اگرچه سیاست‌های جدید ارزی دولت، تولیدکنندگان واقعی را هم دچار مشکل کرده اما به گفته رییس سازمان توسعه تجارت بعد از برداشته شدن ارز دولتی برای واردات برخی از کالا‌ها میزان درخواست برای ثبت‌سفارش بسیار کاهش یافته و دیگر شاهد صف‌های طولانی برای دریافت ارز نیستیم زیرا ممکن است دیگر واردات کالا با دلار آزاد هزار تومانی صرفه نداشته باشد. بر این اساس وزارتخانه‌های ذی‌ربط اولویت‌بندی‌های جدیدی ارائه دادند تا ارز دولتی به آنها اختصاص یابد. این در حالی است که به نظر می‌رسد بخشنامه‌های متعدد در روزهای اخیر باعث سردرگمی فعالان اقتصادی شده است. بر همین اساس مجتبی خسروتاج در نشست خبری تصریح کرد: آماری درباره بخشنامه‌هایی که در روزهای اخیر صادر شده ندارم اما با توجه به کاهش تعداد کالاهایی که ارز رسمی دریافت می‌کنند، امیدواریم که تعداد بخشنامه‌های دولتی نیز کاهش یابد. وی همچنین به تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران اشاره کرد و گفت: گرچه تحریم‌ها ممکن است مشکلاتی در تجارت برای هر کشوری به وجود آورد اما مبادله کالا به کالا و تهاتری می‌تواند این مشکلات را تا حدود بسیاری برطرف کند. خسروتاج همچنین از ورود محموله جدید کاغذ به کشور خبر داد و افزود: براساس اعلام وزیر صنعت محموله 20 هزار تنی کاغذ در حال ورود به کشور است که این می‌تواند یک‌سوم مصرف کل کشور را تامین کند.
احتمال تغییر در لیست کالاهای اساسی
رییس سازمان توسعه تجارت در ادامه نشست خبری درباره بسته جدید ارزی و کالاهایی که در آن به عنوان کالاهای اساسی مشمول دریافت ارز دولتی ۴۲۰۰ تومانی شده‌اند، نیز توضیح داد که پیش از ابلاغ بسته جدید ارزی حجم ثبت‌سفارش افزایش یافت و با سال گذشته فاصله بالایی داشت، اما پس از ابلاغ بسته جدید می‌توان گفت که آمار ثبت‌سفارش روزانه مانند سال گذشته شده است و یکی دیگر از تفاوت‌های ثبت‌سفارش کارشناسی شدن آن بوده که بانک مرکزی تکلیف خود را می‌داند که باید ارز مورد نیاز را تخصیص دهد، البته ممکن است کالاهای این گروه تغییر کنند.
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت با تاکید بر اینکه در فرآیند واردات تا توزیع و مصرف کالاهای دوره‌ای که مشمول ارز رسمی هستند کنترل شدید و دقیقی صورت می‌گیرد، ادامه داد: در فرآیند ثبت‌سفارش اهلیت واردکننده قیمت تناژ و اینکه این کالا برای تولید وارد می‌شود یا عرضه، بررسی‌های لازم صورت گرفته است. وزارت صنعت، معدن تجارت لیست کالاهای خود را در این زمینه کامل کرده اما وزارت بهداشت و جهاد کشاورزی هنوز این فرآیندشان تکمیل نشده است.
