محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه دیروز در یک گفتوگوی رادیویی به ابهامات درباره FATF پاسخ داد و تاکید کرد که FATF عضو‌گیری نمی‌کند، بلکه لیست کشورهای همکار و غیرهمکار دارد که تنها ایران و کره‌شمالی جزو کشورهای همکار نیستند. همزمان عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان توضیحاتی درباره روند تصمیم‌گیری این شورا درباره لایحه «الحاق ایران به کنوانسیون بین‌المللی مبارزه با تامین مالی تروریسم» موسوم به CFT ارائه و تاکید کرد: «ایراد کلی شورای نگهبان در ذیل ۲۲ ایراد آورده شده و اگر مجلس این ایرادات را برطرف کند، این ایراد کلی هم بر طرف خواهد شد.»
دو روایت از لوایح FATF
وزیر امورخارجه ایران در گفت‌وگویی به شفاف‌سازی از لایحه جنجال‌برانگیز و پر سروصدای FATF پرداخت و گفت در موضوع FATF نباید از ترس مرگ خودکشی کرد. محمدجواد ظریف همچنین با اشاره به رویکرد اروپا در قبال برجام نیز گفت کشورهای اروپایی برای حفظ برجام درحال تلاش هستند؛ گرچه ما معتقدیم روند آنها در این زمینه کند است و باید سرعت بیشتری به آن ببخشند. به گزارش «ایسنا» وزیر امورخارجه ایران در گفتوگوی رادیویی با برنامه پارک شهر رادیو تهران درباره FATF و تحولات انجام شده در این زمینه در کشور و موضع وزارت‌خارجه در ارتباط با آن گفت: «موضع ما در مورد FATF روشن است، جمهوری اسلامی ایران باید بتواند با بانک‌ها تعامل داشته باشد و ما در این زمینه نباید خود را تحریم کنیم.» ظریف با بیان اینکه آمریکایی‌ها تلاش می‌کنند با اعمال فشار و قلدری ما را منزوی کنند و در ارتباط با تعامل با بانک‌ها مشکلاتی را برای ما به‌وجود بیاورند، ادامه داد: در مشکلاتی که آمریکایی‌ها درصدد به‌وجود آوردن برای ما در این زمینه هستند، خودمان نباید مشکلی برای خودمان ایجاد کنیم.او با اشاره به روند بررسی لوایح مربوط به FATF در مجلس اظهار کرد: «در مورد دو اصلاحیه داخلی مرتبط با FATF و همچنین دو کنوانسیون بین‌المللی که در این زمینه مطرح است طی دو سه سال گذشته در کشور بحث‌های زیادی صورت گرفته، این لوایح مورد بررسی قرار گرفتند. نگرانی‌ها رفع شده است. دبیرخانه شورای‌عالی امنیت ملی این موضوع را بررسی کرده و می‌توانم بگویم که صدها ساعت در مورد این مسائل کار کارشناسی صورت گرفته است. ملاحظه‌ای وجود ندارد؛ برخی از دوستان در کشور البته با نیت خیر نکاتی را در این مورد مطرح می‌کنند که جایگاهی در این روند ندارد.»
نباید از ترس مرگ خودکشی کرد
این دیپلمات عالی‌رتبه ایران در پاسخ به سوال مجری برنامه مبنی بر اینکه برخی از مخالفان پیوستن ایران بهFATF می‌گویند این نگرانی وجود دارد که نیروهای نظامی ایران از جمله بسیج و سپاه از سوی آمریکایی‌ها به‌عنوان گروه تروریستی شناخته شوند و این موضوع برای ایران باعث ایجاد دردسر خواهد شد، گفت: «آنچه این دوستان مطرح می‌کنند ربطی به سیستم FATF ندارد. کل ایران را آمریکایی‌ها تحریم کرده‌اند و اتهاماتی را علیه ایران می‌زنند. ایران از سال ۱۹۸۴ از سوی آمریکایی‌ها در فهرست کشورهای حامی تروریسم قرار گرفته است و صحبتی که برخی از دوستان در این زمینه مطرح می‌کنند، مبتنی بر واقعیت نیست.» او با بیان اینکه مهم این است که شورای امنیت چه گروه‌هایی را جزو گروه‌های تروریستی قرار دهد، گفت: «دوستانی که چنین استدلال‌هایی را بعضا مطرح می‌کنند مقداری بیش از پیش می‌روند و آنچه مطرح می‌کنند مبتنی بر واقعیت نیست.»
