دهمین و یازدهمین هواپیمای فهرست خرید برجام در فرودگاه مهرآباد به زمین نشست. تا پیش از این، ٦ فروند هواپیمای ATR و ٣ فروند ایرباس به تهران تحویل داده شده است. حالا فرزانه شرفبافی، مدیرعامل هما از ورود ١٠ فروند هواپیمای دیگر در سال ٩٧ خبر می‌دهد و به این ترتیب هواپیماهای سفارش ٢٠٠ فروندی ایران یکی‌یکی وارد کشور می‌شوند. براساس اعلام وزارت راه‌وشهرسازی در ایران حدود ٢٦٦ فروند هواپیما وجود دارد که چیزی تقریبا نصف این تعداد زمینگیر است. هواپیماهایی که بیشترشان فرسوده هستند و با میانگین عمر ٢٣سال پرواز می‌کنند. این در شرایطی است که میانگین سن ناوگان هوایی رقبای منطقه‌ای ایران ازجمله قطر و ترکیه بین ٥ تا ١٠سال است و همین موضوع بخش بزرگی از اقتصاد پرواز منطقه را از دسترس ایران خارج کرده است. علاوه بر این، به گفته محمدرضا رضایی‌کوچی، رئیس کمیسیون عمران مجلس ایران ۵۰ فرودگاه دارد که در آن عملیات پروازی انجام نمی‌شود و با این وجود هزینه زیادی برای نگهداری آنها پرداخت می‌شود. همچنین از ٢٠ ایرلاین موجود در ایران برخی ایرلاین‌ها تنها با ٢-٣ هواپیمای فرسوده پرواز می‌کنند که در مجموع اقتصاد صنعت هوایی ایران را بشدت تحت‌تأثیر قرار داده است. صنعتی که چیزی حدود ٤دهه گرفتار تحریم‌های جهانی بوده و با اجرای برجام توانسته از این وضع تا حدی نجات پیدا کند.
کاهش میانگین سنی ناوگان هما
دو فروند هواپیمای جدید ATR دیروز در مهرآباد به زمین نشست و به این ترتیب ١٤٠ صندلی به ناوگان هوایی ایران‌ایر افزوده شده است. ایران تاکنون ٨ فروند هواپیمای کوتاه‌برد ATR را تحویل گرفته است. براساس قراردادی که ایران با کمپانی ایتالیایی- فرانسوی ATR به امضا رسانده است، ١٢ فروند هواپیمای دیگر باید به کشور تحویل داده شود که به گفته فرزانه شرفبافی، مدیرعامل هما کمپانی سازنده تأمین مالی خرید این ١٢ هواپیما را برعهده گرفته است. شرفبافی به تأثیر ورود هواپیماهای جدید در صنعت هوایی ایران اشاره کرده و می‌گوید: «ورود هواپیماهای جدید میانگین سنی ناوگان هما یک‌سال کاهش یافته و به ٢٠سال رسید. البته با این وجود هنوز راه زیادی درپیش داریم.» به گفته او، «در سال ٢٠١٨ اگر برنامه‌ریزی‌ها به درستی پیش رود و طرف مقابل پایبند قرارداد باشد، ما شاهد ورود بويينگ ٧٧٧، ايرباس ٣٢٠ و ايرباس ٣٢١ به هواپيمايي جمهوري اسلامي ايران خواهيم بود.»
او همچنین در مراسم ورود ٢ فروند ای‌تی‌آر جدید از ورود ١٠ فروند هواپیمای جدید در سال آینده خبر داد. شرفبافی درباره چگونگی پرداخت اقساط هواپیماهای جدید عنوان کرد: «مدت زمان پرداخت ١٠ تا ١٢سال است اما میزان آن ممکن است تغییر کند؛ چراکه برای تأمین فاینانس با شرکت‌های متفاوتی وارد قرارداد شده‌ایم.»
بویینگ تأمین مالی ٨ هواپیما را پذیرفت
قائم‌مقام وزیر راه‌وشهرسازی نیز در این مراسم گفت: «درحال حاضر تأمین مالی ٢٣ فروند هواپیما نهایی شده است و بویینگ تأمین مالی هشت فروند هواپیما را پذیرفت.»
اصغر فخریه‌کاشان با اشاره به منابع موجود برای تأمین مالی هواپیماهای جدید افزود: «همان‌طور که بارها گفته‌ام، از سه منبع برای تأمین مالی هواپیماهای جدید استفاده می‌کنیم که صندوق توسعه ملی، فاینانس شرکت‌های فروشنده و شرکت‌های لیزینگی از منابع موجود هستند.»
او درباره تأمین مالی هواپیماهای ATR توضیح داد: «درحال حاضر هشت فروند هواپیمای ATR تحویل گرفته شده و ١٢ فروند باقی مانده که تأمین مالی این ١٢ فروند هواپیما را خود کمپانی ATR برعهده گرفته است.»
