رئیس سازمان توسعه تجارت ایران با اشاره به اینکه پسته، فرش و خرمای ایران بعد از آبان ماه با تعرفه صفر به اوراسیا صادر شد، گفت: «اما در مقابل کالاهای اساسی از اوراسیا بدون ارائه تخفیف تعرفه‌ای وارد شد.»
به این معنی که صادرکنندگان ما تعرفه گمرکی پرداخت نکردند اما اوراسیا با پرداخت تعرفه‌های گمرکی به ایران کالا صادر کرده است.
به‌گزارش فارس، حمید زادبوم با اشاره به موافقتنامه موقت بین جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا با اشاره به آمارهای تجارت بین جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا توضیح داد: «لازم است در شیوه اعلام آمار تجارت در اقلام مشمول موافقتنامه موقت بین جمهوری اسلامی ایران و این اتحادیه اصلاحاتی صورت پذیرد. باید بین واردات کالاهای مشمول تخفیف تعرفه و واردات کالاهایی که بدون تخفیف و با تعرفه‌ای همانند سایر کشورها از اتحادیه اقتصادی اوراسیا وارد می‌شوند و همین‌طور نوع کالاها تفکیک قائل شد.»
رئیس سازمان توسعه تجارت ایران افزود: «بر این اساس لازم است این ملاحظات، در تحلیل‌های آماری و تحقیقات در خصوص تجارت بین جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا در چارچوب موافقتنامه مذکور، مورد توجه ویژه قرار گیرد تا منجر به برداشت‌های ناصحیح در خصوص میزان واردات و صادرات ناشی از تخفیف تعرفه‌ای این موافقتنامه نشود.»
زادبوم تصریح کرد: «با توجه به تغییرات کتاب مقررات در سال 1398، فهرست ترجیحات اعطایی ایران به اوراسیا، شامل 380 ردیف کد هشت رقمی شده است که از این تعداد در 170 ردیف هیچ گونه تخفیفی به طرف اوراسیایی تعلق نگرفته و حقوق ورودی برای کالاهای وارداتی از کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا با سایر کشورها هیچ تفاوتی ندارد.»
به‌گفته زادبوم، در واقع جمهوری اسلامی ایران در خصوص برخی از این اقلام تنها متعهد به عدم افزایش تعرفه شده و در مواردی نیز تعرفه سال 98 از سقف مورد توافق طرفین در سال 2017 پایین‌تر آمده لذا تعرفه 1398 ملاک عمل قرار گرفته است و تخفیفی به اوراسیا اعطا نشده است. در این میان، مقایسه آمارهای واردات و صادرات در چارچوب موافقتنامه توجه به تفکیک این اقلام از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ در غیر این صورت آمارها می‌توانند گمراه‌کننده و حاوی اطلاعات نادرست باشند.
واردات 32 میلیون دلار با تخفیف تعرفه‌ای
رئیس سازمان توسعه تجارت ایران می‌گوید که طبق گزارش دفتر همکاری ایران و اوراسیا در سازمان توسعه تجارت ایران و بر اساس آمارهای گمرک جمهوری اسلامی ایران، واردات ایران از مجموع پنج کشور عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا در کل فهرست اعطایی جمهوری اسلامی ایران به اوراسیا در آبان ماه 1398 (زمان اجرایی شدن موافقتنامه) 91.8 میلیون دلار بوده که از این میزان 60 میلیون دلار (66 درصد) در 170 ردیف کالاهایی بوده که هیچ تخفیف تعرفه‌ای به اوراسیا تعلق نگرفته است و تنها 31.8 میلیون دلار (34 درصد) امکان استفاده از تخفیف تعرفه‌ای را داشته‌اند.
 زاد بوم افزود: نکته مهم این است که از 15 ردیف اول واردات از اوراسیا در فهرست اعطایی ایران در آبان ماه 98 یعنی زمان اجرایی شدن موافقتنامه فیمابین، 14 ردیف از جمله ذرت دامی، بذر جو، چوب از تیره سوزنی، گوشت بره، عدس، کاغذ به‌صورت رول و.... مشمول هیچ تخفیف تعرفه‌ای به اوراسیا نشده‌اند. این اقلام عمدتاً مورد نیاز بوده و جزو کالاهای اساسی محسوب می‌شوند و قبل از اجرایی شدن موافقتنامه نیز میزان واردات از اوراسیا در این اقلام بالا بوده و بیش از 75 درصد از واردات ما از این اتحادیه را تشکیل می‌دهند.