ظریف در پاسخ به این سوال که این منتقدان می‌گویند ممکن است برخی از کشورهای قدرتمند شورای امنیت را تحت فشار قرار دهند که سپاه و بسیج را در لیست گروه‌های تروریستی قرار دهند و در آن صورت ما چه کار باید انجام دهیم، تاکید کرد: «ما یک ضرب‌المثلی داریم که می‌گوییم از ترس مرگ نباید خودکشی کرد.» وزیر امورخارجه با بیان اینکه آنچه این دوستان مطرح می‌کنند بعید است که اتفاق بیفتد، گفت: «اگر ما در سطح بین‌المللی عمل کنیم دور از ذهن است که چنین اتفاقاتی بیفتد. از دیگر سو ما هیچ محدودیتی برای خروج از کنوانسیون‌های بین‌المللی نداریم.»
ظریف با بیان اینکه برخی از منتقدان می‌گویند ما عضو FATF می‌شویم، توضیح داد: «این درحالی است که ما عضو FATF نمی‌شویم، بلکه ما از لیست کشورهای غیر همکار FATF خارج می‌شویم و به لیست کشورهای همکار FATF اضافه می‌شویم. درحال‌حاضر بیش از ۲۰۰ کشور و سازمان‌های بین‌المللی همکار FATF هستند و تنها دو کشور ایران و کره‌شمالی به‌عنوان دو کشور غیرهمکار FATF شناخته می‌شوند.» لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم در مجلس شورای اسلامی تصویب شده، اما شورای نگهبان آن را رد کرده است. در چند ماه اخیر موضوع تصویب FATF به یک موضوع جنجالی در کشور تبدیل شده است. از سه لایحه دیگر گروه ویژه اقدام مالی شامل «لایحه اصلاح قانون مبارزه با تامین مالی تروریسم»، «لایحه اصلاح قانون مبارزه با پول‌شویی» و «لایحه پالرمو»، تنها نخستین آنها به تایید شورای نگهبان رسیده و تکلیف بقیه نامشخص است.
مذاکره مستقیم با آمریکا
محمدجواد ظریف در ادامه گفتوگوی خود در پاسخ به سوال دیگر مجری این برنامه در مورد اظهارات مقامات آمریکایی که بعضا می‌گویند ما می‌خواهیم با ایران مذاکره مستقیم کنیم و مواضعی که وی و رئیس‌جمهور در ارتباط با این موضوع اتخاذ کرده‌اند، گفت: «آنچه ما مطرح کردیم این است که آمریکایی‌ها در سیاست مزورانه تلاش می‌کنند که بگویند اهل گفت‌وگو هستند و ما باید تلاش کنیم این سیاست مزورانه را افشا کنیم.» او با اشاره به اینکه آمریکایی‌ها نتایج گفت‌وگوهای فشرده دو سال و نیمی را که منجر به برجام شد و خود آمریکایی‌ها نیز در آن حضور پررنگ و مستقیم داشتند، زیرسوال بردند و از آن خارج شدند، گفت: ما اعلام کرده‌ایم که اگر دولتی به تعهدات خود پایبند نباشد جایی برای مذاکره با او وجود ندارد. ما در جریان برجام با دولت آمریکا مذاکره کرده‌ایم و طبق حقوق بین‌الملل، تعهدات کشورها با تغییر روسای‌جمهور و حتی با وقوع انقلاب‌ها از بین نمی‌رود؛ ولی شما دیدید که در مورد برجام دولت آقای ترامپ چه کرد.
وزیر امورخارجه با بیان اینکه ما باید با زبانی با دنیا صحبت کنیم که افکار عمومی متوجه سیاست‌های مزورانه آمریکا شود و این امر باعث انزوای آمریکا در عرصه بین‌المللی شود، گفت: این صحبتی که ما می‌کنیم به این معنا نیست که ما قدرت نظامی و اقتصادی آمریکا را نادیده می‌گیریم این‌قدرت وجود دارد؛ ولی هنر جمهوری اسلامی ایران این است که با زبانی در عرصه بین‌الملل صحبت کند که واقعیت‌ها را تبیین کند؛ واقعیتی که منجر به انزوای آمریکایی‌ها می‌شود.
