لاوروف پس از رایزنی با «یوسف العثیمین»، دبیرکل سازمان همکاری اسلامی در یک کنفرانس خبری در این باره گفت: «ما طرح پیشنهادیمان را برای آغاز مذاکرات میان ایران و کشورهای عربی معطوف بر اعتمادسازی، شفافیت در فعالیتهای نظامی و سرانجام، مذاکره درباره شکل دادن یک ساختار جمعی امنیت تأیید کردهایم.» شهروز برزگر عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در واکنش به این ایده گفته بود که ما از طرح روسیه برای آغاز مذاکرات میان ایران و کشورهای عربی استقبال میکنیم چون معتقدیم که گفتوگوها هرچه بیشتر مفیدتر خواهد بود.
دیروز در همین راستا منابع عراقی از سفر مشاور امنیت ملی این کشور به مصر خبر داده و تأکید کردند که فالح الفیاض در دیدار با مسئولان مصری پیامهایی در راستای بهبود روابط ایرانی-عربی به همراه داشته است. به گزارش ایسنا، برخی منابع سیاسی در گفتوگو با الموازین نیوز اعلام کردند که سفر فالح الفیاض، مشاور امنیت ملی عراق در راستای نرم کردن روابط میان ایران و کشورهای عربی است. این منابع افزودند که الفیاض در سفرش به قاهره با مسئولان مصری دیدار کرده و پیامهایی به منظور نرم کردن روابط ایرانی-عربی به همراه داشت. براساس این گزارش، فالح الفیاض در این سفر با برخی فرماندهان معارض سوری از جمله احمد الجربا، رئیس جریان معارض سوریه دیدار و در رابطه با امکان ایجاد تفاهم میان معارضان و دولت سوریه نیز بحث و تبادل نظر کرد.
سفر مقام ارشد امنیتی عراق به مصر و رایزنی برای تلطیف روابط کشورهای منطقه با ایران در حالی است که روز چهارشنبه گذشته هم روزنامه رأی الیوم در تحلیلی از سیگنالهای دولت قاهره برای بهبود روابط با تهران خبر داده بود. حضور معاون وزیر خارجه مصر در جشن هیأت ایرانی در قاهره که به مناسبت چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی برگزار شده، یکی از این سیگنالهای مورد اشاره بوده است.
همچنین تغییری که خبرگزاری رسمی مصر در مورد حکم دادگاه برای گروهک متهم به تجسس برای ایران، اعمال کرد و به جای آوردن نام ایران، کلمه «دولت خارجی» را ذکر کرد هم از دیگر نشانههایی است که نظر تحلیلگر این روزنامه عربی را به خود جلب کرده است. در جمعبندی این تحلیل هم تأکید شده بود «مصر یک دولت بزرگ است که باید از مسیر قبلیاش بازگردد و با ایران که دولتی قدرتمند در منطقه است، همراه شود.» پیش از این سردبیر روزنامه الاخبار لبنان هم از سفر دو مقام اماراتی به تهران خبر داده بود که بر اساس اطلاعات او با هدف رفع کدورت، پیشنهادات سه گانه ابوظبی را به ایران آورده بودند.
گزارش الاخبار با اشاره به اینکه به نظر میرسد هیأت بلندپایه اماراتی در مدتی کوتاه دو بار به ایران سفر کردهاند، نوشت: «آنها سه پیشنهاد به تهران دادند و تصور نمیکرد که تهران با آن مخالفت کند.
پیشنهاد نخست بازگشت روابط (ابوظبی- تهران) به حالت عادی، پیشنهاد دوم تأمین امنیت گذرگاههای دریایی برای عبور امن نفتکشها از تمام کشورهای مشرف بر خلیج فارس توسط دو کشور و سومین که مهمترین پیشنهاد است، آمادگی ابوظبی برای خروج از یمن بود. اما اماراتیها با شنیدن پاسخ قاطع و منفی ایران، ناامید نشدند و «عبدالله بن زائد» وزیر خارجه امارات هنگام سفر به مسکو در ژوئن (خرداد/ تیر) از مسکو خواست که تا میان ابوظبی و تهران میانجیگری کند.» روز جمعه هم عبدالله المعلمی، نماینده دائم عربستان در سازمان ملل با بیان اینکه زمان آن رسیده است که جنگ یمن پایان یابد، اعلام کرد که این کشور خواستار جنگ با جمهوری اسلامی ایران نیست. وی گفت که عربستان نه در یمن و نه در خارج آن خواستار جنگ با ایران نیست. به گفته وی، عربستان آماده تعامل دیپلماتیک با جمهوری اسلامی ایران است.
نماینده دائم عربستان در سازمان ملل همچنین مدعی شد، تماسهایی با تهران در جریان نشست اخیر سازمان همکاری اسلامی در مکه مکرمه صورت گرفته است. او اما توضیحات بیشتری در این خصوص ارائه نکرد.
این سخنان مورد استقبال سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هم قرار گرفته است. سید حسین نقوی حسینی گفته است: «اکنون عربستان در مسیر تصمیمگیری معقول قرار گرفته است و ایران از ابتدا معتقد بود که باید مسیر گفتوگو و تعامل بین دو کشور و بدون حضور امریکاییها و صهیونیستها طی شود و مانعی نیز در این راه وجود ندارد.»
به نظر میرسد برخی تحولات میدانی و واقعیات موجود برخی کشورهای عربی منطقه را که اختلاف نظرهایی با تهران دارند به این نتیجه رسانده که روابط فرسایشی آنها با ایران نه تنها هیچ فایده ای برای منطقه ندارد که مشکلات را دوچندان کرده است. برخی موضوعات مثل امنیت، تروریسم، مواد مخدر، معضلات اقتصادی و روابط بین ملتها در سایه نگاههای تخاصمی یا بدبینانه نسبت به همدیگر راه به جایی نمیبرد.
ایران پیش از این پیشنهادها و راهکارهای عملیاتی برای حل این قبیل مشکلات ارائه کرده است از جمله مجمع گفتوگوهای منطقهای، منطقه قویتر به جای کشور قوی و در نهایت پیشنهاد امضای پیمان عدم تعرض راهکارهایی هستند که عزم و اراده تهران برای حل مشکلات از طریق گفتوگو را برجسته کرده است و حالا با تحولات و رویدادهایی که در طیف کشورهای عربی حادث شده به نظر میرسد فضا برای عملی شدن گفتوگوهای ایرانی- عربی مهیا باشد.