36 میلیون دلار صادرات با تخفیف
به‌گزارش ایسنا، رئیس سازمان توسعه تجارت ایران توضیح می‌دهد: در آبان 98، صادرات ایران به اوراسیا در کل اقلام ترجیحی اعطایی اوراسیا به ایران، حدود 42 میلیون بوده است (در سطح کد شش رقمی). با توجه به اینکه از 503 ردیف اعطایی اوراسیا در 44 کد تثبیت تعرفه صورت گرفته است، میزان تقریبی صادرات کشورمان به مجموع کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا، در اقلام تخفیف گرفته شده 36 میلیون دلار (85 درصد) و در تثبیت تعرفه 6 میلیون دلار (15 درصد) است.
به‌گفته معاون وزیر صنعت، در 15 قلم عمده صادراتی به اوراسیا در فهرست ترجیحی تنها یک کد مشمول تثبیت بوده و 14 ردیف دیگر مشمول دریافت تخفیف تعرفه‌ای از اتحادیه اوراسیا می‌باشند. در فهرست صادراتی ایران اقلام مهمی مانند پسته، خرما، پرتقال، فرش هستند که تعرفه واردات اوراسیا از ایران برای این اقلام صفر شده است.
در همین حال، جدیدترین آمار ارائه شده از سوی رئیس سازمان توسعه تجارت نشان می‌دهد که پس از چند ماه پیشی گرفتن آمار واردات از صادرات، سرانجام در پایان آذر، تراز تجاری ایران مثبت شده است.
افزایش صادرات غیر نفتی
با وجود تأثیراتی که تحریم‌های غیرقانونی امریکا بر ضد اقتصاد و مردم ایران بر میزان تجارت خارجی کشور گذاشته، همچنان صادرات غیرنفتی ایران توانسته به عملکرد خود در بازارهای بین‌المللی ادامه دهد.
هرچند از ابتدای سال‌جاری، با تغییر در مبنای قیمتی کالاهای صادراتی به وسیله گمرک، ارزش صادرات ایران کاهش یافته اما افزایش صادرات وزنی ایران در ماه‌های گذشته نشان می‌دهد که تاجران ایرانی توانسته‌اند عملکرد خود در بازارهای موجود را تثبیت کنند.
تنها موضوعی که باعث ایجاد ابهام در عملکرد تجاری ایران در سال‌جاری شده بود، منفی شدن تراز تجاری کشور و بالا رفتن عدد واردات از صادرات کالا بود. موضوعی که آمارهای جدید ارائه شده از سوی رئیس سازمان توسعه تجارت نشان می‌دهد که تا پایان آذر ماه تغییر روند داده است.
طبق اعلام حمید زادبوم، ایران در ۹ ماهه ابتدایی امسال، حدوداً ۳۱.۹ میلیارد دلار صادرات غیر نفتی داشته و در همین مدت ۳۱.۸ میلیارد دلار نیز میزان واردات ایران بوده است. به این ترتیب پس از چند ماه منفی شدن تراز، در پایان آذر، تراز تجارت سالانه ایران مثبت ۱۰۰ میلیون دلار شده است.
این آمار نشان از حفظ روند صادراتی ایران در آذر ماه و کاهش قابل توجه سرعت واردات در این ماه دارد. در هشت ماهه نخست امسال ۲۷ میلیارد دلار کالا از کشور صادر شده و در مقابل آن ۲۸.۴ میلیارد دلار وارد شده است که براین اساس تراز تجاری کشور ۱.۴ میلیارد دلار منفی بوده است. به این ترتیب در یک ماهه گذشته صادرات توانسته این فاصله را جبران کند.
در کنار آن، در پایان سال ۹۷، ایران توانسته بود حدوداً ۴۴ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی را به ثبت برساند و هرچند در سال‌جاری با توجه به تغییر در قیمت پایه صادراتی احتمال کاهش آمارها دور از ذهن نیست اما در صورت حفظ روند فعلی، صادرات غیرنفتی کشور امسال نیز از مرز ۴۰ میلیارد دلار عبور خواهد کرد.
همچنین در سال گذشته ۴۲.۶ میلیارد دلار کالا به ایران وارد شد تا در پایان سال ۱۳۹۷، تراز تجاری ایران مثبت ۱.۷ میلیارد دلار باشد. عددی که برای تکرار آن در سال‌جاری، باید روند آغاز شده در آذر ماه امسال ادامه پیدا کند.