برجام و پلیس خوب و بد
وزیر امورخارجه ایران همچنین در پاسخ به این سوال که برخی معتقدند آمریکایی‌ها در قضیه برجام نقش پلیس منفی را بازی می‌کنند و اروپایی‌ها نقش پلیس مثبت و به‌طور کلی نظر شما در مورد برجام چیست؛ با توجه به اینکه آقای عراقچی نیز به تازگی در موضع‌گیری‌ای که داشتند بار دیگر تاکید کردند که برجام هنوز به نفع ما است، اظهار کرد: «اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها در مورد برخی از سیاست‌ها و مسائل با یکدیگر اتفاق‌نظر دارند ولی در مورد برخی مسائل اختلاف‌نظر دارند که از جمله این مسائل اختلافی، موضوع برجام است و به‌نظر من در این قضیه کسی نقش پلیس خوب و بد را بازی نمی‌کند.»
او با بیان اینکه آمریکایی‌ها در عرصه بین‌المللی منزوی شده‌اند و به جز رژیم صهیونیستی و چند کشور محدود از سیاست آمریکا برای خروج از برجام حمایت نکرده‌اند، اظهار کرد: «کشورهای اروپایی برای حفظ برجام درحال تلاش هستند گرچه ما معتقدیم روند آنها در این زمینه کند است و باید سرعت بیشتری به آن ببخشند.»
ظریف در پاسخ به این سوال که اگر می‌دانستید بعد از دولت اوباما قرار است ترامپ روی کار بیاید باز هم برای برجام و تحقق چنین توافق‌نامه‌ای تلاش می‌کردید گفت: «باید به این موضوع توجه کنیم که رژیم صهیونیستی تلاش کرده بود طی این دهه‌ها ایران را به‌عنوان یک تهدید امنیتی معرفی کند و در این ارتباط سرمایهگذاری وسیعی انجام داده بود ولی با انجام چنین توافقی این تلاش‌ها و سرمایه‌گذاری‌ها به نتیجه نرسید.»
او ادامه داد: «شما در نظر بگیرید که ترامپ در مسند قدرت بود و در چنین موقعیتی اجماع جهانی علیه ایران وجود داشت. چین و روسیه و کشورهای اروپایی با تحریم‌های آمریکا علیه ایران همراه بودند. قطعنامه‌های سازمان ملل علیه ایران بود در نظر بگیرید در این حالت چه وضعیتی برای ما متصور بود.»
ظریف با بیان اینکه با تحقق برجام طراحی‌های آمریکایی‌ها و صهیونیست‌ها برای اینکه ایران را به‌عنوان یک تهدید امنیتی در جهان معرفی کنند از بین رفت، ادامه داد: «برخی برجام را در حد یک معامله اقتصادی می‌دانند درصورتی که این توافق بین‌المللی فراتر از این موضوعات است. براساس برجام از سوی شورای امنیت سازمان ملل حق غنی‌سازی ایران به‌عنوان یک واقعیت پذیرفته شد.» او همچنین با اشاره به دیگر فواید برجام برای ایران خاطر نشان کرد: اگر یقین داشتم که بعد از دوره آقای اوباما آقای ترامپ بر سر کار می‌آید باز هم در مورد برجام مذاکره می‌کردم و این روند را پیش می‌بردم.
نتایج انتخابات آمریکا
وزیر امورخارجه در مورد نتایج انتخابات کنگره آمریکا و تاثیری که می‌تواند بر تعامل ایران و آمریکا و نوع موضع‌گیری‌های دولت واشنگتن در مورد تهران داشته باشد، گفت: «ما براساس مسائل داخلی آمریکا سیاست خودرا تعیین نمی‌کنیم. من در مصاحبه با یک نشریه آمریکایی نیز به این موضوع اشاره کردم که ما براساس تحولات داخلی آمریکا تصمیم‌گیری نمی‌کنیم و این‌گونه نبوده است که دموکرات‌ها تمایل به ایران داشته باشند و جمهوری‌خواهان نداشته باشند. این یک واقعیت است که جمهوری‌خواهان و دموکرات‌ها با ایران موافق نیستند و در آن تردیدی نیست.»