هر وزارتخانه مسوول کنترل بازار کالاهای خود است
خسروتاج با اشاره به اینکه ممکن است کالاهای مشمول ارز دولتی با تغییراتی مواجه شود، اظهار کرد در فرآیند ثبت‌سفارش وزارت بهداشت دو لیست وجود دارد که لیست اولیه آن شامل ۵۵۰ تعرفه در انتهای فهرست کالاهای اساسی است که اعلام شد اما دولت در مصوبه خود تاکید کرده «کالاهایی ارز دولتی دریافت کنند که بتوان از ابتدا تا انتها آنها را کنترل کرد تا تخلف و سود‌جویی در این میان شکل نگیرد.» وزارت صنعت، معدن و تجارت، جهاد کشاورزی و بهداشت هر کدام متولی کالاهای خود هستند و اگر بتوانند متعهد شوند که کالای دیگری را نیز می‌توانند در این فرآیند به صورت کامل کنترل کنند، مشکلی برای اضافه شدن آن کالا در فهرست کالاهای مشمول ارز دولتی وجود ندارد.
دور زدن تحریم‌ها با تجارت تهاتری
رییس سازمان توسعه تجارت در ادامه با اشاره به صادرات غیرنفتی 4/15 میلیارد دلاری در چهار ماه نخست امسال که 7/14 درصد رشد داشته است، اظهار کرد: گرچه تحریم‌ها ممکن است مشکلاتی در تجارت برای هر کشوری به وجود آورد اما مبادله کالا به کالا و تهاتری می‌توانند این مشکلات را تا حدود بسیاری برطرف کند چراکه دیگر نیاز به اجرای عملیات بانکی نیست. به عنوان مثال در چهار منطقه آفریقا تجارت تهاتری را بر اساس گروه‌بندی‌ها مشخص کردیم و در این راستا می‌توان گفت تجارت تهاتری می‌تواند به گونه‌ای تحریم‌ها را دور بزند.
وی با اشاره به تجربیات کشورمان در زمان تحریم گفت: ایران در تجربه تجارت خود در زمان تحریم‌های قبلی، سابقه تجارت کالا با کالا دارد که امروز نیز از این تجربه خود استفاده می‌کنیم. خسروتاج افزود: از طریق مکانیسم‌های تهاتری می‌توانیم تحریم‌های ایالات متحده آمریکا را دور بزنیم هرچند این روش منجر به افزایش هزینه‌ها می‌شود در مواقع تحریم مجبور به استفاده از این روش هستیم و کار نشد ندارد و برای جابه‌جایی پول نیز هرچند با هزینه‌های بیشتر مشکلی نخواهیم داشت.
وی گفت: اروپاییان به دنبال آن هستند که حداقل روابط چند بانک خود را با ایران حفظ کنند تا هزینه‌های تجارت با کشور ما افزایش نیابد.
خسروتاج در ادامه صحبت‌های خود با اشاره به رشد صادرات کشور به کشورهای همسایه در چهار ماه نخست سال‌جاری گفت: در این مدت صادرات ما به کشورهای همسایه 34 درصد در مقایسه با مدت مشابه سال قبل افزایش یافته است.
وی با اشاره به کاهش روابط ایران با برخی کشورها به خاطر مسائل بانکی گفت: امیدواریم با دور زدن تحریم‌ها بتوانیم روابط خود را با کشورهایی که ارتباطات اقتصادی‌شان با ما کاهش یافته دوباره به حالت قبل برگردانیم.
رییس سازمان توسعه تجارت ایران یادآور شد: در چهار ماهه ابتدایی سال‌جاری صادرات غیرنفتی کشورمان 7/4 درصد رشد را تجربه کرده است.
نقش چندانی در واردات نداریم
رییس سازمان توسعه تجارت همچنین در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه این سازمان چه وظیفه‌ای در راستای تنظیم بازار کالاهای اساسی و شفاف‌سازی برای چگونگی و جزییات تخصیص ارز به آنها دارد، گفت: سازمان توسعه تجارت در حوزه واردات چندان نقشی ندارد اما برای ثبت‌سفارش اعلام کردیم از ابتدای امسال تاکنون حدود ۴۰ میلیارد دلار ثبت‌سفارش صورت گرفته که از این میزان حدود ۲۰ میلیارد دلار در سامانه نیما و سیستم بانکی تخصیص داده شده و ۹ میلیارد دلار برایشان ارز تامین شده است. اما با وجود اینکه وظیفه قانونی چندانی در این راستا نداریم، هیچ مشکل و مخالفتی برای شفاف‌سازی، اعلام و انتشار فهرست دریافت‌کنندگان ارز دولتی نداریم که البته باید از طریق شبکه بانکی صورت گیرد.
