رئيس‌جمهوري روز گذشته در اولين نشست خبري و مطبوعاتي خود در دولت دوازدهم، به سؤالات رسانه‌هاي داخلي و خارجي پاسخ داد که چکيده آن به‌صورت تفکيک‌شده در ادامه مي‌آيد.
اعتراضات مردم
شما وقتي خواست مردم را فقط در بخش اقتصاد مي‌بينيد، همين به‌معناي نشنيدن صداي مردم است. اعتراض مردم فقط به مسائل اقتصادي نبوده است، مسائل سياسي، اجتماعي و سياست خارجي هم مورد اعتراض مردم بوده است. گوش ما بايد براي شنيدن حرف مردم باز باشد و ببينيم که مردم چه مي‌خواهند.
شايد در دولت‌هاي اخير اين نخستين دولت است که به‌روشني گفته اعتراض را مي‌شنود و مي‌پذيرد. شايد در برخي دوره‌ها اعتراض‌ها شنيده نشده است و من اين روز را روز بسيار مبارکي براي همه‌مان مي‌دانم که صداي مردم را بشنويم و در حل مشکلات آنان بکوشيم.
برجام
بسيار خوشحالم که ترامپ بعد از يک سال که به کاخ سفيد رفته است، هنوز نتوانسته فريادي را که در رقابت‌هاي انتخاباتي مي‌زد که برجام را پاره مي‌کند، عملي کند. برجام آن‌قدر استحکام داشته است که در اين يک سال در برابر آمريكا مقاومت کند. ما نمي‌دانيم آمريكا در آينده مي‌خواهد چه کند. حتي دوستان اروپايي نزديک ترامپ هم نمي‌دانند او چه مي‌خواهد بکند.
ما آغازگر نقض برجام نخواهيم بود. برجام اضافه و کم نمي‌شود. نه خطي به آن اضافه مي‌شود و نه خطي از آن کم مي‌شود. ما مسائل ديگر را مرتبط با برجام نمي‌دانيم. برجام تعهد هفت کشور و تعهدي بين‌المللي است که شوراي امنيت آن را تأييد کرده است. اشتباه ترامپ اين است که فکر مي‌کند برجام تعهد حزب دموکرات است در‌حالي‌که برجام تعهد دولت آمريكا است و اگر دولت آمريكا تخلفي در اجراي برجام کند، اعتبار خودش را مخدوش مي‌کند.
ما پيش‌بيني‌هاي لازم را داريم و تا زماني که منافع ما تأمين شود، در برجام مي‌مانيم. بودن يا نبودن آمريكا در برجام تأثيري در تصميم ما ندارد. تصميم ما براساس تأمين منافع ما در برجام گرفته مي‌شود. برجام قابل مذاکره مجدد يا قابل بازنويسي نيست بلکه توافقي است که پس از ٣٠ ماه تلاش امضا شده و شوراي امنيت آن را تأييد کرده است و بنابراين به يک توافق بين‌المللي تبديل شده است. بنابراين هيچ معنايي ندارد درباره برجام با هيچ کسي مجددا مذاکره کنيم.
آمريكا اگر مي‌خواست فرصتي براي رابطه با ايران ايجاد کند، خوب بود از فضاي برجام درست استفاده مي‌کرد. اگر آمريكا به تمام تعهدات خود در برجام عمل مي‌کرد، شرايطي نو ايجاد مي‌شد و ممکن بود درباره موضوع ديگری هم بتوانيم با آمريكا صحبت کنيم. خود آنها متأسفانه اين فرصت طلايي را از بين بردند. هميشه تأکيد کرده‌ام که کليد فضاي روابط آينده ايران و آمريكا دست واشنگتن است. آنها بايد دست از فشار، تهديد و تحريم بردارند، خود‌به‌خود فضاي ديگري مي‌شود و مي‌توان براي آينده فکر کرد.
دولت ترامپ به‌دنبال ايجاد مشکل و گره‌افکني است و يک نمونه از کار آمريكا همين بود که موضوع اعتراضات اخير را بدل به يک مسئله سياسي، بين‌المللي و امنيتي کرد و البته اولين شکست مفتضحانه دولت آمريكا در شوراي امنيت در‌اين‌باره از همان‌جا به وجود آمد که همه کشورهاي حاضر در شوراي امنيت به‌جاي آنکه اهداف آمريكا را در زمينه سياسي و امنيتي جلوه‌دادن اعتراضات دنبال کنند، درباره برجام و مزاياي آن صحبت کردند.