فخریه‌کاشان با ذکر این نکته که مذاکرات شرکت‌ها با سایر شرکت‌های لیزینگ برای تأمین مالی باقی مانده، ای‌تی‌آرها ادامه دارد، گفت: «درحال مذاکره هستیم و هر شرایطی که باعث فاینانس ارزان‌تر شود، آن را انتخاب می‌کنیم.»
قائم‌مقام وزیر راه‌وشهرسازی همچنین با اشاره به پرداخت اقساط خرید هواپیماهای جدید، عنوان کرد: «اقساط هر سه‌ماه یک‌بار پرداخت می‌شود و خود هواپیماها وثیقه وام هستند. دولت برای خرید این هواپیماها تضیمنی را ارایه نداده و قرار بر این است که اقساط از محل درآمدهای ایران‌ایر پرداخت شود.»
فخریه‌کاشان درباره این‌که آیا مناقصه تعیین فاینانسر هواپیماهای جدید برگزار شده است، گفت: «این مناقصه اخیرا برگزار شده است و با دو شرکت برای تأمین مالی قرارداد خرید هواپیماهای جدید وارد مذاکره شده‌ایم. چند شرکت در این مناقصه باقی مانده بودند که با تغییر شرایط موجود این تعداد به دو شرکت کاهش پیدا کرد و درحال حاضر مذاکره با این دوشرکت درجریان است.»
او افزود: «امیدواریم قبل از پایان سال ٩٦ قرارداد ایران‌ایر با این شرکت‌ها نهایی شود. البته پیش از این با شرکت‌های لیزینگی وارد مذاکره شده بودیم، اما شرایط به‌گونه‌ای بود که به دنبال برگزاری مناقصه و استفاده از بهترین شرایط تعیین فاینانسر بودیم، اما با تغییر شرایط بین‌المللی با دو شرکت وارد مذاکره برای تأمین مالی هواپیماهای جدید شدیم.»
۳ ایرباس می‌آید
اصغر فخریه‌کاشان، قائم‌مقام وزیر راه‌وشهرسازی با بیان این‌که در مناقصه انتخاب فاینانسرهای خریدهای هواپیماهای ایران‌ایر دو شرکت اروپایی و چینی انتخاب شده‌اند، گفت: درحال حاضر تأمین مالی ٢٣ فروند هواپیما نهایی شده و بویینگ تأمین مالی هشت فروند هواپیما را پذیرفت.
قائم‌مقام وزیر راه‌وشهرسازی عنوان کرد: «احتمالا در سال ٢٠١٨ سه ایرباس وارد کشور می‌شوند که فاینانس این سه ایرباس تعیین تکلیف شده و برای فاینانس این سه هواپیما خود شرکت ایرباس متعهد شده و درحال نهایی‌کردن آن هستیم. همچنین خود کمپانی بویینگ فاینانس هشت فروند هواپیما را برعهده گرفته است و تا این لحظه روی فاینانس هشت فروند هواپیمای بویینگ حساب باز کرده‌ایم.»
فخریه‌کاشان درباره مذاکره با دو شرکت فاینانسر برای تأمین مالی هواپیماهای جدید گفت: «با دو شرکت خارجی که یکی از این شرکت‌ها اروپایی و دیگری چینی است، برای تأمین مالی هواپیماهای جدید درحال مذاکره هستیم و تاکنون مشکلی در روند مذاکرات با این دو شرکت به وجود نیامده است.»
او همچنین با اشاره به درخواست برخی از دفاتر حقوقی در خارج از کشور برای افشای قرارداد بویینگ گفت: «دوماه گذشته برخی از دفاتر حقوقی در خارج از کشور به بهانه این‌که ایران در موضوع حادثه ١١ سپتامبر دخالت داشته، تقاضای افشای قرارداد بویینگ را داشتند؛ البته این تقاضا در داخل کشور با نیت خوب وجود داشت، اما به هرحال امکان افشای قراردادهای خرید هواپیما وجود ندارد.»
قائم‌مقام وزیر راه‌وشهرسازی همچنین درباره ارایه یک فروند هواپیمای رایگان از سوی ایرباس گفت: «در مذاکراتمان موفق شدیم یک فروند ایرباس رایگان از این کمپانی بگیریم که درنهایت قرار بر این شد هزینه ٩٩ فروند هواپیما را به ایرباس بپردازیم و ١٠٠ هواپیما از ایرباس تحویل بگیریم، بنابراین درصد تخفیف هواپیمای رایگان در بین ٩٩ هواپیمای دیگر تقسیم شد.» فخریه‌کاشان درباره تفاوت فاینانس از شرکت‌های لیزینگ و کمپانی‌های فروش هواپیما تصریح کرد: «تفاوت آن در زمان فاینانس است؛ به‌طوری که کمپانی‌های فروشنده هواپیما ١٠ساله فاینانس را قبول می‌کنند؛ درحالی که ما به دنبال فاینانس ١٥ساله هستیم.»
او همچنین درباره میزان سود این فاینانس‌ها گفت: «افشای جزییات این قرارداد به مصلحت کشور نیست و نمی‌توان درباره جزییات این قرارداد اطلاعات را افشا کرد.»
منبع: شهروند