رشد چهار برابری حجم معاملات بازار آتی سکه در روزهای اخیر با مقایسه آمارهای معاملاتی بازار در تابستان گذشته از وجود رونق در این بازار حکایت می‌کند. در این بازار، روزانه بیش از 330 هزار سکه مورد داد و ستد قرار می‌گیرد. افزایش تعداد خریداران و فروشندگان این روزهای بازار آتی سکه زیر سایه نقد شوندگی و عمق خوب بازار شکل گرفته است. کارشناسان رونق قرار دادهای بازار آتی سکه را تحت تأثیر رشد قیمت دلار دانسته و معتقدند که با نوسان رشد قیمت دلار از تیرماه در محدوده 3700تومان تا سطح بالای 4100 تومان در پاییز حجم و دامنه نوسان قیمتی این بازار افزایش یافته و مورد توجه فعالان اقتصادی بوده است. در پایان معاملات کاری هفته گذشته در بازار آتی سکه بیش از 20 هزار فقره داد و ستد با ارزشی در حدود 328 میلیارد تومان انجام گرفته است.
هر چند که به گفته فعالان این بازار ریسک خرید و فروش در بازار آتی در مقایسه با بازار سهام بسیار بالاست، اما سرعت نقدشوندگی یا همان تسویه در این بازار آن هم در ظرف کمتر از یک روز، این بازار را به بازاری جذاب برای سرمایه‌گذاران تبدیل کرده است. علی پروین کارشناس بازار آتی سکه، با بیان آنکه معامله‌گران در این بازار بر اساس پیش بینی از قیمت‌های آینده سکه اقدام به داد و ستد می‌کنند، در باره قراردادهای این بازار به «جامعه فردا» توضیح می‌دهد که سررسید‌ها در بازار آتی به شکل ماه‌های زوج و در آینده محاسبه شده، در حال حاضر قرار دادهای بازار آتی مربوط به دی ماه 96 تا شهریور ماه 97 بوده و معامله‌گران با فرض آنکه در شهریور 97 سکه توان دستیابی به قیمت‌های مد نظرشان را دارد در حال داد و ستد در بازار هستند. معامله‌گران برای داد و ستد در بازار آتی سکه مبلغی را به عنوان وجه تضمین نزد بورس کالای ایران قرار می‌دهند. همچنین به جهت اسلامی بودن معاملات بازار آتی سکه، بورس کالای ایران شرایط تحویل سکه از طرفین در پایان دوره معاملات را فراهم آورده و هر کدام از طرفین که مایل به دریافت یا تحویل سکه باشند، می‌توانند سکه را در سررسید مقرر به یکدیگر تحویل دهند. بسته‌های سکه بازار آتی ده عددی در نظر گرفته شده و از این طریق در مقایسه با بازار سبزه میدان تا حدودی ریسک را مدیریت کرده اند. وجه تضمین معامله در بازار آتی سکه در حال حاضر دو میلیون و پنجاه هزار تومان بوده که این رقم نسبت به قیمت‌های مورد معامله در بازار تغییر کرده و در طول سه ماه گذشته با توجه به افزایش قیمت سکه وجه تضمین نیز از محدوده یک میلیون و چهارصد هزار تومان تا سطح فعلی بالای دو میلیون تومان رشد داشته است. این کارشناس بازار آتی سکه، ریسک خرید و فروش در بازار آتی را در مقایسه با بازار سهام بسیار بالا دانست و افزود: یکی از عمده تفاوت‌های بازار آتی سکه نسبت به بازار سهام سرعت نقدشوندگی یا همان تسویه در این بازار بوده و مشتریان در این بازار ظرف کمتر از یک روز نقدینگی خود را دریافت می‌کنند. همچنین بازار آتی سکه در مقایسه با بازار سهام دو طرفه بوده و مشتریان نظیر بازارهای دلار و فارکس در خرید و فروش از بازار سود خواهند گرفت. از جذابیت‌های بازار آتی سکه نسبت به سهام می‌توان به خرید بیشتر از منابع مالی تان اشاره کرد.
او توضیح می‌دهد که شما در بازار آتی سکه با وجه تضمینی دو میلیون تومانی 10 سکه خریداری کرده و در صورتی که در بازار سود کنید، سودتان با ضریب 10 افزایش یافته و همچنین احتمال داشته زیان شما در معامله 10 برابر شود. دامنه نوسان در این بازار مثبت و منفی 5 درصد بوده و با توجه به ضریب 10 عملا مثبت و منفی 50 درصد است. پس با توجه به دامنه نوسان فراوان بازار آتی سکه از ریسک بالایی برخوردار بوده و عملا امکان دارد شما در طول یک روز معاملاتی و با توجه به دامنه نوسان بالای بازار، 50 درصد از دارایی تان را از دست دهید.