مسائل منطقه
من به ياد ندارم در پنج سال گذشته با سران کشورهاي مهم دنيا صحبت کرده باشم؛ مگر اينکه درباره منطقه نيز صحبت کرده باشيم. هدف اين صحبت‌ها مبارزه با تروريسم بوده، ايجاد صلح و ثبات بوده، هدفش اين بوده که قدرت‌هاي خارجي در امور کشورهاي منطقه دخالت نکنند و به فکر فروش اسلحه نباشند.
ما همچنان با کشورهاي منطقه و کشورهاي خارج از منطقه راجع به منطقه حرف مي‌زنيم، گفت‌وگو مي‌کنيم و حتي گاهي کمک مي‌خواهيم. خواست من از مقامات اروپايي اين بود که بمباران مردم مظلوم يمن متوقف شود. ما هميشه درباره منطقه حرف زده‌ايم و مي‌زنيم.
براي مسائل منطقه به‌ويژه سوريه گفت‌وگوها و نکات بسيار خوبی ميان ايران و روسيه ردوبدل شده است و من امروز(سه‌شنبه) هم با آقاي پوتين صحبت کردم که مي‌گفتند ضرورت دارد به‌زودي اجلاس سران سه کشور ايران، ترکيه و روسيه براي حل بحران سوريه انجام شود. ما اين روند را يک روند مغتنم مي‌دانيم و آن را ادامه مي‌دهيم.
روابط ما با هر دو کشور ترکيه و روسيه خوب است اما موضع ما در برابر خروج نيروهاي ترکيه از سوريه يک موضع اصولي بوده، چراکه ورود ارتش يک کشور به کشور ديگر بايد با رضايت دولت و مردم آن کشور همراه باشد و ما غير از آن را اصولي نمي‌دانيم و نمي‌پذيريم و مي‌خواهيم که اين کار زودتر پايان يابد، چراکه موجب کشته‌شدن هر دو طرف مي‌شود. همان‌طورکه حضور آمريكا در سوريه را هم قبول نداريم، چراکه آنها افکار نادرستي در باب تجزيه سوريه دارند.
مسائل اقتصادي
ما اگر پيشرفت و سرمايه‌گذاري خارجي مي‌خواهيم، اگر مي‌خواهيم ايرانيان و سرمايه‌هاي آنها باز گردند، راهش اين است که تريبون‌ها و رسانه‌ها هم‌صدا با دولت باشند، صداهاي مختلف ممکن است تأثيرگذار باشد. سرمايه و سرمايه‌دار مثل آهو مي‌ماند و فرار مي‌کنند و تيزپا هستند. نبايد آنها را فراري دهيم و راهش اين است که رسانه‌ها و دولت با هم مشارکت بيشتري کنند.
نرخ ارز را متعادل نمي‌بينيم و بايد به تعادل برسد. گراني ارز نمي‌تواند دلايل تجاري داشته باشد؛ چراکه ما در تأمين ارز و همچنين مخارج ارزي ترازمان مثبت است. درآمد ارزي ما بيش از مخارج ارزي‌مان است. اين موضوع که برخي مي‌گويند خود دولت ارز را گران کرده است، در صورتي صحيح است که دولت کسري بودجه داشته باشد. ما در سال جاری کسري بودجه نداريم.
قاعدتا افزايش نرخ ارز دليل رواني و تبليغاتي دارد. من به مردم اطمينان مي‌دهم که آينده ما از امروز حتما بهتر خواهد بود. حتي در درآمدهاي ارزي و غيرنفتي وضع ما از گذشته بهتر بوده است. من به مردم توصيه مي‌کنم که در اين مسير پر‌ريسک قدم برندارند. براي منافع خودشان در راه‌هاي امن‌تر از ارز قدم بردارند. خواهش من از مردم اين است که به راهنمايي‌هاي کارشناسان اقتصادي توجه کنند.
ماليات
بايد قدم به قدم از اقتصاد نفتي فاصله بگيريم. بايد اتکاي بودجه‌اي‌مان را نسبت به نفت خام کم کنيم. وقتي مي‌گوييم وابستگي‌مان را به نفت کم کنيم، عمدتا توجهات به سمت ماليات مي‌رود. اين به آن منظور نيست که به قشري که ماليات پرداخت مي‌کند، فشار بياوريم. به کارمندان يا بنگاه‌هاي اقتصادي که ماليات‌شان را پرداخت مي‌کنند. منظور آنهايي هستند که ماليات نمي‌پردازند. دايره پرداخت ماليات را بايد افزايش دهيم.
