فعالان اقتصادی، اصفهان را سرمایه گریزترین استان کشور می شناسند و می گویند طی پانزده سال گذشته، بسیاری از اصفهانی ها با کوچ سرمایه های خود در استان های مختلفی چون خراسان، مرکزی، کرج، تهران و ... سرمایه گذاری کرده اند. اما زمانیکه محسن مهرعلیزاده بر مسند مدیریت استان اصفهان قرار گرفت، همراه از بروکراسی شدید اداری به عنوان عامل مهم فرار سرمایه گذاران از اصفهان گلایه کرد و حتی آن را "ام‌الامراض" اصفهان نامید؛ و بارها و بارها مدیران اصفهانی را به دلیل این مشکل شماتت کرد. به نظر می رسد که راهکارهای استاندار جدید، ایجاد درگاه سرمایه گذاری اصفهان است که پیش از این نیز اتاق بازرگانی اصفهان از آن با عنوان پنجره واحد سرمایه گذاری نام برده بود. اما این بستر تا چه اندازه نیازهای سرمایه گذاران را مرتفع کرده؟ و آیا می تواند عاملی برای تسریع در روند بوراکراسی های اداری و جلوگیری از خروج سرمایه ها از استان باشد؟
پرتال سرمایه گذاری اصفهان، سرانجام روز 19 تیر ماه امسال، با حضور اسحاق جهانگیری، معاون اول رییس جمهور و محمد شریعتمداری، وزیر صنعت، معدن و تجارت رونمایی و گفته شد که در این درگاه مجوزهای لازم برای محیط زیست، صنعت و معدن و بسیاری دیگر، به صورت بی نام صادر شده است. به محض اینکه فرد برای طرحی بخواهد سرمایه‌گذاری کند، این مجوزها به نام سرمایه‌گذار صادر می‌شود؛ همچنین در گام نخست 100 طرح سرمایه‌گذاری عملیاتی خواهد شد.
اخذ مجوز در چند دقیقه
به اعتقاد مهرعلیزاده، استفاده از پرتال سرمایه گذاری، فرآیندی برای کوتاه کردن روند سرمایه گذاری است؛ همان عاملی که پیش از این باعث طولانی شدن مسیر سرمایه گذاری و منجر به سرمایه گریزی از این استان شده بود. وی درباره این درگاه، گفت: پس از اینکه سرمایه گذار، در پرتال سرمایه گذاری کرد، صلاحیت اجرایی و مالی وی، بررسی می‌شود و به سرعت اجرای پروژه آغاز خواهد شد. تمام مجوزهای پروژه‌ها در سایت موجود است و پس از ثبت نام سرمایه گذار، عنوان پروژه به نام وی صادر خواهد شد.
به گفته استاندار اصفهان، طراحی و اجرای این پرتال شش ماه زمان برد: " زمانی صدور مجوزها، چند سال به طول می انجامید اما در این پرتال اخذ مجوز به چند دقیقه رسیده است. باید این پرتال بیشتر معرفی شود و مسیر سرمایه گریزی از استان، به سرمایه پذیری تبدیل شود. پس از این، تحولی را در استان شاهد خواهیم بود که در سطح ملی موثر خواهد بود. منظور من از تحول طراحی این سایت نیست بلکه تحول فکری است، این تحول یعنی اینکه دیگر به نفت وابسته نباشیم و بدانیم زمانی خوشبخت هستیم که به قابلیت‌های اصلی خود بازگشته ایم". به اعتقاد آقای استاندار، نباید سنجیدن اهلیت سرمایه گذار، به سدی در راه این پرتال تبدیل شود.
حذف بروکراسی های اداری!
محمدعلی شجاعی، معاون استاندار اصفهان نیز در مراسم رونمایی از این درگاه، با تاکید بر اینکه امروز بروکراسی سنگین اداری در اصفهان شکسته شده است، تصریح کرد که با ایجاد پرتال سرمایه گذاری اصفهان، مجوزهای لازم برای سرمایه‌گذاری در مدت چند دقیقه صادر می‌شود.
وی با بیان اینکه به زودی تمامی پروژه‌های استان را با مجوز در اختیار سرمایه‌گذار قرار خواهیم داد، افزود: امروز با این پروژه، بروکراسی اداری را نه کوتاه، بلکه حذف کرده‌ایم و سرمایه‌گذار دیگر گلایه و شکایتی نخواهد داشت: "اکنون سرمایه‌گذاران به راحتی می‌توانند در اصفهان سرمایه‌گذاری کنند و روزی می‌رسد که مجوز تمام طرح‌های دارای توجیه اقتصادی از این محل، صادر خواهد شد".
با این وجود فعالان اقتصادی استان هنوز از بروکراسی اداری و شرایط سخت سرمایه گذاری در اصفهان می گویند؛ تاجایی که هفته گذشته اعضای هیات نمایندگان اتاق بازرگانی اصفهان در نشست خبری خود از اجرایی نشدن پنجره واحد سرمایه گذاری استان به شدت گلایه کردند!
میز مقابل میز
نایب رییس اتاق بازرگانی اصفهان با اشاره به بروکراسی سخت اداری در استان، گفت: پیشنهاد اتاق برای این مساله این بود که در گام نخست میز مقابل میز باشد؛ به نحوی که هر کس به یک اداره مراجعه می‌کند با شخص طرف نباشد بلکه یک میز برای پاسخگویی کامل ایجاد شود.
