود اظهار کنند. براساس قوانین تجاری کشور هر مسافر تنها اجازه وارد کردن یک دستگاه گوشی رجیستر نشده را به داخل دارد. اما داستان به همین سادگی‌ها هم که فکر می‌کنید نیست. آنگونه که رئیس سابق اتحادیه دستگاه‌های مخابراتی به «شهروند» می‌گوید:«رجیستری موبایل هم اکنون در برخی از کشورهای عربی امکان پذیر شده و مسافران می‌توانند با رجیستر کردن گوشی‌های تلفن همراه خود در این کشورها، هر تعداد که می‌خواهند موبایل وارد ایران کرده و به قیمت‌های بالایی هم بفروشند.»
به گفته او، گوشی‌های تلفن همراه در بازارهای دوبی رجیستری شده و از طریق لنج‌های ایرانی در بندر دوبی در کارتن‌های کالاهای دیگر همچون کارتن چای بارگیری می‌شوند و از آن‌جا به جنوب کشور آورده می‌شوند. چون این گوشی‌های تلفن همراه در کارتن‌های کالاهای دیگر بسته‌بندی شده‌اند و به صورت ته لنجی وارد کشور می‌شوند از هر گونه نظارتی به دور بوده و حقوق گمرکی هم بابت واردات آنها داده نمی‌شود.
بعد از واردات گوشی‌مان چه کنیم؟
به محض وارد کردن گوشی‌تان به ایران باید به صورت اینترنتی اطلاعات و شناسه بین‌المللی گوشی‌تان را ثبت کنید و حقوق و عوارض گمرکی آن را بپردازید. پس از ثبت اطلاعات گوشی‌تان و راستی آزمایی آن توسط سامانه‌های مربوط به گمرک، کد مخصوص رجیستر به شما اختصاص داده می‌شود که با آن می‌توانید گوشی‌تان را فعال کنید. این پروسه معمولا یک هفته تا ١٠ روز زمان می‌برد اما آیا تا قبل از رجیستری گوشی، می‌توانید از آن استفاده کنید؟ بله می‌شود.
موبایل‌های خاکستری!
مسافر خارجی که قصد اقامت در ایران را دارد، در صورت استفاده از سیم‌کارت خارجی نیاز به ثبت و رجیستری گوشی‌اش ندارد و در صورت استفاده از سیم‌کارت داخلی می‌تواند به مدت محدود ۳۰ روز از گوشی خود بدون رجیستری استفاده کند. در آن صورت ملزم به پرداخت هزینه رومینگ است و برای هر مدتی که بخواهد می‌تواند از گوشی و سیم‌کارت غیرایرانی خود در ایران استفاده کند. به این بازه زمانی ۳۰ روزه وضع خاکستری گفته می‌شود که کاربر می‌تواند بدون ثبت دستگاه خود از خدمات اپراتوری استفاده کند.
البته در صورتی که مدت زمان اقامت مسافری در ایران کمتر از ٣٠ روز باشد و قصد استفاده از سیم کارت ایرانی را دارد، بدون نیاز به ثبت می‌تواند در این مدت ۳۰ روزه از گوشی خود در ایران استفاده کند. باید توجه داشت زمان ۳۰ روز بعد از نخستین برقراری ارتباط سیم‌کارت با شبکه اپراتوری محاسبه می‌شود. بنابراین در صورت سفر مجدد بعد از گذشت این ۳۰ روز، برای دریافت خدمات اپراتوری، تجهیز باید ثبت شود.
تکلیف گوشی دانشجویان خارج چه می‌شود؟
چنانچه مسافر قصد استفاده از سیم‌کات ایرانی دارد و همچنین مدت حضور وی بیش از ۳۰ روز است یا به صورت متداول قصد ورود و خروج از کشور را دارد (مانند دانشجویان خارجی، مشاوران پروژه‌ها و …)، برای دریافت خدمات اپراتوری، تجهیز باید در دفاتر گمرک واقع در مبادی ورودی کشور ثبت شود. حقوق و عوارض گمرکی براساس ارزش گوشی تلفن همراه مسافر تعیین می‌شود. ارزش‌گذاری گوشی توسط گمرک صورت می‌گیرد. درحال حاضر مجموع میزان حقوق و عوارض گمرکی، ۱۸درصد (۶درصد عوارض گمرکی و مابقی مالیات بر ارزش افزوده و …) است.
