لباس‌های ترک دور تا دور سالن مزونی بزرگ چیده شده و روی تمام آنها برچسب حراج 50 درصد خورده است. زنی در میان آنها ایستاده، بازار گرمی می‌کند و می‌گوید:«الان نخرید حسابی ضرر کرده اید. بارهای بعدی دیگر هیچ کدام به این قیمت نیست. نمی‌دانید اوضاع دلار چطور شده، ما که کارمان همین است و از ترکیه لباس وارد می‌کنیم، می‌فهمیم چه اوضاعی شده است. ماجرا هم فقط این نیست که قیمت دلار بالا رفته، اصلاً دلار نیست! خیلی سخت می‌شود خرید. کار دخترم که هر سال این موقع‌ها ترکیه می‌رود، گیر کرده است.» روایت زنی مزون دار، تنها یک بعد کوچک از آشفتگی این روزهای بازار دلار است. بررسی‌های میدانی از محدوده میدان و خیابان فردوسی و سایر صراف‌های سطح شهر، تنها یک تصویر مشترک دارد؛ صف‌هایی طولانی مقابل صرافی‌ها بدون اینکه توزیع دلار در کار باشد. همین تصویر نشان می‌دهد تقاضای بالا و افزون بر عرضه، تعادل بازار را بر هم زده و کار به جایی رسیده است که دلار روز گذشته به محدوده 4850 تومان نیز وارد شد، در بالاترین قیمت به 4 هزار و 850 تومان نیز رسید و در نهایت معاملات روز گذشته با قیمت 4800تومان به پایان خود رسید.
الاکلنگ نامتوازن عرضه و تقاضا
صف‌های طولانی خرید ارز آزاد
یک طرف و تقاضا برای خرید ارز دولتی نیز در طرفی دیگر ماجرای دیروز بازار ارز بود. تمام صرافی‌ها بر اساس دستور بانک‌مرکزی و کنترل بازار ارز، از فروش دلار بانکی به دلالان خودداری کردند.
بر این اساس افرادی که به صورت متوالی یا به میزان بیش از ۱۰ هزار دلار اقدام به دریافت دلار بانکی کنند به‌عنوان دلال توسط صرافی‌ها شناخته می‌شوند و فروش دلار بانکی با قیمت مصوب به این افراد ممنوع شده است. صرافی ملت نیزکه تا پیش از این عرضه تا ۱۰۰ هزار دلار داشت، سقف عرضه خود را به ۳۰هزار دلار کاهش داد اما همچنان صف‌های طولانی مردم عادی، کسانی که قصد سرمایه‌گذاری در بازار ارز دارند و صراف‌ها کوتاه نشد. در بازار آزاد نیز با افزایش تقاضا و گران شدن ناگهانی قیمت دلار، بیشتر فعالان بازار و صرافی‌ها از فروش ارز خودداری کردند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که عمده خریداران دلار در بازار آزاد و صرافی‌ها، مسافران سفرهای خارجی نوروز و تورهای عید 97 هستند که گفته می‌شود برای سفرهایشان حدود هزار تا سه هزار دلار ارز نیاز دارند.
بازار سرکش طلا
«نخستین خرید عروسی‌مان را اواخر دی ماه انجام دادیم، آن زمان یک انگشتر با قیمت گرمی 137 هزار تومان خرید کردیم. می‌خواستیم برای خرید سرویس طلا وقت بیشتری صرف کنیم اما هر طلا فروشی‌ای که می‌رفتیم به ما هشدار می‌دادند که زودتر تمام خریدهای طلایتان را انجام دهید.
دوهفته بعد، سرویس طلا را با قیمت گرمی 147 هزار تومان خریدم که الان گرمی 150 هزار تومان شده است. یا مثلاً نیم سکه‌ای که همان اواخر دی ماه در مراسم نامزدی‌مان کادو گرفتم، 726 هزار تومان بود اما الان 766 هزار تومان شده است.» روایت این نوعروس از خریدهای طلا، بخوبی نشان دهنده نوسانات بازار است. بازار طلا نیز طی دو ماه اخیر، دستخوش نوسانات و تغییرات زیادی بوده که هم از عوامل خارجی و هم از گرانی دلار در داخل کشور اثر پذیرفته است.
در این شرایط برای مدیریت بازار و تخلیه حباب‌ها، 36 هزار قطعه سکه نیز پیش فروش شده است. بانک مرکزی از 17 بهمن ماه طرح پیش فروش سکه را با عاملیت بانک ملی ایران کلید زد و در روز نخست بیش از 13 هزار سکه پیش فروش شد. از آنجا که مردم در زمان ثبت‌نام باید بابت هر قطعه سکه یک میلیون تومان به صورت علی‌الحساب به بانک واریز کنند، تاکنون حدود 36 میلیارد تومان از نقدینگی موجود در بازار به سمت بانک ملی هدایت شده است. اما هنوز نوسانات در بازار ادامه دارد. محمد محمد ولی رئیس اتحادیه فروشندگان طلا و جواهر به ایسنا گفته است: «موضوعاتی مانند نوسانات شدید نرخ ارز در قیمت طلا هم تأثیر می‌گذارد. از سوی دیگر قیمت هر اونس طلا در بازار جهانی نیز در قیمت طلای 18 عیار تعیین‌کننده است. علاوه بر رکودی که از گذشته در بازار طلا حاکم بود اکنون با شرایط پیش آمده این وضعیت تشدید شده است. هیچ یک از همکاران ما راضی به این نوع نوسانات قیمت نیستند و مطلوب ما این است که نوسانات قیمت طلا بسیار اندک و آرامش در بازار حاکم باشد.»
بر اساس روایت او، نمی‌توان وضعیت بازار را به طور ۱۰۰ درصدی پیش‌بینی کرد. اما هر گاه نوسانات حالت صعودی پیدا می‌کند پس از مدتی ممکن است کمی هم شیب نزولی پیدا کند. محمدولی می‌گوید:«اما اینکه بخواهیم انتظار داشته باشیم تغییر قیمت‌ها به گونه‌ای باشد که به‌عنوان مثال طلای ۱۵۰ هزار تومانی به گرمی ۱۱۰ تا ۱۱۵ هزار تومان بازگردد، بعید به نظر می‌رسد. اما به هر حال امیدواریم که تعادل در بازار ایجاد شود.»
منبع: ایران