اقتصاد بازار: بنگاه هاي كوچك و متوسط ازجمله مؤثرترين عوامل در رشدو توسعه اقتصادي و صنعتی كشورها محسوب مي شوند. ازاين رو در سال های گذشته موردتوجه سیاست گزاران و برنامه ریزان توسعه كشورها قرار گرفته اند. در ایران اگرچه بيش از 95 درصد واحدهای کسب وکار در گروه صنايع كوچك و متوسط قرار مي گيرند و از نظر تعدادی این صنایع می توانند موتور رشد و توسعه کشور باشند، امااين بنگاه ها سهم قابل توجهي در توليد ناخالص ملي وايجاد ارزش افزوده كسب ننموده واز كمبودهاي شديدي رنج مي برند.
بررسی های کارشناسانه نشان می دهد این مشکلات متأثر از عوامل درون بنگاهي وبرون بنگاهي متعددی است که جز با استفاده از نهادهای توسعه ای مدرنی همچون خوشه های صنعتی، ﻧﻈﺎمﻣﺒﺎدﻻت ﭘﯿﻤﺎﻧﮑﺎري ﻓﺮﻋﯽو افزایش همکاری واحد های صنعتی قابل رفع نمی باشد. راهبرد اصلی در این مدل انست که تلاش گردد ارتباط مناسبی بین بنگاه های اقتصادی در زنجیره ارزش و تامین قطعات صنعتی ایجاد شود. مشخص است اهمیت و اثرگذاری این نهادها و الگوهای ارتباطی زمانی ثابت می گردد که با توجه به اهداف این مراکز و ایحاد همکاری ها بین واحدها، میزان رشد صنعتی و کاهش تعطیلی و ناکارآمدی این نوع بنگاه ها کاهش یابد.
ﻧﻈﺎم ﻣﺒﺎدﻻت ﭘﯿﻤﺎﻧﮑﺎري ﻓﺮﻋﯽ (SPX)
همانطور که توضیح داده شد نظام مبادلات پیمانکاری فرعی (SPX) مشابه با خوشه های صنعتی به عنوان یکی از روش های مدرن توسعه صنعتی برای صنایع کوچک و متوسط مطرح است که فعالیت های توسعه ای خود را در زمینه صنایع پیمانکاری متمرکز نموده است. در این روش فرآیند واگذاری تولید قطعه ها و اجزای قابل مونتاژ اصلی یا فرعی و یا بخشی از خدمات مورد نیاز محصول نهایی از پیمانکار اصلی به یک یا چند بنگاه پیمانکاری سازماندهی شده و سعی می شود این چارچوب با حداکثر بهره وری و اثربخشی در سطح کشور پیاده سازی شود. بدیهی است در نظام تولید به ویژه در حوزه های صنعت تقسیم کاری که به این روش اصولی و برنامه ریزی شده انجام می پذیرد و پیمانکار فرعی (Subcontractor) براساس مشخصات فنی تعیین شده توسط پیمانکار اصلی (کارفرما) کار را انجام می دهد، توسعه کسب و کار صنعتی بین فعالان حوزه پیمانکاری و ارتقای روزافزون تخصص پیمانکار فرعی در یک یا چند فرایند فنی محقق می شود.
نظام مدیریت و برنامه ریزی توسعه پیمانکاری فرعی یا همان SPXکه ایده اولیه ایجاد آن در یونیدو از سال 1970 شکل گرفت و تا سال 1985 به شکل امروزی خود درآمد؛ با هدف تقویت توانایی صنایع کوچک و متوسط برای افزایش تولید و اشتغال زایی آن ها، به روزآوری فرایند های فنی و محصولات آن ها، بهبود قابلیت رقابت بین المللی آن ها، جلب سرمایه گذار، تشویق جایگزینی واردات و رشد صادراتمحصولات تولید شده فعالیت می کند.
