برخورد سلیقه‌ای با واردکنندگان
چالش‌های ارزی و وارداتی در بازار موبایل از اواخر سال گذشته شروع شده و همچنان ادامه دارد. علاوه بر عدم تخصیص ارز واردکنندگان یک دوره با توقف ثبت سفارش دست و پنجه نرم کردند و حالا هم درگیر ابهامات نوع تخصیص ارز هستند. در هفته‌های گذشته برخی از واردکنندگان به «دنیای اقتصاد» اعلام کردند که بالاخره پس از مدت‌ها بلاتکلیفی مشکل تجار برای ثبت سفارش واردات انواع تلفن همراه رفع شده و می‌توانند ثبت سفارش کنند، اما به گفته آنها در نوع ارز تخصیص‌یافته ابهاماتی وجود دارد و همچنان نیز وارد‌کننده‌ای موفق به دریافت ارز نشده است. به نظر می‌رسد ماجرا از این قرار است که دیگر ارز تخصیص‌یافته برای واردات موبایل ارز نیمایی نیست و برای این موضوع ارز حاصل از صادرات غیر تخصیص داده می‌شود. با اینکه این گفته از مراجع رسمی اعلام و تایید نشده است، حالا برخی از فعالان به «دنیای اقتصاد» می‌گویند که به نظر می‌رسد یکی، دو شرکت ارز نیمایی دریافت کرده‌اند و با ورود کالاهای آنها بازار با دو قیمتی و نابسامانی مواجه شده است.
حسین روزبه، عضو انجمن موبایل ایران، در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» از اوضاع نامساعد بازار موبایل و تخصیص ارز نیمایی به برخی واردکنندگان و برخورد سلیقه‌ای سیاستگذار در این زمینه می‌گوید: «در حال حاضر گوشیهای با ارز نیمایی وارد بازار تلفن همراه شده و این موضوع باعث شده است تا تفاوت قیمتی در این بازار چشمگیر شود؛ به این صورت که برخی از مغازه‌ها یک مدل گوشی را با قیمت پایین و فروشنده دیگر همان گوشی را با قیمت بالاتر می‌فروشد. این شرایط باعث سردرگمی مشتریان شده و نمی‌دانند کدام قیمت واقعی است. ماجرا از این قرار است که ارز تخصیص داده نشده مربوط به اواخر سال گذشته را بدهند که به نظر می‌رسد ارز فقط بین یکی، دو شرکت خاص توزیع شده است. به همین دلیل با ورود کالاهای این شرکت‌ها قیمت‌ها در بازار دو قیمتی شده است.»
او در ادامه صحبت‌های خود این موضوع را مطرح می‌کند که سازمان تعزیرات هم نمی‌تواند به این موضوع ورود کند و دلیل آن هم نبود امکان تشخیص قیمت واقعی است. از سوی دیگر مشتریان بازار موبایل نیز تحت تاثیر محدودیت‌های ارزی و وارداتی با سردرگمی، کالاهای بی‌کیفیت، گران و بعضا تقلبی دست و پنجه نرم می‌کنند. علیرضا اسدی، یکی از فعالان بازار موبایل در این خصوص معتقد است که وضعیت حال حاضر بازار تلفن همراه در رکود، تلاطم و نابسامانی به سر می‌برد.
او دلیل این رکود و نابسامانی را در ممنوعیت واردات گوشیهای آی‌فون استاندارد و ورود مدل‌های غیراستاندارد این تلفن‌ها آن هم در آستانه رونمایی و عرضه جدیدترین مدل آی‌فون می‌داند و در این خصوص به «دنیای اقتصاد» توضیح می‌دهد: «در حال حاضر بازار از آی‌فون‌های ۱۳ ری‌پک‌شده پر است. این میزان گوشیهای بی‌کیفیت ارزبری بیشتری در مقایسه با ارزبری آی‌فون‌های استاندارد و جدید در سال‌های گذشته دارد. همین موضوع بازار موبایل را به‌شدت تحت تاثیر قرار داده است.»
بالاخره چالش‌های ارزی رفع می‌شود؟
در شرایطی که بازار تلفن همراه با تلاطم و نابسامانی‌های ارزی درگیر است، علیرضا اسدی، فعال بازار موبایل، این موضوع را مطرح می‌کند که ورود آی‌فون‌های بی‌کیفیت، بازار تعمیرات و خدمات پس از فروش موبایل را نیز تحت تاثیر قرار داده است. اسدی با بیان این مطلب می‌گوید: «واردکنندگان آی‌فون‌های بی‌کیفیت وارد کشور می‌کنند و مشتری نیز با فکر خرید گوشی نو با یک تلفن همراه تعمیری و کارکرده مواجه می‌شود که آن را گران‌‌تر از مدل با کیفیت همان گوشی خریده است.»
این فعال بازار موبایل در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به چالش‌های واردکنندگان و عدم تخصیص ارز بیان می‌کند که بخش عرضه بازار تلفن همراه به دلیل عدم شفافیت و پاسخگویی در تخصیص ارز در آشفتگی به سر می‌برد. او در ادامه با بیان این مطلب از احتمال تغییر وضعیت بازار موبایل در حوزه تخصیص ارز ابراز امیدواری می‌کند.
در حالی که فعالان بازار موبایل و مردم همچنان از ممنوعیت واردات گوشیهای آی‌فون و ورود بی‌کیفیت مدل‌های پایین این تلفن همراه هوشمند گله دارند، قرار است به زودی آی‌فون۱۶-جدیدترین مدل این تلفن همراه- وارد بازار شود و در این شرایط برخی از نمایندگان از ورود مجلس به موضوع رجیستری آی‌فون و لزوم پیگیری دولت چهاردهم در این خصوص می‌گویند.
مصطفی پوردهقان، نماینده دوره دوازدهم مجلس شورای اسلامی در هفته گذشته مطرح کرد: «رجیستری گوشی آی‌فون کار روتینی است که باید انجام شود و اگر اتفاقی برای رجیستری گوشیهای آی‌فون نیفتد، قطعا مجلس ورود می‌کند. به وزیر ارتباطات هم در جلسه کمیسیون صنایع گفتیم موضوعاتی را که در حد وزارتخانه می‌تواند حل شود، با یک قانون، بخشنامه و سیاستگذاری خوب حل کند. وزیر ارتباطات به ما قول رجیستری را داده است و ما منتظر اقدام او در این زمینه هستیم.»
با این حال ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز همچنان به دنبال قطع آنتن آی‌فون‌های ۱۴ و ۱۵ است و در این شرایط باید دید که دولت پزشکیان در ماه‌های آتی چه تغییری در رویه‌ای ایجاد خواهد کرد که مدت‌هاست بازار موبایل را دچار آشفتگی کرده است. علاوه بر این، در شرایطی که فعالان بازار موبایل از سال گذشته تاکنون ماه‌هاست که با محدودیت‌های ارزی و وارداتی دست و پنجه نرم می‌کنند و مشتریان این بازار نیز با کالاهای بی‌کیفیت، گران و بعضا تقلبی نقره‌داغ می‌شوند، باید منتظر ماند و دید که بالاخره دولت چهاردهم می‌تواند مقابل رویه معیوب اعمال ممنوعیت و محدودیت در واردات بایستد یا خیر؟