بررسی قیمت دلار در هفته گذشته حاکی از جدال عوامل افزایشی و کاهشی در بازار است. بر این اساس، رشد نرخ حواله درهم و شکست مقاومتی قیمت ۴ هزار ۴۵۰ تومان به عنوان عوامل افزایشی معرفی شدند. در مقابل، پررنگ شدن نقش بازارساز، بازگشت قیمت دلار در روز انتهایی هفته گذشته، افت قیمت در معاملات پشت خطی انتهای هفته و خروج احتمالی سکه‌بازان از بازار به‌عنوان عوامل اثرگذار در کاهش قیمت دلار مطرح شدند. ارزیابی صورت گرفته از فضای بازار حاکی از آن است که با قوت گرفتن عوامل کاهشی، نقش مدیریتی بازارساز می‌تواند روند آتی حرکتی شاخص ارزی را تعیین کند.
جدال‌ها در بازار ارز بالا گرفته است: یک طرف بازیگران بازارساز قرار دارند و طرف دیگر، دسته‌های مختلفی از خریداران دلار. این رودررویی در روز پنج‌شنبه در مقاطع مختلف برندگان متفاوتی داشت؛ در ابتدای روز بیشتر دلالان دست بالا را داشتند، ولی هر چقدر به ساعات انتهایی روز نزدیک‌تر شدیم، اثرات عرضه بازارساز بیشتر در معاملات به چشم خورد. روز پنج‌شنبه دلار در شروع روز از مرز ۴ هزار و ۴۵۰ تومان عبور کرد و در همان ۴۰ دقیقه ابتدای روز حتی محدوده ۴ هزار و ۴۸۰ تومان را نیز شکست. با این حال، با افزایش عرضه بازارساز و ورود بخشی از دلارهای فروخته شده بازیگران بازارساز به کف معاملات پاساژ افشار، قیمت از سقف روزانه عقب‌نشینی و به سوی محدوده ۴ هزار و ۴۷۰ تومان حرکت کرد. درنهایت دلار روز آخر هفته را با قیمت ۴ هزار و ۴۷۴ تومان به پایان برد که افزایشی ۲۵ تومانی نسبت به روز چهارشنبه داشت.
فعالان ارزی عوامل متمایزی را در افزایش قیمت دلار دخیل دانستند؛ بخشی بیشتر به متغیرهای فنی اشاره داشتند، گروهی رشد نرخ حواله درهم را موثر دانستند و برخی دیگر افزایش ارزش دلار درمناطق همسایه را اثرگذارتر عنوان کردند. در این میان، با وجود روند افزایشی دلار در هفته گذشته و عبور از سطح مهم ۴ هزار و ۴۵۰ تومان، عده‌ای از معامله‌گران انتظار اصلاح روند افزایشی را دارند. آنها اشاره‌ها و دلایل متفاوتی را نیز برای این پیش‌بینی مطرح کردهاند. مقاومت شدید بانک مرکزی و افزایش عرضه بازیگران بازارساز، برگشت قیمت دلار در روز پنج‌شنبه، افت قیمت در معاملات پشت خطی انتهای هفته، خروج احتمالی سکه‌بازان از بازار ارز و افت دلار در بازارهای همسایه نشانه‌هایی بودند که از سوی برخی فعالان به‌عنوان سیگنال‌های کاهشی از آنها یاد می‌شد. از نظر آنها، با قدرت‌گیری نیروهای کاهشی به آرامی دلار در مسیر نزولی قرار می‌گیرد و درنهایت در انتهای سال با افزایش بیشتر فروش‌ها در زیر کانال ۴ هزار و ۴۰۰ تومان به کار خود پایان خواهد داد. با این حال، باید دید مطابق انتظار این دسته قیمت دلار افزایش خاصی را تجربه نخواهد کرد یا مطابق انتظار افزایشی شماری از معامله‌گران حتی از نقطه مقاومتی مهم ۴ هزار و ۴۹۴ تومان نیز عبور خواهد کرد. افزایشی‌های بازار باور دارند، بالا بودن نرخ حواله درهم، شکست یک مقاومت فنی مهم و ورود تقاضاهای جدید به بازار از جمله عواملی هستند که می‌توانند دلار را در مرزشکنی بعدی یاری کنند. از نظر آنها پس از این مرزشکنی قیمت دلار به سوی کانال ۴ هزار و ۶۰۰ تومان حرکت خواهد کرد.