در این الگوی توسعه، مراکز SPX که عمدتا غیر انتفاعی و متشکل از کارشناسان خبره و آموزش دیده بوده ومورد حمایت و پشتیبانی نهاد های غیر دولتی می باشندبه دنبال دسترسی به اهداف مشخصی هستند که مهمترین آن ها عبارتند از:
شناسایی، ایجاد و توسعه بازارهای جدید برای پیمانکاران
ارتقاء توانمندی و پتانسیل پیمانکار و کارفرما
تسهیل ارتباط کارفرما و پیمانکار و معرفی آن ها به یکدیگر
این مراکز برای دستیابی به اهداف فوق و براساس نوع و شرایط پیمانکاران و فضای پیمانکاری هر کشور خدماتی تعریف می گردد که مهمترین آن ها عبارتند از:
• جمع آوری، به روز رسانی، صحت سنجی و مدیریت اطلاعات پیمانکاران عضو
• تامین نیازهای کارفرمایان در زمینه شناخت پیمانکاران گوناگون متناسب با نیاز آن ها ( (Match Makingبراساس اطلاعات پیمانکاران عضو
• ارتقاء توان اجرایی اعضا از طریق ایجاد مشارکت ها، شبکه ها و کنسرسیوم های عملیاتی از اعضا
• معرفی توانمندی پیمانکاران به کارفرمایان از طریق رویدادها، مذاکرات و بازدیدهای رودرو شامل
• برنامه ریزی بازدید حضوری (Site Visit) کارفرمایان از توانمندی شرکت های پیمانکاری عضو یا به اصطلاح (partnership Day)
• معرفی توانمندی پیمانکاران عضو به کارفرمایان در جلسات رو در رو (B2B) یا به اصطلاح (Supply Day)
• تبلیغات و بازاریابی برای اعضا و پیمانکاران از طریق سازماندهی برگزاری، حضور، بازدید و .... در نمایشگاه ها، همایش ها و کنفرانس ها و به طور کلی رویدادهای بازاریابی مرتبط
• ارتقاء و توسعه توانمندی اعضا از طریق
• طراحی واجرای دوره های آموزشی مورد نیاز پیمانکاران
• ارائه مشاوره های تخصصی به اعضا از طریق ایجاد کلینیک های صنعتی در زمینه های مالی، حقوقی، قانونی، فنی، بازاریابی و...
• بهینه کاوی (Bench Marking) برای مقایسه و اندازه گیری سیستماتیک عملکرد اعضا با عملکرد بهترین صنعت
در راستای اهداف بهبود محیط کسب و کار و توسعه توان فعالین اقتصادی و با توجه به نقش عمده صنایع پیمانکاری در تولید ناخالص ملی (GDP) و صادرات غیر نفتی و تناسب آن با سیاست های اقتصاد مقاومتی، در سال 1388 برای نخستین بار مرکز مبادلات پیمانکاری فرعی با الگو برداری از SPX ترکیه در اصفهانو با ماموریت توسعه بازار و ارتقاء توانمندی پیمانکاران صنعتي استان، تحت نظر شرکت شهرک های صنعتی اصفهان فعالیت های خود را آغاز نمود. از سال 1392 و همزمان با سیاستگزاری و راهبری این مرکز توسط اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و كشاورزي اصفهان مرکز مبادلات پیمانکاری فرعی وارد فاز اجرایی و عملیاتی گردید.
