اپلیکیشنهای تجاری در مسیر توسعه قرار گرفتند. درحالیکه پیش از این سیاستگذار سامانههایی را در حوزه بازرگانی داخلی برای رصد آنلاین قیمت کالا و خدمات طراحی کرده بود، در جدیدترین گام از این برنامه، فاز نخست «اپلیکیشن راهنمای تجارت» که ماموریت اصلی آن شفافسازی آماری و فرآیندهای تجاری است، با حضور متولیان و فعالان بخشخصوصی رونمایی شد. در این چارچوب، مسوولان دولتی به تبیین کارکردهای این اپلیکیشن جدید پرداختند و نمایندگان بخشخصوصی انتظارات خود را از این سازوکار تجاری مطرح کردند. مطابق اظهارات سیاستگذاران تجاری، مقرر شده است که آخرین قوانین و مقررات، آمار و اطلاعات، همچنین بخشنامههای تجاری در اپلیکیشن مزبور تجمیع و به سهولت در اختیار صادرکنندگان و واردکنندگان گذاشته شوند.
در واقع هدف از راهاندازی اپلیکیشن مذکور این است که ابزارهای نوین اطلاعرسانی در اختیار تجار قرار گیرد و امکان جستوجوی آنلاین کدهای تعرفه کتاب مقررات صادرات و واردات برای بازرگانان فراهم شود. ضمن آنکه قرار است در آینده، فازهای جدیدتری به این اپلیکیشن تجاری اضافه شود تا ارتباط میان مدیران و تجار را تسهیل کند. اما از سوی دیگر، فعالان اقتصادی حاضر در مراسم رونمایی از «اپلیکیشن راهنمای تجارت» که با حضور رئیسکل سازمان توسعه تجارت برگزار شد، مطالبات خود را از این سازوکار جدید تجاری در حضور سیاستگذاران مطرح کردند. در این راستا، محور اصلی مطالبات مطرح شده، حول «روزآمد بودن» اطلاعات ارائه شده به فعالان اقتصادی متمرکز بود. به اعتقاد نمایندگان بخشخصوصی، ارائه بهنگام اطلاعات از طریق این سازوکار جدید میتواند منتج به بهبود محیط کسبوکار کشور شود؛ اتفاقی که همواره بهعنوان یکی از دغدغههای فعالان مطرح بوده است. بر این اساس، با توجه به اینکه حوزه تجارت خارجی ارتباط مستقیمی با آمار و ارقام دارد، ضرورت روزآمدی اطلاعات برای تجار در این سامانه کاملا احساس میشود، بهگونهایکه از این طریق، آمار مرتبط با مقاصد و بازارهای هدف صادراتی به سهولت در اختیار ذی نفعان قرار گیرد. از یک زاویه دید کلی، «روزآمدی آمار و اطلاعات»، «توزیع شفاف و سریع اطلاعات»، «دسترسی اپلیکیشن به اطلاعات دستگاههای دولتی»، «آنلاین بودن» و «ثبت اطلاعات بخشخصوصی و اتاق بازرگانی در اپلیکیشن از طریق تعامل با سازمان توسعه تجارت» از جمله مهمترین مطالبات نمایندگان بخشخصوصی از این محیط مجازی جدید است. به اعتقاد ناظران، خروجی اپلیکیشن مزبور باید بهگونهای طراحی شود که از تبعیض و رانت جلوگیری کند و شرایط برای کلیه تجار یکسان باشد، یعنی افرادی که قصد دارند به سازمانهای تصمیمساز با هدف دستیابی به اطلاعات تجاری نزدیک شوند، نتوانند به مسیر ویژهای برای دستیابی به آمار و اطلاعات دست پیدا کنند. در واقع از نگاه کارشناسان، وجه مهمی از کارکرد اپلیکیشن راهنمای تجارت، باید به سمت رانتزدایی اطلاعاتی سوق پیدا کند تا هر فرد عادی که وارد عرصه تجارت میشود، جدا از نزدیک بودن یا دور بودنش به سازمانهای ارائه دهنده اطلاعات، به راحتی بتواند به دادههای تجاری دست یابد. بنابراین، عدالت در توزیع آمار یکی از مطالبات در طراحی این اپلیکیشن به حساب میآید.
براساس گزارش خبرگزاری مهر، محمد لاهوتی، رئیسکنفدراسیون صادرات ایران در مراسم مذکور گفته است: این اپلیکیشن با ارائه آخرین اطلاعات و آمار مرتبط با بازارهای هدف و کالاهای صادراتی ایران، تجارت خارجی را تا حدودی تسهیل خواهد کرد و میتواند با ارائه بهنگام اطلاعات به صادرکنندگان و واردکنندگان، در بهبود محیط کسبوکار موثر باشد؛ امری که همواره بهعنوان یکی از مطالبات بخشخصوصی مطرح بوده است. به گفته لاهوتی، دسترسی این اپلیکیشن به پرتال و بخشی از اطلاعات دستگاههای دولتی مرتبط میتواند یاریرسان تجار و فعالان اقتصادی باشد؛ این درحالی است که باید تاکید کرد که بهروزرسانی لحظهای و آنلاین این اپلیکیشن اقدامی بسیار مهمتر از راهاندازی آن است؛ چراکه خلق یک اپلیکیشن کار پیچیدهای نیست، ولی پویا و زنده نگه داشتن آن امری مهم بهشمار میرود.
