13 مرد با کت و شلوارهای رسمی کنار هم ایستاده‌اند. برخی موهایشان از چند دهه صنعتگری سفید شده و بعضی دیگر چشم‌هایشان از ذوق جوانی سرشار است. در این میان هم مقام دوم دولت و هم رئیس پارلمان بخش خصوصی کنار هم ایستاده‌اند و هم پیرمردی با چشم‌هایی نافذ و از اصیل‌ترین تبار فرهنگی با حضور خود اعتبار آن جمع را دوچندان کرده و نشانی روی سینه‌اش آویخته شده است. از معاون اول رئیس جمهوری و رئیس اتاق بازرگانی تا جوان‌های استارتاپ باز و مردان فرهنگی، تمام‌شان روز گذشته در انتهای مراسم اهدای نشان کارآفرینی امین‌الضرب کنار هم ایستادند و عکس یادگاری انداختند. همین چند ثانیه حضور آنها در کنار هم، روایت بکری را برای ماندگار شدن در دل تاریخ قاب کرد. جای محمدعلی موحد، پیرمرد خردمند 95 ساله در میان آنها خالی بود که به خاطر بستری شدن در بیمارستان نتوانسته بود در این جمع حضور پیدا کند. او پیامی فرستاد و در جمله‌ای نغز گفت: «مشکلات اقتصادی امروز از مسائل فرهنگی جدا نیست.» موحد که کتاب «خواب آشفته نفت» را نوشته و از طرفی دیگر عرفان و مولانا را عمیق می‌شناسد و مثنوی تصحیح می‌کند، در همین پیام با خضوع اهل فرهنگ گفته بود: «ممنونم که نام من را در کنار عزت‌الله فولادوند قرار دادید.» فولادوند، مترجم و پژوهشگر که نشان اقتصادی امین‌الضرب را به تقدیر از تلاش‌های فرهنگی‌اش دریافت کرد، گفت: «امین‌الضرب بود که به رغم دشمنی خشک اندیشان خرافاتی، کارخانه برق را از روسیه خرید و به ایران آورد و خانه‌ها و خیابان‌های تهران را منور کرد و باز او بود که به منظور انتظام بخشیدن به امور بازرگانی اتاق تجارت تهران را تأسیس کرد که نیای اتاق بازرگانی امروز است؛ و همچنین او بود که در استقرار استقلال آزاد در ایران کوشید. من از ژرفای وجود امیدوارم که بی اخلاقی، جرم و جنایت و مال اندوزی به هر قیمت، که امروز به کابوس همه عاشقان این کشور تبدیل شده است، نتواند جای میهن دوستی و خدمت به ایران را در نسل جوان بگیرد.»
از این نسل جوان در همین مراسم، برادران محمدی و محمدجواد شکوری مقدم، بنیانگذار و مدیران دو تا از مهمترین استارتاپ‌های کشور در کنار صنعتگران موسپید، نشان امین‌الضرب را به سینه آویختند. آنها با استارتاپ‌هایشان و به خدمت گرفتن تکنولوژی، رفتارهای اقتصادی را متحول کرده و کارآفرینی کرده‌اند. اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهوری هم به این ترکیب اشاره کرد و گفت: «این انتخاب به این معناست که باید کارآفرینی در جهت فناوری جدید و بر اساس تغییرات اجتماعی کشور باشد.» پیش از آنکه معاون اول رئیس جمهوری سخنرانی خود را آغاز کند، صنعتگران از روزهای سخت خود صحبت کرده بودند.
قصاعی، مردی که در صنعت چینی کشور فعالیت می‌کند و نشان کارآفرین ویژه را دریافت کرد، گفته بود: «در دوران بعد از انقلاب، از 24 واحد صنعتی چینی فعال در کشور تنها 8 واحد آن باقی مانده است.» حمیدرضا هاشم نیا، دیگر برنده نشان کارآفرین ویژه که در صنعت لوازم خانگی کشور فعالیت می‌کند، در صحبتی کوتاه رو به جهانگیری گفت: «کارآفرینان را دریابید؛ روزگار بسیار سختی است.»