او ادامه داد: سیاست خارجی ما و بحث برجام ربطی به مسائل داخلی آمریکا ندارد و آنچه شما اشاره کردید فکر نمی‌کنم تاثیر چندانی در مورد ایران داشته باشد. البته نه به‌عنوان وزیرخارجه بلکه به‌عنوان یک دانشجوی روابط بین‌الملل فکر می‌کنم که با توجه به این نتایج قطعا ترامپ در عرصه داخلی با مشکلاتی روبه‌رو می‌شود. وزیر امورخارجه ادامه داد: اما اینکه آیا این موضوع به این معنا است که سیاست آمریکایی‌ها در مورد ایران تشدید می‌شود یا تعدیل. هر دو امکان به این موضوع بستگی دارد که ما در عرصه بین‌المللی چگونه عمل کنیم. ایران یک کنشگر مهم در عرصه بین‌المللی و منطقه‌ای است و این بستگی به سیاست جمهوری اسلامی ایران دارد که چقدر بتواند به نحوی عمل کند که آمریکا را به‌خاطر سیاست‌های قلدر‌مآبانه و زورگویانه‌اش در انزوا نگه دارد. اینها همه روی آنچه که اشاره کردم تاثیر دارد. بنابراین من تاکید می‌کنم که ما باید بیشتر روی رفتار خود حساب کنیم تا سیاست داخلی آمریکا.
اقدامات ضدتحریمی
این دیپلمات عالی‌رتبه در ادامه گفت‌وگو با این برنامه رادیویی که حدود ۵۰ دقیقه به طول کشید با اشاره به برخی از اقدامات وزارت‌خارجه جهت کاستن تاثیر تحریم‌ها بر وضعیت اقتصادی کشور، اظهار کرد: در این چارچوب معاونت اقتصادی در وزارت‌خارجه از سال گذشته ایجاد شده و تمام تلاش ما به همراه سایر نهادهای داخلی این است که تلاش کنیم تاثیر تحریم‌ها را بر زندگی مردم کاهش دهیم. او با اشاره به اهمیت سرمایهگذاری در بحث توریسم و فراهم کردن زمینه حضور بیشتر گردشگران خارجی در کشور با توجه به پتانسیل‌هایی که در کشورمان وجود دارد، در مورد اظهارات پمپئو وزیر امورخارجه آمریکا در مصاحبه با بی‌بی‌سی فارسی در مورد انزوای ایران، گفت: امروز ترامپ به پاریس رفته و ما می‌بینیم که تیتر روزنامه‌های فرانسوی در مورد ترامپ چیست. آنها زده‌اند «دنیا علیه ترامپ.» با توجه به این وضعیت پمپئو مجبور است که بگوید ایران منزوی است. ظریف در ادامه با اشاره به فشارهای آمریکایی‌ها به دیگر کشورها برای کاهش تعاملات اقتصادی خود با ایران و عدم خرید نفت از تهران، تصریح کرد: ما می‌بینیم که نزدیک‌ترین کشور به آمریکا این کار را با عدم تمایل انجام می‌دهد. به خاطر قلدری و فشارهای غیرقانونی که آمریکایی‌ها علیه آنها انجام می‌دهند. البته در چنین شرایطی کشورها به این نتیجه رسیده‌اند که باید در میان‌مدت به نحوی عمل کنند که این فشارها را کاهش دهند و آن را خنثی کنند. از جمله اینکه در تعاملات اقتصادی خود استفاده از دلار را کمرنگ‌تر کنند و در دادوستد با دیگر کشورها از ارز ملی خود استفاده کنند.
نظامی کردن اقتصاد و دلار آمریکا
محمد جواد ظریف در بخش دیگری از این گفت‌وگو با بیان اینکه بله، این یک واقعیت است که آمریکا بزرگ‌ترین اقتصاد دنیاست و از این موضوع و مزیت برای اعمال فشار بر ایران استفاده می‌کند، افزود: درواقع آمریکایی‌ها درحال نظامی کردن اقتصاد و دلار آمریکا هستند و دنیا نیز به این نتیجه رسیده که باید در برابر این موضوع رسیدگی کند. البته من نمی‌خواهم شعار دهم. قطعا انجام این کار سخت است. دلار بر روابط اقتصادی کشورها سال‌هاست که حاکم شده است.