فراز و فرود روز آخر
از نظر فعالان، افزایش روز پنج‌شنبه دلار از دو ناحیه کلید خورد: اول معاملات پشت خطی، دوم افزایش تقاضا در شهرستان‌ها پیش از شروع بازار تهران. براساس اطلاعات کانال‌های مجازی اطلاع‌رسانی بازار ارز، در ساعات انتهایی روز چهارشنبه میزان خریدها در بازار کمی بالا رفت. در این شرایط، رشد قیمت در ساعات انتهایی پنجمین روز هفته موجب شد که معامله‌گران شهرستانی با هیجان بیشتری در ابتدای روز پنج‌شنبه (حدود ساعت ۱۰ صبح) وارد بازار ارز شوند و با قیمت‌های بالا اقدام به خرید کنند. به گفته یکی از بازیگران ارزی، اولین معامله در شیراز با قیمتی حدود ۴ هزار و ۴۸۰ تومان صورت گرفت و پس از آن مشاهده شد که دلار در معاملات فردایی و امروزی مشهد به بالای محدوده ۴ هزار و ۴۶۰ تومان رسید. بازار سبزه میدان نیز با رصد فعالیت معامله‌گران شهرستانی حدود ساعت ۱۱ صبح معاملات خود را با قیمت ۴ هزار و ۴۶۵ تومان کلید زد که نشان‌دهنده افزایش ۱۶ تومانی نسبت به روز چهارشنبه و شکست مرز ۴ هزار و ۴۵۰ تومانی بود. شکست این مرز هیجان‌ها را به اندازه‌ای در بازار بالا برد که قیمت به سرعت محدوده‌های ۴ هزار و ۴۶۰ تومانی و ۴ هزار و ۴۷۰ تومانی را پشت‌سر گذاشت و تا نقطه ۴ هزار و ۴۸۵ تومان رشد کرد. برخی منابع غیررسمی اطلاع دادند که حتی در دقایق کوتاهی دلار بالای ۴ هزار و ۴۹۰ تومان قرار گرفت. نکته مهم آنجا بود که هیجان ابتدایی چنان زیاد بود که فضای بازار را از تعادل خارج کرد و موجب شد کمتر معامله‌گری تمایلی به فروش ارز داشته باشد. در چنین شرایطی، حضور و عرضه بازیگران بازارساز در پاساژ افشار بود که موجب شد قیمت دلار نه تنها رشد بیشتری را تجربه نکند؛ بلکه عرضه و تقاضا به یک حالت تعادل برسد و در نهایت نیز قیمت از محدوده ۴ هزار و ۴۸۰ تومان خارج شود. روند قیمت در سایر شهرستان‌ها، مناطق مرزی و معاملات فردایی نیز در انتهای روز مشابه روند بازار تهران شد. در ابتدای روز قیمت‌ها اوج گرفتند ولی از بعدازظهر اصلاح قیمت‌ها آغاز شد؛ اصلاحی که حتی پس از پایان ساعت کار رسمی بازار در معاملات پشت خطی ادامه داشت. به گفته یکی از بازیگران ارزی در انتهای روز پنج‌شنبه در معاملات پشت خطی دلار فردایی زیر محدوده ۴هزار و ۴۶۰ تومان معامله می‌شد. دلار که در بازار مشهد به سقف ۴ هزار و ۴۸۰ تومان رسیده بود، در معاملات پشت خطی به زیر مرز ۴ هزار و ۴۵۰ تومان رفت. باید دید همان‌طور که افزایش دلار از معاملات پشت خطی کلید خورد، آیا آغاز کاهش آن از همین معاملات خواهد بود؟
نشانه‌های کاهشی در بازار
پیغام بازارساز و افزایش عرضه: روند افزایشی دلار طی هفته موجب شده بود که تعداد زیادی از افراد جدید وارد بازار شوند که بعضا شامل مردم عادی نیز می‌شدند. در چنین شرایطی، رئیس‌کل بانک مرکزی در توییتی هشدار داد که افزایش نرخ ارز پایدار نیست و پیش‌بینی کرد که براساس روند هر ساله قیمت دلار در ماه‌های بهمن و اسفند در مسیر کاهشی قرار می‌گیرد. در کنار این سیگنال، روز پنج‌شنبه به‌طور عملی نیز میزان عرضه بازیگران بازارساز بالا رفت و آنها اقدام به عرضه ارز در بسته‌های ۵۰ هزار تایی کردند که نقش مهمی در توقف روند دلار داشت.
به گفته فعالان، تعداد زیادی از صرافی‌های بانکی نیز روز پنج‌شنبه اقدام به عرضه ارز کردند. البته به گفته یکی از بازیگران ارزی به‌دلیل ساعات اداری بانک‌ها، این عرضه کمی پس از ساعت یک بعدازظهر به پایان رسید.خروج احتمالی سکه‌بازان از بازار ارز: به گفته برخی از فعالان بازار، روز پنج‌شنبه خریداران سکه نیز سعی کردند با افزایش خریدهای ارزی خود قیمت دلار را بالاتر بیاورند تا قیمت فلز گرانبهای داخلی را افزایشی کنند. با این حال، پس از پایان ساعت کار رسمی بازار، میزان فروش‌های سکه‌بازان تا حد زیادی بالا رفت و قیمت این فلز گرانبها حتی برای معاملات آتی روز شنبه زیر سطح یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان به فروش رفت.