بنابراین در صورتی که مسافر بخواهد از سیم‌کارت داخلی روی دستگاه ثبت‌نشده خود استفاده کند، ضمن دریافت پیامک هشدار مبنی بر موقتی بودن خدمات دریافتی، مراکزی که می‌تواند برای ثبت دستگاه خود و پرداخت هزینه‌های لازم به آنها مراجعه کند به وی اطلاع‌رسانی خواهد شد. کاربر برای ثبت دستگاه خود در سامانه رجیستری می‌تواند به دفاتر گمرک الکترونیک در مبادی ورودی کشور و یا دفاتر پیشخوان مراجعه کند.
هزینه رجیستر کردن گوشی مسافری چقدر است؟
از زمان راه‌اندازی طرح رجیستری برای خیلی‌ها سوال شده که هزینه رجیستری گوشی مسافری چقدر است؟ براساس قوانینی که در این زمینه تنظیم شده هر مسافر می‌تواند یک گوشی همراه در طول‌سال وارد کشور کند که البته برای رجیستر کردن آن باید شماره پاسپورت خود را در سامانه مربوط وارد کند تا از این طریق وارد شدن گوشی توسط مسافر به اثبات برسد. ضمن این‌که عملیات رجیستر کردن باید حداکثر یک ماه بعد از بازگشت به کشور انجام شود در غیراین صورت عواقب آن به عهده مسافر خواهد بود.
بر اساس اطلاعیه گمرک جمهوری اسلامی ایران، واردات گوشی تلفن همراه توسط مسافران مشمول ۴درصد حقوق گمرکی و یکدرصد سود بازرگانی است که براساس بخشنامه مرکز واردات گمرک ایران سود بازرگانی دو برابر محاسبه می‌شود. همچنین علاوه بر این ۹درصد مالیات بر ارزش افزوده و یکدرصد عوارض هلال‌احمر نیز توسط گمرک ایران گرفته می‌شود که مجموع حقوق و عوارض گمرکی واردات گوشی تلفن همراه مسافری به ۱۶درصد می‌رسد.
عوارض گمرکی هر گوشی چقدر می‌شود؟
اگر تصمیم دارید گوشی موبایل‌تان را از خارج از کشور خریداری کنید، باید علاوه بر آن‌که قیمت‌ها را در بازار جهانی چک می‌کنید و با نرخ دلار در ایران می‌سنجید، حدود ٣٠٠ تا ٥٠٠هزار تومان دیگر را به‌عنوان هزینه گمرکی برای آن در نظر بگیرید. البته مقایسه قیمت‌های جهانی گوشی موبایل با قیمت‌های داخلی نشان می‌دهد که واردکنندگان موبایل روی هر گوشی سودهای بالایی به جیب می‌زنند و گاهی فاصله قیمت جهانی با قیمت بازار ایران حاکی از شکاف ١,٥ تا ٢ برابری است.
کجا رجیستر کنیم؟
عملیات رجیستر کردن به‌صورت آنلاین از طریق سامانه «ثبت شناسه بین‌المللی گوشی تلفن همراه» به آدرس epl.irica.gov.ir/ImeiRegister انجام می‌شود که برای شروع آن به شماره IMEI گوشی و شماره پاسپورت مسافر نیاز است. شما بعد از پرداخت عوارض و حقوق گمرکی گوشی‌تان می‌توانید وارد این سامانه شوید تا گوشی‌تان رجیستر شده و با دریافت یک کد مخصوص موبایل‌تان را فعال کنید.
افزایش ۴۳درصدی ارزش واردات موبایل
بر اساس آمارهای سازمان گمرک، در هفت ماهه امسال تعداد یک‌میلیون و ٧٣٧هزار و ٤٧٥ دستگاه گوشی تلفن همراه به ارزش ٢٦٥میلیون و ٩٦٣هزار دلار وارد کشور شده است که نسبت به مدت مشابه‌سال ٩٦ از نظر تعداد ٢٨درصد و از حیث ارزش ٤٣درصد افزایش را نشان می‌دهد.در مهر ماه سال‌جاری ٢١٠هزار و ٦١١ دستگاه گوشی تلفن به کشور وارد شده بود.
واردات گوشی تلفن همراه در هفت ماهه‌سال گذشته به تعداد یک‌میلیون و ٣٥٤هزار و ٨٥٣ دستگاه به ارزش ١٨٥میلیون و ٤٤٥هزار دلار بوده است.