خسروتاج در خصوص ثبت‌سفارش خودرو و مشکلاتی که برای واردات آنها به وجود آمده است، گفت: با توجه به اینکه واردات خودرو به نمایندگی‌های رسمی واگذار شده بود آنها مدعی شدند از سال گذشته تعهداتی را در قبال مشتریان داشته‌اند که باید بابت آن خودرو با نرخ ارز گذشته به آنها تحویل دهند. درخواست آنها را به وزیر صنعت، معدن و تجارت ارائه دادیم که اگر بخواهند سر سنایی در این زمینه قائل شوند، سازمان توسعه تجارت بابت شناسایی این تعهدات به استخراج آنها اعلام آمادگی می‌کند و در صورت موافقت نمایندگی رسمی می‌توانند به میزان تعهداتی که در گذشته داده‌اند خودروهایشان را با همان نرخ ارز وارد کنند.
بازداشت نشده بودم
خسروتاج همچنین درخصوص پرونده واردات 6000 دستگاه خودرو و اخباری که مبنی بر بازداشت او منتشر شده بود، گفت: روز گذشته دادستان نیز این مساله را توضیح داد. بازداشت نشده بودم اما در خصوص پرونده خودرو در سال گذشته زمانی که در بهمن‌ماه پرونده همه متخلفان را به تفکیک گزارش دادیم مسلما برای تکمیل این پرونده و رسیدگی به آن نیاز بود تا با دستگاه قضایی همکاری کنیم و مراجعات من نیز در همین راستا بوده است.
تاثیر کاهش ارزش پول ترکیه بر تجارت ایران
وی در ادامه صحبت‌های خود در پاسخ به سوالی درباره اینکه کاهش ارزش پول ترکیه چه تاثیری در روابط اقتصادی ما با این کشور می‌گذارد گفت: کاهش ارزش پول ترکیه باعث می‌شود از ارزش صادرات کالاهای ما به این کشور کاسته شود و در مقابل صادرات ترکیه به کشور ما به صرفه‌تر شود و در مجموع کاهش ارزش پول این کشور اثر منفی در تجارت کشورمان خواهد داشت.
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت خاطرنشان کرد: در چهار ماه ابتدایی سال 97 صادرات ما به کشور ترکیه 551 میلیون دلار بوده است که این رقم در مدت مشابه سال گذشته 488 میلیون دلار بود و 12 درصد رشد را تجربه کرده است.
وی در بخش دیگری ازصحبت‌های خود با اشاره به حواشی روزهای اخیر تجارت ایران با عراق گفت: روابط کشورها ممکن است در ظاهر و باطن با یکدیگر تفاوت مشخصی داشته باشند و در مجموع فکر می‌کنم برای صادرات به عراق مشکلی نخواهیم داشت.
ورود محموله جدید کاغذ
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به مشکلات روزنامه‌ها در مورد تامین کاغذ خود گفت: براساس اعلام وزیر صنعت محموله 20 هزار تنی کاغذ در حال ورود به کشور است که این می‌تواند یک‌سوم مصرف کل کشور را تامین کند.
خسروتاج اضافه کرد: یکی از دغدغه‌های صنعت بسته‌بندی در این روزها آن است چرا که در حالی که ما واردکننده کاغذ هستیم اجازه صادرات به آنها داده می‌شود که با دستور وزیر صنعت جلوی صادرات این محصول از ابتدای شهریور گرفته می‌شود.وی یادآور شد: در بخش صنایع سلولزی کماکان وابستگی داریم و باید اجازه واردات چوب مصرفی صنایع را بدهیم.