این در حالی بود که روز پنج‌شنبه را با تحرکات بازیگران خود با قیمت یک میلیون و ۵۰۸ هزار تومان به پایان برده بود. از نظر برخی فعالان، تغییر انتظارات در بازار سکه می‌تواند گامی در جهت کاهش فشار به قیمت دلار باشد. برخی دیگر، افت سکه را ناشی از کاهش ارزش دلار در معاملات پشت خطی و بازگشت قیمت دلار از سقف روزانه دانستند.افت ارزش دلار در کشورهای همسایه: به گفته یکی از بازیگران باتجربه بازار، روز پنج‌شنبه ارزش دلار در منطقه سلیمانیه عراق به بالای ۴ هزار و ۵۰۰ تومان رسید؛ ولی در ساعات انتهایی این معاملات قیمت بار دیگر به زیر مرز یاد شده بازگشت. در مورد معاملات بازار هرات افغانستان نیز چنین روند قیمتی رقم خورد و قیمت‌ها از سقف‌های ابتدای روز عدول کردند؛ درحالی‌که عده‌ای از معامله‌گران این موضوع را نشانه‌ای از احتمال افت بیشتر دلار در بازار داخلی دانستند، گروهی دیگر باور داشتند، این اتفاق تنها یک اصلاح قیمتی است که با فشار «جاماندگان ارزی» صورت گرفته است. یعنی افرادی که از رشد قیمت دلار جا مانده بودند، سعی کردند با افزایش فروش‌ها قیمت‌ها را پایین بیاورند تا زمینه را برای خریدهای خود فراهم آورند.
نشانه‌های افزایشی در بازار
بالا بودن نرخ حواله درهم: روز پنج‌شنبه قیمت حواله درهم از محدوده هزار و ۲۳۰ تومان عبور کرد و روی عدد هزار و ۲۳۲ تومان قرار گرفت. به گفته فعالان، با این سطح از قیمت درهم، ارزش دلار در بازار داخلی بالای ۴ هزار و ۵۰۰ تومان است. به گفته یکی از بازیگران ارزی، برخی از صرافی‌ها به‌واسطه هراسی که از بحث‌های مالیات ارزش افزوده در دبی دارند، سعی می‌کنند از شبکه بانکی برای جا‌به‌جایی‌های ارزی خود استفاده نکنند و همین موضوع هزینه‌های جانبی زدن حواله از دبی را برای برخی صرافان بالا برده است. این در حالی است که عده زیادی از معامله‌گران اصلی بازار گرفتن مالیات از صرافی‌ها در دبی را تکذیب کردهاند؛ البته وجود چنین اخباری در هر صورت قیمت‌ها را می‌تواند در بازار داخلی تحت‌تاثیر قرار دهد.شکست مقاومت مهم ۴۴۵۰: به گفته فعالان، مرز ۴ هزار و ۴۵۰ تومانی، مرز بسیار مهمی در معاملات دلار بود. عبور دلار از این مرز می‌تواند تقاضاهای بیشتری را وارد بازار کند و زمینه را برای ورود دلار به سطوح بعدی فراهم کند. به گفته فعالان، هم‌اکنون معامله‌گران فنی از جمله مهم‌ترین خریداران بازار هستند و در صورتی که روند قیمت اصلاح نشود، آنها می‌توانند با ادامه خریدهای خود دلار را از مرز ۴ هزار و ۵۰۰ تومان عبور دهند.
رسانه‌های برون مرزی با بزرگنمایی اتفاقات بازار ارز بر هیجان معاملات افزوده‌اند. اعلام‌نرخ‌های غیرواقعی، ارجاع به قیمت‌های ثبت شده در ساعات مرده بازار و دادن کدهای اشتباه در مورد دلایل رشد نرخ ارز، از جمله موضوعاتی هستند که جوسازی رسانه‌های بیگانه از طریق آنها صورت می‌گیرد. به‌عنوان مثال، در روزهای انتهایی هفته در کانال تلگرامی یکی از این رسانه‌ها عنوان شد قیمت سکه به یک میلیون و 550 هزار تومان رسیده است. این در حالی است که در بدبینانه‌ترین حالت قیمت سکه در بازار به بالای یک میلیون و 520 هزار تومان نرفت. در کنار این اعلام شد قیمت دلار روز چهارشنبه تا 4 هزارو و 470 تومان صعود کرد، حال آنکه قیمت این ارز در معاملات پشت خطی و وقت‌های مرده بازار به این سطح قیمتی رسید. قیمت‌هایی که معمولا توسط دلالان برای افزایش دامنه نوسانات در روز بعد ایجاد می‌شود و جنبه جوسازی دارد. افزون بر اینها، دلیل رشد دلار در این رسانه‌ها مرتب به دولت نسبت داده می‌شود. حال آنکه بازیگران بازارساز تنها در ۲ روز انتهایی هفته نزدیک به ۲۰ میلیون دلار را در پاساژ افشار به فروش رساندند تا مانع از افزایش نوسانات شوند.
منبع: دنیای اقتصاد