پروین با اشاره به آنکه روند قیمت دلار در دوره‌های رونق و رکود بازار آتی تأثیر‌گذار بوده، عنوان کرد: عوامل تأثیر‌گذار در بازار آتی سکه شامل قیمت دلار، انس جهانی طلا و حباب قیمتی سکه در داخل کشور‌اند. از آنجا که بازار معاملات آتی سکه در مقایسه با سهام کوچکتر بوده و حجم معاملات روزانه آن در محدوده پایینی بوده و از سمت بازار سهام نقدینگی چندانی به سوی خود جذب نکرده، باعث شده تا ریسک بالای خرید و فروش در بازار آتی سکه منجر به عدم حضور جدی معامله‌گران بازار سهام شود. با این حال، بازار آتی سکه برای صرافان و طلافروشان بازار جذابی بوده و این امکان را به آنها داده که به نوعی از بازار تامین مالی کنند و اقدام به خرید و فروش از بازار کرده یا در پایان سررسید قراردادها، نقدا و از طریق بورس کالای ایران داد و ستد کنند.
بازار آتی سکه در چند سال گذشته نسبت به روند قیمتی دلار از خود واکنش نشان داده و دوره‌های رونق و رکود این بازار بیشتر از هرچیزی نسبت به تغییرات قیمتی دلار حساس بوده.
او با بیان این نکته که ریسک خرید و فروش در نیمه دوم سال در بازار آتی به شدت افزایش داشته، ادامه داد: روند تغییرات قیمت دلار پس از روی کار آمدن حسن روحانی همواره بر مبنای افزایش آهسته در تابستان هر سال و افزایش با سرعت بیشتر در پاییز تا ارائه بودجه در آذر ماه به مجلس بوده و بازار آتی نیز که تحت تأثیر رشد قیمت دلار حرکت می‌کند، در چند سال گذشته از شهریور ماه تا بهمن ماه روند صعودی در حجم و تعداد معاملات داشته است. در نیمه اول سال شاهد روزانه بین 5 تا 7 هزار معامله با نوسان قیمتی 5 الی 10 هزار تومان هستیم، اما در نیمه دوم سال حجم معاملات تا 50 هزار در روز با نوسان قیمتی تا سطح 80 هزار تومان صورت می‌گیرد.
او یادآوری می‌کند که در نیمه دوم سال اکثر معامله‌گران فعال در بازار با نگاه خرید به این بازار ورود کرده و بازار از رونق خوبی برخوردار است. به این ترتیب، طبیعتا ریسک معاملات در نیمه دوم سال افزایش یافته و معامله‌گران باید با احتیاط بیشتری اقدام به داد و ستد کنند. در بازار آتی سکه امکان بازگشت قیمت و جبران زیان وجود نداشته و معامله‌گر تحت شرایطی که متضرر شود، اصطلاحا «کال مارجین» شده است. کال مارجین به شرایطی گفته شده که معامله‌گر 70 درصد سرمایه اش را از دست داده و باید وجه نقد جدیدی به حسابش واریز کرده تا ضرر را پوشش دهد. به طور مثال برخی از کسانی که در شهریور ماه فروشنده قیمت‌ها در تیرماه بوده تا به حال چندین بار کال مارجین شده‌اند. پس توجه به ریسک نوسانات قیمتی در بازار آتی سکه برای معامله‌گران الزامی بوده و باید با دقت و مطالعه بیشتری اقدام به داد و ستد کنند.
بازار آتی سکه که این روزها، به دنبال افزایش قیمت‌های سکه و به قولی گرم شدن بازار آن بیش از سایر دوره‌ها مورد توجه قرار گرفته است، در سال 87 با هدف کنترل سفته بازی در بازارهای غیرمجاز، زیرمجموعه بورس کالای ایران شکل گرفت. این بازار با هدف کنترل بازار خرید و فروش سکه در سبزه میدان تشکیل شده و از آنجا که معامله در بازار سبزه میدان از ریسک بالایی برخوردار بود این بازار در راستای کاهش ریسک و ایجاد امنیت در خرید و فروش ایجاد شد. شاید تنها مزیت بازار سبزه‌میدان نسبت به بازار آتی سکه را 24 ساعت بودن و غیرتعطیل بودن آن باید دانست. بازار آتی سکه از دو مجموعه قیمت و زمان تشکیل شده و به آرامی با نزدیک شدن به سررسید قراردادها قیمت به سطح قیمت‌های واقعی در بازار نقدی سکه در حرکت خواهد بود. معمولا بیشتر معاملات در بازار آتی سکه به داد و ستد نهایی سکه منجر نخواهد شد، اما در صورتی که مشتریان علاقه مند به دریافت یا پرداخت سکه‌ها باشند، می‌توانند پس از واریز وجه با دریافت معرفی نامه از کارگزاری‌ها و از طریق بورس کالای ایران اقدام به داد و ستدکنند.
منبع: جامعه فردا