افت فروش بازارها در مرداد ماه
ارزيابي شامخ كل اقتصاد ايران (شامخ كل) در مرداد ماه 1400 نشان از آن دارد كه اين شاخص نسبت به تير ماه با شيب ملايم‌تري كاهش داشته است. براساس نظرسنجي انجام شده از فعالان اقتصادي در مرداد ماه اكثر فعاليت‌هاي كسب و كار به دليل شرايط ناشي از تعطيلات پيك پنجم كوويد19 و همچنين نااطميناني طرف تقاضا از تغييرات سياستگذاري كشور همچنان براي پنجمين ماه پياپي با ركود تقاضا روبه‌رو بودند كه منجر به كاهش شديد فروش شده است. همچنين شاخص مديران خريد صنعت در مرداد ۴۵.۲۴ به دست آمده است و همچنان روند كاهشي در بخش صنعت وجود دارد، اما كاهش آن نسبت به تير ماه اندكي ملايم‌تر است. در جريان استخراج شاخص مديران خريد، اگر عدد شاخص بيش از ۵۰ باشد، نشان‌دهنده اين است كه اقتصاد به سمت توسعه در حركت است. اما اگر هر رقمي كمتر از ۵۰ باشد، به معني قرار گرفتن اقتصاد در مسير انقباض و ركود است.
.
آینده اقتصاد در ۲ سناریو
مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی ایران بر مبنای دو سناریو به نظرخواهی از فعالان اقتصادی، برای تدوین نقشه راه عملیاتی برای توسعه فعالیت‌های تجاری و اقتصادی بین‌المللی، از طریق تعیین اولویت شرکای تجاری برای اقتصاد ایران و اولویت‌بندی اقلام کالایی تجاری در کوتاه‌مدت پرداخت. سناریوی اول، توافق سیاسی و بازگشت طرفین به برجام است و سناریوی دوم نیز افزایش محدودیت‌های بین‌المللی و فشارهای ناشی از تحریم‌ها و بازگشت به شرایط سال‌های اول دهه ۹۰ است. در این گزارش آمده است: در سناریوی خوش‌بینانه، راهبرد تقویت تولید صنعتی فناورانه و بهبود جایگاه ایران در زنجیره ارزش جهانی، توصیه شده و اولویت‌ها به‌جای آنکه بر مبنای بقا طراحی شود، بر مبنای ملاحظات مبتنی بر توسعه است. بازوی پژوهشی بخش خصوصی در سناریوی «بدون برجام» نیز با توجه به اینکه گشایش جدی در روابط ایران با جهان متصور نیست و موانع جدی بر سر راه تعامل ایران و اروپا وجود دارد، راهبرد حفظ بنیه تولیدی کشور را اولویت‌دار دانسته است. این گزارش قضاوتی در مورد آنکه کدامیک از سناریوهای طراحی شده احتمال رخداد بالاتری دارند، انجام نمی‌دهد. همچنین ذکر این نکته ضروری است که این گزارش با این فرض نوشته شده است که در بلند مدت ایران از لیست سیاه FATF خارج شود. این مساله به‌قدری تعیین‌کننده است که حتی در صورت رفع کامل تحریم‌ها، می‌تواند محدودیت‌های بسیار جدی و مخربی برای تجارت خارجی ایران ایجاد کند.
عنصر مغفول در تیم اقتصادی
علی میرزاخانی در یادداشتی به تیم اقتصادی دولت پرداخت. او نوشت: آیا تیم اقتصادی دولت سیزدهم هماهنگ است؟ آیا اصولا این گزاره که «تیم اقتصادی هماهنگ، حلال مشکلات است و تیم اقتصادی ناهماهنگ باعث تکثیر مشکلات می‌شود» گزاره درستی است؟ بله و خیر. این روزنامه نگار اقتصادی ادامه داد: شرط کافی برای موفقیت تیم اقتصادی بینش اقتصادی است که همواره در گرد و غبار مباحث مربوط به هماهنگی تیم اقتصادی، مغفول باقی مانده است. اما بینش اقتصادی چیست؟ تیم اقتصادی بیش از اینکه به فرمانده نیاز داشته باشد، به قطب‌نما نیاز دارد؛ قطب‌نمایی که حرکت هماهنگ تیم اقتصادی باید بر اساس علامت‌دهی آن انجام شود و نقش لیدر تیم صرفا پایش «حرکت هماهنگ» به سمت هدفی است که قطب‌نما مشخص می‌کند، نه تعیین جهت حرکت. میرزاخانی اضافه کرد: بینش اقتصادی کارکردی شبیه قطب‌نما در مواقع تعدد گزینه‌های تصمیم مدیریتی دارد و ناگفته پیداست که سهم بسیار مهم‌تری از نقش فرمانده تیم در وصول به اهداف مدیریتی دارد. این به معنای انکار نقش فرمانده نیست، اما تردیدی هم نیست که اگر فرمانده تیم اقتصادی به منطق علمی برای مسیریابی معتقد نباشد، همه تیم را به بیراهه می‌برد. او تاکید کرد: بینش اقتصادی، مهارت اتخاذ تصمیمات مدیریتی در بستر اصول حکمرانی اقتصادی است. سازگاری تصمیمات اقتصادی به‌گونه‌ای‌که حرکت کل سیستم به سمت مقصد تضمین شود تنها در پرتو توجه به چراغ راهنمای اصول حکمرانی اقتصادی امکان‌پذیر است و صرف هماهنگ بودن تیم اقتصادی ضامن سازگاری درونی تصمیمات مدیریتی نیست.