يادم مي‌آيد در يکي از جلسات هفتگي، مقام معظم رهبري تأکيد مي‌کردند که بايد تلاش شود فرهنگ ماليات در ميان همه به‌عنوان يک ضرورت جا بيفتد. همه بايد ماليات پرداخت کنند. قديم‌ها اصطلاحي بود عذرخواهي مي‌کنم، مي‌گفتند مفت‌خور. خداي‌نکرده نبايد کسي باشد که ماليات ندهد. همه ما وظيفه داريم ماليات قانوني خود را پرداخت کنيم.
ممکن است بگوييم دستگاهي در مناطق محروم کار مي‌کند و مدتي نبايد ماليات دهد. بايد زمانش مشخص شود يا دستگاهي تنفس مالياتي دارد که آن هم بايد مشخص شود؛ اما اگر غير از اين باشد؛ يعني جلوي اقتصاد خصوصي را گرفته‌ايم. دولت يازدهم اتکايش را نسبت به دولت‌هاي گذشته به اقتصاد نفتي کمتر کرده و تلاش دولت دوازدهم اين است که اين مقدار را مجدد کاهش دهد.
اشتغال
اين را که آقاي نوبخت پيشگويي کرده‌اند که سال ۹۷ حدود يك‌ميليون‌و ۳۳ هزار شغل ايجاد مي‌شود، بايد از خود ايشان بپرسيد. اين رقم، رقم پيش‌بيني سازمان برنامه و بودجه است که براساس بودجه‌اي که به مجلس داده‌ايم، پيش‌بيني شده است.
آنچه من مي‌توانم به مردم بگويم، اين است که سال گذشته حدود ۷۰۰ هزار شغل ايجاد شده است. تلاش ما اين است که تا پايان سال اين مقدار افزايش يابد. در پايان سال بايد ببينيم که موفق بوده‌ايم يا نه؛ اما اين را که اين مقدار را به يک ميليون مي‌رسانيم يا نه، بايد به تبصره ۱۸ ارتباط دهيم.
حذف جدول ١٧
اشکال اين جدول اين بود که دستگاه‌هايي در آن وجود داشت که از دولت پول دريافت مي‌کردند؛ اما محل مصرف و نتيجه آن هزينه‌ها مشخص نبود. آنها آمار ظاهري مي‌دادند که اين مقدار تحقيق کرده‌اند يا کتاب چاپ کرده‌اند؛ ولي آثار و نتايج آن نامعلوم بود.
يکي از ويژگي‌هاي بودجه شفافيت است تا هم براي دولت و هم مردم مشخص شده و شفاف شود که اين پولي که داده مي‌شود، کجا هزينه مي‌شود. قرار‌گرفتن برخي از نهادها زير نظر وزارت ارشاد براي اين است که بر آنها نظارت انجام شود و براساس عملکرد سه‌ماهه به آنها بودجه تخصيص داده شود. دولت حتما تلاش خواهد کرد که اين نهادها را از بودجه حذف کند.
پرداخت يارانه
در‌حال‌حاضر به همه مردم يارانه پرداخت مي‌کنيم؛ در‌حالي‌که اقشاري که به يارانه نيازي ندارند، نبايد آن را دريافت کرده تا هزينه آن جاي ديگري مصرف شود. در اين زمينه دنبال تفاهم با مجلس بوديم که اين تفاهم ميسر نشد. البته هدف ما با مجلس يکي است؛ اما با شيوه آن به توافق نرسيديم.
نسل جوان
بايد نسل جوان‌مان که امروز ۷۰ درصد جمعيت کشور ما را تشکيل مي‌دهد و افکار و راهي را که آنان توصيه مي‌کنند، بشنويم و بپذيريم. تنها شنيدن هم کافي نيست. جوانان نمي‌خواهند ما فقط صداي آنها را بشنويم. آنها داراي افکار و ايده‌هايي هستند و دنياي جديد را مي‌بينند و پيشنهاد و سخني دارند که ما بايد پيشنهادهاي آنان را بشنويم و مطالعه کنيم و با آنها به گفت‌وگو بنشينيم.
راهي که آنها پيشنهاد مي‌کنند و مسيري که مي‌پسندند، بايد در اراده و خواست حاکميت همواره تأثيرگذار باشد. جوانان هم شنيدن صدايشان و هم اثرگذاري فکرشان را در حاکميت خواستارند؛ چراکه آنان اکثريت جامعه ما هستند و آن روز که انقلاب پيروز شد، جوانان ما کمتر از هفت ميليون بودند؛ اما امروز ۲۵ ميليون نفر از جمعيت ما را جوانان تشکيل مي‌دهند.