اقتصاد سیاسی
اسحاق جهانگیری در سومین دوره اهدای نشان کارآفرینی امین‌الضرب که به مناسبت 135 سالگی تأسیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران برگزار شد، از موضوعات مختلفی صحبت کرد که تمام آنها مربوط به روزهای سختی می‌شود که مردم، کارآفرینان و دولت با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. او در ابتدا از امین‌الضرب و اقدام اتاق بازرگانی تهران برای زنده کردن نام او با تجلیل از کارآفرینان برتر تقدیر کرد و گفت: «انتخاب نشان امین‌الضرب اقدامی مهم و جذاب در روند توسعه کشور است.»
روسیاهی به زغال می‌ماند
او ادامه داد: «انتخاب کارآفرینان برتر در بخش خصوصی توسط بخش خصوصی به معنای ترغیب همه شرکت‌ها و مؤسسات و شهروندان به این دلیل است که کارآفرینی یکی از ضروریات امروز و آینده کشور است. کارآفرینی با کشف و خلق فرصت‌های جدید می‌تواند کشور را از موانع عبور دهد. اگر کشور در شرایط سخت اقتصادی و محدودیت‌های ناشی از تحریم هم نبود باز هم نیازمند باز کردن افق‌های بزرگ برای کشور بودیم چه برسد به مقطع فعلی که دشمنان تلاش دارند آینده نامعلوم و تیره و تاری را پیش روی ملت بگذارند. ما در این شرایط مسئولیت داریم افق‌های بزرگی را پیش روی کشور باز کنیم. ما در دولت با همکاری بخش خصوصی می‌توانیم چنین کاری را انجام دهیم.» جهانگیری با اشاره به شناختش ازافرادی که به عنوان کارآفرین ویژه انتخاب شدند و درددل‌های آنها گفت: «من می‌دانم، شرایط سخت است. یک واحد تولیدی به دنبال آن است که چرخ تولیدش بچرخد و کالاها با قیمت مناسب در اختیار مردم قرار گیرد. این ظلم است که برخی می‌گویند، بخش خصوصی به دنبال سودهای آنچنانی است.اکنون باید مسائل اقتصادی را اولویت‌بندی کنیم. در مرحله اول باید مراقب باشیم که معیشت مردم آسیب نبیند. و هرچه ارز وارد کشور شد، در گام نخست کالاهای اساسی با قیمت مناسب به دست مردم برسد. دولت راجع به این موضوع تصمیم گرفت و از صنوف نیز تقاضا داریم که رعایت حال مردم را داشته باشند. هیچ‌کس نمی‌خواهد که فعالان اقتصادی ضرر کنند. مطمئن باشید این دوره هم تمام می‌شود و رو سیاهی به زغال می‌ماند.» او ادامه داد: «شما دل پر دردی دارید، اما صادرات نباید از اولویت خارج شود. ما به این ارز نیاز داریم. امریکا، نفت، پتروشیمی و فلزات را که بیشترین حجم صادرات کشور را تشکیل می‌دهد، در شمول تحریم قرار داده است اما ما باید بتوانیم و می‌توانیم با افزایش صادرات دیگر کالاها مانند پوشاک، نیاز ارزی کشور را تأمین کنیم.»
معاون اول رئیس جمهوری با اشاره به اینکه اولویت بعدی تولید است،گفت:«مهم ترین مسأله واحدهای تولیدی، کمبود نقدینگی است. حل این مسأله در دستور کار دولت است تا واحدهای تولیدی کار خود را ادامه دهند، ما اگر موفق شویم تولید و صادرات را تداوم دهیم و ارز مورد نیاز کشور را تأمین کنیم، حتماً از این شرایط سخت عبور می‌کنیم.»
جهانگیری حرف‌هایش را درباره تولید و کارآفرینی چنین به پایان رساند: «در این شرایط سخت، مردان بزرگ باید به صحنه بیایند. ما می‌توانیم از این مرحله عبور کنیم. در این دوران، شجاعت، خلاقیت و نوآوری به داد ما می‌رسـد. می دانم شما می توانید که بنگاه‌‌های خود را سرپا نگاه دارید و تلاش کنید که آسیبی متوجه آنها نشود. به خاطر شما هم که شده، قول می‌دهم با تمام وجود بمانم و آنچه را در توان و ظرفیت دولت وجود دارد، به صحنه بیاورم تا بتوانیم از این دوره سربلند عبور کنیم.»
