«کاغذ نداریم اگر هم پیدا کنیم با قیمت‌های بالا است.»جمله‌ای که این روزها انتشاراتی‌ها از زبان ظهیرالاسلامی‌ها می‌شنوند. با گذر از خیابانی که بورس فروش کاغذ و مقوا است متوجه می‌شوید که اکثر مغازه‌داران بلاتکلیف هستند و نمی‌دانند تا یک هفته دیگر بازار کاغذ با چه اخباری روبه‌رو می‌شود.15 روزی است که بازار این حوزه با تلاطم‌هایی مواجه شده است و هر فردی دلیلی برای این اتفاق متصور می‌شود. یکی از مغازه‌داران که این حرفه را از پدرش دنبال می‌کند می‌گوید: بازار کاغذ به‌دلیل مصرف‌کنندگان خاصی که دارد خیلی زود تحت تأثیر اخبار منفی قرار نمی‌گیرد و اگر هم مشکلی برای آن پیش بیاید به طور قطع یکی از حوزه‌های واردات یا توزیع دچار بحران شده است.
خیابان ظهیرالاسلام که زمانی نه‌چندان دور، باغ نگارستان فتحعلی‌شاه قاجار بوده چند روزی است که در برخی از مدل‌های کاغذ بخصوص رول‌های روزنامه با کمبود مواجه شده است و در این میان اگر نشریه‌ای بخواهد کاغذ خریداری کند باید کفش آهنی بپوشد و سر تا ته خیابان را جست‌و‌جو کند تا اثری از کاغذهای رول شده روزنامه بیابد. کاغذ فروشان از اینکه بازارشان بهم ریخته است و نمی‌توانند برای هفته‌های آینده پیش‌بینی داشته باشند نگران هستند و می‌گویند وقتی فردی مسئولیت ساماندهی بازار را بر عهده نمی‌گیرد ترس‌های ما بیشتر می‌شود.
خداحافظی سلطان‌های کاغذ از بازار
فعالان این صنف مشکلات بازار کاغذ را به چند عامل گره زدند و از پشت پرده‌ای صحبت کردند که اگر کنترل نشود باعث بحران‌های بیشتر می‌شود.یکی از فعالان این صنف ، خروج سلطان‌های کاغذ از واردات و توزیع کاغذ را مهم‌ترین عامل بهم ریختگی بازار کاغذ دانست و گفت: از سال‌های دور دو نفر که لقب سلطان کاغذ را یدک می‌کشیدند از این بخش خداحافظی کردند لذا واردکنندگان درجه 2 که به جهت بنیه مالی بسیار ضعیف هستند می‌خواهند جای آنها را بگیرند اما این افراد با علم بازار و تجارت ناآشنا هستند و نمی‌دانند که چگونه این بازار را مدیریت کنند.
تا پول نگیریم خبری از واردات کاغذ نیست
این افراد اگر تمکن مالی داشتند با توجه به نیاز کشور نسبت به واردات کاغذ اقدام می‌کردند و خلأیی گرفتار بازار نمی‌شد اما آنها بدون توجه به چنین امری می‌گویند تا پول نگیریم خبری از واردات کاغذ نیست، چنین دیدگاهی باعث شده تا این روزها بازار کاغذ با کمبود مواجه شود و حتی برخی از روزنامه‌ها به‌دلیل نبود کاغذ منتشر نشوند. وارد کنندگان قبلی کاغذ که برخی آنها را دانه درشت خطاب می‌کردند سالانه 5 الی 6هزار تن کاغذ وارد کشور می‌کردند و هر زمان که بازار احتیاج به تعادل داشت از موجودی انبارهایشان به بازار تزریق می‌کردند و اجازه نمی‌دادند که بازار تحت تأثیر قرار گیرد آنها معتقد بودند که تعهد به بازار یکی از نکات کلیدی ثبات است و اگر وارد‌کننده‌ای خارج از این دید فعالیت کند محکوم به شکست است.
روابط چین و امریکا بر قیمت‌ها افزود
خداحافظی دو سلطان وارد‌کننده کاغذ، تنها گزینه به چشم آمده برای بهم ریختگی بازار کاغذ نیست روابط امریکا و چین هم بر بحران کاغذ ایران، افزوده است.قبل از آنکه روابط دو کشور سرد شود، امریکا کاغذهای ضایعاتی خود را به چین می‌داد تا این کشور نسبت به تولید کاغذ اقدام کند اما چند وقتی است که از این نوع کاغذها خبری نیست و همین امر سبب شده کارخانه کاغذ چین از حجم تولیدات خود بکاهد. دو کارخانه کاغذ کره هم از میزان تولیدات خود کاستند لذا این امر باعث شده که عرضه کاغذ جهانی سیر نزولی به خود بگیرد.