همچنین مظفر علیخانی، معاونت استانها و تشکلهای اتاق ایران نیز گفت: فعالیت این اپلیکیشن در بخش اطلاعرسانی سیاستهای ارزی و آمار و اطلاعات تجاری میتواند حاکمیت و تشکلهای اقتصادی را به هم نزدیکتر کند تا به بازارهای صادراتی بیشتری متصل شویم و پیوندهایی میان ایران و اقتصاد جهانی ایجاد شود. به گفته علیخانی، این اپلیکیشن بهعنوان گام نخست ارزشمند است، اما بدون تردید نیاز به فعالیت بیشتر دارد؛ بهویژه اینکه بخش تجارت، بر پایه آمارها و اطلاعات است. بنابراین آمار و ارقام باید به سرعت بهروز شود و کاربردی باشد تا تجار بتوانند به سرعت و بهموقع از آن استفاده کنند. در عین حال، نیاز است که سازمان توسعه تجارت تعامل و همکاری بیشتری با اتاق بازرگانی ایران داشته باشد تا اطلاعاتی که در اتاق ایران تولید میشود بهعنوان یک مرکز اطلاعاتی در دسترس تجار قرار گیرد. وی افزود: این اپلیکیشن میتواند چند زبان داشته باشد تا از تمام نقاط دنیا قابل استفاده باشد. وی افزود: خروجیهای این اپلیکیشن میتواند از تبعیض و رانت جلوگیری کند؛ بهخصوص اینکه هر فرد با نزدیک شدن به افراد و سازمانهای تصمیم ساز نمیتواند با سرعت بیشتر به اطلاعات دسترسی پیدا کند.
براساس گزارش سازمان توسعه تجارت، حمید زادبوم، رئیسکل این سازمان، اعلام کرد: همیشه نوک تحریمها متوجه تجارت خارجی و فرآیندهای تجاری ایران بوده است؛ چراکه صادرات و واردات همیشه رگ حیاتی تجارت بوده، به خصوص در شرایط فعلی، گردش ارز احیاگر تجارت خارجی است؛ این درحالی است که امسال موفق شدیم بیشترین ذخایر استراتژیک و کالاهای اساسی را برای تنظیم بازار کشور داشته باشیم. وی افزود: براساس سیاستهای اقتصاد مقاومتی، برنامه توسعه صادرات را با قوت پیش برده و صادرات غیرنفتی را در سرلوحه برنامهها و حمایتهای خود قرار دادهایم که بر این مبنا، سازمان توسعه تجارت، تولید را بهعنوان پیشران توسعه همهجانبه کشور ارج مینهد؛ چراکه در نهایت پیش رفتن تولید، صادرات کشور را افزایش خواهد داد. زادبوم با تشریح بسته حمایت از صادرات، اظهار کرد: یک بخش از این بسته، تسهیلات ریالی است و از سوی صندوق توسعه ملی، قرار است ٢٠٠٠ میلیارد تومان در اختیار نظام بانکی قرار دهد و در این رابطه، با بانکهای عامل قرارداد بسته خواهد شد؛ ضمن اینکه بخش دیگر این بسته حمایتی، کمکهای بلاعوض را شامل میشود که بهعنوان حمایت از توسعه صادرات غیرنفتی، منابع را بهعنوان مشوق از طریق سازمان توسعه تجارت پرداخت کنیم که این کار درحال پیگیری است. وی افزود: هر مقدار از منابعی که در مجلس شورای اسلامی در قالب قانون بودجه مصوب و از طریق سازمان برنامه و بودجه تخصیص داده میشود را توزیع میکنیم؛ در واقع به میزانی میتوانیم بسته حمایتی را اجرا کنیم که سازمان برنامه و بودجه در اختیار ما قرار میدهد. به هر حال، این بسته بخشهایی دارد که ممکن است تمامی آن محقق نشود. به گزارش «ایرنا» عباس خالقی تبار، مدیرکل دفتر خدمات تجاری سازمان توسعه تجارت ایران نیز گفت: نیازهای تجار را در این برنامه در نظر گرفته و تلاش کردهایم آخرین مقررات و قوانین، آمار و اطلاعات و بخشنامهها را در اپلیکیشن لحاظ کنیم. وی بهبود مستمر، نصب آسان و اشتراکگذاری موثر را از جمله ویژگیهای این اپلیکیشن دانست و افزود: اسناد نیز در این برنامه، قابلیت اشتراکگذاری دارد. به گفته خالقیتبار، هدف از ایجاد این اپلیکیشن آن است که ابزارهای نوین اطلاعرسانی با هدف فراهم شدن دسترسی سریع و آسان در اختیار تجار قرار گیرد. وی تصریح کرد: این اپلیکیشن امکان جستوجوی آنلاین کدهای تعرفه کتاب مقررات و صادرات را برای بازرگانان فراهم میکند. علی رهبری، رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی نیز ابراز امیدواری کرده هر فردی که میخواهد وارد کار تجارت شود، بتواند اطلاعات دقیق را از طریق این سامانه بهدست آورد.