هرچند بازار ارز و به تبع آن طلا در ماههای اخیر روزهای آرامی را سپری میکنند، ولی در ابتدای شهریور ماه برخی تحولات دیپلماتیک و موضع گیریها تأثیر زیادی در بازار داشت، تأثیری که به اعتقاد کارشناسان بهدلیل خوشبینی به آینده ایجاد شده است.
برهمین اساس سفر محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان به پاریس و دیدار با امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه در روز نخست شهریور، نخستین سیگنال مثبت به بازارها بود که تا حدی توانست روی روند بازارها تأثیر بگذارد. اما در روز چهارم شهریور ماه 2 رخداد مهم و همزمان باعث شد تا سمت و سوی بازارها تغییر کند. دراین روز از یک سو وزیر امورخارجه ایران برای بار دوم برای مذاکره با رئیس جمهوری فرانسه به محل برگزاری اجلاس «جی 7» که رئیس جمهوری امریکا نیز در آن حضور داشت، رفت و از طرف دیگر حسن روحانی رئیس جمهوری کشورمان در همایش ارائه دستاوردهای دولت تدبیر و امید در توسعه زیرساختهای روستایی با اعلام اینکه «اگرملاقات با کسی به نفع مردم کشور باشد، دریغ نخواهم کرد» موجی از خوش بینی به احتمال از سرگیری مذاکرات و تعدیل تحریمها، در اقتصاد و میان فعالان بازار ایجاد کرد. این جو خوش بینی بسرعت در شاخص بازارها نیز خود را نمایان کرد. از یک سو قیمتها در بازار ارز و طلا افت قابل توجهی را تجربه کرد و از سوی دیگر رشد شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران نیز تشدید شد.
علاوه بر این اخبار مثبتی که از فعال شدن کانال مالی «اینستکس» که از طریق انتقال پول از بانکهای سوئیسی به اماراتی در قالب سه قسط 5 میلیارد یورویی صورت میگیرد نیز خوش بینی را درمیان فعالان اقتصادی تقویت کرد. درحالی که کانال مالی اینستکس در ماههای اخیر به دلایل مختلف سیاسی و اقتصادی راهاندازی نشده است، عملیاتی شدن آن و ورود نفت به آن میتواند تأثیر مهمی در سهولت نقل و انتقالات مالی و کاهش محدودیتها داشته باشد.
درواقع فعالان بازار بهدلیل اینکه تحولات دیپلماتیک در اقتصاد و بازارها از ناحیه کاهش محدودیتهای تحریم، رشد صادرات، گشایش در نقل و انتقالات بانکی تأثیر قابل توجهی دارد، به استقبال این تحرکات در داخل و خارج از مرزهای کشور میروند.
اما پس از تغییر این شرایط و کاهش دوباره احتمال مذاکره، شاخصها به محل قبلی خود بازگشتند، قیمتها در بازار ارز و طلا رشد کرد و از سرعت رشد شاخص کل بورس هم کاسته شد.
واکنش بازار ارز
همان گونه که اشاره شد با وجود ثبات نسبی بازار ارز، بررسی چهار ارز عمده بازار حکایت از تأثیر تحولات دیپلماتیک ابتدای شهریور دارد. براین اساس درحالی که دلار امریکا در روز پایانی مرداد ماه روی عدد 11 هزار و 600 تومان ایستاده بود، در روز دوم شهریور یعنی روز بعد از سفر نخست ظریف به پاریس، با کاهش اندک 10 تومانی به 11 هزار و 590 تومان رسید که این نرخ در روز سوم این ماه با افت بیشتری همراه و به 11 هزار و 450 تومان رسید. اما در روز چهارم شهریور دلار با افت 258 تومانی و رسیدن به نرخ 11 هزار و 192 تومان به استقبال تحولات دیپلماتیک رفت. در روز پنجم ماه جاری نیز این روند افت با شتاب کمتری ادامه یافت و دلار روی عدد 11 هزار و 100 تومان ایستاد.
اما با تغییر شرایط و تغییر موضع طرفین، دلار دوباره 95 تومان بالا رفت و به 11 هزار و 195 تومان رسید و در روز هفتم شهریور نیز به 11 هزار و 200 تومان صعود کرد. در روز نهم شهریور نیز این ارز پرطرفدار به 11 هزار و 350 تومان رسید.
سایر ارزهای عمده بازار نیز روند مشابهی را دراین روزها طی کردند. یورو که در روز دوم شهریور 61 تومان کاهش یافته بود در روز سوم این ماه با 139 تومان افت پس از مدتها با نرخ 12 هزار و 900 تومان به کانال 12 هزار تومان وارد شد و در روز چهارم شهریورماه 200 تومان دیگر افت کرد و به 12 هزار و 700 تومان رسید. هرچند این ارز در روز پنج شهریور به 12 هزار و 294 تومان رسید، ولی از روز ششم به 12 هزار و 450 تومان بازگشت. در روز نهم نیز یورو با ثبت نرخ 12 هزار و 545 تومانی به روند صعودی خود ادامه داد.
