جزئیات تجارت ۹۹ با شریک اول

روند تجارت ایران با شریک اول خود یعنی چین در ۹ ماهه ۹۹ نسبت به مدت مشابه روند نزولی را طی کرده، هر چند تراز تجاری ایران با این کشور بهبود یافته است. بر اساس آمارهای منتشر شده توسط گمرک تجارت کالایی (صادرات و واردات) ایران و چین در ۹ ماه نخست سال ۹۹ حدود ۴/ ۱۳ میلیارد دلار بوده که این میزان نسبت به مدت مشابه سال ۹۸ با کاهش حدود ۱۵ درصدی مواجه شده است. از رقم تجارت ۹ ماهه نخست سال ۹۹ حدود ۴/ ۶ میلیارد دلار مربوط به صادرات ایران به چین و ۷ میلیارد دلار مربوط به واردات ایران از چین بوده که هر دو نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش داشته‌اند. ارزش صادرات ایران به چین نیز حدود ۱۵ درصد و ارزش واردات ایران از چین در مدت مذکور حدود ۷/ ۱۴ درصد کاهش یافته است. تراز تجاری ایران با چین در ۹ ماهه نخست سال ۹۹ بهبود یافته (حدود ۶۰ میلیون دلار) و به منفی ۵۵۴ میلیون دلار رسیده است. این کاهش عمدتا به علت کاهش بیشتر در واردات ایران از چین در مقایسه با کاهش صادرات ایران به چین نسبت به ۹ ماهه نخست ۹۸ بوده است.

روند فصلی

بر اساس داده‌هایی که از سوی معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران منتشر شده، بررسی روند فصلی ارزش صادرات کالایی ایران به چین از ابتدای سال ۹۸ نشان می‌دهد طی دو فصل اخیر (فصل دوم و سوم ۹۹) صادرات ایران به چین روند افزایشی را طی کرده است. در فصل سوم ۹۹ صادرات ایران به چین حدود ۳/ ۲ میلیارد دلار بوده که نسبت به فصل گذشته با افزایش حدود ۴۷ درصدی و نسبت به فصل مشابه سال قبل با کاهش ۴/ ۵ درصدی همراه بوده است. واردات ایران از چین نیز پس از آنکه در فصل نخست ۹۹ نسبت به فصل گذشته با کاهش شدیدی مواجه شده بود، در ادامه روند صعودی را تا فصل سوم ۹۹ در پیش گرفته و به حدود ۷/ ۲ میلیارد دلار رسیده است. این رقم نسبت به فصل گذشته ۱۱ درصد افزایش و نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته حدود ۷ درصد کاهش یافته است. تجارت ایران با چین نیز برای دومین فصل پیاپی روند صعودی را تجربه کرده و در فصل سوم ۹۹ به ۹۴/ ۴ میلیارد دلار رسیده که نسبت به فصل گذشته ۲/ ۲۵ درصد افزایش و نسبت به فصل سال ۹۸ حدود ۶ درصد کاهش یافته است. تراز تجاری ایران از ابتدای سال ۹۸ همواره با نوسانات زیادی همراه بوده است. این تراز در فصل سوم سال ۹۹ نسبت به فصل گذشته حدود ۴۷ میلیون دلار بهبود یافته و به منفی ۳۶ میلیون دلار رسیده است.

همچنین تراز تجاری ایران با چین در ۹ ماه نخست سال ۹۹ بهبود یافته (حدود ۶۰ میلیون دلار) و به منفی ۵۵۴ میلیون دلار رسیده است.

کالاهای عمده صادراتی به چین

گروه‌های کالایی عمده صادراتی ایران به چین مشخص شده است. در میان این گروه کالاها طی ۹ ماه نخست ۹۹ پلاستیک و انواع آن با سهم ۳۸ درصدی بیشترین سهم از صادرات ایران به چین را طی مدت مذکور به خود اختصاص داده است. ارزش صادرات ایران در این گروه کالایی در ۹ ماهه ۹۹ حدود ۲ میلیارد دلار بوده است. گروه مواد شیمیایی آلی و گروه چدن، آهن و فولاد نیز با سهم ۲۵ درصدی (۳/ ۱ میلیارد دلار) و ۱۵ درصدی (۷۷۳ میلیون دلار) دومین و سومین گروه بزرگ صادراتی ایران به چین در مدت مذکور هستند.

مطابق آمارهای گمرک طی ۹ ماه نخست سال ۹۹ در میان اقلام صادراتی ایران به چین ارزش صادرات پلی‌اتیلن گرید فیلم با وزن مخصوص (چگالی) کمتر از ۹۴ درصد حدود ۸۰۶ میلیون دلار بوده که با سهم ۳/ ۱۵ درصد بیشترین سهم از ارزش صادرات ایران به این کشور را به خود اختصاص داده است. متوسط قیمت صادراتی این محصول به چین ۸۷۸ دلار به ازای هر تن بوده است. پس از این محصول صادرات متانول و پلی‌اتیلن گرید فیلم با وزن مخصوص (چگالی) ۹۴ درصد یا بیشتر با سهم ۲/ ۱۴ درصد (حدود ۷۵۰ میلیون دلار) و ۶/ ۱۰ درصد (حدود ۵۶۱ میلیون دلار) قرار دارند. متوسط قیمت صادراتی این دو محصول طی ۹ ماهه نخست ۹۹ به ترتیب ۱۳۱ دلار به ازای هر تن و ۷۸۸ دلار به ازای هر تن است. به‌طور کلی در ۹ ماهه سال ۹۹ بیش از ۹۴ درصد ارزش صادرات کالا ایران به چین مربوط به ۳۰ قلم کالاست.