مصطفی روناسی با اشاره به سنگ اندازی های کارمندان در مقابل سرمایه‌گذاران، افزود: در مرحله بعد با باید ارتباط دادن این میزها، پنجره واحد شکل گیرد، اما ایجاد پنجره واحد به صورت اتفاقی به نتیجه مورد نظر نخواهد رسید.
رئیس کمیسیون سرمایه گذاری خارجی اتاق بازرگانی اصفهان نیز با بیان اینکه پیرامون پنجره واحد سرمایه گذاری مطالعات بسیاری از سوی بخش خصوصی و دولتی انجام شد، تاکید کرد: شرایط موجود چندان ایجاب نمی کرد که سرمایه گذار بخش خصوصی وارد کار شود و در بخش دولتی نیز به دلایلی موفق به سرمایه گذاری نبودیم. قاسمعلی جباری با بیان اینکه مسیر سرمایه گذاری در استان اصفهان همچنان منفی است، گفت: بروکراسی اداری در استان اصفهان عامل فرار سرمایه هاست و حتی افرادی که قصد سرمایه گذاری داشتند به دلایل موجود از این کار منصرف شده اند؛ فراری که باعث افزایش نرخ بیکاری در استان نیز شده است. وی با انتقاد بر اینکه عملکرد سازمان امور مالیاتی به نحوی است که به فعالان اقتصادی اعتماد ندارد، گفت: اگر فعالان اقتصادی تمام اسناد خود را به درستی رد کنند کسی آنها را تشویق نمی کند؛ اما اگر سندی دارای اشتباه باشد به هر دلیل تمام زندگی آنها از بین می رود؛ متاسفانه به دلیل عدم اعتماد به فعالان اقتصادی سرمایه گذاری در استان انجام نمی شود در حالیکه نیازمند ایجاد عدالت مالیاتی هستیم.
پنجره واحد مفهومی ندارد!
رییس پیشین اتاق بازرگانی اصفهان، اما اعتقاد دیگری دارد. به گفته رسول رنجبران، اگر ما انواع و اقسام پنجره ها را ایجاد کنیم و به افزایش سرعت سرمایه گذاری و دادن مجوزها بی توجه باشیم، در اصل پنجره واحد مفهومی نخواهد داشت. حتی اگر یک ساختمان در اصفهان ایجاد شود که در آنجا تمام افرادی که مجوز صادر می کنند با اختیار تام حضور داشته باشند اما در عمل به سوال سرمایه گذار جواب مثبت ندهند، مفهوم پنجره واحد بی معنا خواهد بود و این شرایط کنونی اصفهان است.
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی اصفهان تاکید می کند: متاسفانه در استان اصفهان هر نهاد و دستگاهی جزیره ای عمل می کنند و با توجه به منافع خود تصمیم گیری می کنند که این امر مورد موافقت دیگر دستگاه ها نیست و در اصل هنوز پنجره واحد سرمایه گذاری در استان ایجاد نشده است. وی اضافه می کند: اگر مدت زمان ارائه مجوزات سرمایه گذاری قبلا دو سال بود و اکنون به 15 روز کاهش می یافت؛ می توان ادعای تحقق پنجره واحد را داشت؛ اما متاسفانه فرایند گرفتن مجوزها همچنان طولانی و فرسوده است تا جایی که سرمایه گذاران از سرمایه گذاری منصرف می شوند.
به اعتقاد رنجبران، شاید مدیریت استان از نظر فیزیکی اقداماتی را انجام و درگاهی را رونمایی کرده، اما در اصل کاری از پیش نرفته است؛ اما تاکید می کند: متاسفانه این رونمایی ها در ایران مرسوم است و مدیران دولتی به اپیدمی رونمایی های بی حاصل گرفتارند، هرچند که خود اتاق بازرگانی نیز در این بحث چالاک نیست.
این فعال اقتصادی، تاکید می کند: در این پروتال حدود100 پروژه متوسط، کوچک و بزرگ برای جذب سرمایه گذار خارجی مشخص شده وحتی ممانعتی برای سرمایه گذاران داخلی نیز وجود ندارد؛ در این پرتال مطالعات فنی و اقتصادی پروژه ها تقریبا انجام شده که می تواند در اختیار سرمایه گذاران قرار گیرد. اما ایراد بزرگ این است که فعالان و سرمایه گذاران بخش خصوصی هنوز معتقدند که فرایند اخذ مجوزات سرمایه گذاری باید کوتاه تر شود و سرمایه گذار در پنجره واحد باید در کمتر از پنج روز جواب نهایی خود را دریافت کند.
به نظر می رسد، فرهنگ سختگیری های نابجا در استان را نمی توان با یک رونمایی درگاه و صدور بخشنامه مرتفع کرد و این کار نیازمند فرهنگ سازی بلندمدت است. کارمندان و مدیران استان باید به جای سنگ اندازی، مشکلات سرمایه گذاران را حل کنند، موضوعی که هرگز در اصفهان محقق نشده است.
ریحانه سجادی/ هفته نامه نوسان