مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی به بررسی امنیت سرمایه‌گذاری در بهار 1397 در استان‌های کشور و در حوزه‌های مختلف پرداخته است.
دفتر مطالعات اقتصادی این مرکز در گزارشی با عنوان «پایش امنیت سرمایه‌گذاری در بهار 1397» که دومین سنجش فصلی شاخص امنیت سرمایه‌گذاری در ایران است، با مشارکت فعالان اقتصادی سراسر کشور، وضعیت مؤلفه‌های امنیت سرمایه‌گذاری در بهار سال 1397 را استخراج و به تفکیک استان‌ها، مؤلفه‌ها و حوزه‌های کسب‌وکار ارائه داده است.
براساس این گزارش شاخص کل امنیت سرمایه‌گذاری در ایران در بهار 1397 کمیت 15/6 از 10 (10 بدترین حالت) ارزیابی شده است. مقدار عددی این شاخص در مطالعه زمستان گذشته 98/5 محاسبه شده بود که نشان می‌دهد کمیت امنیت سرمایه‌گذاری در بهار 1397 نسبت به فصل قبل از آن به میزان 17/0 نامناسب‌تر ارزیابی شده است. ارزیابی فعالان اقتصادی مشارکت‌کننده در این پیمایش نشان می‌دهد در بهار 1397 سه مؤلفه اِعمال نفوذ و تبانی در معاملات ادارات حکومتی، عمل مسئولان ملی به وعده‌‌های داده شده، عمل مسئولان استانی و محلی به وعده‌‌های اقتصادی داده شده، به‌عنوان نامناسب‌ترین مؤلفه‌های امنیت سرمایه‌گذاری ارزیابی شده‌‌اند. همچنین براساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس 3 مؤلفه ایجاد اختلال در کسب‌وکار به‌دلیل تحریم‌‌های خارجی، وجود کلاهبرداری یا تقلب در بازار، سرقت مالی (پول نقد، کالا، تجهیزات و ماشین‌آلات)، مناسب‌ترین مؤلفه‌های امنیت سرمایه‌گذاری (نسبت به سایر مؤلفه‌ها) بوده‌اند.
بر اساس داده‌های پیمایشی این پژوهش در بهار 1397، فعالان اقتصادی مشارکت‌کننده در این پیمایش استان‌های ایلام، البرز و چهارمحال و بختیاری را نامناسب‌ترین و استانهای مرکزی، سمنان و زنجان را مناسب‌ترین استان‌ها در وضعیت امنیت سرمایه‌گذاری اعلام کرده‌اند. پس از تلفیق داده‌های آماری و یافته‌های پیمایشی در این پژوهش، استانهای تهران، ایلام و چهارمحال و بختیاری نامناسب‌ترین و استان‌های خراسان جنوبی، بوشهر و زنجان مناسب‌ترین وضعیت را ازنظر شاخص امنیت سرمایه‌گذاری نسبت به سایر استانها دربهار 1397 کسب کرده‌اند. بررسی شاخص امنیت سرمایه‌گذاری بین دو پایش اول و دوم (زمستان 1396 تا بهار 1397) نشان می‌دهد همچنان وضعیت استان‌های خراسان جنوبی، بوشهر و زنجان، «مناسبترین» باقیمانده و استان‌های تهران و چهارمحال و بختیاری، جزء نامناسب‌ترین استان‌ها ارزیابی شده‌اند و استان ایلام نسبت به فصل قبل وضعیت نامناسب‌تر (از رتبه بیست و ششم به رتبه سی‌ام نزول کرده است) و استان البرز تنها 2 رتبه وضعیت مناسبتری پیدا کرده و به رتبه چهارمین استان نامناسب رسیده است. بر اساس نتایج این پیمایش، در بهار 1397، از بین 9 حوزه فعالیت اقتصادی، فعالان اقتصادی در حوزه‌های دامداری، مرغداری و شیلات، بدترین ارزیابی و فعالان اقتصادی در حوزه‌های ارتباطات، توزیع و...)حمل ونقل، انبارداری، عمده فروشی و خرده فروشی(بهترین ارزیابی را از وضعیت امنیت سرمایه‌گذاری ارائه کرده‌اند. در حالی که در زمستان 1396(مطالعه فصل قبل(فعالان اقتصادی در بخش صنعت و ساختمان و نیز بخش معدن (بجز نفت و گاز) بدترین ارزیابی و فعالان اقتصادی در بخش نفت خام و گاز طبیعی و نیز بخش تأمین آب و برق و گاز، بهترین ارزیابی را از وضعیت امنیت سرمایه‌گذاری ارائه داده بودند.
امنیت سرمایه‌گذاری در استان‌ها
برحسب مؤلفه‌های پیمایشی میانگین ارزیابی مؤلفه‌های امنیت سرمایه‌گذاری به تفکیک استان‌ها در بهار 1397 به ترتیب استان‌های ایلام، البرز و چهارمحال و بختیاری و تهران به ترتیب دارای نامناسب‌ترین وضعیت و استان‌های مرکزی، سمنان و زنجان و آذربایجان شرقی به ترتیب دارای مناسب‌ترین وضعیت امنیت سرمایه‌گذاری نسبت به سایر استان‌ها ارزیابی شده‌اند.