احزاب
اين درست است که ما نبايد فقط در جامعه مدني به احزاب تکيه کنيم؛ زيرا سمن‌ها بخش بزرگي از جامعه مدني بوده که فعال و تأثيرگذارند. متأسفانه احزاب ما فقط موقع انتخابات فعال مي‌شوند و مثل مغازه‌هاي فصلي هستند؛ در‌حالي‌که بايد در همه سال فعال باشند. اين اميد و آرزوي من است و دوست دارم که همه احزاب و سمن‌ها فعال باشند.
مردم هم بايد در گفتمان‌هايي که براي زندگي آنها مهم است، مشارکت کنند. مسائلي مثل زلزله يا آلودگي هوا بخشي از مشکلات است و بايد گفتمان‌ها به اين سمت هدايت شود و منحصر به مسائل سياسي نباشد. ممکن است ما بگوييم نان، بنزين و گازوئيل ارزان مي‌شود و عده‌اي هم کف بزنند؛ اما بايد دنبال راه‌حل ريشه‌اي مسائل باشيم.
فضاي مجازي
فضاي مجازي و اينترنت يک فضاي بسيار مهم براي ما به حساب مي‌آيد. براي ما که به سمت دولت الکترونيک در حرکت هستيم، براي جامعه ما که به سمت دانش روز دنيا حرکت مي‌کند، اين فضا اهميت بسيار زيادي دارد.
وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات به من گفته است که ٢٠٠ هزار شغل در دو سال گذشته به صورت موبايل‌محور ايجاد شده است. ما در سراسر کشور به دنبال گسترش نسل‌هاي سوم و چهارم اينترنت هستيم. اهدافي که براي آن دنبال مي‌کنيم، هم اهداف فرهنگي، هم اجتماعي، هم اقتصادي و هم سياسي است.
شما ببينيد رئيس‌جمهور آمريكا در مورد يک مسئله سياست خارجي توييتي مي‌کند. ميليون‌ها واکنش نسبت به آن توييت از سراسر جهان نشان داده مي‌شود. او گاهي عقب‌نشيني و حتي گاهي از مردم و مسلمان‌ها نسبت به توييتش عذرخواهي مي‌کند. اينها نشان مي‌دهد که روز به روز آثار شبکه‌هاي اجتماعي گسترده‌تر مي‌شود.
دولت مصمم است پيام‌رسان‌هاي داخلي را تقويت کند اما عقيده دارد انحصار در اين حوزه معنا ندارد. اگر قرار باشد يک پيام‌رسان داخلي انحصار را در دست بگيرد، درست نيست. ما بايد هم در شبکه‌هاي داخلي و هم خارجي حضور داشته باشيم چراکه آثار فرهنگي و اجتماعي دارد.
اگر بتوانيم از فرصت‌هاي فضاي مجازي استفاده کنيم ديگر به چالش تبديل نمي‌شود. ديگر زماني که بگوييم اين را ببنديم، آن را از بين ببريم و ديش‌ها را از پشت بام پايين بيندازيم، گذشته است. بايد فضا را آماده کنيم تا جوان‌ها به نفع خود و خانواده در فضاي مجازي حضور پيدا کنند.
آلودگي هوا
براي حل مشکل آلودگي مدارس را تعطيل مي‌کنيم، اين ساده‌ترين راه و شايد بدترين باشد در حالي که ما بايد به دنبال راه صحيح و عاقلانه باشيم که اين راه هم بدون پول نمي‌شود. براي مبارزه با آلودگي بايد تمام خودروها و وسايل مصرف‌کننده انرژي اصلاح شود. طرح نوسازي حمل و نقل بودجه مي‌خواهد و ما بايد بتوانيم کمک کنيم که خودروهاي فرسوده نوسازي شوند و پول را از جايي بياوريم.
عربستان سعودي که چندين برابر ما نفت مي‌فروشد قيمت بنزين و گازوئيل را دو برابر کرده است. ما هم از مجلس خواسته‌ايم در اين زمينه همفکري کند. هنوز دير نشده و مي‌شود در اين زمينه فکري کرد. اکنون روزانه معادل ٥,٥ ميليون بشکه نفت به صورت گازوئيل، بنزين و گاز مصرف مي‌شود. سوخت در ماشين‌ها ريخته مي‌شود و خيابان‌ها تبديل به پارکينگ مي‌شود. در تعطيلات هم جاده‌هاي بين‌شهري به پارکينگ تبديل مي‌شوند.
منبع: شرق