هنوز نمی‌دانیم مبنای ارز واردات کاغذ چیست؟
عامل دیگری که فعالان صنف کاغذ و کارشناسان به آن اشاره می‌کنند افزایش قمیت جهانی کاغذ است. سیدحسن میر باقری، رئیس انجمن واردکنندگان کاغذ مقوا و فرآورده‌های سلولزی، یکی از کسانی است که چنین امری را تأیید کرد.وی گفت: قیمت جهانی کاغذ بیش از 20 درصد افزایش یافته است لذا دلیل اصلی افزایش قیمت کاغذ در بازار به نرخ جهانی آن باز می‌گردد.اکنون میانگین قیمت کاغذ بر اساس کیفیت از 930 دلار تا 1030 دلار است. وی صحبت‌های ضد و نقیض در مورد برداشته شدن ارز مبادله‌ای برای واردات کاغذ هم بی‌تأثیر ندانست و افزود: چندی پیش خبر حذف ارز مبادله‌ای برای واردات کاغذ به گوش رسید لذا این امر بسرعت بر قیمت کاغذهای وارداتی اثر گذاشت و واردکنندگان برای افزایش قیمت خیز برداشتند اما بانک مرکزی چنین موضوعی را تکذیب و اعلام کرد ارز مبادله‌ای متوقف نشده است. اما از 4 روز پیش که برای تعیین تکلیف این موضوع درخواست خود را به بانک مرکزی ارسال کرده‌ایم هنوز جواب مشخصی نگرفته‌ایم که ارز متقاضی مبنای واردات کاغذ است یا مبادله‌ای.
کاغذ 10 درصد ارزان شد
وی در ادامه از جلسه‌ای صحبت کرد که طی آن قرار شد قیمت کاغذ تحریر روند کاهشی به خود بگیرد و کاغذ روزنامه که این روزها با کمبود شدید و حباب قیمتی مواجه شده است ساماندهی پیدا کند. وی گفت: قرار بر این است که میزان مصرف کاغذ روزنامه مشخص شود و بعد از آن واردات کاغذ مورد نیاز روزنامه‌ها به سایر واردکنندگان محول شود. طی سال‌های گذشته واردات کاغذ روزنامه دست افراد خاص بود و هیچ کس هم نمی‌توانست در آن ورود کند لذا دولت با هدف انحصار شکنی می‌خواهد واردات کاغذ را به سایر واردکنندگان بسپارد تا بازار کاغذ ساماندهی شود.میرباقری خاطرنشان کرد: قیمت کاغذ تحریر با همکاری بین ناشران، وزارت صنعت و چاپخانه داران از روز گذشته (یکشنبه)10 درصد ارزان شده است.قیمت هر بند کاغذ تحریر از 110 هزار تومان به 100 هزار تومان رسیده است و این روند ادامه دارد.
خبری از کاهش قیمت نیست
یکی از فعالان بازار ظهیر الاسلام کاهش قیمت را تأیید نکرد و گفت:قیمت‌ها به جای کاهش در حال افزایش است. قیمت هر بند کاغذ تحریر 80گرمی اکنون به 135 هزار تومان رسیده است.کاغذ روزنامه هم بدین شکل گران شده است.وی از کمبود کاغذ در بازار هم چند جمله‌ای صحبت کرد و افزود: متأسفانه بازار از ثبات 15 روز پیش خود خارج شده است و هیچ کس نمی‌داند چه اتفاقی خواهد افتاد.
احتکار حدود 5 هزار تن کاغذ روزنامه
منتشر نشدن چند روزنامه به‌دلیل نبود کاغذ طی روزها اخیر بازار شایعات را هم حسابی داغ کرده است.اما برخی از گفته‌ها که هنوز صحت و سقم آن توسط مدیران دولتی تأیید نشده حاکی از آن است که یکی از مؤسسات نشریاتی سرشناس کشور طی چند وقت اخیر به اندازه مصرف یکسال روزنامه‌های کشور یعنی حدود 4 هزار و 500 تن کاغذ خریداری کرده و در انبار خود گذاشته است.
انتظارها از وزارت ارشاد
طبق یک حساب سرانگشتی بر اساس تعداد روزنامه‌های کشور و میزان شمارگان آنها، میانگین مصرف روزانه کاغذ رول روزنامه بین 140 تا 150 تن است.با 25 روز کاری ماهانه میزان مصرف به 3هزار و 750 تن می‌رسد و در سال نیاز روزنامه‌ها
4 هزارو 500 تن است. شایعه دیگری که این روزها شنیده می‌شود کاهش عرضه کاغذ و گرانی مجدد آن است.
اما انجمن واردکنندگان کاغذ این شایعه را تکذیب کرد و گفت: حجم زیادی از کاغذ در گمرک‌های کشور است و بزودی ترخیص می‌شود لذا این گفته‌ها تنها با هدف گران کردن کاغذ در بازار است. از سوی مشکل کاغذ روزنامه‌ها هم بزودی حل خواهد شد.
اما در نهایت یک سؤال برای واردکنندگان کاغذ، انتشاراتی‌ها و سایر بخش‌ها ایجاد شده است و آن اینکه چرا وزارت ارشاد در این حوزه ورود نمی‌کند تا بازار این بخش بیش از این دچار تلاطم و شایعات نشود.
نیم نگاه
سال‌های دور دو نفر که لقب سلطان کاغذ را یدک می‌کشیدند از این بخش خداحافظی کردند
قیمت جهانی کاغذ بیش از 20 درصد افزایش یافته است لذا دلیل اصلی افزایش قیمت کاغذ در بازار به نرخ جهانی آن باز می‌گردد
چندی پیش خبر حذف ارز مبادله‌ای برای واردات کاغذ به گوش رسید لذا این امر بسرعت بر قیمت کاغذهای وارداتی اثر گذاشت
قیمت هر بند کاغذ تحریر 80گرمی اکنون به 135 هزار تومان رسیده است