شایان ذکر است در زمستان 1396 چهار استان اردبیل، مرکزی، یزد و زنجان به ترتیب مناسب‌ترین ارزیابی را داشتند و چهار استان البرز، تهران، چهارمحال و بختیاری و کرمان نامناسب‌ترین ارزیابی را کسب کرده بودند. شاخص امنیت سرمایه‌گذاری بر حسب مؤلفه‌های پیمایشی در زمستان1396 عدد 46/6 به دست آمده بود که این شاخص در بهار 1397 عدد 65/6 شده که نشان از ارزیابی نامناسب‌تر فعالان اقتصادی از وضعیت امنیت سرمایه‌گذاری در کشور بوده است.
نماگر ثبات اقتصاد کلان
نماگر ثبات اقتصاد کلان در بهار 1397 با کمیت 25/7 از 10 بدترین نماگر در میان هفت نماگر دیگرارزیابی شده است. وضعیت این نماگر در استان‌های مازندران، کهگیلویه و بویر احمد و بوشهر بهتر ازبقیه استان‌ها و در استان‌های ایلام، تهران و همدان بدتر از بقیه بوده است.
در حالی که در زمستان 1396 وضعیت این نماگر در استان‌های کهگیلویه و بویراحمد، هرمزگان وایلام بهتر از بقیه استان‌ها و در استان‌های چهارمحال و بختیاری، گلستان و سمنان بدتر از بقیه بوده است.
تعریف و تضمین حقوق مالکیت
در بهار 1397، نماگر تعریف و تضمین حقوق مالکیت با کمیت 04/7 دومین نماگر نامناسب ودارای وضعیت بدتر ارزیابی شده است. دراین نماگر میانگین کشوری 04/7 بوده است. طبق برآوردهای صورت گرفته دراین شاخص سیستان و بلوچستان، خراسان شمالی، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه وبویراحمد و کرمان بدترین استان‌ها و آذربایجان شرقی، اصفهان، لرستان، سمنان و یزد بهترین استان‌ها بوده‌اند.
شفافیت و سلامت اداری
بر اساس این نماگر وضعیت استان‌های مرکزی، اردبیل و آذربایجان شرقی مناسب ترین و استان‌های تهران، خوزستان والبرز نامناسب‌ترین ارزیابی را از منظر فعالان اقتصادی هر استان در این نماگر کسب کرده‌اند. در حالی که در زمستان 1396 شفافیت وسلامت اداری در استان‌های مرکزی، سیستان و بلوچستان و اردبیل واجد مناسب‌ترین و استان‌های البرز، تهران و گلستان واجد نامناسب ترین ارزیابی بوده است.
فرهنگ وفای به عهد و صداقت
این نماگر در بهار 1397 در رتبه پنجم نامناسب‌ترین نماگر بوده است در حالی که در زمستان 1396 در رتبه دوم نامناسب‌ترین‌ها قرار داشت که نشاندهنده مناسب شدن نسبی این نماگر یا بدتر شدن نسبی سایر نماگرها نسبت به فصل قبل است. طبق یافته‌های این گزارش میانگین کشوری این شاخص 20/6 بوده و بدترین استان‌ها شامل تهران، البرز، اصفهان، مازندران، قزوین می‌شود. همچنین استان‌های سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی، هزمزگان، زنجان و کرمان جزو بهترین‌ها دسته‌بندی شده‌اند.
ثبات و پیش‌بینی‌پذیری مقررات
در بهار 1397 فعالان اقتصادی استان‌های اصفهان، مرکزی و مازندران مناسب ترین ارزیابی و از استان‌های ایلام، کهگیلویه و بویراحمد و کرمانشاه نامناسب‌ترین ارزیابی را از این نماگر ارائه داده‌اند، درحالیکه در زمستان 1396 فعالان اقتصادی از استان‌های مازندران، یزد و خراسان شمالی بهترین ارزیابی و از استان‌های کهگیلویه و بویراحمد، ایلام و چهارمحال و بختیاری نامناسب‌ترین ارزیابی را از این نماگر ارائه داده بودند.
مصونیت جان ومال شهروندان
نماگر مصونیت جان و مال شهروندان از تعرض شامل هشت مؤلفه است که اکثر آنها آماری هستند. در بهار 1397 فعالان اقتصادی استان‌های بوشهر، خراسان جنوبی و مازندران مناسب‌ترین ارزیابی و استان‌های کهگیلویه و بویراحمد، تهران و البرز نامناسب‌ترین ارزیابی را از نماگرمصونیت جان و مال شهروندان از تعرض داشته‌اند در حالی که در زمستان 1396 فعالان اقتصادی استان‌های بوشهر، خراسان جنوبی و سمنان مناسب‌ترین ارزیابی و از استان‌های تهران، همدان و البرز نامناسب‌ترین ارزیابی را از این نماگر ارائه کرده‌اند.
مناسب‌ترین استان‌ها از نظر امنیت سرمایه‌گذاری
بر اساس فروض و تعاریف این پژوهش، مناسب‌ترین استان‌ها از نظر امنیت سرمایه‌گذاری در بهار 1397 به ترتیب استان‌های خراسان جنوبی، بوشهر و زنجان و نامناسب‌ترین استان‌ها از نظر امنیت سرمایه‌گذاری، به ترتیب استان‌های تهران، ایلام و چهارمحال و بختیاری بوده است.