هنوز می‌خواهند رقیب انتخاباتی‌شان را از صحنه خارج کنند
«شرایط کشور سخت و دشوار است، ولی این دوره طولانی نخواهد بود، چون بی‌منطق و بی پشتوانه است؛ بنابراین باید برای عبور از این زمستان سخت برنامه‌ریزی کنیم.» جهانگیری در بخشی از صحبت‌هایش شرایط تحریم را چنین توصیف کرد. او درباره شروع دوباره تحریم‌ها گفت: «در دوران تحریم فعالان اقتصادی، صاحبان کارخانه‌ها و مردم مظلوم کشور بیشترین فشارها را متحمل شده‌اند. البته اقتصاد کشور پیش از تحریم‌ها نیز با مجموعه‌ای از مسائل و بیماری‌های مزمن روبه‌رو بود و برخی از این مسائل نظیر مسائل زیست محیطی، موضوع نقدینگی، بودجه دولت و کمبود آب به چالش و ابر چالش تبدیل شده‌اند نیازمند تمرکز و برنامه‌ریزی جدی برای عبور هستند.»
او ادامه داد: «امریکا در تحریم سال‌های 90 و 91 مهمترین دلیل خود را عدم پایبندی ایران به قوانین بین‌المللی عنوان کرد و سلاح هسته‌ای را به بهانه‌ای تبدیل کرده بود تا با این ادعای دروغ بتواند دیگر کشورها را با خود در تحریم ایران همراه کند. مذاکرات برجام به منظور اعتمادزایی و تعهدات دو طرف با یکدیگر، دستیابی به این توافق این امیدواری را ایجاد کرد که می‌توان چالش‌های بزرگ بین‌المللی را از طریق گفت‌وگو حل کرد. اما امروز و با اعمال دور جدید تحریم‌های امریکا علیه ملت ایران این منطق کمرنگ شده است و معلوم نیست آنها چگونه و با چه استدلالی می‌خواهند مردم دنیا را با اقدامات غیر قانونی خود همراه کنند.»
جهانگیری گفت: «در میز مذاکراتی که یکسوی آن اتحادیه اروپا و پنج قدرت بزرگ قرار داشتند و در سوی دیگر آن ایران قرار داشت؛ رئیس جمهور امریکا مدعی است کلاه بزرگی برسرشان رفته است. امریکا در تحریم‌های اخیر به زورگویی متوسل شده است چرا که آنها نمی‌خواهند یک ایران قدرتمند در منطقه وجود داشته باشد و در برابر سیاست‌های آنها نظیر ایجاد گروه‌های تروریستی القاعده در افغانستان و داعش در عراق و سوریه ایستادگی کند.» او با اشاره به صحبت‌های ترامپ درباره اینکه «ما 7 هزار میلیارد دلار در منطقه خاورمیانه هزینه کردیم اما به نتیجه‌ای نرسیدیم»، گفت: «اگر آنها 10 برابر این رقم یعنی 70 هزار میلیارد دلار هم هزینه کنند دستاوردی نخواهند داشت چرا که سیاست‌های آنها برخلاف خواست ملت‌های منطقه است.»
وی ادامه داد: «امریکا می‌خواهد معیشت مردم سخت شود تا فروپاشی اقتصادی و فروپاشی داخلی انجام شود، اما ما می‌توانیم این دوره را خوب مدیریت کرده و کوتاه کنیم، اما کوتاه کردن این دوره شروطی دارد. در این شرایط برخی مسئولان به دنبال تفرقه هستند. شرط اول آن است که مسئولان سیاسی کشور بپذیرند که باید انسجام و وحدت داخلی برقرار کنند و خود را دست افراد تندرو ندهند. انسجام داخلی از نان شب برای کشور واجب‌تر است.» جهانگیری گفت: «عده‌ای از مردم زیر فشارهای اقتصادی هستند، اما عده‌ای به جای آنکه با مردم همدردی کنند هنوز می‌خواهند رقیب انتخاباتی شان را از صحنه خارج کنند. ما باید به داد ملت برسیم. ملت با غولی مثل امریکا مواجه است که فعالان اقتصادی کشور را تحت فشار قرار داده است.»