صادرات مواد غذایی و کشاورزی به چین

طی ۹ ماهه ۹۹ ایران حدود ۴۵۸ میلیون دلار مواد غذایی و کشاورزی به چین صادر کرده است. حدود ۹۳ درصد از ارزش صادرات این اقلام به چین به پسته با پوست تازه یا خشک اختصاص داشته است. ایران طی این مدت حدود ۴۲۳ میلیون دلار از این محصول با متوسط قیمت ۶۲۴۳ دلار بر تن به چین صادر کرده است. دو کالای عمده غذایی و کشاورزی صادراتی دیگر ایران به چین «انجیر خشک» و «زعفران در بسته‌بندی بیش از ۳۰ گرم» بوده که به ترتیب با صادرات ۳/ ۹ میلیون دلار و ۷/ ۵ میلیون دلار سهم‌های ۲ درصدی و یک درصدی از ارزش کل صادرات محصولات غذایی و کشاورزی ایران به چین را تشکیل می‌دهد. متوسط قیمت این دو محصول به ترتیب ۲۹۹۳ و ۶۴۳هزار و ۴۳۰ دلار به ازای هر تن است.

در میان اقلام صادراتی ایران به چین طی ۹ ماه نخست ۹۹ سه کالای دوربین مداربسته، اجزا و قطعات و متفرعات برای آلات و وسایل و ماشین‌های مشمول ردیف ۹۰۳۱ و زعفران در بسته‌بندی بیش از ۳۰ گرم به ترتیب با میانگین قیمت ۱۵۵۵ دلار، ۱۱۹۸ دلار و ۶۴۳ دلار به ازای هر کیلوگرم بالاترین میانگین قیمت اقلام صادراتی را طی مدت مذکور به خود اختصاص داده‌اند. هر سه این کالاها سهم ناچیزی کمتر از یک درصد از کل ارزش صادرات ایران طی ۹ ماه نخست ۹۹ به چین را دارند.

عمده‌ترین گروه‌های کالایی وارداتی از چین

گروه‌های کالایی عمده وارداتی ایران از چین مشخص شده است. در میان این گروه کالاها طی ۹ ماه نخست ۹۹ ماشین‌آلات و دستگاه‌های برقی و اجزا و قطعات آنها با سهم ۲۱ درصدی بیشترین سهم از واردات ایران را از چین طی مدت مذکور به خود اختصاص داده است. ارزش واردات ایران در این گروه کالایی در ۹ ماهه ۹۹ حدود ۵/ ۱ میلیارد دلار بوده است.

گروه رآکتورهای هسته‌ای، دیگ‌های بخار و آبگرم، ماشین‌آلات و وسایل مکانیکی، اجزا و قطعات آنها و گروه قطعات منفصله ماشین‌آلات راه‌سازی، خودرو و سایر ماشین‌آلات و وسایل نقلیه موتوری CBU نیز با سهم ۲۰ درصدی (۴/ ۱ میلیارد دلار) و ۹ درصدی (۶۲۹ میلیون دلار) دومین و سومین گروه کالایی بزرگ وارداتی ایران از چین در مدت مذکور است.

با توجه به آمارهای منتشر شده توسط گمرک طی ۹ ماه نخست سال ۹۹ در میان اقلام وارداتی ایران از چین، ارزش واردات الکترودهای زغالی برای کوره‌ها حدود ۲۶۸ میلیون دلار بوده که سهم ۸/ ۳ درصدی بیشترین سهم از ارزش کل واردات ایران از این کشور را به خود اختصاص داده است. متوسط قیمت واردات این محصول از چین ۲۷۱۲ دلار به ازای هر تن بوده است. پس از این محصول، واردات محصولات از آهن یا فولاد غیر‌ممزوج تخت و گرم نوردشده به شکل غیر‌طومار، با پهنای ۶۰۰میلی‌‌متر یا بیشتر به ضخامت بیشتر از ۱۰ میلی‌متر و عرض بیشتر از ۱۸۵۰ میلی‌‌متر و قطعات منفصله برای تولید خودروی سواری با حجم سیلندر ۲۰۰۰ سی‌سی با ساخت داخل ۱۴ درصد تا کمتر از ۳۰ درصد به استثنای لاستیک با سهم ۵/ ۳ درصد (حدود ۲۴۲ میلیون دلار) و ۴/ ۲ درصد (حدود ۱۶۶ میلیون دلار) قرار دارند. متوسط قیمت واردات این دو محصول طی ۹ ماه نخست ۹۹ به ترتیب ۱۰۶۱ دلار به ازای هر تن و ۶۸۱۵ دلار به ازای هر تن است. به‌طور کلی در ۹ ماهه سال ۹۹ بیش از ۳۰ درصد ارزش واردات کالا ایران از چین مربوط به ۳۰ قلم کالاست.