پوند انگلیس هم با کاهش 348 تومانی و ورود به کانال 13 هزار تومانی (13 هزار و 882 تومان) به رخدادهای روز واکنش نشان داد. در روزچهارم شهریور نیز پوند 258 تومان دیگر ارزان شد و به 13 هزار و 624 تومان رسید. اما در روز پنجم با رشد 166 تومانی به 13 هزار و 790 تومان بازگشت که در روزهای ششم با رسیدن به 13 هزار و 823 تومان و در روز هفتم ماه با افزایش به 13 هزار و 877 تومان بازگشت این ارز به نرخهای قبلی تکمیل شد. در روز نهم پوند با رسیدن به 13 هزار و 939 تومان در آستانه بازگشت به کانال 14 هزار تومان قرار گرفت.
درهم امارات نیز بواسطه نرخ کمتر با نوسان محدودتری همراه شد. به طوری که در روزهای دوم و سوم به ترتیب 29 و 77 تومان کاهش یافت و به 3 هزار و 155 تومان و 3 هزار و 78 تومان رسید. در روز چهارم شهریورنیز درهم با رسیدن به 3 هزار و 32 تومان، 46 تومان دیگر ارزان شد. اما همانند سایر ارزها درهم نیز از روز پنجم شهریور تغییر مسیر داد به طوری که در روز هفتم به 3 هزار و 120 تومان بازگشت. همچنین در روز نهم درهم با دستیابی به 3 هزار و 151 تومان مسیر خود را به سوی صعود ادامه داد.
رفت و برگشت قیمتها در بازار طلا
در بازار طلا با تغییرات قیمتی سکه تمام بهار آزادی طرح جدید و طلای 18 عیار میتوان آثار تحولات دیپلماتیک را دراین بازار بررسی کرد. درحالی که هر قطعه سکه تمام بهار طرح جدید که در کانال 4.1 میلیون تومانی نوسان داشت، در روز چهارم شهریور با کاهش یکباره 106 هزار تومانی پس از ماهها دوباره وارد کانال 3 میلیون تومانی (3 میلیون و 975 هزارتومان) شد. در روز سوم شهریور نیز این نوع سکه افت 70 هزار تومانی را تجربه کرده بود. ولی تغییر شرایط سیاسی در روز پنجم این ماه قیمت سکه تمام را 58 تومان بالا برد و آن را به کانال 4 میلیون تومانی بازگرداند. در روزهای ششم و هفتم این ماه نیز سکه تمام به ترتیب به 4 میلیون و 38 هزار تومان و 4 میلیون و 92 هزار تومان رسید. در روز نهم شهریور نیز سکه تمام با ثبت نرخ 4 میلیون و 119 هزار تومان وارد کانال جدیدی شد.
همچنین هر گرم طلای 18 عیار نیز با افت 5 هزار تومانی در روز سوم شهریور به 411 هزار و 900 تومان رسید. در روز چهارم این ماه طلا 8 هزار و 300 تومان دیگر کاهش یافت و به 403 هزار و 600 تومان نزول کرد. روندی که در روز پنجم 4 هزار و 300 تومان بالا رفت و به 407 هزار و 900 تومان بازگشت و در روز هفتم شهریور نیز به 409 هزار و 100 تومان رسید.در روز نهم نیز طلای 18 عیار 700 تومان رشد کرد و به 409 هزار و 800 تومان رسید.
دیپلماسی در تالار شیشهای
در هفتههای اخیر بازار سهام بواسطه کم فروغ شدن برق بازارهای رقیبی مانند ارز و طلا، رونق گرفته و دراین مدت کانالهای جدیدی را فتح کرده است. اما تأثیر سیگنالهای دیپلماسی در بازار سهام پررنگ تر از گذشته بود. این درحالی است که همواره در تحلیل افت و خیزشاخصهای بورس رد پای تحولات سیاسی و دیپلماتیک نیز دیده میشود. این صنایع امیدوارند با گشایشهای سیاسی زمینههای رشد بیشتر برای شرکتهای صادرات گرا و همچنین سایر شرکتهای بورسی فراهم شود.
در روز سوم شهریور درحالی که شاخص با افت 761 واحدی روی 269 هزار و 225 واحد قرار داشت، در روز چهارم ماه جاری با رشد طوفانی 5 هزار و 646 واحدی به استقبال تغییر فضای دیپلماسی رفت تا شاخص کل به 274 هزار و 871 واحد برسد. در روز پنجم شهریور نیز با توجه به اینکه بازار بورس ساعت 12 ظهر به کار خود پایان میدهد، با تداوم این مسیر 3 هزار و 598 واحد دیگر رشد کرد و به 278 هزار و 469 واحد رسید. اما در روز ششم این ماه شاخص کل به رشد 205 واحدی که نسبت به روزهای قبل افت شدیدی نشان میدهد بسنده کرد و روی عدد 278 هزار و 674 واحد ایستاد.
با این حال شاخص کل بورس بواسطه تحولاتی که در هفتههای اخیر به روند صعودی آن کمک کرده است، در روز نهم شهریور نیز با رشد 5 هزار و 463 واحدی رکورد دیگری به ثبت رساند و به 284 هزار و 138 واحد رسید.