از سال 1394 اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اصفهان پس از بررسی، برنامه¬ریزی و مشاوره از متخصصان مجرب با عقد قرارداد با سازمان توسعه صنعتی ملل متحد (یونیدو) در زمینه SPX، خدمات پیشرفته ای را در در جهت توسعه SMEsآغاز نمود که می تواند با حمایت و همکاری همه ارکان درگیر در موضوع، جهش چشمگیری در توسعه پیمانکاران صنعتی کشور با جهتگیری صادراتی ایجاد نماید. خدمات یونیدو که درچندگروه اصلی قابل ارائه می باشد عبارتند از:
شناسایی فرصت های سرمایه گذاری و تلاش جهت جذب سرمایه گذار خارجی در سطح کشور
معرفی پیمانکاران ایرانی در سطح بازار جهانی و توسعه بازار بین المللی اعضا
اتصال به شبکه جهانی SPXهای یونیدو
ممیزی دوره ای فعالیت های SPX
حوزه های فعالیت SPX
خدمات SPX در ایران برای اعضا فعال در زمینه های طراحی و ساخت قطعات، تجهیزات و ماشین الات در حوزه های صنعتی زیر ارائه می گردد:
صنایع فولادی
انرژی (نفت، گاز، پالایشگاه و پتروشیمی)
صنایع نیروگاهی
صنایع خودرو سازی (خودرو سبک و خودرو سنگین)
صنایع نساجی
کارخانجات صنعتی
پروژه های EPC
خدمات فنی، مهندسی
برخی از دستاوردها:
تهیه بانک اطلاعاتی جامع استان از پیمانکاران با استفاده از بانک های اطلاعاتی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی، خانه صنعت و معدن، شرکت شهرک های صنعتی استان، هیئت امنا، های ضهرک های صنعتی و ... و برقراراری ارتباط با بیش از 2500 پیمانکار استان
جمع آوری، صحت سنجی و ورود اطلاعات بیش از 200 پیمانکار و کارفرما در پورتال بین المللی Match Making یونیدو
توسعه بازار و مذاکره با کارفرمایان متعدد داخلی و خارجی (بیش از 100 کارفرمای داخلی و خارجی)و اخذ 300 هزار دلار پروژه خارجی و 77میلیارد ریال پروژه داخلی برای اعضا
رویداد های بازریابی و معرفی توانمندی پیمانکاران عضو به کارفرمایان از طریق برگزاری
• بیش از 30 بازدید حضوری (Site Visit) کارفرمایان از توانمندی شرکت های پیمانکاری عضو یا به اصطلاح (partnership Day)
• برگزاری بیش از 10جلسه رو در رو (B2B) یا به اصطلاح (Supply Day) برای معرفی توانمندی اعضا به کارفرمایان مدعو
تبلیغات و بازاریابی از طریق: سازماندهی برگزاری، حضور، بازدید و .... در نمایشگاه ها، همایش ها و کنفرانس ها و به طور کلی رویدادهای بازاریابی مرتبط
• آخرین مورد بزرگترین نمایشگاه صنعت جهان درHannover آلمان با تسهیلاتی ویژه همچوندعوتنامه از سازمان توسعه صنعتی ملل متحد(UNIDO)، اخذ ویزا، استفاده از فضای غرفه، چاپ کاتالوگ مشترک و بلیط ورود به نمایشگاه برای اعضا به صورت رایگان
• برنامه ریزی حضور در نمایشگاه پیمانکاری MIDEST پاریس از 16 تا 19 آذر ماه با تسهیلاتی ویژه همچوندعوتنامه از سازمان توسعه صنعتی ملل متحد(UNIDO)، اخذ ویزا، استفاده از فضای غرفه، چاپ کاتالوگ مشترک و بلیط ورود به نمایشگاه برای اعضا به صورت رایگان
برگزاری بیش از 12000 هزار نفر ساعت دوره های آموزشی جهت افزایش سطح بهره وری اعضا با نیازسنجی از پیمانکاران و آسیب شناسی از کارفرمایان
امکان استفاده اعضا SPX از خدمات مشاوره اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اصفهان به صورت رایگان
ارتباطات تجاری و بازرگانی با سایر SPXهای جهانی و ارتباطات مشاوره ای و بازاریابی با آن ها شامل توافق نامه همکاری با SPX ترکیه،SPX بصره، SPXاقلیم کردستان، SPX بغداد، SPXنیجریه، SPXموزامبیک و ....