او ادامه داد: اما به‌‌رغم این‌قدرت نظامی و اقتصادی ما می‌بینیم که آمریکایی‌ها به اجبار می‌گویند چند کشور با آنها در اعمال سیاست‌های غیرظالمانه خود علیه ایران همراهی می‌کنند. این دیپلمات عالی‌رتبه کشورمان همچنین با اشاره به روند مذاکرات با اروپایی‌ها و با بیان اینکه این مذاکرات و تماس‌ها ادامه دارد، بیان کرد: ما از ابزارهای متفاوتی برای پیشبرد این مذاکرات و رسیدن به نتیجه استفاده می‌کنیم. ظریف با برشمردن برخی از اقدامات برای پیشبرد این مذاکرات تا حصول نتیجه، اظهار کرد: البته همان‌طور که می‌دانید در حوزه دیپلماتیک برای پیشبرد امور بعضا برخی اقدامات نیز در پشت‌پرده انجام می‌شود.
حمایت از اتباع ایرانی
وزیر امورخارجه ایران همچنین در مورد توییت‌های اخیر خبرنگار ایرانی روزنامه گاردین در ارتباط با موضوع قتل جمال خاشقجی و برخی اخبار مبنی بر اینکه این خبرنگار تهدید شده و همچنین توییت آقای بعیدی‌نژاد، سفیر ایران در انگلیس مبنی بر اینکه حفظ امنیت این خبرنگار برای ایران مهم است و پیگیر این موضوع است، گفت: آنچه آقای بعیدی‌نژاد مطرح کردند، یک اصل کلی است. ما از همه اتباع ایران در خارج از کشور حمایت می‌کنیم. وظیفه سفارتخانه‌هایمان این است که از اتباع ایرانی حمایت کنند. این حمایت بدون توجه به این صورت می‌گیرد که آنها چه اقداماتی انجام داده‌اند و چه سیاستی دارند.
پرونده خاشقجی
ظریف همچنین در مورد بحث پرونده روزنامه‌نگار آمریکایی – سعودی که گفته می‌شود در کنسولگری عربستان سعودی در استانبول کشته شده است، گفت: در مورد این پرونده ما به تحقیقات ترکیه اعتماد داریم و به این موضوع ورودی نداریم. این دیپلمات عالی‌رتبه کشورمان ادامه داد: باید اجازه دهیم که ترکیه به تحقیقات خود ادامه دهد، ولی حمایت از اتباع ایرانی و وظیفه ما در این زمینه جدا از این موضوع است.
دلواپسی وضعیت آینده
ظریف در پاسخ به سوال دیگر مجری این برنامه رادیویی مبنی بر اینکه وضعیت در نهایت چگونه خواهد شد و به‌نظر می‌رسد یک دلواپسی در ارتباط با وضعیت آینده در بین مردم وجود دارد و حتی برخی می‌گویند ممکن است تا نزدیک عید قیمت دلار بار دیگر افزایش پیدا کند، اظهار کرد: من فکر می‌کنم که چگونگی پیشبرد این اوضاع بیشتر از هر چیز در اختیار خودمان است و به نوع عملکرد ما بستگی دارد، چراکه ایران کنشگر مهمی در عرصه بین‌المللی و منطقه‌ای است. او با بیان اینکه مردم ایران می‌توانند از این مرحله با موفقیت عبور کنند، ادامه داد: در خارج از کشور تلاش می‌شود که ناامیدی را به مردم ایران تزریق کنند و من امیدوارم در داخل کشور کسی این کار را نکند. متاسفانه در دو، سه سال اخیر برخی در داخل کشور با اهداف سیاسی تلاش کردند که ناامیدی را در بین مردم تزریق کنند، موضوعی که هیچ فایده‌ای برای کسی ندارد.
بهترین راه مقابله با تحریم‌ها
ظریف با بیان اینکه به نظرم بهترین راه مقابله با تحریم‌ها این است که مرعوب این فضای روانی نشویم و از امکانات داخلی‌مان به بهترین نحو استفاده کنیم، گفت: در کشور نقدینگی وجود دارد و ما باید این نقدینگی را به سمت سرمایهگذاری در حوزه تولید و همچنین مواردی همچون توریسم سوق دهیم. این دیپلمات عالی‌رتبه با تاکید بر اینکه باید نسبت به آینده کشور در بین مردم امید ایجاد کنیم و سرمایه‌گذاران و تولید‌کنندگان باید برای انجام کار امید داشته باشند، ادامه داد: آمریکایی‌ها می‌خواهند ما را درحالت بی‌اطمینانی از آینده نگه دارند و این موضوع را طولانی کنند. آنها می‌خواهند با ما بازی کنند و ما باید مواظب باشیم که در زمین آنها بازی نکنیم.